6.3. Шыны қалыптасуының тенденциясы және термодинамиялық параметрлері.
Нақтылы мағынадағы шынылаулары температураны шынының қыздыру тұрақтылығының шарасын сияқты қарауға болады. Tgның жоғары болған сайын кеңiрек температуралық шекараларда сол форманың өзгерiссiзiн шыны бар болады. Жағдай жалпы алғанда шынылаудың температуралары жоғары кристаллизацияны бастайды. Шыны қалыптасуына балқытпаларын тенденциямен шыны түзейтiн балқытпа нақтылы салыстырылатын шарттардың сұйықтығында кристаллизацияның процесстерiне баяулатып айқындалуға бермей сақтайтын инерция күштерiн түсiнедi. Шынылауды температураның физикалық мағынасынан сүйене бұл талпыныстың шыны тәрiздi күйдi мiнездеме қолданылатын параметрi оңай анықталатын эксперименталдi параметрмен бұған шынының бiлiмiне тенденцияларды байлауға әлденеше қолданды - шынылауды температурамен.
Зат, балқытпалар қай шыны тәрiздi күйге салқындау жылдамдықтарында ауыстыруға лажы болмайды 10–2 < q < <10 К/с, өйткенмен жиi шыны басқа препарат әдiстерiнiң қолдануында құрастырады. Мұндай Тплдың Tg/ның қатынасының заттары үшiн стеклообразованиюға кiшiрек тенденцияның өрнек сияқты қарауға болатын аласалау мәндердi қабылдайтында табылған. Көпшiлiгiнде жағдайлар және бұл жүйелер дегенмен Каузманның ереже сәйкес келетiн Тплдiң Tg/ның мәндерiне жетедi. Демек, сонымен бiргелер Тgдан өте биiк салқындау жылдамдықтарында жоғарылағанда және қалай 6.2-шi тарауға көрсетiлгенде атап өтуге керек, кескiндi энтропияның биiгiрек мәндерiмен күйлер тоңазытылады, эксперименталдi өлшенген қатынас дегенмен Tg/Тпл = 2/3 немесе ΔSстекл/ΔSпл = 1/3 қатынасы шындықталар мәннiң аласалауын қабылдайды.
Тплдың Tg/ның қатынасының биiгiрек мәндерiнiң металлдық шыныларында бiлдiрмеген, Tgның температурасы орынына қарамастан бұл жерде жиi кристалдану температураларын қолданады.
Шыны қалыптасу тенденцияның бағасына басқа жартылай эмпириялық ережесi Коэнмен және Тернбалом сипаттаған. Олар Tredтың балқуын келтiрiлген температураларды енгiздi
Және шыны қалыптасуына тенденция Tred-тың кiшiрейтуiмен үлкеедi ретiнде жорамалдарды айтып шықты. Ликвидустiң балқу температурасы немесе температура болған сайын Тплдың жанында булануды энтальпия жоғары немен және және одан төменде, сол шынының бiлiмiмен қатуға балқытпаны тенденция күштiрек бейнеленген. Егер не қабылданса,
ΔНисп ≈ ΔНL,
№ 7-шi дәрiс
10>
Достарыңызбен бөлісу: |