* * * * * Туған тілдің абыройын асқақтату – әрбір адамзаттың абзал борышы.
* * * * * Тіл – таусылмайтын байлық. Оны қанша білсең, сонша биіктейсің.
* * * * * Туған еліңнің мемлекеттік тілін білуге міндеттісің.
* * * * * Ана тілін ұмытқан адам өз халқының өткенінен де, болашағынан
да қол үзеді. Ана тіл – ар өлшемі. Олай болса, тілді шұбарлау –
арды шұбарлау, көңіл тұнығын лайлау.
* * * * * В. И. Ленин: «Тіл – адам қатынасының аса маңызды құралы», - дейді.
Мұның мәні – тіл жоқ жерде адамдардың бірлесіп жұмыс істеуі,
қоғамдық өндірістің қай саласын болса да ұйымдастыруы,
дамытуы мүмкін емес деген сөз.
38-тапсырма. Мақал-мәтелдерді жаттап, мағынасын түсіндіріңіздер. Басқа таяқ тілден.
Беда голове от языка.
* * * * * Тіл тас жарады, тас жармаса бас жарады.
Слово камни разбивает, а если не камни, то головы.
* * * * * Қотыр қолдан жұғады, пәле тілден жұғады.
Болячки через руки передаются, беда – через слово.
39-тапсырма. Жоғарыдағы тіл туралы айтылғандардан осы шақта тұрған етістіктерді тауып, олардың түрлерін (нақ, ауыспалы) ажыратыңыздар. Етістіктің осы шақ категориясы (Категория настоящего времени глагола)
Осы шақ Шақ – етістіктің негізгі категорияларының бірі. Шақ қимылдың жасалып жатқанын, келешекте жасалатынын, жасалып қойғанын білдіретін категория.
Шақтың үш түрі болады: осы, келер, өткен шақ. Осы шақ қимылдың сөйлеушінің хабарлау кезінде болып жатқанын білдіреді. М.: Мен тыңдап отырмын. Далада қар жауып тұр.
Осы шақтың 2 түрі бар: Нақ осы шақ (собственно-настоящее время).
Ауыспалы осы шақ (переходное настоящее время).
Нақ осы шақ қимылдың сөйлеуші хабарлап тұрғанда болып жатқанын білдіреді.