Ќанипа Бітібаева

 
55 
       а) Оқушылар қорытындысы, ой-пікіріне негізделетін тапсырмалар үлгісі: 
                                   Әбіш – Дәрмен 
Тапсырма мазмұны  
Әбіш 
Дәрмен 
1. 
Өмірдегі 
мақсат, мұраты. 
2. 
Халық, 
кедейлерге 
көзқарастары.  Саяси 
көзқарастары. 
3. 
Өнер, 
білім туралы, болашақ  
туралы пікірлері 
Халқына қызмет ету. 
Қараңғы  сахараға  жарық-
сәуле 
әкелу. 
Революционер 
демократтарды  жақтайды.  
Абайға: 
«Халық 
үшін 
қолға  сойыл  алыңыз»,  –
дейді.  Болашаққа  сенеді, 
заман өзгереді деп сенеді. 
Ақын 
болып, 
халықтың  мұңын  зарын 
жырлау.  Абай  тәрбиесін, 
асыл 
сөзін 
сақтап, 
келешекке жеткізу.  
Дәрмен  кедейлерді, 
өзі 
шыққан 
топты 
құрметтейді. 
Саяси 
көзқарасы  қалыптаспаған. 
Абайдан  жақсы  заман 
туады  деп  естиді,  бірақ 
оны білмейді. 
ә) Абайдың іс-әрекетін жинақтап, сол арқылы Абайдың гуманист, философ, демократ, 
терең ойшыл, оптимист екенін дәлелдеу. 
 
Үлгі: 
Абай - терең ойшыл, оптимист (дәйексөз – дәлелдеме) 
 
Бөлімі  
Дәйексөз - мысал  
«Қоршауда»  
3-кітап  
«...  Енді  сол  біреу  -  осы  Дәрмен  бе?...  Мен 
жетпегенге жетіп, мен көксегендей  ортаны  көксеп 
ұшармысын 
алысқа! 
Жетермісің 
жақсы 
жайылымға.  Мен  ұшқаннан  арыға  ұшар  болшы» 
(412-бет).  
Жоғарыда айтылғандай, оқушылар орындайтын үй тапсырмаларын шығармашылық 
сипатта беру, қабілеттеріне қарай беру эпопеяны меңгертудің тиімді жолы болмақ. Топтық 
жұмыстың бір үлгісі: 
Бірінші топқа: 
Мына кестені пайдалана отырып, Абай жолының феодалдық қоғамға қарсы жол екенін 
дәлелде. (Дәйексөзді-дәлелдеме талдау.) «Абай аға», «Қоршауда», «Қақтығыста»  бөлімдерін 
басшылыққа ал. 
 
Бөлімдер  
Оқиғалар  
Абайдың іс-әрекеті  
Қорытынд
ы дәлелдеме  
«Абай 
аға»  
Тәкежан: «Онда 
Абай: «Ата жолы  
 
 
атамның ұлы емес-  
зорлық, қастық  
 
 
пін», Құнанбай ба-  
болған соң, мен ата  
 
 
ласы емеспін, елдің  
баласы болмай, ха-  
 
 
жаман-жәутігімен  
лық досы боламын  
 

 
56 
 
табыстым десеңші»  
дегенмін. Азды десең,  
 
 
(Базаралыны Тәке-  
азғаным сол Құнан-  
 
 
жан кайта айдат-  
байлықтан!»  
 
 
пақ болған кездегі  
 
 
 
диалогтер.)  
 
 
Е  с  к  е  р  т  у:  Мұндай  үлгі-кестені  әр  топка  беріп  отырмыз.  Толтырылған  үлгісі 
қабілеті «орташадан төмен» оқушыларға беріледі. Қалғанын өзі толтырады. 
Е кін ші    то п қа :  
Абай жолының өнер жолы, халық үшін, әділет, шындық үшін күрес жолы екенін 
дәлелде (дәйексөзді дәлелдеме-талдау). «Абай аға», «Қоршауда», «Қақтығыста» бөлімдерін 
басшылыққа ал. 
 
Е  с  к  е р т у: Аталған бөлімдердегі оқиғаларды ғана  емес,  өз беттерімен  де  мысалдар 
алуларына болады. 
Ү ш і н ш і       т о п қ а :  
Абай жолы -прогресс жолы, ізгі ниеттілермен достық жолы екенін дәлелде 
(дәйексөзді дәлелдеме - талдау). «Қоршауда», «Қақтығыста», «Түн-түнекте» 
бөлімдерін басшылыққа ал. 
 
Т ө р т і н ш і       т о п қ а :  
Абай жолының жаңа заман, жаңа қауым жолы екенін дәлелде (дәйексөзді-дәлелдеме 
талдау жасау). «Абай аға», «Қақтығыста», «Жұтта» бөлімдерін басшылыққа ал. 
Е с ке р т у: Көрсетілген беттер (үлгі-кесте) мен аталған оқиғалардан басқа да мысалдар 
алуға болады. 
Бесінші топқа: 
Абай  бейнесін  жасаудағы  жазушы  шеберлігі  айналасында  ойланыңдар  (ғылыми 
материалдар негізінде). Тапсырманы мына үлгіде орындаңдар. 
 

жүктеу/скачать 2,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: