“Аморфты материалдар” лекциялары курсы
жүктеу/скачать 5,58 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3-дәріс. Газдық фазадан аморфты қабатты алу.
| Аморфты тұнбалар.
Аморффты тұнбалардың түзілуі сулы ерітінділер химиясында кеңінен таралған. Көбінесе мұндай тұнбалардың түсуіне кедергі келтіретін фактор ретінде қарастырады. Сондықтан зерттеушілердің бүкіл назары стехиометриялық құрамды жақсы фильтрленетін кристалдық тұнбалар алынатын шарттарды табуға бағытталған. Кремний қышқылы көптеген металдардың гидроксидтері және негізгі тұздардың көбісі белгілі бір химиялық құрамы жоқ амарфты тұнбалар түзеді. Аморфты тұнбалардың бетінің күшті дамуына байланысты ерітіндінің құрамындағы басқа иондар оған адсорбцияланады немесе хемосорбцияланады және оның бетіне оңай тұнады. Осы жағдай заттарды аналитикалық мақсаттарда бөлуге жиі кедергі жасайды.Сонымен қатар сулы ерітіндіден тұндыру кезінде аморфты формпалар түзетін стехиометриялық құрамды қосылыстар, мысалы MoS3,MoSe3,WS3,WSe3,V2S5 cульфидтер белгілі.Бұл заттарды ерігіштігінің аз болуыажәне қатаң стехиометриялық құрамды болуының арқасында мышьякты ,сурьманы және германийді гравиметриялық анықтау үшін қолданылады. 3-дәріс. Газдық фазадан аморфты қабатты алу. Аморфты және шыны тәрiздi қабаттарды булы фазадан қолайлы төсенішке қатты заттарды конденсациялау жолымен алу үшін көбінесе қатты өнiмге алып келетін булану, катодтық тозаңдату, күлгін разрядта жіктеу және әртүрлі газ тәріздес компоненттердің реакциялары қолданылады. Бұл әдістемелер аморфтық заттарды алу шарттарын өзгертеді, сондықтан тіпті бір компонентті жүйелерде әртүрлі аморфты құрылымдардың көптеген жиыны белгілі. Мұндай алуан түрлiктiң себебi көбінесе қатты дененің құрылымына икемделетiн қоспалардың ықпалы болып табылады. Сондықтан қабаттардың тазалығын және құрамын аналитикалық бақылаудың мәні ерекше. Көп компоненттi жүйелерді зерттеуде тiк және көлденең бағыттардағы қабаттардың гомогендiлiгiн мұқият бақылау қажет. Шынының қатаю тенденцияларынан табылған жүйе, балқымалар периодсыз құрылысы бар құрылымдардың бiлiмiне және газды фазаның тұнбасында белсендiлiктердi жиi көрсетедi. Шыны тәрiздi фазалардың осындай жолмен алынатын химия құрамы көбінесе iс жүзiнде олардың балқытпаларынан алынған шынылардың құрамдарымен сәйкес келеді. Аморфты немесе шыны тәрiзді заттарды булы фазадан алу кезiнде шешушi мәнге ұрпақтық үлгі ие болады, мұның ең пайдалы тұсы суытылған төсенішті қолдануында. Әрбiр нақты жүйедегi кристаллизацияға бейімдiлiгi қаншалықты жоғары болған сайын, соншалықты төмен температураларда газды фазаның тұнбасын өткiзу керек. Бу энтропиясының жоғары мәндерiнің арқасында газды фазаның тұнбасы осындай заттардың шыны тәрiздi және аморфты формаларының синтезiне жаңа жол ашты (мысалы, сұйық гелиймен салқындатылған төсеніштiң конденсациясы) бұрын ешқандай да басқа әдiспен бұл күйге ауыстыра алмаған, мысалы Mg, Zr, Hf, Mo, W, Re, Cd, Mo, W, Re, Cd. жүктеу/скачать 5,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|