Ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу кәсіпорындары


 Ауыспалы егіс аумағын орналастыру жобасының негіздемесі



Pdf көрінісі
бет9/14
Дата15.04.2023
өлшемі0,7 Mb.
#82734
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
4.1.2. Ауыспалы егіс аумағын орналастыру жобасының негіздемесі 
 
Жобалау процесінде жекелеген жұмыс учаскелерінің, егістіктердің 
немесе егістік алқаптардың, жалпы ауыспалы егістердің аумағын 
орналастыру нұсқалары белгіленеді, олар әрі қарай талданады, 
салыстырылады және бағаланады. 
Опциялар 
техникалық-экономикалық 
көрсеткіштер 
бойынша 
бағаланады және салыстырылады. Есеп айырысу нәтижелері бойынша 
жобалық нұсқаны таңдау жасалады, ал қосымша өнімнің құны келесідей 
анықталады: 
а) техникалық-экономикалық есептеулерді жүргізу кезінде пайдалы орман 
белдеулерін жобалау және егістіктерді суховеевтен қорғау есебінен 
қосымша өнімнің құны "жерге орналастыру жобалауы"оқулығында 
жазылған әдістеме бойынша айқындалады; 
б) нұсқалар бойынша Даладағы жұмыс көлбеуінің шамасы азайған кезде 
еңісті жерлерді эрозияға қарсы өңдеу есебінен қосымша өнімнің құны 
орман-дала аудандары үшін астық шығымдылығының орта есеппен 1 га - ға 
0,24-0,30 ц-қа, ал дала аудандарында-жұмыс көлбеуінің әрбір төмендеу 
пайызы үшін 0,16-0,20 ц-қа ұлғаюымен қатар жүреді;. 
в) қарды ұстау және еңіс жерлерді қосымша ылғалдандыру есебінен жолақ 
аралық кеңістікте егіннің өсуі мыналар бойынша айқындалады формула
45 


мұндағы P-егіннің өсуі, c; 
k-қар түріндегі жауын-шашын мөлшері, мм (Цжз үшін-50-70 мм); 
у-жер бедерінің көлбеу шамасы; 
A-көлбеу бойымен орналастырылған орман белдеулерінің ұзындығы, км; 
В- бойлай немесе оған бұрышпен орналастырылған орман белдеулерінің 
ұзындығы, км; 
Жер бедерінің көлбеу шамасы әрбір жұмыс учаскесі бойынша мынадай 
формула бойынша айқындалады: 
мұндағы h-рельефтің қимасы, м; 
p-учаскелердің ауданы, м2; 
Ус-көлденең ұзындығы, м. 
Қосымша өнімнің алынған көлемі нарықтық бағалар арқылы құндық 
мәнде беріледі. 
Қосымша шығындар мен шығындарды келесідей анықтауға болады: 
а) қосымша өнімді жинауға және өңдеуге арналған өндірістік шығындар 
қосымша өнім құнының 10-15% мөлшерінде қабылданады; 
б) үстеме шығыстар - қосымша өнім құнының 14 % ; 
b) трактор агрегаттарының бос бұрылыстары мен кірулерінің шығыны 
соққының ұзындығы мен еніне байланысты; 
г) орман алқаптары алып жатқан алаңнан өнімді қысқарту нарықтық 
бағалар арқылы көрсетілген негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарының 
өнімділігі арқылы айқындалады; 
д) орман белдеулерінің құнынан амортизациялық аударымдар 2,5-тен 3,5 
пайызға дейінгі шектерде қабылданады; 
e) жолдардың астында орналасқан алаңнан өнімнің жоғалуы негізгі 
дақылдардың өнімділігін ескере отырып анықталады және рубльмен 
көрсетіледі; 
ж) жүктерді егістіктен шаруашылық орталығына және кері тасымалдауға 
арналған көлік шығындары 1 га егістіктің жүк сыйымдылығына қарай 
белгіленеді және жүктерді тасымалдау тарифтері. 
Рельефті және жанармай шығынын арттыруды ескере отырып, трактор 
қондырғыларының өнімділігінің төмендеуі жұмыс бағытындағы көлбеудің
46 


әр пайызына орташа есеппен 200 рубль/га құрайды. 
Жүргізілген экономикалық талдау нәтижесінде пайда болған нұсқа 
жобалық шешім қабылдайды, содан кейін жерге орналастырылатын 
шаруашылықтағы өрістер мен жұмыс учаскелерінің барлық шекаралары 
нақтыланады. 
Өрістер мен жұмыс учаскелерінің шекараларын нақтылап, оларды 
техникалық жобалау жүргізіледі. 
Егістік алқаптарын орналастыру нұсқалары бойынша орман белдеулерін 
орналастыруды талдау және аумақты орналастыру схемасы кестеде 
көрсетілген. 3П29 жұмыс дәптері. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет