«Қазақстан халқы Ассамблеясы қоғамдағы тұрақтылық пен келісімнің сенімді, берік іргетасына айналды». Сіз бұл тұжырыммен қаншалықты келісесіз? Жауабыңызды қолдау үшін бірнеше дәлел келтіріңіз


Мәтінді және тарихи білімді пайдалана отырып, Еуразия кеңістігінде орын алған саяси және экономикалық процестерге Алтын Орда мемлекетінің әсерін түсіндіріңіз



бет19/37
Дата29.09.2023
өлшемі4,39 Mb.
#111474
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   37
Байланысты:
жауап 11 қазақша (копия)

Мәтінді және тарихи білімді пайдалана отырып, Еуразия кеңістігінде орын алған саяси және экономикалық процестерге Алтын Орда мемлекетінің әсерін түсіндіріңіз.
Өзбек хан тұсында Алтын Орда ортағасырлық ірі мемлекеттердің біріне айналды. Өзбек хан 30 жыл бойы билік тізгінін өз қолында мықтап ұстап, қол астындағылардың тәуелсіздікке ұмтылуын аяусыз басып отырды. Жошы ұлысының көптеген ұлыстарының ханзадалары, соның ішінде Көк Орда билеушілері де Өзбек ханның талабын еш ойланбастан орындады. Оның қолында 300 мыңға дейін жауынгер болды. 14 ғасырдың 20-жылдарында Алтын Орданың Литваға жасаған бірнеше жорықтары литвалықтардың шығысқа қарай жылжуын уақытша тоқтатты. Өзбек хан тұсында Алтын Орданың Ресейдегі билігі бұрынғыдан да күшейе түсті.
Аманжолов Қ.Р. Түркі халықтарының тарихы. 2-кітап. – Алматы: «Білім», 2005 ж
Алтын Орда мемлекеті Еуразия кеңістігінде болып жатқан саяси және экономикалық процестерге айтарлықтай әсер етті. Алтын Орда мемлекеті өз заманындағы ірі мемлекеттердің бірі болды және қазіргі Қазақстан мен Ресейдің, сондай-ақ ішінара Украина, Қырғызстан және Тәжікстанның үлкен аумақтарын басқарды. Бұл Алтын Орда мемлекетіне Ұлы Жібек жолы бойындағы сауданы бақылауға және аймақта айтарлықтай экономикалық салмаққа ие болуға мүмкіндік берді. Сонымен қатар, Алтын Орда саяси процестерге айтарлықтай әсер етті, өйткені оның билеушілерін әртүрлі халықтар мен ұлыстардың билеушілері тағайындады, бұл олардың аумақтары мен процестерін бақылауға көмектесті.

49 сұрақ
Мәтінді және тарихи білімді пайдалана отырып, Қазақ хандығының құрылуына әсер еткен тарихи процестерді түсіндіріңіз.


Қазақ хандығының құрылуы Қазақстан территориясында көне замандардан бері үздіксіз жүріп келе жатқан барлық тарихи процестердің және Шығыс Дешті Қыпшақ аумағында және оған іргелес жатқан XIV-ші аумақтардағы саяси құрылымдардың дамуының қисынды нәтижесі болып табылады. XV ғасырлар. Қазақ хандығының құрылуы бір тарихи кезеңде қазақ халқының құрылуының аяқталуымен қатар жүргізілді. Қазақстан аумағындағы этникалық процестер қола дәуірінен басталып, біздің дәуіріміздің XIV-XV ғасырларында ұлттық деңгейге жетті.


...13-15 ғасырлар аралығында Шығыс Дешті Қыпшақ аумағындағы мемлекеттік құрылымдар – Алтын Орда, Ақ Орда, Ноғай Ордасы, Әбілқайыр хандығы, Моғолстан мемлекеттері бір мезгілде өмір сүрді немесе олардың әрқайсысын ауыстырды. басқа, Орта ғасырлардағы Қазақстанның саяси картасын өзгерту. 15 ғасырдың ортасынан бастап әртүрлі саяси атаулардың орнына бір ғана саяси термин – Қазақ хандығының атауы бекітілді.
Кәрібаев Б.Б. Қазақ хандығы дәуірінің кезеңдік мәселелері. //
ҚазҰУ хабаршысы. Серия тарихы. № 4 (83). 2016
https://bulletin-history.kaznu.kz/index.php/1-history/article/download/869/629 сайтындағы материалдар негізінде
Қазақ хандығының құрылуы Қазақстан аумағындағы бірнеше тарихи процестер мен саяси өзгерістердің нәтижесі болды:
1. Алтын Орданың ықпалы: 13 ғасырда моңғолдардың қуатты мемлекеті Алтын Орда Орта Азиядағы, оның ішінде Қазақстанның бір бөлігіндегі үлкен аумақтарды өз бақылауында ұстады. Алтын Орданың ықпалымен қазақ елінің қалыптасуына және одан кейінгі Қазақ хандығының құрылуына әсер еткен жаңа саяси құрылымдар мен қоғамдық қатынастар қалыптасты.
2. Алтын Орданың ыдырауы және жекелеген хандықтардың пайда болуы: XIV ғасырдың аяғы – XV ғасырдың басында Алтын Орда Қазақстан жеріне ықпал ету үшін күрескен бірнеше тәуелсіз хандықтардың ыдырауы. Бұл хандықтарға Ақ Орда, Ноғай Ордасы және т.б. Өңірдің саяси картасының өзгеруі қазақтың этникалық-саяси бірегейлігінің қалыптасуы мен нығаюына ықпал етті.
3. Саяси одақтар мен қақтығыстар: бұл кезде Қазақстан жеріндегі әртүрлі хандықтар мен саяси құрылымдар билік пен ресурстар үшін өзара соғысты. Қазақ хандықтары мен көршілес Өзбек хандығы, Моғолстан сияқты мемлекеттер арасында одақтар мен қақтығыстар болды. Бұл қайшылықтар мен саяси өзгерістер Қазақ хандығының құрылуына ықпал етті.
4. Хандардың басшылығы: Бұл кезеңде қазақ хандары маңызды рөл атқарып, көшпелі тайпалар мен саяси құрылымдарды өз басшылығына біріктірді. Олар қазақтың салт-дәстүріне адалдық пен қандық жүйеге негізделген маңызды қоғамдық-саяси құрылымдарды құрды. Бұл қазақ болмысының нығаюына, Қазақ хандығының саяси күш ретінде қалыптасуына ықпал етті.

50 сұрақ



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   37




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет