Алматы энергетика және байланыс унивеситеті

жүктеу/скачать 158,3 Kb.

бет	5/9
Дата	08.09.2023
өлшемі	158,3 Kb.
	#106647
түрі	Нұсқаулар

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Байланысты:
РГР Экономика (1)

№ 3 есептік-сызба жұмысы

№ 3 есептік-сызба жұмысы бағдарламалық өнімнің тиімділігін есептеуге арналған. Жұмыстың вариантын таңдау 2 пунктте берілген, бастапқы деректер 3-кестеде берілген.

Бағдарлама өнімін сатып алуға кеткен бір жолғы шығындар есебі.

Бағдарлама өнімін сатып алуға және оны өндіріске енгізу шығындары келесі шыңындардан тұрады:

^ΣЗ^{= С}С ⁺^СТР ^{+ С}О^{, (23)}

^м^ұ^нда^ғ^ы^СС ^–^ж^ү^йені^{ң құ}^ны,^мы^ң^тенге;

^СТР ^–^к^ө^{лік шы}^ғ^ыны,^мы^ң^тенге;

^СО ^–^ө^німді^{игеруге}^деген^шы^ғ^ыннан,^мы^ң^тенге.

Жүйе құны екінші ЕГЖ-де есептелінді, ал қалғандары келесі түрде есептеленеді. Өнімді игеруге деген маманды оқыту шығыны, оқытуға кеткен увқыт пен оған деген консалтингті фирмадағы мөлшерлемеден тұрады:

^СО ^{= Т}^СОП^{, (24)}

мұндағы Т – оқытуға кеткен увқыт, сағ.;

^СОП ^–^{консалтингті}^{фирмада}^ғ^ы^м^ө^{лшерлеме.}

Жүйе енгізу шығындарға керек деректерді 9 кестеден алуға болады.

кесте – Нұсқа бойынша деректер

Көрсеткіштер атауы	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0
1 Көлік шығындары, жүйе құнынан, %	10	12	15	18	20	21	22	23	24	25
2 Маманды жүйені оқытуға кеткен шығын, тенге/сағ.	1000	1050	1100	1150	1200	1250	1270	1300	1310	1320
3 Инженердің	900	950	980	1020	1030	1040	1050	1150	1160	1170

сағаттық
ақысы, тенге/сағ.

Бағдарлама өнімін сатып алуға кеткен бір жолғы шығындар есебін 10-кестеге келтіру керек. 10 кесте – Ақпарат жүйелерін енгізуге керекті бір жолымғы шығындар есебінің жиынтығы

Шығын бабы атауы	Сомасы, мың тенге
Жүйенің құны
Көлік шығыны
Жүйені оқуға кеткен шығыны
Барлығы:

Игеру саласындағы жылдық бір жолғы шығындар есебі.

Ақпараттық технологиялар (АТ) енгізуде пайдалану шығындарының өзгеруіне өте үлкен мән қойылады. Фирма шығындары жүйенің зерттеме және тираждауына шығындары кіреді. Сондықтан пайдалану шығындарын АТ енгізу алдында және кейін де есептеген жөн. Ал АТ енгізудің және пайдаланудың мақсатқа сәйкестілігін анықтау үшін пайдалану шығындарын толық есептеудің керегі жоқ. Тек шығын баптарының АТ енгізгенде ғана өзгеретін (азайатын немесе көбейетін) жерлерін қарастырған жөн.

Ақпараттық технологияларын қолданған кездегі жылдық шығындары келесі баптардан тұрады:

жылдық ЕАҚ;

әлеуметтік салық аударым;

басқа да шығындар.

Осының барлығысын енді формула арқылы жазайық:

^Сэ⁼^ЗП⁺^ОСН ⁺^ПР^,⁽²⁵⁾

мұндағы ЗП – жылдық еңбек ақы шығыны, мың теңге;

^ОСН ^–^ә^{леуметтік}^салы^қ^{аударым,}^мы^ң^те^ң^ге;

^ПР ^–^бас^қ^а^{да шы}^ғ^ындар,^мы^ң^те^ң^ге.

АТ енгізгеннен кейінгі мамандардың жылдық еңбек ақы шығындары келесі формуламен есептеледі:

, (26)

^м^ұ^нда^ғ^ы^ОС ^–^{маманны}^ң^са^ғ^атты^қ^а^қ^ысы,^мы^ң^те^ң^ге/са^ғ^.;

t – жұмыс күнінің ұзақтығы, сағ.;

^КР ^–^жылда^ғ^ы^ж^ұ^мыс^к^ү^ндер^саны,^к^ү^н;

Ч – үдеріске қатысы бар мамандар саны, адам;
^КД ^–^қ^{осымша е}^ң^{бек а}^қ^{ы коэффициенті, %.}11 кесте– Нұсқа бойынша деректер

Көрсеткіштер атауы	Нұсқа
Көрсеткіштер атауы	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0
1 Инженердің сағаттық ақысы, теңге/сағ.	900	950	980	1020	1030	1040	1050	1150	1160	1170
2 Жұмыс күнінің ұзақтығы, сағ.	7	6	7	8	6	8	7	6	8	7
3 Жылдағы жұмыс күндер саны, күн	247	297	247	245	297	245	247	297	245	247
4 Мамандар саны, адам	2	3	3	1	2	3	4	3	2	3
5 Қосымша еңбек ақы коэфф-ті, %	10	15	12	20	15	20	25	30	10	15

Жүйені есептеуге керек деректер 11- кестеде берілген.

Басқа да шығындар – материалға деген шығындар, үстеме шығындар жылдық еңбек ақы шығындарынан 30 % құрайды және келесі формуламен есептеледі:

Пр = ЗП 0,3, (27)

Ақпараттық технологияларын қолданған кездегі жылдық бір жолғы шығындарды келесі кестеге сомасын және әр баптарын көрсетіп толтырыңыз (12 кестені қара).

кесте – Ақпараттық технологияларын қолданған кездегі жылдық бір жолғы шығындар

Шығын баптары атауы	Сомасы, мың теңге
Жылдық ЕАҚ
Әлеуметтік салық аударым
Басқа да шығындар
Барлығы:

Ақпараттық жүйе енгізуден үнем мен табыс мөлшерінің есебі.

Ақпараттық жүйе енгізген ұйымда үнем көзі, оны енгізуден кейін түскен пайда немесе шығын үнемделенетіні болып табылады. Ұйымда ақпараттық жүйе енгізу барысында деректерді өңдеуге, пайдалануға уақыт азайып, еңбек өнімділігі өсіп, адамдар саны азайатын үнемдідікке кез келеді. Еңбек өнімділігі өсуінен түскен үнемділікті келтірінді ^шы^ғ^{ындарды}^ң^базалы^қ⁽^Со⁾^ж^ә^не^ұ^сыныл^ғ^ан^(С1⁾^н^ұ^с^қ^{алар айырмасы ретінде шы}^ғ^арыпалуға болады.

^Эуг ⁼^Со ^–^С1^{, (28)}
^м^ұ^нда^ғ^ы^Со ^–^база^{мезгілінде}^жылды^қ^{келтірінді}^шы^ғ^ындар⁽^қ^ол^ж^ұ^мысын^қ^олдан^ғ^анкезде), мың теңге;

^С1 ^–^ұ^сыныл^ғ^ан^{мезгілінде}^жылды^қ^{келтірінді}^шы^ғ^ындар^(ба^ғ^{дарламалы}^қ^ө^німдіенгізгеннен кейін), мың теңге.

Ақпараттық жүйе енгізілмей тұрғанда ұйымда деректерді қолдану, өңдеу жұмыстарында, осындай жұмыстармен бухгалтерияда айналысатын адамдар жалпы саны 5 болатын. Ал ұйымда жүйе енгізілмей тұрғанда (қол еңбегімен айналысқанда) жылдық келтірінді шығындар келесі баптардан тұрады:

еңбек ақы қоры;

әлеуметтік салық;

басқада шығындар.

Базалық мерзімде жылдық шығындар 25-27 формулаларға сәйкес есептеледі. Оларға керекті деректер 13-кестеде көрсетілген.

кесте– Нұсқа бойынша деректер

Көрсеткіштер атауы	Нұсқа
Көрсеткіштер атауы	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0
1 Инженердің сағаттық ақысы, теңге/сағ.	900	950	980	1020	1030	1040	1050	1150	1160	1170
2 Жұмыс күнінің ұзақтығы, сағ.	7	6	7	8	6	8	7	6	8	7
3 Жылдағы жұмыс күндер саны, күн	247	297	247	245	297	245	247	297	245	247
4 Мамандар саны, адам	4	5	5	3	4	5	6	5	4	5
5 Қосымша еңбек ақы коэффициенті, %	10	15	12	20	15	20	25	30	10	15

Базалық мерзімде жылдық бір жолдық шығындарды келесі кестеге сомасын, баптарын көрсетіп толтырыңыз (14 кестені қара).

кесте – Ақпараттық технологияларын қолданған кездегі жылдық бір жолғы шығындар

Шығын баптары атауы	Сомасы, мың теңге
Жылдық ЕАҚ
Әлеуметтік салық аударым
Басқа да шығындар
Барлығы:

Салыстырмалы экономикалық тиімділіктің көрсеткіштерін есептеу.

АТ енгізудегі жылдық экономикалық әсерінің болжалды мәні келесі формуламен есептеледі:

, (29)

^м^ұ^нда^ғ^ы^Эг ^–^жылды^қ^{экономикалы}^қ^ә^серіні^ң^{болжалды}^м^ә^{ні, мы}^ң^те^ң^ге;

^Эуг ^–^{шартты-жылды}^қ^ү^{немдеуді}^ң^{болжалды м}^ә^{ні, мы}^ң^те^ң^ге;

жүктеу/скачать 158,3 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9