Алматы «Сардар» баспа үйі
Көлік – түркі тілдерінің көбінде кездесетін көне түркі тілдерінен келе жатқан көл-
жүктеу/скачать 1,52 Mb. Pdf көрінісі
|
| Көлік – түркі тілдерінің көбінде кездесетін көне түркі тілдерінен
келе жатқан көл- ‘запрягать’, түбіріне есім тудырушы -к//-ік жұрнағын жалғау арқылы жасалған сөзден (көл-ік) қалыптасқан сөз. Көл түбірі көлік туынды түбір түрінде бүгінгі түркі тілінде жеке-дара кездеспейді. Біздің байқауымыз бойынша,к?л түбірі «атты жегу», «жегілген ат» мағынасында тек хакас тілінде ғана (к?лік) «тяговое животное» кезде- седі. Бұл сөздің «үй малы» мағынасына ауысуы функционалды се- мантикаға байланысты. ТЕҢГЕ – Қазақ респубикасының мемлекеттік валютасы, ақшасы, 100, 200, 500, 1000, 5000, 10000 теңгелік купюрасы, қағаз ақшасы. Теңге – көп вариантты, бір буынды түркі моңғол тілдеріндегі дөңгелекті, шеңберді, жер бетінен дөңкиіп шығып тұратын биіктікті, «дөң, төбе, жота» формасы «дөңгелек, шеңбер, доғалақ» заттарды білдіретін түбірге əр түрлі жалғау жалғанып жасалған туынды атау: қаз. döŋ ( ‘арбаның, машинаның дөңгелегі’, dij ( - ‘беті жайпақ үлкен табақ, kersen’; teg ( кенересіне дөңгелек етіп жапсырылатын өрнек’ teң ( ақша’; уйг. d?g ( d?η ( ( б.] т.т. 135 ТҮЛКІ – ит, қасқыр тұқымдас, терісі қымбат, сол үшін ауланатын жабайы аң. Түлкі барлық түркі, моңғол тілдерінде қолданылатын, В.Бангтың пікірі бойынша, ХІ ғасырда МҚ сөздігінің тілінде қатталған t?kli сөзінің жаппай метатезаға ұшырасуынан, t?lki болып өзгеріп айтылуынан пайда болған түркі сөзі. Түкті түркі тілдерінде «жүнді», «қылшықты» мағынасында қалыптасқан етістік ретінде қолданылған сөз» [15, 135 б.; 15, 30-31 бб.]. жүктеу/скачать 1,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|