Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар
жүктеу/скачать 1,95 Mb. Pdf көрінісі
|
А паратты -коммуникациялы технологиялар
|
3.2. Операциялық жүйе ОЖ – ЕЖ-лерде орны бар барлық қызметтерде жетекші реттеуіш ретінде қызмет атқара- тын жүйелік ПҚ-ның түрі. Бұл сіздің компьютеріңіздің платформамен үйлесімділік фактор- ларының бірі. Дербес компьютерлердің көбі алдын ала, мысалы Microsoft Windows немесе Mac OS (3.3-сурет) сияқты ОЖ орнатылып сатылады. Ал Linux сияқты кейбір ОЖ, әдетте жоғары сапалы автоматтандырылған жұмыс орындары мен серверлері үшін пайдаланылады, бірақ дер- бес компьютерге де орнатуға болады. 3.3-сурет. Дербес компьютерлерде орнатылған операциялық жүйе ОЖ, жоғарыда айтып кеткеніміздей, компьютерді қосқанда жүктелетін программа. Ол қолданушымен сұхбатты, компьютерді басқаруды, оның ресурстарын жүзеге асырады, басқа қолданбалы программаларды іске қосады. ОЖ пайдаланушыға және қолданбалы программа- ларға дербес компьютер құрылғыларымен ыңғайлы қатынау (интерфейс) тәсілімен қамтама- сыз етеді. ОЖ: – ядродан; – командалық модульден; – драйверлер кешенінен; – сервистік утилиттерден; – қабықшадан тұрады. ОЖ ядросы – оның барлық әрекеттерін қосатын, басқа программалардың жұмысын және компьютерлік жүйе компоненттерінің жұмысын ұйымдастыратын ОЖ-ның негізгі бөлігі. ОЖ- ның ядросында болып жатқан үрдістерді ұйымдастырушы программа-аппараттық қызмет деп атауға болады. Командалық модуль функциясы пайдаланушының командаларын компьютерде орындау болып табылатын программа. Драйверлер – бұл ОЖ-дан аппараттық құрылғылардың орнықты жұмыс істеуін қамтама- сыз ететін арнайы программалардың тұтас бір ішкі кешені, басқаша айтқанда, периферияның, компьютерлік жинақтауышының ОЖ-ны басқаруға арналған нұсқаулық екені белгілі. Утилиттер – әртүрлі есептерді орындау үшін ПҚ-мен өзара әрекеттесетін қосымша программалық орта. . Коллектив авторов. «Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар» 35 ОЖ-ның қабықшасын пайдаланушы үшін GUI (ағылш. Grafical user interface – пайдала- нушының графикалық интерфейсі) графикалық интерфейс – кез келген компьютерлік құры- лғының дисплейінен пайдаланушы көре алатын интерфейс ең маңызды элемент болып табы- лады. ОЖ-ның графикалық қабықшасы негізінде дербес компьютерлер пайда болды. Компьютердің кез келген компоненті мен оларға мүмкіндік беретін: орталық процес- сор, оперативті немесе сыртқы жады, сыртқы құрылғы, программа және т.б. ОЖ-ның ресурсы болып табылады. Компьютерді қосқан кезде ОЖ жүктелетіні белгілі. Ол пайдаланушыға ЕЖ-мен ыңғайлы сұхбаттасу (интерфейс) тәсілін ұсынады. Бұл жерде интерфейс программалық және пайдала- нушы интерфейсі болуы мүмкін. Программалық интерфейс – бұл ЕЖ-нің саласында құрылғы мен программаның өзара әрекетін қамтамасыз ететін орталардың жиынтығы. Пайдаланушы интерфейсі – бұл программамен немесе компьютермен пайдаланушының өзара әрекетінің программалықжәне аппараттық құралы. Өз кезегінде пайдаланушы интер- фейсі командалық немесе объектіге бағдарланған болуы мүмкін. Командалық интерфейс компьютердің ресурстарын басқару бойынша әрекетті орындауда пайдаланушы команданы пернетақтадан енгізуін пайымдайды. Объектіге бағдарланған интерфейс – бұл файлдарды, каталогтарды (бумаларды), диск- жетектерді, программаларды, құжаттарды және т.б. беретін объектілерге орындайтын опера- циялар арқылы ЕЖ-нің ресурстарын басқару. Әрбір компьютер міндетті түрде әрқайсысына өзінің қолданбалы программалар (қосым- шалар) жинағы құрылатын ОЖ-мен жасақталады. ОЖ-ның көбі қателерді жөндеу және жаңа мүмкіндікті қосу бағытында түрлендіріледі және жетілдіріледі. . Коллектив авторов. «Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар» 36 жүктеу/скачать 1,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|