Айтыс II том Жинаған той-думанда, Тоқты-торым, ешкі-лаққа. Сарышолақ

114
Қазақ өнерінің антологиясы
Қаз ілетін қаршыға,
Салмаңыздар тышқанға.
Тіресетін алыппен,
Әбуіңде күш бар ма?
Айқайға қосып сүренді,
Сескенетін тыс бар ма?
Таз бала түсіп жүр ме екен,
Өлең деген жоспарға.
Әлі де болса, кейін қайт,
Түсінерсің астарға.
Әулекілеу сөзге еріп,
Бостан-босқа мастанба,
Ағаңның сөзін сынап көр,
Қиырдағы дұшпанға.
Атырау мен Аралдың,
Арасына оқ жетпес,
Шетінен ұшқан құба үйрек,
Қанаты талып қонады,
Тәңір берсе сананы,
Бұл сөзіме түсінед,
Әлімнің жақсы адамы.
Таппай айтқан жаманның,
Халқына тиер залалы.
Алуан-алуан жүйрік бар,
Әліне қарай шабады.
Боқпен сыбап нетесің,
Тас кесетін араны.
Таз бала неғып бөгейді,
Жетеден құйған сағаны.
Жорғаңды сүрдір, айқында,
Болаттан соғып тағаны.
Көп ішінде білерсің,
Бізге қойған бағаны.
Түсінерсің сол сәтте,
Шарық пенен шаманы.
Басыңа күн туғанда,
Еске аларсың алдыңдағы ағаны.
Қанша көлгір болғанмен,
Белгілі және түсінсең,

115
Айтыс II том
Артқа ерген қарамы.
Топқа салар туралап,
Тереңнен сілтер дараны.
Шу дегенде белгілі,
Жеңер сөзді қаралы,
Бала күннен сезілер,
Сөзінің болса орамы.
Басыңа бір бақ қонса,
Ешкім төкпес шараны.
Орайлы жерде сөз алар
Кеңдеу болса орамы.
Батырлар да шалықтар,
Туып тұрса оралы.
Барымташы мал алар,
Тәуекелшіл талабы.
Айналайын, Құлыйжан,
Айналдырсаң нетеді,
Бізден соңғы баланы?
Әбудікі айтақ қой,
Жан-жағыңды байқап қой.
Оны тағы түсінсең,
Адам емес саналы,
Ақыл, ойы шамалы,
Менімен тірессе,
Кесілер алған талабы.
Жеңілгенін білгенде,
Жасқа толар жанары.
Тартынып неден сасамын,
Кімнен бұғып қашамын,
Болған соң әбден болары.
Нағыз өртке қосты ғой,
Бықси жанған шаланы.
Боларсың әлі, Әбуім,
Айықпастай жалалы.
Құлый:
Жағдайсыз сөз естідім Сарышолақтан,
Өзіңді билеп алған қандай мақтан?!
Күпсініп, сөз сөйлейсің әлдеқалай,
Жігітке жақсы емес пе аузын баққан?

116
Қазақ өнерінің антологиясы
Шежіре қартымдай-ақ көп білетін,
Сөйлейсің шалғай орап әр тараптан.
Тұғырдай құр жіберген көбеңсисің,
Шалқарға жаққан екен қымыз сатқан.
Тұқымың кедей еді бұрынғыдан,
Жарымай жүретұғын ішер ақтан.
Сыйынып Мөңке атама өлең айтам,
Сендей құл қорықпай ма әруақтан?
Ескі бидей сөз айтасың алмағайып,
Қолыңнан келсе егер сөзден сақтан.
Білерменсіп сөйлейсің күпінгеннен,
Аяғыңды аңдап бас, қара қаптал.
Қайтадан шығуыңа қиын соғар,
Мен өзім бой жетпейтін терең шатқал.
Кешегі қаңғып жүрген Шолақ едің,
Толысып қалғансың ба мал мен бастан?
Паралап айтатұғын сөздерім бар,
Мен емес қалың топта сенен қашқан.
Жыныңды қағып алам дұғалықпен,
Талайдың ісін қозғап, көзін ашқан.
Өзіңше еліресің жұрт алдында,
Екеуге тең емес пе ашық аспан?
Мен тағы әруақтанып кеткенімде,
Сен секілді бейбақтар тұра қашқан.

жүктеу/скачать 0,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: