Хyі. Сын есім Сын есімнің лексика-грамматикалық сипаты

ЕСІМ СӨЗДЕР

ХYІ. Сын есім

• Сын есімнің лексика-грамматикалық сипаты.
• Сын есімнің сапалық және қатыстық түрлері. Мағыналық және құрамдық ерекшеліктері.
• Сын есімнің жасалуы, морфологиялық құрамы.
• Сын есімнің адъективтену процесі.
• Сын есімнің шырайлары:
• А)сын есімнің шырайлары туралы көзқарастар;
• ә) шырай тұлғаларының форма тудыру жүйесінен алатын орны;
• б) шырайлардың түрлері және жай шырай проблемасы.
•  

ХYІІ. Сан есім

• Сан есімнің лексика-грамматикалық сипаты.
• Дара және күрделі сан есімдер.
• Сан есімнің мағыналық топтары: есептік сан есім, реттік сан есім, жинақтық сан есім, топтау сан есімі, болжалдық сан есім, бөлшектік сан есім.
• Сан есімнің жасалу ерекшеліктері.
• Сан есімнің сөйлемдегі қызметі.

ХYІІІ. Есімдік

• 1. Есімдіктің лексика-грамматикалық сипаты.
• 2. Есімдіктердің қалыптасуы.
• Есімдіктердің мағыналық түрлері: жіктеу есімдігі, сілтеу есімдігі, сұрау есімдігі, өздік есімдігі, белгісіздік есімдігі, жалпылау есімдігі, болымсыздық есімдігі.
• Есімдіктердің септелу ерекшеліктері.
• Есімдіктердің басқа сөз таптарына ауысуы және прономиналдану – есімдікке айналу процесі.
• Есімдіктің сөйлемдегі қызметі.

Сөз табы

• Құрамына тұлғасына мағынасына

қарай қарай қарай

• Дара: негізгі
• Күрделі: тіркесу, бірігу

Талдау үлгісі

• 1) Құрамына тұлғасына мағынасына

қарай қарай қарай

2) Лексикалық және семантикалық топтары

• 3)Сөз табы және сөз тобы ретіндегі белгісі
• 4) Жасалу ерекшеліктері
• 5) Сөз таптарының ауысуы
• 6) Сөйлемдегі қызметі.

Сын есімнің шырайлары

• С.М. Исаевтың жіктеуі

• А.Ысқақовтың жіктеуі

  2-тапсырма. Өзге сөз таптарының сын есімге айналуы (адъективтену). Сындық мәнде жұмсалған басқа сөз таптарын көрсетіңіз

• 1.Талдан таяқ жас бала таянбайды, бала бүркіт түлкіден аянбайды. (халық әні).
• 2.Түркістан хан сарайы, Самарқант пен Бұхара патша сарайларындай алтын күмбезді, айбарлы болмағанмен, біркелкі сыпайы, салтанатты. (І.Ес).
• 3.Ташкентте де қазақ атты әскері көп кідірген жоқ. (І.Ес.)
• 4.Ерінің сол жағында жезбенен әшекейленген жеңіл темір қалқан. (І.Ес.).
• 5.Адам біреуді сүйер болса, оны кәусар суындай таза, гауһар тас сәулесіндей ләззатпен сүюге тиісті. (І.Ес.).
• 6.Үлкен үйдің ортасында ала көлеңкелеу жанған тас шам бар. (М.Ә.).
• 7.Қараңғы тұманды түннің жанды шошытатын суығы қаһарлы. (М:Ә.).

жүктеу/скачать 74,44 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: