Қалуымен сипатталатын физикалық құбылыс


«ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ МЕДИЦИНАЛЫҚ



Pdf көрінісі
бет3/8
Дата16.02.2023
өлшемі368,9 Kb.
#68644
1   2   3   4   5   6   7   8
«ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ МЕДИЦИНАЛЫҚ 
УНИВЕРСИТЕТІ» МЕББМ 
 
NSEO «KAZAKH-RUSSIAN MEDICAL 
UNIVERSITY» 

пен газдың (2) тығыздығы, 12 – фазааралық беттік керілу, r – мениск беті орташа 
қисықтығының радиусы, g – еркін түсу үдеуі. Д.Жюрен (1684 – 1750) формуласы 
деп аталатын бұл өрнек сұйықтықтың капилляр түтік бойымен көтерілу (не төмен 
түсу) биіктігін (h) анықтайды. 
Капиллярлардың құрылымы
 
Капиллярлар өте жұқа, диаметрі шамамен 5 микрометр және тек екі қабаттан 
тұратын жасушалардан тұрады; эндотелия жасушаларының ішкі қабаты және 
эпителий жасушаларының сыртқы қабаты.Олар қаншалықты кішкентай болса, 
қанның жасушалары оларды бір файл арқылы ағады. Егер адам ағзасындағы барлық 
капиллярлар бір файлға қойылса, желі 100 000 мильден асады. Орташа адам 
ағзасында 40 миллиард капилляр бар деп бағаланды. Жасушалардың бұл қабатын 
қоршаған ортаға, яғни капиллярға айналған белоктың қабатына жатады. 
Қан айналым жүйесіндегі капиллярлар
 
Капиллярлар айналымның орталық бөлігі ретінде қарастырылуы мүмкін. Қан 
жүрекке аорта мен өкпе артериялары арқылы ағзаның қалған бөлігіне және өкпеге 
бара жатады. Бұл үлкен артериялар кішірек артериолдарға айналады және 
ақырындап капиллярлық қабатты қалыптастырады. Капиллярлардан қан кішігірім 
венулаларға, содан кейін жүрекке қарай ағып жатқан тамырларға өтеді. 
Капилярлық қысым 
Капилярлық қысым – беттік (фазааралық) керілу тудырған фазаларда (сұйық–
бу немесе екі сұйық арасындағы) бөлетін майысқан беттердің екі жағындағы 
қысымдардың айырымы. 
Капилляр түрлері 
Капиллярлардың 3 негізгі түрі бар: 
Үздіксіз - бұл капиллярларда тесіктер жоқ және тек шағын молекулярлық 
өтуге мүмкіндік береді. Олар бұлшық ет, тері, май және жүйке тінінде кездеседі. 
Fenestrated - Бұл капиллярларда кішкене молекулаларға ішектегі, бүйрек және 
эндокриндік бездерде орналасқан шағын терістіктер бар. 
Синусоидальды немесе үзіліссіз - Бұл капиллярларда үлкен ашық тері бар - 
қан клеткасы арқылы өтуге жеткілікті үлкен. Олар сүйек кемігін, лимфа 
түйіндерінде және көкбауырда кездеседі және шын мәнінде капиллярлардың «ең 
лейкайты» болып табылады. 
Қан миы кедергісі - орталық жүйке жүйесінде капиллярлар қан-мидың 
кедергісі деп аталатын нәрсені құрайды. Бұл кедергі токсиндердің қабілетін 
шектейді (және, өкінішке орай, көптеген химиотерапия агенттері) миға өтуге 
мүмкіндік береді. 
Сұйықтың беті 
Сұйықтықтың беті, айталық су, капиллярда ойыс болады; яғни мениск ойыс б
олып келеді. Бұл жағдай түтік қабырғасының жанындағы су молекулаларына әсер ет




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет