Аңыз-әңгімелер Домалақ ана кесенесі Нұрилә Әли Сыланқызы
жүктеу/скачать 372,18 Kb.
|
| ( Жаңылтпаштар )
Жаңылтпаштар – қазақ ауыз әдебиетінің шағын жанры . Жаңылпаштың сөздері адамды жаңылдыратындай қиын көбінесе ұяң және қатаң даауыссыз дыбыстардан құралады , қара сөз немесе өлең түрінде болады . Жас ұрпақты достыққа , бірлікке , адамгершілікке , ізгі қасиеттерге тәрбиелеудің маңызды құралына айналды . «Қамаштан көріп қалаашты , қалашқа Жарас таласты , бөлінсін десең қалаш тең , таласпа Жарас Қамашпен .» сияқты тәрбиелік мәні зор жаңылпаштар бала бақшалар мен мектептерде жиі қолданылады . 1.Шырпы сыпырғыштың ұшы шырпылсыншы , Шырпылы сыпырғыштың ұшы қырқылсыншы. 2.Төлеш төгіп тегешті , Тескішпен тез тескізші Тезкізген есікке өткізер Түбіттен жіп ескізші . 3.Сайыста сайыссаң қайыспа , Сайысшы сайыстырса Сайғақтай саяқ шық сайыста . 4.Пішіні пішіндестің пішінін , Пішіншіге пішіндеткізші Пәруай пейілді дәлелдеп мүсінін. 5.Реттегіш реттеңкіреп реттестірсе Ретсіздік те реттелер Ретін тауып іздеттірсе . 6.Ойран шөп ішін аралар аралар , Орала ұшып гүлге қадалар да , бал алар . 7.Өрені өрелі өрелес , Өнерін өрелемес . Өресіз өрені өркендеп Өркештеніп төрелемес . 8.Қабылдағыш құптағышты қабылдатқыз, Қабылданса , қапұл- құпыл дабылдатқыз . 9.Дөңгелек дөннен төмен дөңгеледі, Дөңгелекті дөкемге немен өңгереді ? 10.Әжемнің әжесі әжімді емес , Әжімді әжеме әзілкеш те Әжімдісің деп әзілдемес . 11.Аршабек арша деп шыршаны Шыршабек шырша деп аршаны Шатасты күлдіріп баршаны Шырша деп, арша деп шаршады . 12.Балдыр балғын құрақтан бағалырақ па , Балғын құрақ балдырдан бағалырақпа ? 13.Ғылымпаз ғылымсыз жаңалық аша ала ма ? Ғылымсыз ғылымпаз даналық аша ала ма ? 14.Екшегішпен шөп шаламды екшеткізші , Екшеленген шөп шаламды өлшеткізші . 15.Ақылсынған ақылшы ма , Астамсымай нақыл ұсынған Ақсақал ақылшы ма ? 16.Абалақ сабалағы шыққан Арланды абалатпасаңдаршы Абалаған арланға Абат бақты аралатпасаңдаршы . 17.Қырқадағы қырық арқар Қырқыдағы қиқар арқар Қасқиғаны марқа арқар Қалқадағы қарт арқар . 18.Зырылдауық зығырыңды зығырландырар , Зыпылдауық зыңғырлап Зырылдауықтай зыттырып Зырқылдатып басыңды ығыр қылар . 19.Ызбарланған ызақор ызғардан ығысты Ызғында ызғырықтан ығыр болғандар ұғысты . 20.Қаймыжық қаймығыңқырап қаймаңдай ма , Қаймықтырған қайманаға маңмаңдай ма ? жүктеу/скачать 372,18 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|