| Құстардың ми қыртысының құрылымдық ерекшеліктері мен қызметі. Ми қыртысы орталық жүйке жүйесінің ең жоғарғы, филогенездік тұрғыдан ең жас бөлімі болып табылады. Онымен жануарлардың мінез-қылығын қалыптастыратын жоғары дәрежелі жүйкелік қызмет байланысты. Ми қыртысы организмнің физиологиялық процестерін реттеп, оның функционалдық тұтастығын қамтамасыз етеді, организм мен сыртқы орта ара қатынасын үйлестіреді.
Төменгі сатыдағы омыртқаларда, қос мекенділер мен балықтарда ми қыртысы болмайды, сондықтан олардың мінез-қылықтық әрекеттері негізінен аралық ми арқылы реттеледі. Ми қыртысының дамуына сәйкес бұл күрделі қызмет аралық мидан ми қыртысына алдымен жартылай (қос мекенділер мен құстарда), соңынан толығымен (сүт қоректілерде) ауысады. Балықтарда ми қыртысын сылып тастағаннан кейін қимыл-әрекеттер, сыртқы ортамен қатынас ешқандай өзгермейді (Штейнер). Мұндай балықтардың сау балықтардан ешбір айырмасы болмайды. Ми қыртысы сылынып тасталған құстардың кейбір әрекеттері бұзылады. Ми қыртысы алынған кептер алғашқыда өз бетімен жем қабылдай алмайды да, кейінірек бұл қабілет қалпына келеді. Мұндай кептерлердің көру мүмкіндігі жойылмайды, сондықтан ұшқан кезде ол кедергілерге соқтықпайды, бірақ мұндай құс өз балапандарының дауысын танымайды, мысықтан қорықпайды, қораз кептерлерді ажырата алмайды. Егер кептердің ми қыртысымен бірге қыртыс асты түйіндері (жолақ дене) алынса, онда ол ұзақ мерзімге дәрменсіз болып қалады, тіпті жемін шоқи да алмайды. Кейінірек ол біршама түзеледі, жемін шоқып жейді, бірақ балапан баспайды (Роджерс, Шрадер).
Достарыңызбен бөлісу: |
