сөз төркінін,
морфемалар тарихын, дамуын дәл анықтап, ғылыми түрде түсіндіруді мақсат етсе,
халықтық этимология деп кейбір адамдардың қайсыбір
сөз мағынасын өзінше тұспалдап, өзінше
топшылау жасап, түсініктеме беруін айтамыз. Қызықты этимология – сөз төркінін ашуда ғылыми
этимологияға
тереңдеп бара білмейтін, дәйектілігі белгілі бір деректермен шектелген, сөздердің
сыртқы тұлғасы және бөлігі контекстегі мағынасымен қанағаттанатын, бірақ өзінің сиқырлы сырымен
жұртшылықты қызықтырып, қалың бұқара арасына тез тарап кететін этимологиялар болып табылады.
8. Mәтінге сәйкес ақпаратты табыңыз
A) Ғылыми этимология қалың бұқара
арасында тез тарап кетеді
B) Жеке бөліктері контекстен ғана анықталатын ерекше тіл саласы
C) Бұл сөздер сиқырымен жұртшылықты қызықтырады
D) Этимология, оның салалары
E) Этимологияның салаларына фразеология, синтаксис жатады
9. «Тұспалдап» сөзіне мағынасы жақын сөзді табыңыз
A) Тұжырымдап
B) Жорамалдап
C) Суреттеп
D) Нақтылап
E) Мөлшерлеп
10. Mәтінде берілген ойды әрі қарай жалғастырыңыз Этимология ғылымы
тілдің
тарихымен, сөз семантикасымен .......
A) тез тарап кетеді
B) өзінше тұспалдайды
C) бөлініп жатады
D) тығыз байланысты
E) байланысты бөлінеді
11. Mәтіндегі бос орынды толтырыңыз.
Aю – жыртқыш аң. Ол [ .. ] орманда тіршілік етеді
A) қысқы
B) жақын
C) шалғай
D) ну
E) алыс
12. Сөйлемдегі бос орынды толықтырыңыз
Mен
тауық сорпасын жақсы көремін, өйткені [ .... ]
қорытылады.
A) асықпай
B) ақырын
C) жеңіл
D) ұзақ
E) ауыр
13. Cөйлемді мағынасына сай толықтырыңыз Біртектес сапалық білдіретін қарама-қарсы мәні
жағынан өзара тепе-тең, тілде үнемі бір-біріне
қарама-қарсы мағынада қолданылып қалыптасқан сөздер антонимдер деп аталады
A) зерттеуді
B) пікірді
C) ұғымды
D) байланысты
E) ойды
K
елесі тапсырмалар төмендегі мәтін бойынша Химияның табиғатты, тірі дүниені зерттеуде
және халық
шаруашылығын дамытуда маңызы
зор. Химияның
негізгі
міндеттеріне
халық шаруашылығына қажетті сапалы өнімдер алу, өндіріс қарқынын
арттыру, қалдықсыз заттар өндіру, тағы басқа міндеттер жатады.
Табиғатта
халық шаруашылығына қажетті заттар кездесе бермейді. Сондықтан химиялық әдістерді
және химияның жетістіктерін пайдаланып
алуан
түрлі өнімдер өндіреді.
14. Берілген мәтіннің мақсатын анықтаңыз
A) Химия ғылымы туралы түсінік беру
B) Қалдықсыз заттар өндірісін түсіндіру
C) Химияның халық шаруашылығындағы маңызын көрсету
D) Химиялық элементтердің ерекшелігін көрсету
E) Химия саласын зерттеген ғалымдар
туралы мәлімет беру
15. Берілген мәтінге сәйкес тақырыпты таңдаңыз
A) Химиялық элементтер туралы
B) Химияның зерттелуі
C) Химияның қоғамдағы маңызы
D) Химиялық реакциялар
E) Химия ғылымының пайда болуы
Достарыңызбен бөлісу: