Анықталған интегралдың интегралдық қосынды шегі түрінде берілуі. Анықталған интегралдың негізгі қасиеттері. Ньютон-Лейбниц формуласы. Анықталған интегралды есептеу: бөлшектеп интегралдау және айнымалыны ауыстыру тәсілдері


Анықталған интегралды есептеу әдістері



бет3/7
Дата29.12.2023
өлшемі6,22 Mb.
#144715
1   2   3   4   5   6   7
Байланысты:
дәріс 12

Анықталған интегралды есептеу әдістері
Ньютон-Лейбниц формуласы. Анықталған интегралды анықтама бойынша интегралдық қосындының шегі ретінде есептеу көп қиыншылыққа әкеліп соқтырады. Сондықтан анықталған интегралды есептеудің тиімді әдісін табу керек деген сұрақ туады. Бұл әдісті Ньютон мен Лейбниц ашқан еді.
Теорема. Егер функциясы функциясының қандай да бір алғашқы функциясы болса, онда:
.
Бұл формула Ньютон-Лейбниц формуласы деп аталады.

Бірнеше мысалдар келтірейік:


1-мысал. анықталған интегралды есептеу керек.
Шешуі: .
2-мысал. интегралын есептеу керек.
Шешуі: .
3-мысал. Интегралды есептеңіз:
Шешуі: .
4-мысал. Интегралды есептеңіз:
Шешуі:

Анықталған интегралда айнымалыны ауыстыру
интегралында алғашқы функцияны табу қиын болса, кейде айнымалыны ауыстырған жөн, яғни . Сонда:

мұндағы , ал – кесіндісінде үзіліссіз функция.
1-мысал. Интегралды есептеу керек:
Шешуі: Айнымалыны ауыстырып, сонан соң Ньютон-Лейбниц формуласы бойынша есептейміз:


2-мысал. Интегралды есептеу керек: .
Шешуі: Жаңа айнымалы енгізіп, сонан соң Ньютон-Лейбниц формуласы бойынша есептейміз:


.
Анықталған интегралда бөлшектеп интегралдау
кесіндісінде және функциялары үзіліссіз дифференциалданатын болса, онда:
.
3-мысал. Анықталған интегралды есептеңіз:
Шешуі. Бөлшектеп интегралдаймыз. Белгілеулер енгіземіз:


4-мысал. Анықталған интегралды есептеңіз: .
Шешуі. Бөлшектеп интегралдау формуласын қолдану үшін келесі белгілеулер енгіземіз:

.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет