Вестник КазНУ. Серия филологическая, №1(135).2012 159 қызметінде, бірде сын есімнің қызметінде
жұмсалып, олардың бойында бірнеше грамма-
тикалық мағыналардың т‰йіскенін көреміз.
Синтаксис деңгейіндегі синкретизм құ-
былысы сөйлем құрамындағы бір сөзге екі
т‰рлі сұрақ қойылып, екеуі де синтаксистік
қызметті атқаруынан көрінеді. Мысалы:
Урядник келгесін Құдайменде дереу
балықшылар (неге?, қайда?) ауылынажаушы
шаптырды [8;88]. Дәл осы кезде қара сақалды,
киіз кереқапты атшабар тағы да құйындатып
шауып кеп, Кәленнің (несіне? қайда?) ‰йіне ат
тұмсығын тірей тоқтады [8; 195].
Бұл сөйлемдердегі ерекшеленген сөздерде
(ауылына, ‰йіне) заттық мағынамен қоса көлем-
дік мағына да жарыса көрініс тауып тұр, екі т‰р-
лі синтаксистік қатынаста жұмсалуы, олар-
дың синкретті сөйлем м‰шелері екендігін аңғар-
тады.
Сонымен, синкретизм – белгілі бір тілдік
категориялардың бір-біріне ауысу ‰стінде
пайда болатын тілдік құбылыс.
______________________________
1. Салқынбай А. Қазіргі қазақ тілі (оқулық). Алматы, 2011.
2. Бейсенбаева З., Уәлиева Н., Исмаилова Ж., Қана-
бекова М., Қайдарова Г. Тіл мәдениеті: Оқу құралы. – Ал-
маты: Print-S, 2005. – 112 б.
3. Философский энциклопедический словарь. М., Со-
ветская энциклопедия. 1983.
4. www.google.kz
5. Тiл бiлiмi создiгi. — Алматы: Гылым, 1998. —544 б.
6. Кайдаров А.Т. Структура односложных корней и ос-
нов в казахском языке. Алматы, 1986.
7. Қалиев Ғ. Тіл білімі терминдерінің т‰сіндірме сөз-
дігі. Алматы, 2005.
8. Нұрпейісов Ә. Қан мен тер. Алматы, 1976. – 824 б.
9. Жукеев Т.Б. Қазақ тіліндегі пысықтауыш м‰шеге
қатысты синкретикалық құбылыстар. (ф.ғ.к. ғылыми дә-
реж. диссер.). Қарағанды, 2005.
Б. Рысбай Синкретизм в произведениях А. Нурпеисова В статье рассматривается явление синкретизма в процессе перехода одних языковых явлении в другие.