р/с
|
Кезеңдері
|
Жасы
|
Ерекшелігі
|
|
Шақалақ
|
1-10 күн аралығы
|
Нәрлі уыз сүтін емеді. Уыз сүтінде шақалақтың ағзасына қажетті тағамдық заттар өте мол.
|
|
Емізулі нәресте
|
11 күннен 1 жас
|
Ана сүтімен қоректенеді. 6-7 айдан бастап қосымша тамақтанады. Көп уақыты ұйқымен өтеді. Қарқынды өседі. Қозғалыс әрекеттері дамиды: мойыны бекиді, отырады, еңбектейді, жүруге талпынады. Сүт тістері шығады, жеке сөздерге тілі келеді. Омыртқа жотасында иілімдер пайда болады. Қол –аяқ бұлшықеттері де дами бастайды.
|
|
Алғашқы балалық (сәби)
|
1-3 жас
|
Сәби еркін жүреді, сөйлейді.Ойлау қабілеті дамиды. Жаңадан шартты рефлекстер қалыптасады. Сүт тістері (20) толық шығып үлгереді.
|
|
Бірінші балалық (естияр)
|
4-7 жас
|
Мектеп жасына дейінгі кезең. Баланың айналасындағы болып жатқан жағдайларға қызығушылығы артады, ми көлемі артып, дамиды. Бала үшін ойын маңызы зор. Ойын арқылы өседі, көңіл күй қалыптасады.
|
|
Екінші балалық (ересек)
|
8-11 жас (қыздыр)
8-12 жас (ұлдар)
|
Бала мектеп тәртібіне бағынуына байланысты іс- әрекеттерге талпынады, жаңа дағдылар қалыптасады, жауапкершілікті, тәртіпті сезінеді, ойлау қабілеті дами бастайды. Бойының ұзындағы 140-150 см, салмағы 30 кг болады.
|
|
Жасөспірім
|
12-15 жас (қыздыр)
13-16 жас (ұлдар)
|
Баланың өсуі мен дамуында жаңа өзгерістер пайда болады.Ұлдар мен қыздардың дене бітімінде бір-бірінен өзгешеліктер пайда болады.Мұның бәрі жыныстық жетілумен байланысты болады.Қыздарда етеккір келеді,денесі өсіп,сүт бездері дамиды.Ұлдарда дауыс жуандайды,көмекейі айқын байқалады,жыныс мүшелері өседі, сақал-мұрт шығады.Зат алмасу қарқындылығы артады.
|
|
Бойжеткен
Бозбала
|
16-20 жас (қыздыр)
17-21 жас (ұлдар)
|
Ағзадағы барлық мүшелері мен мүшелер жүйесі дамып,қалыптасады.Жүйке жүйесі мен ішкі секреция бездерінің қызметі бір-бірімен үйлесімді жүреді.Эстетикалық көңіл күй,ақыл – ой,жауапкершілік қасиеттер толық қалыптасады. Дене еңбегі мен ой еңбегінің жұмыс істеу қабілеті арта түседі.Жеке мүшелерінің өсуі тоқтайды.Жыныстық тұрғыда толық жетіледі.
|
|
Кемелденген
|
21-55 жас (әйелдер)
22-60 жас (ерлер)
|
Ақыл-ой санасы,ойлау қабілеті жетіліп,шығармашылық іс-әрекеттері табыстарға жетелейді.Қоғам алдындағы жауапкершілігі артады.Белгілі бір мақсатқа жетуге ұмтылады.
|
|
Мосқал тартқан
|
56-74 жас (әйелдер)
61-74 жас (ерлер)
|
Бұл кезде адамның қимыл әрекеті баяулайды.Зат алмасу қарқыны бәсеңдейді.Жүйке жүйесінде тежелу айқын көрінеді.Ішкі секреция бездерінен гармон бөліну азаяды. Сүйек құрамында бейорганикалық заттар мөлшері артады.
|
|
Қарттық (кәрілік)
|
75-90 жас (ерлер және әйелдер)
|
Барлық мүшелер жүйесінің қызметі,жалпы зат алмасу қарқыны баяулайды.Адамның есте сақтау қызметі баяулайды.
|
|
Ұзақ жасаушылар
|
90 жастан жоғары қарай
|
Ұзақ жасаушыларды зерттейтін ғылымды герентология деп атайды.Бұл әрбір жеке адамның салауатты өмір сүру жағдайымен ерекшеленеді.
|
