Адамзат дамуыныњ єр кезењі ѓылым мен мєдениеттіњ, єдебиеттіњ ќалыптасуы,µркендеуі, зерттелуі туралы µзіндік пікірлерімен ерекшеленіп, жања баѓыттар, жања танымдыќ аппарат пен жања терминология тудырып отыратыны белгілі

жүктеу/скачать 2,63 Mb.

Pdf көрінісі

бет	90/136
Дата	10.12.2023
өлшемі	2,63 Mb.
	#135603

1 ... 86 87 88 89 90 91 92 93 ... 136

Тұрды ұқсап, тұрды кейде От ұстаған Прометейге
Анашым Прометей боп көрінетін

Прометей
прецеденттік атауының әлеуетін көптеген
ақындар өз шығармашылығында пайдаланады. Мысалы, Қ. Аманжолов атақты
«Ақын өлімі туралы аңыз» өз кейіпкері Абдолла Жұмағалиевті Прометейге
теңейді. Бұл мифонимнің оқырман ойында актуалдануы оның бірнеше
дифференциалды белгісі мен атрибутына, яғни прецедентті атаудың ядросы
мен перифериясының вербалдануына байланысты – Прометейдің адамдарға өз
еркімен көмегі, өзінен күші басым құдайларға қарсылығы, жанкешті төзімділігі
және оның қолындағы от, оның шынжырда, демек, қыспақта болуы. Қаламгер
суреттеуінде қолында гранатасы бар ақынның сыртқы іс-қимылы, от
қоршауында қалуы, оның адамзаттың жоғары идеяларына шын мәніндегі
сенімі, яғни адамдарға көмегі, сол жолдағы азабы Прометей бейнесі арқылы
танылып, Абдолланың ерекше рухты, ерекше қажырлы образы жасалған.
Поэманың мазмұндық-нақты, мазмұндық-астарлы, мазмұндық-концептуалды
ақпарлары оптимистік трагедия модальділігін түзеді:
Шұғыла шалған кешкі бұлттай,
Толқын шашта оттар ойнап,
Өрт топанын кешіп Нұһтай
Тұрды ұқсап,
тұрды кейде
От ұстаған Прометейге
.
Дәл осы мифонимді қолданған белгілі ақын Ф.Оңғарсынова «Жерошақ»
өлеңінде прецеденттік атаудың өз бойына жинақтаған басқа бір белгісін
өзектендіреді,
ол
–
Прометей
бойындағы
қайырымдылық.
Осы
дифференциалды белгіні локальды кеңістік пен уақытқа түсірген ақын өз
анасының көтеріңкі образын жасауға қолданады:
Есімде - анам көмген жерошақтан,
Ре
по
зи
то
ри
й
Ка
рГ
У

120
Ертемен от алуға жұрт келетін.
Мезгілің озған сайын жыл ескіріп,
Әр үні бал шағымның жүр естіліп:
Анашым Прометей боп көрінетін

жүктеу/скачать 2,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 86 87 88 89 90 91 92 93 ... 136