Арал өңірінің климаттық режимі Оқу тобы: б-21-1м Орындаған
жүктеу/скачать 4,32 Mb.
|
Гулбакыт Акбаян Арал климаты
- Бұл бет үшін навигация:
- Жоспар
Арал өңірінің климаттық режиміОқу тобы: Б-21-1мОрындаған: Алданышева Г.Әбілда А.Қабылдаған: б.ғ.к., қауымдастырылған профессор. Құрманбаев Р. Х.Қызылорда 2022 жыл Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті Жаратылыстану Институты «Биология, география және химия» кафедрасы Жоспар4 1 2 3 5 Арал өңіріне жалпы сипаттама Арал өңіріндегі орташа температура Жылдық жауын-шашын мөлшері Қорытынды Арал өңіріндегі жел режимі Қазақстан мен Өзбекстан шекарасында орналасқан сутоған. Теңіз XX ғасырда ауданы жағынан (68 мың км2) әлемде төртінші орында болған болатын, бірақ 1960 жылдардан бастап теңіздің суы азайып келеді.Арал теңізі, Кайнозой дәуірінің орта шетінде, яғни бұдан 21 млн. 1200 жыл бұрын Каспий теңізіне қосылып жатқан. Бұған теңіздің терістік бетіндегі қазіргі Сарышығанақ, Ақеспе тұсынан 80 метр тереңдіктен Олигоцен уақытында өмір сүрген қызыл балықтың, ірі ұлудың, киттің омыртқа сүйектерінің тасқа айнала бастаған күйінде табылуы дәлел болмақ. 1960 жылдардан бастап Арал өңірін игеру қолға алынды. Осы аймақтағы игерілетін жер көлемі бұрынғыдай Өзбекстан мен Тәжікстанда 1,5, Түрікменстанда 2,4, Қазақстанда 1,7 есеге өсті. Ал Әмудария мен Сырдария бойындағы Халықтың саны 1960-1987 жылдар аралығында 2,2 есеге артты. Халық санының өсуіне орай суға деген қажеттілік те артты. Осыған орай, 1970-1980 жылдар аралығында Аралға құйылатын су мөлшері азайды. Оның негізгі себептері антропогендік факторлар еді. Екі өзен бойындағы суды мол қажет ететін күріш пен мақта өсіру ісі қарқындап дамыды (Шардара). Арал теңізі экологиялық апатқа дейін құрлық ішіндегі ірі су айдыны еді. Тереңдігі 53 метрге дейін баратын теңіз бетінің аумағы 64,5 мың шаршы шақырымға дейін жететін. Ұзындығы 428, ені 235 шақырымға дейін созылып жататын. Суының көлемі 1060 текше шақырым болды.жүктеу/скачать 4,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|