74
-гыры формасы жамандықты, қорқынышты мəнінде қолданылып, одағай түріне кіреді.
Зығырданы қайнау, ызалану түрінде (
дөмеккере, башы беткере, күзеі чыккыры, каһəр суккы-
ры, чəнчелеп киткере т.б.), кейбір уақыттарда көңілі толу, қуаныш түрінде де келеді (
шайтан
алгыры, рəхмəт төшкере): Эх,
жен алгыры! Ничек тизрəк үтеп китəргə! (М. Жəлил).
-асы кил формасы тілек түрін білдіріп, шақпен де, жақпен де байланыста болады. Мы-
салы: Житеп килə бит инде, егетлəр карый торган чагы, кияүгə
барасы килер (М. Маликова).
-асы иде формасы грамматикалық тұрғыдан 1-ші жақ, жекеше түрінде беріледі. Көбі-
не сөйлеушінің өз тарапынан шығады. Мысалы: Кырларыңда, илем, юлларында Гизəсе дə
гизəсе иде, Жырга салып жырдай тормышының Үзеңə
бүлəк итəсе иде (Х. Туфан).
-рга иде формасы: Их, кайтып
аунарга иде шул иаллар арасында! (Р. Фəйзуллин). Аннары
бер туйганчы
еларга иде. Кврвк беренче елдан бирле жыелган сагышны, моңны
чыгарырга
иде (М. Мəһдиев).
Сызба.1
Θɚɥɚɭ, ɬɿɥɿɤ
ɦɨɞɚɥɞɿɥɿɝɿ
-
ɫɚ
-
ɪ/ɦɚɫ
ɛɭɥɫɚ
-
ɚ ɬɭɪɝɚɧ
ɛɭɥɫɚ
-
ɝɚɧ ɛɭɥɫɚ
Достарыңызбен бөлісу: 
