Ақыл-есі кем балалардың дамуы 2факторлармен анықталады.
әлеуметтік
биологиялық
баланың жақын ортасы жатады: ол тұратын жанұясы; ол уақыт өткізетін және қарым-қатынасқа түсетін үлкендер мен балалар; мектеп.
дефекттің анықтығы, оның құрылымының сапалық ерекшелігі, пайда болу уақыты жатады
Танымдық белсенділіктің төмендігі, бағытталу іс-әрекетінің әлсіздігі -ақыл-есі кем балалардың бас ми қабығы нейрофизиологиялық процестері ерекшелігінен пайда болатын симптомдар.
Баланың қоршаған ортаны тануында маңызды ролді оның түйсіктері мен қабылдауы ойнайды. Олар қоршаған ортаны тануға негіз құруға, ойлаудың қалыптасуына, яғни практикалық іс-әрекет орындауға дайындықтың негізін қалауға мүмкіндік береді. Ақыл-есі кем балаларда, қалыпты дамудағыларға қарағанда, түрлі түйсіктердің бұзылыстары, яғни нысаналар мен жағдайларды қабылдау бұзылыстары байқалады.
Ақыл-есі кем оқушылардың көру қабылдауының тар болуы қоршаған ортаны тану мүмкіндігін төмендетіп, мәліметті меңгеруге кері әсер етеді. Кеңістікте бағытталу бұзылыстары - ақыл-есі кем жағдайында анық көрінетін дефект. Ақыл-есі кем баланың сөйлеу тілі өте кеш қалыптасады. Ақыл-есі кем мектепалды кезеңдегі балалардың ойлау іс-әрекетінің қалыптасуы аса күрделі қиындықтармен ерекшеленеді. Олар көрнекі-әрекеттік ойлау қалпын қолданумен мінезделенеді. Міндетті шешуде олар
«көру және қателесу» әдісін қолданып, нәтиже өзгермеседе сол әдісті қайталай береді.

Түзету жұмыстарының бағдарламасын іске асыру кезеңдері
Кезеңдер
1. Ақпарат жинау және талдау кезеңі (ақпараттық-талдамалық қызмет)
Студенттер контингентінің құрылымын балалардың даму ерекшеліктерін ескере отырып талдау, олардың арнайы білім беру қажеттіліктерін анықтау; Білім беру ортасын оқу және оқу-әдістемелік қамтамасыз етудің, материалдық-техникалық және кадрлық ресурстардың талаптарына сәйкестігіне бағалау
түзету-дамыту бағдарын, студенттердің әр санаты үшін білім беру мазмұнын іріктеу, сондай-ақ балалардың жеке психофизикалық сипаттамалары бар бейімделген білім беру бағдарламалары бойынша оқу үрдісін ұйымдастыру, мақсатты даярлау үшін жағдайлар жасаған кезде психикалық дамуы тежелген балаларға психологиялық-педагогикалық қолдау процесін ұйымдастыру , дамыту, әлеуметтендіру
3. түзету-дамушы білім беру ортасын диагностикалау кезеңі (бақылау-диагностикалық қызмет)
түзету дамыту білім беру бағдарламаларын және психикалық дамуы тежелген студенттердің арнайы оқу қажеттіліктерін, ауыр зияткерлік ақау, ауыр және бірнеше мүгедек құрылған және таңдалған шарттарға сәйкестігі
4. Реттеу және түзету кезеңі (реттеуші және түзету қызметі)
Түзету-ағарту жұмыстарының нәтижелерін ағымдағы және қорытынды бақылау және талдау. оқу процесіне қажетті өзгерістер мен психикалық дамуы тежелген балаларға психологиялық-педагогикалық қолдау процесін, оқыту жағдайлары мен нысандарын түзету, әдістерін және жұмыс әдістерін жасау
