Астана, 2015 КƏсіби қазақ тілі
жүктеу/скачать 3,93 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Кәсіби қазақ тілі 26-сабақ РАДИО ЖӘНЕ РАДИО ТІЛІ
| Жағыпарова Майра
А.П.Константинов және 1931 жылы С.И.Катаев сигналды видео сурет ойлап тапты. Теледидардың негізін 1933 ж. АҚШ-та тұра- тын 11-сынып оқитын Ресей инженері В.К.Зворыкин ең алғаш ви- деосигналды ойлап тапты. КСРО-дағы ең алғаш теледидар «КВН- 49» 1949 жылы ойлап табылды. 1947 жылы АҚШ-та 180 мыңға жуық теледидар болған. Ал 1953 жылы олардың саны 28 млн-ға жетті. Осылайша теледидар жасалған. 201 Кәсіби қазақ тілі 26-сабақ РАДИО ЖӘНЕ РАДИО ТІЛІ Радио дегеніміз – бұл көңіл-күй құбылысы. Көңіл-күй – ұстап көруге болмайтын дүние, ол материалдық игіліктерден де маңыз- дырақ. Радио дыбыс арқылы аса ауқымды аудиторияға әсер ету- дің орасан зор мүмкіндіктерін ашады. Тіл, музыка, шу, монтаж – радионың түсіндіру құралдары. Дауыс үндестігі, сөйлеу ырғағы, логикалық және эмоциялық екпін түсіру, сөйлеу қарқыны – бұның бәрі де оқырманмен әң- гімелесу тәсілдері болып табылады. Осының ішінде ең басты рөлді «сөз» атқарады. Өйткені, ол негізгі ақпаратты жеткізу құра- лы, қалғаны оны толықтырып, әсерлендіріп тұрады. Жүргізуші әрқашан белгілі бір әңгімелесушімен сөйлесуге бейімделгендік- тен, сол адамның тілінде сөйлеуі тиіс. Сондықтан радионың тілі кітаптың немесе газеттің тіліне қарағанда өзгеше. Радио тілі – ауызекі тіл. Ауызекі тіл – жанды тіл. Радио тілі – қарапайым, түсінікті, тапқыр, бейнелі, әуезді болуы керек. Радиода дыбыс айрықша рөл атқарады. Сондықтан сөйле- генде дауысты жоғарылату мен төмендетудің, екпіннің және үн ырғағының радио тілінде орны үлкен. Ауызша сөзді радиосөзге айналдыра білу де өнер. Ол үшін қазақ тіліндегі фонетиканың, морфологияның, лексиканың, син- таксистің заңдылықтарынан хабардар болу керек. Сонда ғана радиода хабарлар дайындауда табысқа жетуге болады. Ауызша сөзді жетілдіре отырып, өңдеп, көркемдеп, мағыналы түрде қол- дана білу – радиосөзді жасайтын жол. Қанатты сөздер де радиосөзге ерекше әсер етіп, тыңдарман- ды қызықтырады. |