Қазақстан аумағындағы тас ғасырына қатысты археологиялық ескерткіштердің ашылуы
жүктеу/скачать 0,81 Mb.
|
ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ ГЭК НОВЫЙ
- Бұл бет үшін навигация:
- Шыңғысханның Шығыс Түркістан мен Жетісуды басып алуы
| Кожа Ахмет Иасауи (1103-1168). исламдағы түркi танымының негiзiн қалаушы. Арыстан бабты пiр тұтып, сопылық ілімді насихаттаган. Қожа Ахмет Иасауиден «Даналық кітабы» - «Диуани хикмет» мұра болып қалған. Түрiк тiлiнде араб әліпбиімен жазылған еңбек адамды даналыққа, имандылыққа, Аллаға адал болуға үгіттейді.
Шыңғысханның Шығыс Түркістан мен Жетісуды басып алуы.. Шыңғысханның негізгі мақсаты батыс елдерін Орта Азия мен иранды Таяу шығыс пен кавказды Шығыс европаны басып алу болды. Батыста Монголдар 1211 жылы алғаш рет Жетісу жеріне келгенімен ұзақ тұрақтай алмады.бұл жылы монгол әскерін Жетісуға Шыңғыс ханның қолбасшыларының бәрі Құбылай бастап келген болатын. 1216 жылыШыңғыс ханөзінің үлкен ұлы Жошыны қыпшақ даласында көшіп қонып жүрген меркіттерді біржолаға талқандауға аттандырды. Жошы Торғайдаласында қыпшақтарға қарсы 60 мың әскерімен жорыққа шыққан хорезмшах Мұхаммедтің қолымен кездесіп қалды. Екі жақкүні бойы шайқасты ал түнде монголдар жаққан оттарын қалдырған күйі кері шегініп кетті.Монголдардың батысқа қарай жылжуы 1218 жылықайта басталды. Осы жылы қаңлы найман және керей тайпалары жайлаған жетісу жеріне алғашқы соққы берілді.Бұл кезде Жетісуды наймандардың Күшлік ханыбилеп тұрған еді.Оған қарсы Шыңғысхан өзініңтаңдаулы қолбасшыларының бірі жебені жіберді. Монголдар жергілікті халыққа ислам дінін жария түрдеұстауға рұқсат етіп Күшліктің мұсылмандарды қудалауына байланысты халықтың наразылығын тиімді пайдаланды. Сонымен қатар Жетісу халқын өз жағына тартуүшін Шыңғыс ханбұл өлкеде тонаушылық пен қырғынға тиым салды. Көптеген елді мекендер соның ішінде Баласағұн қаласы ұрыссыз берілді. Ал күшлікті монголдар Бадахшанда ұстап өлтірді. Шығыс Түркістан мен Жетісудыбасып алғаннанкейн монголдарга Оңтүстік Қазақстан мен Орта Азияға жол ашылды. Бұл өңірге басып кіруге «Отырар апаты» деп аталатын оқиға сылтауболды. 1218 жылы жазда Шыңғысханның тапсырмасымен құрамында көпестері мен монгол барлаушылары бар барлыгы 450 адамнан тұратын 500 түйеге теңделген жүгі бар керуен Отырарға аттанды. Отырар билеушісі Қайыр хан көпестері жансыздар деп күдіктеніп оларды өлтіруге бұйырады.керуен тоналады. Бұған шамданған Шыңғысхан оның қарымтасы ретінде хорезмшах Мұхамедтен қайыр ханды ұстап беруді талап етіп елшілерін жібереді.ал хорезмшахтың келген елшілерді өлтіруі соғысқа сылтау болды.Шыңғысхан Орта Азияны бағындыруға өз вассалдарының жасақтарымен қоса жалпы саны 150 мың адамы бар қалың қол жіберілді. Әскери жорық 1219 жылы қыркүйекте Ертіс жағалауынан басталды. Отырар қаласы қоршауға алынды. жүктеу/скачать 0,81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|