Қазақ әдебиетін оқыту әдістемесі
жүктеу/скачать 1,29 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1917жылға дейінгі болған мектептер
- Жәдит мектебі
| Ыбырай Алтынсарин (1841-1889 жж.) — қазақтың аса көрнекті ағартушы-педагогы, жазушы, этнограф, фольклоршы, қоғам қайраткері.
Ыбырай Алтынсарин қазақ халқының ағартушылық тарихында және ұлттық мектебінің қалыптасуында терең із қалдырған тұлға. Ол 1841 жылы қазіргі Қостанай облысының аумағында дүниеге келген. Әкесінен ерте айырылған ол атасының - белгілі би және старшын Балқожа Жаңбыршиннің қолында тәрбиеленді. Ыбырай бала кезінен бастап білімге және өз бетінше оқып білуге бейім екенін байқатты. Көп оқыды, Ресей қоғамының білімді адамдарымен жиі араласып тұрды. Орынборда оқып жүрген кезінде шығыстанушы ғалым В.В Григорьевпен жақын танысып алды. Ол өзінің бай кітапханасымен Ыбырай Алтынсариннің еркін пайдалануына рұқсат етті. Білімге құштар жас бос уақытының бәрін де сол кітапханада өткізді. Білген үстіне біле түссем деген құмарлық пен өз халқыма неғұрлым көбірек пайда келтірсем деген абзал арманға ұмтылыс жас Ыбырайдың өмірлік кредосына айналды. Өзінің мінез-құлқы жағынан қарапайым әрі еңбексүйгіш еді, көп оқыды, өзге халықтардың қол жеткен табыстарын неғұрлым көбірек біле түссем деп армандады. Алған білімін өз халқының пайдысына асыруға талпынды. 1917жылға дейінгі болған мектептерҚадым мектебіҚадим оқуы-Қазан төңкерісіне дейінгі оқу орындарының ескі, жаңа деп белінуі 19 ғасырдың екінші жартысында басталған реформашылдар қозғалысынан басталды. Оның бастаушысы Қырым татарларының перзенті Ысмағұлбек Гаспрауи болды. Ол ескі оқуға елеулі жаңалықтар ендіру уақыт талабы екенін түсінді. Жәдиттік реформаның ең бірінші қадамы араб әліпбиіне түркі ерекшеліктеріне сай өзгешіліктер кіргізуі еді. Қадим оқуында араб әліпбиі мен тілі басты орын алады. Негізгі бағдарламасы діни ережелер, яғни иманшарт, әптиек, мүхтасарды оқыту болады. Хадистер, "Қисас-ул-Әнбия", "Диуани Хикмет" т. б. діни кітаптар пайдаланылды. Қадим оқуының түпкі мақсаты Құранды толық меңгерту, діни молдалар, ғұламалар дайындау болып келді.Жәдит мектебіжүктеу/скачать 1,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|