Анықтама. Егер X, y, z t айнымалылардың әрбір n мәндер жиынтығына w айнымалысының бір мәні сәйкес қойылса, онда w тәуелсіз n айнымалыдан функция деп аталады да, былай белгіленеді: w=F(X,y,z t)


функциялары берілсін, сонда функциясы x,у аргументтерінен тәуелді күрделі функция болады. Берілген функциялары өз аргументтері бойынша дифференциалданатын функциялар. Мына дербес туындыларды есептейік



бет5/7
Дата14.10.2023
өлшемі0,5 Mb.
#114483
1   2   3   4   5   6   7

функциялары берілсін, сонда функциясы x,у аргументтерінен тәуелді күрделі функция болады. Берілген функциялары өз аргументтері бойынша дифференциалданатын функциялар. Мына дербес туындыларды есептейік:

  • функциялары берілсін, сонда функциясы x,у аргументтерінен тәуелді күрделі функция болады. Берілген функциялары өз аргументтері бойынша дифференциалданатын функциялар. Мына дербес туындыларды есептейік:
  • x аргументіне өсімшесін берейік те, y аргументін өзгеріссіз қалдырайық, сонда u,v функциялары сәйкес өсімшелерін, ал z = f(u, v) функциясы өсімшесін алады:

    Соңғы теіңдіктің екі жағын да -ке бөліп мынаны аламыз:

    Егер онда себебі u, v үзіліссіз функциялар, және та

    орындалады. Осыларды ескере отырып шекке көшсек

    Осылайша, х-ті өзгеріссіз қалдырып у-ке өсімше берілсе

    аламыз.


Көп айнымалы күрделі функцияның туындысы

Төмендегі функцияның дербес туындыларын табыңдар:

  • Төмендегі функцияның дербес туындыларын табыңдар:
  • Шешуі:


Мысалы:

функциялары берілсін. Осы күрделі функциясынан толық дифференциал алайық:

функциялары берілсін. Осы күрделі функциясынан толық дифференциал алайық:

бірақ

сондықтан

немесе

Осы жерде біз КАФ толық дифференциалының өрнегі (бірінші ретті дифференциал) u,v - тәуелсіз айнымалы немесе тәуелсіз айнымалылардан функция болғанына қарамастан бірдей түрде жазылатынын көрсеттік. Бұл бірінші ретті дифференциал түрінің инварианттығы деп аталады.


Көп айнымалы функцияның толық дифференциалы

Берілген

1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет