Алеуметтану тероиясы indb

454
II бөлім
•
Қазіргі заманғы әлеуметтану теориясы: негізгі мектептер
РИЧАРД ЭМЕРСОН 
«Сонымен, академиялық (яғни теориялық өмірден алыстағанда) тақырыпты зерттеу құндылығы 
неде? Басқалар да бұл сұрақты қояды. Мұндай сауалдарға жауап беру қиын, өйткені сұрақ қою-
шылар тақырыпқа қызығушылық танытпайды. Мен мұндай адамдарды өмірден алыстап кеткен-
дер деп санаймын».
* Бұл биографиялық шолуды Карен Кук жазған.
Айырбас желісі идеясы екі актор (диадалық айырбас) арасындағы айырбас-
ты ірі макродеңгейдегі құбылыстармен байланыстырады. 
Әрбір айырбас қарым-қатынасы өзара байланыс жиынтығынан тұратын үл-
кен айырбас желісіне енгізіледі. Біріктіру нәтижесінде бір тәуелділіктегі айыр-
бас басқа айырбасқа әсер етеді (Yamagishi, Gillmore and Cook, 1988:835).
Осыған сәйкес, біз екі диадалық айырбас қарым-қатынасы A-B және A-C 
минималды желіні (A-B-C) ұйымдастырады деп айта аламыз, онда біріншідегі 
айырбас екіншіге әсер етеді. A, B және C үшін дамып келе жатқан биржалық 
желіде жай мүше болу жеткіліксіз; A-B және B-C айырбастар арасында байла-
ныс болу қажет. Мысалы, Эйб пен Билл кеңсе саясаты туралы ақпарат алмаса 
алады және Билл мен Кэти қызметтерін ауыстыра алады, бірақ Эйбтің ақпара-
ты Билл мен Кейттің қызметтер айырбасына жағымды немесе жағымсыз әсер 
етпесе, бұл олардың айырбас желісі бола алмайды.
Маңызды айырмашылық жағымды және жағымсыз айырбас байланыста-
ры арасында болады (Emerson, 1972b). Біріншідегі айырбас екіншіге жағымды 
әсер еткенде, байланыстар жағымды болып саналады (мысалы, Эйбтің Билл-
ге беретін ақпараттары Биллдің Кэтиге қызмет көрсетуіне көмектеседі), ал бі-
ріншідегі айырбас екіншіге кедергі жасаған жағдайда айырбас жағымсыз (Эйб 
Билл мен Кэтидің қарым-қатынасына кедергі болатындай, Биллге Кэти туралы 
бірнеше өсек әнгіме айтуына болатын еді) болады.

жүктеу/скачать 16,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: