Қазақ тілді оқулықтың сапасына сын айта тындар көбіне мәтіннің ауырлығы мен

– Асылы апай, әңгімеңізден 

байқап отырғанымыз, гендерлік 

сая сатты мүл де жақтамайды 

екенсіз. «Әйел дердің құқығын 

шек теп отырмын­ау» деп ой­

ламайсыз ба? 

–  Жоқ.  Мен  әйелдердің  құқығын 

шектеп отырған жоқпын, керісінше, әйел-

дердің  құқығын  жақтап  отырмын.  Біздің 

әйелдерімізге  неше  түрлі  саясатты,  идея-

ны,  идеологияны  тыққылап,  алла  нәсіп 

еткен әйел бақытын, ана бақытын сезіну-

ден  мақұрым  етіп  жүр.  Әйел  бойындағы 

аналық  инстинкті  әйелге  қамқорлық  жа-

сау шы  болып  көрініп,  тұншықтырып  ке-

леді. Мені әйелдер 100 пайыз қолдайтын 

шығар  деп  ойлаймын.  Әрбір  әйел  ана 

болғысы келеді, ал әрбір ана баласының 

бақытты  болғанын  қалайды  және  осы 

арқылы өзі бақыт құшады. ал мына саясат 

оған кереғар. 

«Үш тұғырлы тіл» демей, қазақ тілінің 

мәртебесін  көтерсек.  тіл  ұлттың  тұғыры 

екенін бір сәтке де ұмытуға болмайды. тіл 

құрыған күні ұлт құриды.  

сұхбаттасқан 

Қалдар БЕК

ҰмытылмАс ОҚиғА

Ең  алғаш  еліміздің  тәуелсіздігі  жарияланған  күні 

Алматыда  Республика  алаңында  трибунада  бірнеше 

адам  тұрғанбыз.  «Қазақстан  тәуелсіз  ел  болды»  де­

ген де,  дәл  қасымда  тұрған  түрік  жігітінің  егіл­тегіл 

жылағанына  куә  болдым.  Түбі  бір  түркі  халқы  үшін 

қуаныштан  жылағанын  ұқтым.  Көктен  жауып  тұрған 

жаңбырмен қоса, менің де көзімнен жас төгілді. Жауып 

тұрған  жаңбырды  «Алланың  нұры»  деп  қабылдап, 

«тәуелсіздігімізді көкте – Құдай, жерде халық қолдап тұр» 

деп жаратқанға шүкіршілік еттім. Ата түріктің айтқан сөзі 

бар: «Дүниедегі ең қымбаты – еркіндік, теңдік. Халыққа 

қызмет етуге болады, қожалық етуге болмайды». Тілегім 

– тәуелсіздігімізді қастерлейік.

қазір  мемлекеттің  адвокаттарға  100 

млн  теңге  көлемінде  берешегі  бар.  Бұл 

ту ралы кеше алматыда адвокаттық құпия 

мәселеге арналған баспасөз мәлихатында 

айтылды. 

қазақстан  адвокаттар  одағының  пре-

зи денті Әнуар түгелдің айтуынша,    қа зіргі 

күні    қорғаушылар  азаматтарға  су  тегін 

көмек  көрсетіп  келеді.  Егер  жақын  арада 

бұл ақшалар төленбесе, сала мамандары 

жұмысқа шықпай қалуы мүмкін. ал адво-

каттар қызметтеріне шықпаса, соттар мен 

құқық қорғау органдарының жұмысы тоқ-

тайды.  Бұдан  кейінгі  негізгі    әңгіме  қр 

парламент  Сенатында  адвокаттарға  қа-

тысты қаралып жатқан заң жобасына қа-

тысты өрбіді. Заң жобасының мәні бойын-

ша, қорғаушылар да қаржылық агенттіктің 

мониторингіне  қатысуы  шарт.  Яғни  олар 

өздері  қорғайтын  азаматтарға  қатысты 

барлық  құпия  деректерді  аталған  агент-

тікке  хабарлап  отыруы  керек.  Ә.тү гел дің 

пайымдауынша, бұл демо кра тиялық елдің  

талаптарына  қайшы келеді және азамат-

тардың  адвокаттарға  сенім сіздігін  туды-

рады.  «адвокаттық қызмет ту ралы» заңда 

«адвокаттық  құпия»  деген  түсінік  бар. 

Оның мағынасына жүгінсек, қорғаушылар 

өздеріне  келген  азамат тардың  барлық 

құпияларын  іште  сақтауы  керек.  Егер  біз 

оны елге жайсақ немесе басқа бір органға 

жеткізсек,  онда  біз  аза маттардың  конс-

титуциялық  құқығын  бұз ған  болып  есеп-

телеміз.  ал  адвокатура  адамдардың  құ-

қығын  қорғайтын,  қо ғамдағы  бірден-бір 

жоғары  институт  болып  саналады»,  – 

дейді одақ пре зиденті. 

Жиында  сөз  алған  алматы  қалалық 

адвокаттар  алқасының  төрағасы  Кенже-

ғали  қарчегеновтің ойынша, егер қорғау-

шылар бұл құпияларды ашатын болса, он-

да  олар  өздеріне  сеніп  тапсырылған 

лицензияларынан  айырылады.  Сондай-

ақ  оларға  әкімшілік  кодекс  бойынша 

айып пұл  салынып,  артынан      істері  сотқа 

жіберілуі    мүмкін.  «Бұл  заң  жобасын  қр 

пар ламент Мәжілісіндегі Экономика және 

қаржы комитеті ұсынып отыр. Комитеттің  

дәйегінше,  біз  оларға  адамдардың  құ-

пиясын ашу арқылы  көмек көрсетуіміз ке-

рек. ал бұл – заңға қайшы әрекет. Егер бұл 

заң  жобасын  сенаторлар  қабылдайтын 

болса,    біз  конституциялық  кеңеске  ша-

ғым  данамыз», – дейді К. қарчегенов. 

Жалақы алмаған 

қорғаушылар жаңа 

заң жобасына 

наразы

Еліміздің заңы бойынша, 

әрбір азаматтың тегін құқықтық 

көмекке жүгінуге еркі бар. Істі 

болған адамдарға  мемлекет 

бюджетінен адвокат жалдауға  

мүмкіндік берілген. мұның 

барлығы қарапайым азамат үшін 

жақсы, әрине. Бірақ қорғаушылар 

осындай көмек көрсеткені үшін 

мемлекет есебінен бір жыл бойы 

жалақы алмаған. 

қр  «тіл  туралы»  заңының  21-

бабында  «қа  зақстанда  өндірілетін 

та уарлардың  ар найы  мәліметтер 

көр сетілген  тауарлық  жап сыр ма-

ла рында,  таңбаламаларында,  нұс-

қаулықтарында  мемлекеттік  тілде 

жә не  орыс  тілінде  қажетті  ақпарат 

болуы  тиіс.  шетелде  өндірілген  та-

уарлардың  ар найы  мәліметтер  көр-

сетілген  тауарлық  жап сырмалары, 

таңбаламалары,  нұсқау лық тары  им-

порттаушы  ұйымдардың  қаражаты 

есебінен мемлекеттік тілдегі және орыс 

тіліндегі  аудармасымен  қамтамасыз 

еті леді»  делінген.  тауар  өндірушілер 

заң ның  бұл  талабын  ескергенімен, 

тауар мәліметін қазақ тілінде жазуға 

кел генде  шорқақ.  қоғам  қайраткері 

Дос  Кө шім  өзінің  «Жаднама»  атты 

кітап ша сында  мұндай  жағдай  үшін 

тауар өн діруші кәсіпкерлерді айыптау 

қажеттігін  айтады.  Өйткені  заңдағы 

«қазақ  тілінде  мәлімет  болуы  тиіс» 

деген  талап  тауар  сыртындағы  мә-

ліметтің  мемлекеттік  тілде  сауатты 

жазылуын  меңзейді.  Д.Көшімнің  пі-

кірінше,  тауарлардағы  қате  мәтін 

үшін  прокуратураға  қр  «тіл  туралы» 

заңының бұ зылғандығы туралы арыз 

түсіру  керек.  Әр  қазақстандықтың 

тауар  өндірушілер  мен  сауда  гер-

лер ден  тауар  мәліметтерінің  қатесіз 

жазылуын талап етуі заңды.

Бұғанасы  қатпай  жатып,  бет-аузын 

болбыраған әжім басқан бала атырау об-

лысы қы зылқоға ауданы Мұқыр ауылында 

тұ ра тын  Нұржан  Өркешбаев  болатын. 

Сіз  дің  сауалыңызға  орай  біз  осы  ауылға 

хабарласып,  Нұржанның  өзімен  телефон 

арқылы  сөйлестік.  амандық  бол са,  бала 

Нұржан  мамырдың  бірінде  кәмелетке 

толғалы отыр. Биыл 10-сыныпты бітіретін 

оның қазір – нағыз бозбала шағы.

–  Денсаулығым  жақсы,  бетімдегі  әжі-

мім  болмаса,  ағзамның  түгел  қартаюы 

бай қалмайды.  Дәрігерлер  «18-ге  толған 

соң,  пластикалық  операция  жасаймыз» 

деді.  Мен  келісімімді  беріп  отырмын. 

Жас  көрінгенге  не  жетсін?!  Бірақ  осы  уа-

қытқа  дейін  кемшілігім  үшін  ешкімнен 

қы сылған  емеспін»,  –  дейді  ол.  Нұржан 

–  үйдің  тұңғышы.  пластикалық  операция 

сәтті жасалып, мектепті ойдағыдай бітіріп 

жатса,  жоғары  білім  алуды  армандайды. 

Мұқыр  ауылдық  округі  әкімдігінің  бас 

маманы  Бақытжан  Сұлтановтың  ай ту ын-

ша, Нұржанның денсаулығы дәрі гер лердің 

бақылауында.  Ол  жыл  сайын  алматыға 

барып емделеді. 

Жуырда дүкеннен қалбырдағы балықты сатып алдым. Оның сыртындағы этикеткада тағам туралы 

орысша және қазақша ақпарат болды. Бірақ қазақша жазылған ақпаратта қате көп. тауар қағазындағы 

қате жазылған мәліметтер үшін кім жауап беруі тиіс?

 

 

 

 

 

Жанғабыл БОрАнБАЕв, Алматы қаласы

тауар қазақшасының қатесіне кім жауапты?

Бірнеше жыл бұрын теледидардан тез қартайып кеткен бала туралы көрсетіп 

еді. Қазір сол баланың жағдайы не болды? 

 

 

 

 

 

Елдана мҰсАхАнОвА, Алматы қаласы

қартайған балалық қалпына келетін болды

Сакура  отырғызу  рәсімі  салтанатты 

түрде  өтті.  Жиынға  қала    әкімі  ахметжан 

Есі мов, 

Жапонияның 

қазақстандағы 

тө     тен ше  және  өкілетті  елшісі  Сигэо 

Нацуи,  Toshiba  корпорациясының  пре-

зи денті  ацутоши  Нишида,  аталған  кор -

порацияның 

вице-президенті 

Но рио 

Сасаки,  «қазатомөнеркәсіп»  ҰаК  ақ 

президенті  Мұхтар  Жәкішев  және  бас-

қа  да  шетелдік  қонақтар  қатысты.  Не-

гізі нен,  бұл  өсімдік  түрі  біздің  халыққа  

достық  сый  ретінде    2008  жылы  Елбасы 

Нұрсұлтан Назарбаевтың осы елге сапары 

кезінде  тарту  етілген  болатын.    Оны  тап-

сырған  Toshiba  корпорациясының  өкіл-

дері  бұл  кәде  «қазатомөнеркәсіп»  ком-

паниясымен  арадағы  достықты  одан  әрі 

жалғай түседі деген үмітте.  Сакура –  шие 

тектес  өсімдік.  Оны  Жапонияның    бар-

лық  жерінен  кезіктіруге  болады.    Бізде 

егілген  сакураның  тоғыз  сұрыбы  қысы 

қатты, жазы құрғақтау болатын Хоккайдо 

аралынан  әкелінген.    қонақтардың  айту-

ынша, өсімдіктің бұл түрі алматының ауа 

райына  тез  бейімделеді  екен.  Әкімдік 

алдына  отырғызылған    сакура  үш  жыл 

көлемінде  толық  жерсінгеннен  кейін 

гүлдеуі  тиіс.  «Сонда  ғана    алматылықтар 

мен  қала  қонақтары    осынау  ғажайып 

ағаштың  гүлдегенін  тамашалай  алады. 

Жа  пондардың  «сакураны  қызықтау»  дәс-

түрі  біздің  мәдениетіміздің  бір  бөлігіне 

айналуы ғажап емес», – дейді олар. 

нұрмұхаммед мАмырБЕКОв

Қазақ жерінде сакура 

гүлдейтін болды

Енді Қазақстанның мегаполисі 

саналатын Алматы қаласының 

тұрғындары мен қонақтары  

Жапонияның ұлттық нышаны 

саналатын сакураны тамашалай 

алады. Өткен сенбі күні қала  

әкімдігі  ғимаратының жанында 

оның алғашқы көшеттері 

отырғызылды. 

РеспубликалыҚ ҚоҒамдыҚ-саяси аҚпаРаттыҚ газет

№63 (63) 

28.04.2009 жыл, сейсенбі

www.alashainasy.kz

7

?

Б i л г i м   к е л г е н   Б i р   с џ р а ћ

Б i л г i м   к е л г е н   Б i р   с џ р а ћ

дода

фут

за

л

Азиз ЖҰМАДІЛ

ФУТбол

қазақсТан кУбогы

бокс

біздің дода

негізі,  зерттеушілердің  пайымдау ынша,  бильярд  ойыны 

алғаш  рет  азияда,  оның  ішінде  қытайда,  не  Үндістанда  пайда 

болыпты. бүгінде бұл ойынның төрткүл дүниеге кең тараған алты 

түрі бар. бірақ бір қызығы, соның ішінде бірде-біреуі «азиялық» 

деп аталмайды. ал, жалпы, бильярд ойындары былай бөлінеді: 

1) карамболь (Франция); 2) снукер (англия); 3) пул (ақШ); 4) 

пира мида немесе орыс бильярды (Ресей); 5) Мәскеу пирамидасы 

(Ресей); 6) еркін пирамида немесе американка (Ресей).

осылардың  ішінде  ойын  ережелері  өте  қарапайым  болған-

дықтан, әуесқойлардың сүйіп ойнайтыны – американка. деген-

мен  американканың  да  өз  қағидалары  бар  екенін  ұмыт па-

ғаныңыз жөн. 

Жасыл шұға үстіндегі жақсы ойын

Соңғы кездері бильярд ойынына қатты қызығып жүрмін. Бірақ оның бірнеше түрі 

бар екен. Соның түрлерін сіздерден білсем деп едім. Жалпы, біз, яғни әуесқойлар ойнап 

жүрген бильярдтың түрі қалай аталады?

Әзиз СӘРСЕНБЕКОВ, Тараз қаласы

бұл  сұрақтың  нақты  жауабын  білу  үшін  қР  волейбол 

федерациясының  бас  хатшысы  Ермек  сырлыбаевқа 

жүгіндік:

– азия волейбол федерациясы «әлем чемпионатының 

електік  додасын  сіз дер  өткізіңіздерші»  деп  өтініш  жасады. 

аталмыш  доданы  өткізуден  осы  топта ғылардың  барлығы 

бас  тартқан  көрінеді.  бұл  –  іріктеу  ойындарының  екінші 

кезеңі.  келістік.  астанадағы  халықаралық  стан дарт  қа  сай 

спорт  кешенінде  қайта  құ ры лым дау  жұмыстары  жүргізіліп 

жатыр. алматыда да солай. сондықтан Өске мен де өткізетін 

болып отырмыз. Өскемендегі спорт кешені ғана – осындай 

дүбірлі доданы ұялмай өткізуге болатын ғимарат. бұйыртса, 

шығыстағы  шаһарда  қазақстан,  Өзбекстан,  Мальдив 

аралдары мен Жаңа зеландияның қыздары 12-17 маусым 

ара лығында  додаға  түсуі  керек.  Тек  бірінші  орын  алған 

команда ғана әлем чемпионатының келесі електік кезеңіне 

жолдама  алады.  Мальдив  аралдарының  әуедопшылары 

қазірдің  өзінде  Өскеменге  келе  алмайтындықтарын 

айтып, ел ек тік турнирден бас тартып отыр. Жаңа зеландия 

қыздарының келетін-кел мейтіндігі белгісіз. олар сенбі күні 

ғана өз елдерінде өткен електік турнирдің бірінші кезеңінде 

топ жарып, екіншісіне жолдама алды.

Әлем чемпионатының електік турнирі Өскеменде өте ме?

Волейболдан «әйелдер арасындағы әлем чемпионатының електік турнирі Өскеменде өтеді» деп естідім. 

Астанада емес, Алматыда емес, Өскеменде өтеді дегенге таңданып отырмын. Анық-қанығын біліп бере 

аласыздар ма?

Жандос АйтқАзыҰЛы, Алматы

бостандық  аралында  Әділет  қапезов 

(48  келі),  Жандос  Момынов  (57  келі), 

омар  Тәшенов  (64  келі),  бақытжан 

қожабеков (69 келі) және Василий левит 

(91 келі) сынды жерлестеріміз өнер көр-

сеткен  болатын.  Ширек  финалда  екеуі 

сәтсіздікке  ұшырады.  Әділет  кубалық 

даниель  Мателоннан  ұтылса,  Василий 

эквадорлық  джулия  кастильоға  жол 

берді.  сөйтіп,  жартылай  финалға  тек 

үш  боксшымыз  жетті.  Турнирдің  бұл 

саты сында  Жандос  Момыновтың  жолы 

болды.  ол  Венесуэла  боксшысы  сезар 

Родригестен  14:4  есебімен  айласын 

асы рып,  ақтық  айқасқа  жолдама  алды. 

Өкінішке  қарай,  қалған  екі  жерлесіміз 

жартылай финалда сүрінді. омар Тәшенов 

–  гвинеялық  джозе  Фурила  лопестен, 

ал  бақытжан  қожабеков  венесуэлалық 

джонни санчестен ұтылып, қола жүлдені 

қанағат  тұтты.  осылай  сенім  артқан 

жігіттеріміз  боксы  енді  ғана  дамып  келе 

жатқан  елдердің  өрендерінен  ұтылып, 

өзегімізді  өртеді.  ал  финалда  57  келі 

салмақтағы  Жандос  өзінің  германиялық 

қарсыласынан  ұтылып,  аталмыш  турнир-

ден күміс медаль олжалады.

телжан КүДЕРОВ

Кубадан – бір 

күміс, екі қола

Кубада бокстан ірі халық-

аралық турнир аяқталды. Білекті 

боксшылар бас қосқан шаршы 

алаң бәсекесінде қазақ елінің 

де өрендері бақ сынап, бір күміс 

және екі қола еншілеп қайтты.

Финалдық  ойындардың  Ресейдің 

Екатеринбург  қаласында  өтуінің  де 

өзіндік  сыры  бар  еді.  осы  қаланың 

«ВИз-синара»  атты  клубы  былтыр  УЕФа 

кубогын  жеңіп  алған.  ал  жақында  ғана 

алтыншы  рет  қазақстан  чемпионы 

атанған «қайрат» соңғы електік турнирде 

бельгияның  «аксьон-21»  атты  азуын 

айға  білеген  клубын  тақырға  отырғызып 

кеткен  болатын.  «В»  тобындағы  үш 

қарсыласының екеуін жеңіп, ал «аксьон-

21»  клубымен  4:4  есебімен  тең  түскен-

ді.  бельгия  клубымен  екеуінің  ұпайлары 

бірдей  болғандықтан,  доп  айырмасына 

жүгінуге  тура  келіп,  бұл  көрсеткіш 

бойынша қазақстан чемпионы жартылай 

финалға  шыққан-ды.  Естеріңізге  сала 

кетейік, «аксьон-21» – 2005 жылы УЕФа 

кубогын жеңіп алған әйгілі команда.

Жартылай  финалда  «қайрат»  азуы 

алты  қарыс  «Интервью»  (Испания) 

клубына  тап  болды.  деңгейлері  жоғары 

испан клубының ойыншылары қазақстан 

чемпионының 

намысын 

қорғайтын 

бразилия майталмандарына дес бермеді. 

Есеп  –  0:5.  Екінші  жартылай  финалда 

Ресейдің  екі  клубы  кездесті.  Тартысты 

өткен  ойында  жергілікті  «ВИз-синара» 

мәскеулік  «динамоны»  2:0  есебімен  тізе 

бүктірді.

Үшінші  орын  үшін  өткен  шиеленісті 

ойында «қайрат» Мәскеудің «динамосын» 

1:0  есебімен  жеңіп,  қола  жүлдеге  ие 

«қайрат» Еуропадан 

қола жүлде еншіледі

Екатеринбургте 

футзалдан УЕФА кубогының 

ақтық ойындары өтіп, 

Алматының «қайраты» 

тұңғыш рет қола жүлдеге 

қол жеткізді.

Нұрғазы САСАЕВ

болды. негізі, «динамо» да осал команда 

емес.  бұл  сөзімізге  мәскеуліктердің 

2007  жылы  УЕФа  кубогының  иегері 

атанғандығының өзі-ақ дәлел бола алар. 

Матч басталған бетте бір гол соғып алған 

ойын аяғына дейін қарсы шабуылдарымен 

мәскеуліктердің  қорғанысын  піспектеуді 

доғарған  жоқ.  бұл  ойында  «қайраттың» 

қақпашысы густаво қас шеберлік танытып, 

бірнеше  рет  «динамолықтардың»  тегеу-

рінді  соққыларын  тойтара  білді.  Шап-

шаңдығын  паш  етіп,  қарсыластарының 

соққыларына  тойтарыс  берумен  болды. 

Тіпті  қолмен  де,  аяқпен  де  допты  алға 

асырып, қарсы шабуыл ұйымдастыруға да 

мұрындық болып отырды. ойын аяғында 

«динамо» қақпашысын бесінші ойыншыға 

алмастырып,  «қайратты»  қыспаққа  ала 

түсті. бірақ бәрібір олар густаводан айла-

ларын асыра алмады.

ал  финалда  «Интервью»  (немесе 

«бумеранг»)  УЕФа  кубогының  былтырғы 

иегері  «ВИз-синара»  клубына  5:1  есе-

бімен үстемдік танытып, үшінші рет Еуро-

паның  клубтық  біріншілігін  жеңіп  алды. 

бұл тұрғыда испан клубынан асқан ешкім 

жоқ.

«қайрат» УЕФА кубогының  

ақтық додасында мына  

құраммен өнер көрсетті:

Густаво,  Монтованели,  Мессиас, 

Фабрицио,  Какау,  Рафаэль,  Пикапау, 

Самохвалов,  Жива,  Қосмұхамбетов, 

Терентьев, Казаков, Жил.

«қайрат»  ойынның  аяғына  дейін  осы 

жеңісті  есепті  уысынан  шығарған  жоқ. 

Жалғыз  голды  2-минутта  Монтованели 

енгізді.  бұдан  соң  «динамо»  шабуылды 

үдетіп, «қайрат» қорғанумен болды. бірақ 

25  сәуір  күні  түн  ауа  германияның 

крефельд  қаласында  кәсіпқой  бокс-

тан  бірнеше  жекпе-жек  өтті.  сол  жек-

пе-жектердің  бірінде  афины  олимпиа-

дасының  күміс  жүлдегері  геннадий 

го лов кин ақШ-тың «қара маржаны» Энто-

ни  гриниджбен  айқасты.  Әу  баста  гена 

америкалық  Тарвис  симмспен  кездесуі 

керек  еді.  бірақ  осы  айқасқа  санаулы 

күндер  қалғанда  симмстің  орнына  оның 

отандасы  гринидж  шығатындығы  мә-

лім  болды.  Таңғаларлық  ештеңесі  жоқ. 

қайта  үйреншікті  жағдай  десе  де  бо-

лар.  себебі  генаның  кәсіпқой  бокстағы 

жекпе-жектерінің  бейнетаспасын  көрген 

боксшылардың  көбісі  шаршы  алаңда 

қазақ тың  күрзі  жұдырықты  тарланымен 

жеке қалуға жүректері дауаламай, тайқып 

шыға береді. осылайша бірнеше рет қар-

сы ласы ауысып, кейбір жекпе-жектері өт-

пей де қалған. бұл жолы да солай болды.

алғашқы  қарсыласының  орнын  бас-

қан  антони  гринидж  соншалықты  осал 

қарсылас  емес  сияқты  еді.  Жасы  бар 

болғаны 21-де. кәсіпқой бокс рингінде 16 

жекпе-жек өткізіп, соның 13-інде жеңіске 

жеткен талантты жігіт. Тек екі рет жеңілістің 

кермек  дәмін  татып,  бір  жекпе-жегінде 

қарсыласымен  тең  түскен  екен.  Жекпе-

жек  алдындағы  салмақ  өлшеу  рәсімінде 

ол  сәл  де  болса,  генадан  ауырлау  болып 

шықты. оның салмағы 73,1 келіні тартса, 

геннадий 72,3 келі болды.

10  раундтан  тұратын  жекпе-жектің 

соңына  дейін  жетпейтіндігі  алғаш қы 

раундта-ақ  байқалып  қалды.  бастырма-

латып  соққы  жұмсайтын  генаның  ша-

буы лына  төтеп  бере  алмаған  Энтони 

гринидж  бірінші  раундтың  өзінде-ақ 

екі  рет  есеңгіреп,  еден  «иіскеді».  Үзіліс 

кезін де  гриниджді  жаттықтырушылары 

қамшылап,  генамен  қалай  жұдырықтасу 

керек  екендігін  құлағына  құюмен  болды. 

бірақ  ақШ  боксшысы  олардың  ақыл-

кеңестерін үш-ақ раунд бұлжытпай орын-

дай алды. одан әріге шамасы жетпеді. қар-

сыласының қарсы тактикасына бейім де ліп 

алған  гена  бесінші  раундта  шабуылды 

қайта  үдетті.  сол  қолымен  бауырдан  ұр-

ған  пәрменді  соққысынан  соң  гринидж 

аяғына тік тұра алмай қалды. аузымен ауа 

қармап, тынысы тарылып, өз-өзіне бірден 

келе  алмады.  Үшінші  рет  сұлап  түскен 

боксшының бұдан әрі ұстараның жүзіндей 

қылпылдаған қарсыласына қайрат көрсете 

алмайтындығын  түсінген  төреші  жекпе-

жекті тоқтатты. бұл бесінші раундтың 49-

шы  секунды  болатын.  сөйтіп,  гена  13-ші 

рет нокаутпен жеңіске жетті.

алғаш  рет  2006  жылы  6  мамыр  күні 

бірінші рет кәсіпқой бокс рингіне шыққан 

геннадий содан бері 16 жекпе-жек өткізіп, 

бәрінде жеңіске жетті.

Нұрғазы САСАЕВ

Головкиннің 

он үшінші 

нокауты

қазақтың соққысы қуатты 

қыраны Геннадий Головкин 

немістің Крефельд қаласында 

кәсіпқой бокстағы 16-шы жекпе-

жегін өткізіп, тағы да қарсыласын 

еденге сұлатып салды. Бұл – 

оның 13-ші нокауты.

Естеріңізге  сала  кетейік,  бұл  турнирде 

1993  жылғы  жеткіншектер  арасында 

өткен жылы ел чемпионы атанған семейлік 

жасөспірімдерден  бөлек  голландияның 

«адо  ден  Хааг»,  бразилияның  «оле 

бразил»,  қырғызстанның  «абдыш-ата», 

Әзірбайжанның «академия» және Ресей-

дің  «Цска»,  «Рубин»,  «спартак»  футбол 

мектептерінің  жас  таланттары  өнер  көр-

сетуде.

Турнирдің  алғашқы  күнінде  белгі-

лен ген  төрт  ойынның  үшеуі  күндіз  өтіп 

қойғанымен,  ашылу  салтанаты  жексен-

бі  күні  кешқұрым  уақытта  өтті.  қазақстан 

фут бол  федерациясының  президенті 

Әділ  бек  Жақсыбеков  пен  «нұр  отан» 

ХдП-ның  төрағасы  дархан  кәлетаевтың 

ақ  тілектерінен  кейін  алаңға  «се мей-93» 

командасы  мен  бразилияның  сан-Паулу 

қаласынан  келген  «оле  бразил»  жас-

өспірімдері шықты. Енді осы ойын туралы 

аз-кем айтып өтсек...

«арбаның 

алдыңғы 

дөңгелектері 

қайда жүрсе, соңғысы сонда жүреді» деген 

қағиданың  дұрыстығына  қазақстандық 

футболсүйер  қауым  тағы  бір  рет  көз 

жеткіздік.  Төрешінің  соңғы  ысқырығы 

есті ліп,  матч  біткесін  өзара  күбірлесіп 

кетіп  бара  жатқан  жанкүйерлердің  бірі  – 

«семей-93» жақсы ойнады, сәл болғанда 

бразилиялықтарды  тақырға  отырғызар 

еді» деп жатса, екіншілері – «қорғанысқа 

жантайып  жатып  алдық  қой.  біздің  жет-

кіншектерімізге  шеберлік  жетіспейді»  де-

сіп жатты. бірақ маған ұнағаны өзімен-өзі 

кетіп  бара  жатқан  бір  жігіттің  «арбаның 

артқы дөңгелектері ғой» деп дауыстап ай-

тып қалған сөзі болды. Түсінбей қалдым. 

не  де  болса,  әлгі  сөздің  мәнісін  өзінен 

сұрайын деген мақсатпен қуып жеттім.

—  бауырым,  «арбаның  артқы  дөңге-

лектері ғой» деген сөзіңнің мәнісі не? оны 

бекер  айтпаған  боларсың?  –  деп  сұрап 

едім ойланбастан жауап берген ол:

— дұрыс қой, аға буындары ойынның 

соңғы  минуттарында  гол  жіберіп  алуды 

әбден  әдетке  айналдырып  алған.  қашан 

көрсең соңғы минуттарда босаңсып қала-

ды.  ағаларының  көрсеткен  үлгілері  сол 

болса, інілері қайда барады? – деп жауап 

берді.

қалшиып  тұрып  қалдым.  Расында  да, 

аға буын өкілдері секілді інілері де төреші 

Сынық сүйем қалғанда сүрінеміз

Алматыда футболдан жасөспірімдер арасында «қазақстан 

Президентінің кубогы» ІІ халықаралық дәстүрлі турнирі өтуде. 

Екі топқа тең бөлінген сегіз команданың ішінде қазақстандық 

«Семей-93» футбол клубы да бар.

қосқан  екі  минутта  қақпаларына  гол 

жіберіп  алды.  сонда  соңғы  минуттарда 

қақпамызға  гол  жіберіп  алу  қазақ  фут-

болының  айықпас  дерті  ме?  біздіңше, 

бапкерлер  шәкірттеріне  техниканы  үйре-

тумен қатар, психологиялық тұрғыдан да 

көп  кеңестер  беруі  керек.  Әрқашан  тек 

жеңіске қайрап отырар болсақ, еңсеміздің 

түспесі анық.

ал  ойын  біз  үшін  нашар  өткен  жоқ. 

Тіпті,  кейбір  сәттерде  жеткіншектеріміз 

қарсыластарын қамшымен үйіріп отырды 

десе  де  болғандай.  «оле  бразилмен» 

ойнай алатынымызды дәлелдеп, бірнеше 

рет қақпаны көздеп те көрдік. Әсіресе, сол 

қапталмен  шабуылдаған  Руслан  ахмет-

динов  ерекше  көзге  түсті.  сондай-ақ 

бразилиялықтардың  қақпасына  соғыл-

ған  голдың  авторы  –  қуат  Исламбек  те 

болайын  деп  тұрған  бала  екен.  қарсы-

ластардың  қорғаушыларын  қақ  жарып, 

қазақстандық  клубты  алға  шығарды. 

алайда,  өкінішке  қарай,  ойын  аяқталуға 

бір  минут  қалғанда,  босаңсыған  Марат 

сыздықов шәкірттері қақпаларына жауап-

ты голды жіберіп алды. Есеп – 1:1. 

 басқа командалар өздерінің алғашқы 

ойындарын  күндіз  алматының  Foot-

ball  Land  спорт  кешенінде  өткізіп  қойған 

болатын. Турнирді алғаш болып Ресейдің 

қазан  қаласынан  келген  «Рубині»  мен 

голландиялық  «адо  ден  Хааг»  бас та ды. 

Тартысты өткен кездесуде сол түстік көрші-

леріміздің  жолы  болып,  «қыз ғалдақтар 

елінің»  өкілдерінен  2:1  есебімен  басым 

түсті. алғашқы күн «Рубин» секілді айыр-

қал пақты  ағайындарымыздың  да  үкілеп 

қосқан  болашақ  дүлдүлдері  үшін  сәтті 

болды.  Әзірбайжандықтар  матч  бойы 

шабуылдаса да, қырғыздардың қақпасына 

доп  дарымай,  «теңбіл  снаряд»  бірде 

қақпашының қолынан табы лып, енді бірде 

қиыс кетіп жатты. ал қыр ғыздар өздерінің 

жалғыз  мүмкіндігін  мүлт  жіберген  жоқ. 

Есеп – 1:0, «абдыш-атаның» пайдасына.

Football  Land  спорт  кешеніне  келген 

көрермендер мәскеулік дербидің де куәсі 

болды. алаңға «Цска» мен «спартактың» 

болашақ  жұлдыздары  шығып,  жасыл 

алаңда  жасындай  жарқылдады.  сөйтіп, 

тартысты  өткен  кездесуде  барлығы  алты 

гол соғылып, 4:2 есебімен жеңісті «Цска» 

тойлады.  дегенмен  «спартак»  «Цска-

ға»  жіберген  есесін  келесі  күні  «абдыш-

атадан»  еселеп  қайтарды.  қорытынды 

есеп – 8:0, ресейлік клуб қырғыз ағайын-

дарымызды ойсырата жеңді. 

Алғашқы екі күннің нәтижелері мынадай:

А тобы:

«Абдыш-Ата» (Қант, Қырғызстан) – «Академия» (Баку, Әзірбайжан) – 1:0

«ЦСКА» (Мәскеу, Ресей) – «Спартак» (Мәскеу, Ресей) – 4:2

«Спартак» – «Абдыш-Ата» – 8:0

«Академия» – «ЦСКА» – 2:2

Орын

Команда

Ойын

Ұтыс

тең ойын

Ұтылыс

Доптар

Ұпай

1

Цска

2

1

1

0

6-4

4

2

спартак

2

1

0

1

10-4

3

3

абдыш-ата

2

1

0

1

1-8

3

4

академия

2

0

1

1

2-3

1

В тобы:

«Рубин» (Қазан, Ресей) – «Адо ден Хааг» (Гааг, Голландия) – 2:1

«Семей-93» (Қазақстан) – «Оле» (Сан-Паулу, Бразилия) – 1:1

Голдар: қуат Исламбек, 78 – диего домингес, 90+

«Оле» – «Рубин» – 6:1

«Адо ден Хааг» – «Семей-93» – 1:0

Гол: Черван атеш

Орын

Команда

Ойын

Ұтыс

тең ойын

Ұтылыс

Доптар

Ұпай

1

оле

2

1

1

0

7-2

4

2

адо ден Хааг

2

1

0

1

2-2

3

3

Рубин

2

1

0

1

3-7

3

4

семей-93

2

0

1

1

1-2

1

кӘсіПқой бокс

Халықаралық  «қазақстан-ZAMAN»  га-

зе тінің  ұйымдастыруымен  өткен  шағын 

фут бол турнирі ХХі ғасырдың басынан бе-

рі  үзбей  ұйымдастырылып  келеді.  Жыл 

сайын  көктемнің  осы  уақытында  өтетін 

турнир  кейінгі  үш-төрт  жылда  қаламы  қа-

рымды әріптесіміз, марқұм дидар Төлеуіш-

тің  аруағына  бағышталып,  тағзым  етіледі. 

биыл  да  алматыдағы  орталық  саябақта 

орналасқан «спартак» стадионы теңбіл доп 

додасына түскен журналистерге толды. 

Еліміздің жиырмадан астам бұқаралық 

ақпарат  құралдары  бақ  сынаған  шағын 

футбол  турниріне  алғаш  рет  «алаш  ай-

насы» газетінің ұжымы да қатысты. кө рер-

мендердің  көзайымына  айналған  «алаш 

айнасының»  журналистері  намысты  қол-

дан  берген  жоқ.  команда  жаңадан  құ-

рылса  да,  өрнекті  ойын  үлгісін  көрсетуге 

ты рысты.  Шешуші  матчта  «Жас  алаш» 

газеті командасынан тек пенальтиде ғана 

есе  жіберіп  алды.  ал  турнир  жеңімпазы 

бо лып,  «қазақ  энциклопедиясы»  баспа-

сы ның командасы танылды. ақтық сында 

«Жас  қазақ»  газетінің  журналистерімен 

кездескен  олар  әріптестерін  5:1  есебімен 

ойсырата  жеңді.  Үшінші  орын  –  «Хабар» 

телеарнасының еншісінде.

Енді  мамырдың  8-інде  қазақ  спорт 

журналистикасының  атасы  сейдахмет 

бердіқұлов  атындағы  турнир  өтеді.  он-

да  журналистер  қауымы  алматының  ор-

талық  стадионының  қосымша  алаңын-

да  жиналып,  тағы  бір  рет  шағын  футбол 

үздігін анықтайтын болады.

Арсен ЖАНАДІЛ

Журналистер 

доп тепті

қағазын – алаң, қаламын 

доп ретінде пайдаланатын 

журналистер қауымы теңбіл 

доп теуіп, додаға түсті. Белгілі 

спорт журналисі Дидар төлеуішті 

еске түсіруге арналған турнирде 

қазақстандық бұқаралық 

ақпарат құралдары қауырт 

жұмыстарын ысырып тастап, 

мәре-сәре болды.

«Семей-93» – «Оле» – 1:1

Шешуші голдың авторы Монтованели

1/8  финалға  қай  командалардың 

жолдама  алатындарын  тап  басып  айта 

алмасақ  та,  болжау  қиын  емес-ті.  десек 

те,  өз  алаңында  петропавлдық  «қызыл-

жарды» қабылдаған алматылық «қайрат» 

«болат  Есмағамбетовтың  шәкірттеріне 

шамасы жететін шығар» деп ойлағанбыз. 

қателесіппіз. ойынның үшінші минутында 

«қызылжар» ойыншысы Руслан Мұхамед-

жанов  соққан  голдан  кейін  есеңгіреп 

қалған «қайраттықтар» ойын соңына дей-

ін есін жия алмай, ақыры ел кубогы дода-

сынан шығып қалды. 

Осы және өзге де ойындардың 

қорытындысы мынадай:

«Шахтер» (қарағанды) – «Екібастұз» – 3:1

голдар:  лунев,  16.  лунев,  70.  дарабаев  82  – 

корнев, 3.

«ақтөбе-Жас» – 

«қайсар» (қызылорда) – 0:3

голдар: Шойтымов, 19. Шойтымов, 42. боран-

таев, 40-пенальтиден.

«ақжайық» (орал) – 

Атырау – 2:3

голдар: Мальцев, 45. авакянц, 78-пенальтиден 

– Тәтішев, 33. Узденов, 53. Узденов, 70.

«Түркістан» – 

«тараз» – 0:4

голдар: Ильин, 24. димитров, 33. багаев, 62. 

д. Евстигнеев, 81.

«гефест» (қарағанды) –

 «Локомотив» (Аста-

на) – 0:2

голдар: Әшірбеков, 6. Әшірбеков, 31.

«болат»  (Теміртау)  – 

«қазақмыс»  (Сәтбаев) 

– 0:5

голдар:  бозиев,  40.  алекперзаде,  69.  серік-

жанов, 75. серікжанов, 76. соломатин, 82.

«каспий» (ақтау) – 

«Ақтөбе» – 1:5 (0:4)

голдар:  о.  Павиз,  66-пенальтиден  –  смақов, 

9-пенальтиден. Тілешев, 33. Тілешев, 39. стру-

ков, 45. головской, 78-пенальтиден.

«сұңқар»  (қаскелең)  – 

«тобыл»  (қостанай) 

– 0:1

гол: байрамов, 44.

«іле-сәулет» (алматы) – 

«Восток» (Өскемен) 

– 0:2

голдар:  Молтусинов,  53.  салхи,  76-пеналь-

тиден. 

«спартак» (семей) – 

«Ертіс» (Павлодар) – 1:4

голдар:  горячев,  83-пенальтиден  –  Иванов, 

16-пенальтиден. заречный, 59. заречный, 72. 

Шабалин, 90+.

«айжарық»  (Шымкент)  – 

«Жетісу»  (талды-

қор ған) – 1:2

голдар: Жұмаханов, 34 – даскалов, 10. белич, 

82.

«қайрат»  (алматы)  – 

«қызылжар»  (Петро-

павл) – 0:1

гол: Мұхамеджанов, 3.

«осШИосд»  (Тараз)  – 

«Ордабасы»  (Шым-

кент) – 1:2

голдар:  Жатқанбаев,  32-пенальтиден  –  бөле-

шев, 3. Мұхтаров, 15.

«намыс» (астана) – 

«Оқжетпес» (Көкшетау) 

– 0:0, пенальтиден 4:5

Азиз ОРАзБАЕВ

«қайрат» 

кубоктан тыс 

қалды

Футболдан қазақстан 

кубогының 1/16 финалында 

тосын нәтижелер тіркелген 

жоқ. Бірінші лиганың 

клубтарын жеңген премьер-

лига командалары ел кубогы 

жолындағы доданы келесі 

кезеңде жалғастыратын болады.

Грузия 

ақшасы

күннің:

Шығуы 

 

Ұзақтығы 

 

Батуы

5.53  

 

14.39   

 

20.32





Таразы

Жаңа  нәрселер  үйре­

нуге,  өз  ой­өрісіңізді  ке­

ңейтуге және білікті әріп­

тестеріңізден 

тәжірибе 

жи нақтауға  аса  қолайлы 

күн. Сізді бүгін жаңа істер мен 

міндеттер  күтеді.  Ол  үшін  сіз­

ге  жаңа  іске  деген  икемділік 

қажет.

СарыШаян

Барлық  қалыптасқан 

дәстүрді,  бір  ғана  шалт 

әрекетпен  бұзып,  бүкіл 

әлемді  аяғын  аспаннан 

келтіруге талпынбасаңыз, 

бұл  күн  сіз  үшін  қолайлы 

болмақ. Жоспарға сәйкес әре­

кет етсеңіз, әсерлі жетістіктерге 

жетуге мүмкіндігіңіз бар.

Мерген

Осы  күннің  жағымды 

әсері сіздің қызметіңіз бен 

көңіл­күйіңізге  өте  күшті 

ықпал етеді. Жұмыста ма­

ғыналы  табыстарға  же­

туге  зор  мүмкіндігіңіз  бар.  Ол 

үшін  өз  мойныңызға  ал ған 

міндеттерді  мүдірмей  орын­

дауға тура келеді.

ТауеШкі

Бүгінгі күніңізді тыныш 

өткізесіз.  Сіз  өзіңізді  де, 

жақындарыңызды да құр 

босқа қобалжудан қорғай 

аласыз. Кәсіби мәселелер 

оңай  шешіліп,  сіздің  іскерлік 

қабілетіңіз тиісті бағасын ала­

ды. Бірақ жауапкершілігіңіз де 

артады.

СуқҰйғыШ

Сіздің  қаржыға  бай­

ланысты 

жағдайыңыз 

жы ларман  халде  дерлік. 

Бірақ сіз мойымай мұндай 

ахуалдан қалай шығудың 

амалын қарастырғаныңыз аб­

зал.  Жақындардың  көмегіне 

сеніңіз,  бірақ  ақшаны  дұрыс 

жұмсай біліңіз.

БалықТар

Барлық  үміттің  бір 

күні  орындалары  заңды. 

Бірақ  сіздің  үлесіңізге 

түскен сынақтан асықпай, 

сабырлылық  сақтап,  же­

ңіп  шығуыңызға  тура  ке ле ді. 

Дәл  бүгін  сіздің  жетер  же ңі­

сі ңіздің  кілті  мен  ең  негізгі 

шарты осы болары анық.

ТоқТы

Бүгін  сіз  басшы ла ры­

ңыз бен немесе қатардағы 

әріп тес теріңізбен  маңыз­

ды  мәселелерді  тал қы лай 

ала сыз.  Тіпті  үл кен  ке ле­

ше гі бар келісімге қол жеткі зуі­

ңіз мүм кін. Тек тым асы ғыстық 

жаса маңыз. Тағы бір ескеретін 

жайт, барға қанағат етіңіз. 

Торпақ

Сізге  өз  денсаулығы­

ңызды  мұқият  қадағалау 

аса  маңызды.  Егер  бүгін 

өзіңізді  жай сыз  сезініп, 

мазасыздана  бас тасаңыз, 

міндетті  түрде  дә рігерге  қа­

ралыңыз. Сон дай­ақ ойланбай 

шығын шыға ру дан да сақ бо­

лыңыз.

егіздер

Іскерлік қатынастар аса 

сергектік  пен  ептілікті  та­

лап етеді. Сондықтан бү гін 

өзіңізді орындалуы мүм кін 

емес  міндеттерге  бай лап 

қоймағаныңыз  абзал.  Осын­

дай оңай емес жағдайда, же­

ңілтек  мінез  таныту  мүлдем 

орынсыз.

Шаян

Күн  сәтті,  үйлесімді 

әрі  сізге  көп  нәрсеге  қол 

жеткізуге  мүмкіндік  бе­

реді. Сіз бүгін айқын кәсі­

би  жеңістерге  жете  аласыз. 

Бә секелестеріңізге 

өзіңіздің 

ба сымдығыңызды  дәлелдеп, 

тек алға жылжисыз.

арыСТан

Айтарлықтай  қарама­

қайшылыққа  толы  күн 

жағымсыз,  то сын  сыйлы­

ғымен  маза сыздандыруы 

мүмкін.  Отба сы  лық  қа­

рым­қатынаста бұ рын ғы қа те­

лігіңізді қайта есі ңізге түсіруге 

тура  келеді.  Бі рақ  ол  қателікті 

сіз баяғыда түзет кенсіз. 

БикеШ

Өте  күрделі  күн.  Кә­

сіби  тұр ғыдан  қа ра  ғанда 

жағ  дай  жа ғымды  әрі  қо ­

лай лы  бо лып  қалыпта ­

сады.  Сіз  қарсыластары ­

ңызды  сөз сіз  жеңіп  шығып, 

қызмет  сатысымен  жоғары 

көтерілесіз.  Алай да  өзге­

лер ден  қолдау  күтпей,  бәрін 

өзіңіз шешіңіз. 

ЖҰлдыз-ЖораМал

Бүгін:

СІз ЕСТІДІңІз БЕ?

Сын СурЕТ

Көйлек жыртық болса да, көңіл бүтін...

Суретті салған 

ғалым СМағҰлҰлы

Әзіл­шыны аралас

думан

№63 (63) 

28.04.2009 жыл, cейсенбi

www.alashainasy.kz

ЖАңА ЖОБА

8

дидар қаМиев

(Қарағанды)

редакция

Жабайы 

жылқы

наполеон­

ның отаны

Күнә, 

қиянат

Бразилия­

лық «ақ 

Пеле»

Қақпа

Теміржол ға 

арналған 

төсеніш 

зат

Жер серігі

Сәбидің 

төбесіндегі 

жұмсақ жер

Католик 

дінбасы

Шұбар

М.Сера­

лин нің 

журналы

Моңғол 

ақсүйегі

Биоөріс

Шоқжұл­

дыз

Он алты 

қыздың 

бірі

Беріш, 

без

Дiни 

мадақ 

өлең

Бағыт, 

бағдар

Чех 

автокөлігі

Қанға – қан

Ұнді 

қырық ­

қабаты

Ауыз шеті

Гогольдің 

псевдонимі

Үңгір

Жапон 

күресі

Түйе

Жолдағы 

кедір­

бұдыр, 

шұқанақ

«Қозы 

Көр пеш – 

Баян сұлу», 

кейіпкер 

Германия­

дағы өзен

– Кеше аңға шыққанда мылтығымды үйде тастап кетіппін.

– Қарусыз кеткеніңді орманға жеткенде бір­ақ білген шығар­

сың?

– Масқара болғанда, мылтықты ұмытып кеткенімді үйге келіп, 

әйеліме екі қоянды ұстатқанда ғана есіме түсірдім.

***

Сот залында:

– Айыпталушы, сіз не себепті автокөлік ұрладыңыз?

–  Жұмысқа  қатты  кешігіп  бара  жатқаннан  соң  амалсыздан 

біреудің көлігін пайдалануға тура келді.

– Қоғамдық көлікке неге отырмадыңыз?

– О заман да, бұ заман, «біреу­міреу трамвай, троллейбусты 

айдап қашыпты» дегенді естіп пе едіңіз?

***

Полиция бөлімшесінде:

– Көлігіңіздің ұрланғанын қашан байқадыңыз?

– Кеше түнде кафеден шығып, есікті ашып, рульге отырып, от 

алдырайын десем – көлігім жоқ. Содан сіздерге келіп тұрғаным...

***

Қорғаушылар екі категорияға бөлінеді: біріншісі – заңды жақсы 

білетіндер, екіншісі – заңгер, судьяларды жақсы білетіндер.

***

Тергеу барысында:

– Сіз не үшін көшеде төбелес ұйымдастырдыңыз?

– Арнайы ғимарат жалдауға менің қалтам көтермейді.

***

Дәрігерлер кеңесінде:

– Операция сәтті өтті. Тек бұл туралы науқастың өзі біле алмай 

кетті... 

***

Сот залында:

–  Шағымданушы  ханым,  сіз  неліктен  заңды  күйеуіңізбен 

ажыраспақшысыз?

– Осыдан жарты жыл бұрын күйеуім «темекі алып келем» деп 

кешкісін үйден шығып кеткен болатын. Содан өткен аптада келіп, 

кешкі ас ішерде: «неге тамақ суып қалған?» – деп шу шығарды. 

Бәрі содан басталды.

РеспубликалыҚ ҚоҒамдыҚ-саяси аҚпаРаттыҚ газет

«алаш айнасы» газетiне жазылу индексi: 64259

редакцияның мекенжайы:

алматы қаласы, Бегалин көшесі, 148 а

Телефон: 8(727)388-80-60,

Факс: 8(727)388-80-61

Сәтбаев көшесі

абай даңғылы

құрманғазы көшесі

қабанбай батыр көшесі

д

остық даңғылы

л

уганский көшесі

Бегалин көшесі

Бегалин көшесі

e-mail: info@alashainasy.kz

республика

сарайы

коккинаки көшесі

Байтасов көшесі

«алаШ айнаСы»

Бегалин

көшесі, 148 а

Ке

зекшi  ред

ак

тор –

Бо

ла

тбек М

Ұ

х

ТА

рО

в

республикалық қоғамдық-саяси  ақпараттық газет

Бас редактор  – Серiк Ж

ан

Б

ола

Т 

Мұратқали 

дүй

С

ен

Б

аев

 

Бас ред

ак

тордың бiрiншi орынб

ас

ары

Мақсат Ә

д

Iл

Х

ан

 

Бас ред

ак

тордың орынб

ас

ары

Айдын ҚАБ

А – ж

ау

апты х

атшы

Талға

т КI

рШIБ

АЕ

в  – 

ж

ау

апты х

атшының орынб

ас

ары

н

ұрлыб

ай ИТЕКБ

АЕ

в  – 

те

х.ред

ак

тор

Күләш 

н

АҚ

ы

ПО

вА – 

аға к

оррек

тор т

ел.: 

388-80-76

Бөлiм редакторлары: Құб

аш МЕ

ң

ДIҒА

ЛИЕ

в – с

аяси бюро т

ел.: 

388-80-72

Берiк ӘШIМО

в – нарық т

ел.: 

388-80-69

Қалд

ар КӨМЕКБ

АЕ

в – қоғам т

ел.:

 388-80-65

Алма

т ИСӘДIЛ – өрк

ение

т т

ел.: 

388-80-64

н

ұрғазы СА

САЕ

в – дод

а (спор

т) т

ел.: 

388-80-74

Бо

ла

тбек МҰ

х

ТА

рО

в – ж

аңалықт

ар т

ел: 

388-80-68

Қу

анышбек ҚА

рИ – меншiк

тi 

тiлшiлер қосыны т

ел.: 

388-80-63

а

стана филиалы:

Мек

енж

айы: Сейфу

ллин көшесi, 31

Те

л.:

 +7 (7172) 32-43-38

E­

mail: aa_as

tana@mail.ru

Жандос БӘ

дел

Ұ

лы

 – 

(А

ст

ана филиалының ж

ет

екшiсi)

besbogda@mail.ru besbogda@y

ahoo.c

om

Мұр

ат А

ЛМА

СБЕКҰЛ

ы

 – тiлшi

Салт

ан СӘКЕ

н

 – тiлшi

Бүркiт 

н

Ұ

рА

С

ы

Л – тiлшi

а

ймақтағы тiлшiлер:

Қар

ағанды – Серiк САҒ

ын

ТАЙ 

    

  

те

л.: 8777 3909779

Павлод

ар – Есенбек Б

А

зА

рҚҰЛ    

те

л.: 8702 3797079

Шымк

ент – Шадияр МО

ЛДАБЕК 

   

те

л.: 8705 9877799

А

тыр

ау – 

н

арғыз ҒАБД

уЛЛИ

н

А

те

л.: 8701 3663676

Газ

ет 2008 жылдың 17 қар

ашасынд

а Қ

р Мәдение

т және ақпар

ат 

 

минис

трлiгiнде 

тiрк

елiп, 

бұқар

алық 

ақпар

ат 

құр

алын 

есепк

е 

қою 

тур

алы 

№9650

­Г  к

уәлiгi берiлг

ен.

ред

акция авт

орлар мақаласы мен ж

арнама мазмұнына ж

ау

ап бермейдi.

Авт

орлар қо

лж

азб

асы өңде

лмейдi және к

ерi қайт

арылмайды.

Көлемi екi к

омпью

терлiк бе

тт

ен ас

атын ма

териалд

ар қабылд

анб

айды.

«Алаш 

айнасынд

а» 

ж

арияланған 

ма

териалд

ар 

мен 

суре

тт

ердi 

көшiрiп 

немесе 

өңдеп 

бас

у 

үшiн 

ред

акцияның 

ж

азб

аша 

рұқс

аты 

алынып, 

газ

етк

е 

сiлт

еме ж

ас

алуы мiнде

ттi.

қ

ұрылтайшысы және меншiк иесi – 

«Т

олғау

» ЖШС

д

иректор –  

а

лександр Филимонович 

ан

Тар

ат

у қызме

тi 

те

л.: 

8 (727) 388-80-88

Алма

ты  қаласы «Дәуiр» ЖШС 

рПИК

Қалд

аяқов көшесi, 17

­үй. Т

ел.: 

(727) 273-12-04, 273-12-54

Тапсырыс – №3446

А

ст

ана  қаласы «А

ст

ана

­По

лигр

афия»,

Бр

усиловский көшесi, 87

­үй. Т

ел.: 

(7172) 37-05-59

Тапсырыс – №701

Шымк

ент қаласы «Оңтүс

тiк по

лигр

афия» б

аспалар үйi» ЖШС

Байтұрсынұлы  көшесi, 18

­үй. Т

ел.: 

(7252) 30-03-30, 30-03-31

Тапсырыс – №4099

Бағасы  к

елiсiмдi

Таралымы –  10 000 дана

Газ

ет сейсенбi, сәрсенбi, 

бейсенбi, жұма, сенбi 

күндерi шығады.

СКАнвОрД

құрастырған айтқазы МайлыБай

Айтыс

Поляк 

биі

Аудан 

өлшемі

Діни 

парыз

Дзюдо. 

жеңіс

ауа райы



 

+7 +9

о

 



  +3 +5

о



 

+8 +9

о

 



  

+5 +6

о



 

+16 +20

о

 



  

+8 +11

о



 

+12 +16

о

 



    +8 +10

о



 +16 +20

о

 



 +11 +12

о



 

+13 +15

о

 



  

+8 +10

о



 

+4 +8

о

 



  +1 +2

о



 

+7 +10

о

 



 

+2   +4

о



 

+8 +10

о

 



 

+2   +6

о



 +10 +12

о

 



 

+6    +8

о



 

+12 +18

о

 



 

+8 +10

о



 

+13 +18

о

 



 

 

+8 +10

о



 

+6 +10

о

 



  +2   +3

о



 +8 +10

о

 



  +3   +4

о



 

+10 +12

о

 



    +6   +8

о



 

+10 +13

о

 



 

+6    +7

о



 

+13 +18

о

 



 

+6    +8

о



 

+11 +13

о

 



 

+8    +9

о







алаштың атаулы күні

1888  жылы  атақты  әнші,  Алаштан  ән  оздырған  Әміре 

ҚАШАуБАЕв дүниеге келді.

1904 жылы Алаш қайраткері, әйгілі ғалым Әлкей МАрҒҰЛАн 

дүниеге келді.

Әлемдік еңбек қорғау күні.

Туған күн иелері

Бақытжан  қҰдаМанов  (1948)  –  Табиғи  монополияларды 

реттеу  агенттігінің  Шығыс  Қазақстан  облысы  бойынша  департа­

мен ті нің директоры;

Мәжит  еСенБаев

  (1949)  –  Бәсекелесті  қорғау  агенттігінің 

төрағасы;

қабдулкәрім  ӘБдіқазыМов  (1955)  –  ҰҚК  төрағасының 

орынбасары, генерал­майор;

Бақытжан  кірТаев  (1955)  –  Алматы  қаласы  Медеу  ауданы 

бойынша Салық басқармасының бастығы;

александр МирЧев (1958) – Премьер­министрдің кеңесшісі, 

«Самұ рық­Қазына»  ұлттық  әл­ауқат  қоры  директорлар  кеңесінің 

мүшесі;

ерлан ыдырыСов

 (1959) – Қазақстанның АҚШ­тағы Төтенше 

және өкілетті елшісі;

александр  коЧуБей  (1965)  –  Қаржы  министрлігі  Кедендік 

бақы лау комитетінің Кедендік бақылау ұйымдары басқармасының 

бастығы;

ләйлім иМанғазина (1966) – Абай атындағы мемлекеттік 

академиялық Опера және балет театрының режиссері;

ерлан Меңдіғалиев (1974) – Көлік және коммуникация ми­

нистр лігі  Автомобиль  жолдары  комитеті  эксплуатация  басқарма­

сының бастығы; 

дәрмен СӘдуақаСов

 (1979) – халықаралық гроссмейстер, 

әлем чемпионы; 

қазыбек  МалдыБаев  (1981)  –  ЕурАзЭҚ  хатшылығының 

құқықтық департаменті жетекшісінің орынбасары;

нұрлан  аМанБаев  (1982)  –  «SCS  Инжиниринг»  ЖШС 

директоры.

Мәртебелеріңіз биік, мерейлеріңіз үстем болсын!

«алаш айнасы»

Белгілі есімнің белгісіз сыры

қаБдулкӘріМ:  арабтың  «абд»  (құл)  және  «карим»  (ұлы)  сөзімен 

төркіндес. Ұлы алланың сүйкімді құлы мағынасында қолданылады.

«Тық» деген сөз тиеді 

тауыққа да

Жақсы түс – жарым ырыс

Егер  кісі  түсінде  қасиетті  құдықтан  зәмзәм  суын  ішсе,  онда  ол  өңінде 

барлық күнәдан тазарады.

C

M

Y

K

C

M

Y

K

C

M

Y

K

C

M

Y

K

Сәуір

Ср

Бс

Жм

Сб

Жс

Дс

Сс

Ср

Бс

Жм

Сб

Жс

Дс

Сс

Ср

Бс

Жм

Сб

Жс

Дс

Сс

Ср

Бс

Жм

Сб

Жс

Дс

Сс

Ср

Бс

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

Сауд арабиясының тұрғыны әйелімен 

SMS арқылы ажырасты. некені бұзудың 

мұндай әдісі бұл елде заңға да, дінге де 

қайшы емес.

Иракта соғыста жүрген араб азаматы әйе­

лі  не  ұялы  телефонмен  «сенімен  ажыраса­

мын»  де ген  маз мұндағы  хабарлама  жібер­

ген.  Өз  шешімін  туыс қандарына  да  естір тіп ті. 

Джид да қаласының соты әлгі азаматтың әйе лі 

мен  жақындарының  оты рысын  өткізіп,  SMS 

бойын ша  келген  ұсынысты  заң ды  деп  тап ты. 

Сөйтіп,  ерлі­зайыптылардың  ажы расуына 

рұқ сат  берді.  Бүгінде  бірқатар  мұсыл ман 

елде рінде  (БАӘ,  Катар)  SMS  арқылы  ажы­

расу  ресми  түрде  мақұлданған.  Өйткені  бұл 

«не  кені бұзу үшін соңғы шешімді үш рет айту 

қа жет» деген шариғат заңымен сәйкес келеді. 

Ай та кетейік, соңғы кездері Сауд Арабиясында 

үйле  нушілермен бірге, ажырасушылар да кө­

бейіп  барады.  Сарапшылардың  айтуынша, 

мұ ның негізгі себептерінің бірі – отбасында ұл 

ба ла ның болмауы.

SMS арқылы ажырасты

Танымал әнші диана гурцкая Ұлы бри та-

ния елшілігінің өзінен кешірім сұрауын талап 

етіп отыр. Әншінің ері, әрі қорғаушы сы петр 

кучеренконың  айтуынша,  визаға  қажет  су-

рет ке  қара  көзілдіріксіз  түсуді  талап  еткен 

ел  ші лік мүгедек әйелдің ар-намысына нұқ-

сан келтірді. 

Естеріңізге  сала  кетейік,  Ұлыбритания  ел­

шілігінің  консулдық  бөлімі  Д.Гурцкаяның  зағип­

тар  көзілдірігімен  түскен  суретін  қабылдамай 

тастаған  болатын.  Бұған  қоса,  әншіден  көзінің 

биобейнесін тапсыруды міндеттеген. виза бе ру де 

мүгедектер  құқығының  ескерілмегеніне  на разы 

болған  Гурцкая  Біріккен  Корольдіктің  ел  шісі  Анн 

Приглдің  атына  хат  жолдады.  Онда  ән ші  бұған 

дейін  дүние  жүзінің  талай  еліне  еш  кедергісіз 

қатынағанын  және  бұл  жағ дай  дың  БҰҰ­ның 

«Мүгедектер  құқығы  ту ралы»  конвенциясының 

бір  емес,  сегіз  ере  же сіне  қайшы  екенін  жазған. 

«Менің  су рет  ке  көзілдіріксіз  түсуім  этикаға  жат» 

деген  Гурц кая ның  пікірінше,  елшілік  сауатсыз 

қағаз бас ты лыққа  жол  беріп  отыр.  хатта  әнші 

«бала ке зімнен жарық дүниені сезе алмай өссем 

де, үй­күйсіз қалып, босқындар лагерінде болсам 

да,  ешқашан  дәл  бұлайша  қорланған  емеспін» 

деп  те  жазады.  Ол  британ  елшілігінің  зағиптар 

мәселесіне бей­жай қарамайтынына сенім біл ді­

ріп отыр. Айта кетейік, ресейлік әнші Диана Гурц­

кая  –  Грузияның  «Құрмет»  орденінің  кавалері. 

Был тыр ол «Евровидение» байқауына туған елі­

нің атынан қатысты.

Ағылшындар зағип 

әншінің арына тиді

Құр жүрсің деп қоймадың кінәні артып,

Сөз өтпейді екен ғой мынаған түк.

Ер болып елдің сөзін сөйлей білсем,

не жұмыс керек маған бұдан артық?

Саусағымды байқасаң әріп терген,

Қызметсіз қалар деп қауіптенбен.

«Алаштың айнасына» алғысым мол,

Екі қолға бір жұмыс тауып берген.

Алла мінсіз, айтылсын оған мадақ,

Мына бес күн жалғанда адам қонақ.

«Мұсылман мұсылманның айнасы» еді,

Мен өзімді мақтадым саған қарап.

Шектен шықпай мақтансам, үлгі алғаным,

Мұның не, осыншама бұлданғаның?

«Тық» деген сөз тиеді тауыққа да,

Ереке, сонда өзіңнің кім болғаның?

алғашқы сөз алмасудан-ақ оқырмандарды қызықтырып әкеткен екі ақынның бұл айтысы екінші 

айналымға да аяқ басты. Жазба айтысты жаңғыртуға арналған жаңа жобамыздың алтыншы жұбын 

құрап отырған астаналық еркебұлан қайназаров пен қарағандылық дидар қамиев екеуінің қайсысы 

бұдан бұрынғы додаларда жеңіске қол жеткізген сөз шеберлерімен сынға түседі екен? Бұл айтыс осы 

аптаның аяғына дейін жалғасады. Бүгінгі сөздің кезегі – дидарда.

газетіміздің Жүрсін ермановпен бірлескен «алаш ақыны» атты айтыскер ақындардың жазбаша 

мүшәйрасын  өткізуге  арналған  жобасы  үстіміздегі  жылдың  бірінші  жартыжылдығына  дейін 

жалғасады. Бұл жобаға тек қана айтыскер ақындар қатыса алады. 

оқырмандардың  есіне  сала  кетейік:  бекітілген  ереже  бойынша  екі  аптада  бір  жұп  айтысады. 

Өлеңнің көлемі төрт шумақтан, әр шумақ төрт тармақтан аспауы керек. Бірінші шумақта жалпылама 

ой айтылып, екінші шумақта белгілі бір мәселе көтеріліп, үшінші шумақта қарсыласқа нақты жауап 

беріледі,  төртінші  шумақта  қарсыласқа  сұрақ  қойылып  немесе  жұмбақ  жасырылады.  газеттің  бір 

санында бір ақынның өлеңі жарияланады. газеттің келесі санында қарсыластың жауабы беріледі. 

осылайша айтыс алма-кезек жүреді. 

e-mail: alash_ainasy@mail.ru Факс: 8(727) 388-80-61. Тел: 388-80-64.

Жазба  айтыстың  электронды  нұсқасын  www.alashainasy.kz  сайтынан  күнделікті  оқып  тұра 

аласыздар.

Сөзіміз түзу, рухымыз мықты болcын!