Ораза кезінде ине салдыруға бола ма?
Ине ектірудің оразаны бұзып-бұзбауына байланы-
сты кейінгі Ханафи ғұламалары арасында екі түрлі үкім
бар.
А) Әбу Ханифаның «терең жараға жағылған дәрілік
майдың оразаны бұзатындығы» жайлы пікірін негізге
алған ғалымдар, ине арқылы тамырмен денеге бір
нәрсенің тарайтындығын алға тартып, ораза бұзылады
деген. Қоректік жағы дау тудырғанмен, қабылданған
ондай заттың денені күшейтетіндігі белгілі.
Ендеше, дәрі мейлі ауызбен ішілсе де, инемен
қабылданса да кәффаратты қажет етпейді, бірақ, ораз-
аны бұзады және қазасы өтеледі. Ине ектірген адам не
сол күні ораза ұстамауы не инені сәресі мен ауызашар
уақыттарына қалдырғаны жөн.
Ә) Ал Әбу Ханифаның шәкірттері Әбу Юсуф пен
Мұхаммедтің «терең жараға жағылған дәрілік май ораз-
аны бұзбайды» деген пікірін негізге алған ғалымдар,
ине ектірудің оразаны бұзбайтындығын айтқан. 1948
жылы Әл-Әзһар университетінің Фәтуа Комиссиясы
ине ектірудің оразаны бұзбайтындығы жөнінде фәтуа
341
Әбу Дәәуд, Саум, 33; Тирмизи, Саум, 24.
322
Ислам ғылымхалы
берген. Өйткені бұл емдік тәсілінің ауызға дәрі салып
жұтуға ұқсамайтындығы анық. Сондай-ақ демікпе не
тыныс жүйелерінде ақауы барлар да ауызға дәрі ша-
шыратса, ол өкпеден өтіп, асқазанға жетпейтіндіктен
оразаны бұзбайтындығы алға тартылған. Кейбір аурулар-
дан қорғану мақсатында ине ектіру де оразаны бұзбайды.
Өйткені бұндай жағдайда денеге қорек алу көзделмейді
делінуде. Бірақ, қоректену мақсатында денеге қуат
беретін арнайы гемоглобин секілді нәрселерді ине
арқылы қабылдау оразаны бұзады.
Жоғарыдағы қай пікірді таңдаса да, ұстанса да
негізгі жауапкершілік таңдаушыға тән. Негізі, дініміз
сырқаттанған немесе ем қабылдап жүрген кісілердің
ораза ұстамауына рұқсат еткен. Сондықтан емдікке ине
қабылдап жүрген адамның жақсы емделіп, болашақта
құлшылықтарын үлкен ықыласпен атқаруы мақсатында
Рамазан кезінде ораза ұстамағаны жөн. Бұл көзқарас
сақтық тұрғысынан да абзал екені сөзсіз. Ендеше бұл –
өздері шешетін мәселе.
Ал, ауырса да көпшілікпен бірге ораза ұстап, Ра-
мазан айының қасиетінен құр қалғысы келмеген кісі
екінші топтағы фиқһ ғалымдарының пікіріне сүйеніп,
ораза кезінде қоректік емес инелерді қабылдай беруіне
болады. Бірақ, сәресі уақыты шықпай тұрып немесе ауыз
ашардан кейін ине салдыру мүмкін болса, онда күндіз
салдырмағаны жөн.
323
Достарыңызбен бөлісу: |