Стресстің түрлері
Стресстің екі түрге бөлінеді:
Эустресс
Дистресс
•
Эустресс екі мағынада қарастыруға болады:
а) жағымды эмоция туған стресс
б)
аса ауыр емес стресс
•
Дистресс – жағымсыз стресс. Ол организмнің моральдік денсаулығын әлсіретіп,
ауыр психикалық ауруларға шалдықтырады. Стрессті иммундық жүйеге үлкен
зиянын тигізеді.
Дистресстің симптомдары:
•
Бас ауру;
•
Әлсіздік;
•
Қозғыштық;
•
Апатия;
•
Шок жағдайы;
•
Өзгемелі көңіл күйі;
Дистресстің көздері:
•
Жарақат;
•
Күнделікті конфликттер;
•
Үнемі психикалық қысым астында болуы;
•
Орындалмайтын мақсат қойып, оған жете алмау;
•
Шу;
•
Монотомды жұмыс;
•
Үнемі кінәлау (біреудің немесе өзін-өзі)
•
Әлеуметтік жағдайы;
•
Бір
елден екінші елге көшкенде;
Дистресске жиі шалдығатындар:
•
Жас балалар;
•
Қарт адамдар;
•
Экстраверттер;
•
Нервотиктер;
•
Алкогольді ішімдікке берілгендер;
•
Генетикалық жағынан;
Стрессті нейтрализациялау әдістері:
•
Аутогенді жаттығулар-медитация;
•
Физиологиялық массаж,акупунктура,физикалық жаттығулар;
•
Биологиялық фитотерапия;
•
Физикалық баня,су прцедуралары.
Осы стресті нейтролизациялау үшін (стресстің басы) адамды стресске
шалдықтырған себепті анықтау керек.
85)Психологиялық стресстің ерекшеліктері. Р. Лазарустың күйзелісі туралы түсінік.
Лазарустың физиологиялық тұрғысынан стресс
психологиялық және мінез
-
құлықтық
деңгейлері, психологиялық стресс деген қорытындыға келді «Әр түрлі сыртқы және ішкі
тітіркендіргіштерге әсері физикалық және химиялық табиғаты, ауыр физиологиялық
өзгерістер» атты сүйемелдеуімен, дене тікелей реакциясы болып табылады.Сонымен, бір
адамға қауіп
төндіреді, ал екіншісі –
қорқынышпен,жеке қабылдауын құны төтенше,
төтенше жағдайларда, табиғи немесе техногендік апаттар, соғыстар, қылмыстық
зорлық
-
зомбылық азаяды, бірақ тіпті осы жағдайларда, жарақаттан кейінгі
стресс барлық
травматикалық оқиғаны ұшыраған жоқ туындайды.Қазіргі уақытта, тез өзгеретін
әлеуметтік
-
экономикалық жағдайында, ақпарат көлемінің қарқындату жағдайында
адамдардың психикалық тұрақтылық және бейімделгіштігінде ,барлық бағыттары
бойынша психикалық стресс пайда болуына алып келеді. Сондықтан, үлкен маңызды сол
уақытта, стресстік жағдайларда адам мінез
-
құлық мәселесіне, олардың қызметі мен
бейімделу және қауіпсіздік дәрежесіне бөледі. Жеке тұлғаның белсенді
ұстанымы
көрінеді. Осыған орай, көп көңіл стресстік жағдайды адамның құрылымындағы
өзгерістерге алып келеді.Психикалық өзін
-
өзі реттеу зерттеу жөніндегі
жұмыстарды
арасында күйзеліс жағдайында адам қызметінің көптеген зерттеулер ерекшеленеді,
бірақ
психологтар өзін
-
өзі адам жеке стилистикалық ерекшеліктерін ескереді.Бұл зерттеулер
ерекше назар негізінен психофизиологиялық күйлерді, сондай
-
ақ адамның кәсіби қызмет
өнімділігін және сенімділігін қарастырады. Стресс қоршаған орта әсерлерінен, саналы
психикалық өзін
-
өзі реттеу жүйелері мен механизмдері негізінде,төтенше немесе қиын
жағдайларда белсенділігін арттырады.
Достарыңызбен бөлісу: