Қазақстан Респбликасы білім және ғылым министрлігі
Инфляцияға қарсы саясатын жетілдіру жолдары
жүктеу/скачать 80,53 Kb.
|
| 3.2 Инфляцияға қарсы саясатын жетілдіру жолдары
Инфляцияның өсуіне және экономикалық және әлеуметтік шиеленістің күшеюіне байланысты үкімет инфляцияны тежеу және ақша айналымын тұрақтандыру шараларын қабылдауда. Инфляция жағдайында үкімет әрекетінің екі нұсқасы бар: 1) бейімделу саясаты немесе инфляцияға бейімделу; Бұл ретте кірістерді, жалақыны, пайыздық мөлшерлемелерді, инвестицияларды индекстеу бойынша шаралар қабылданатын болады; Компаниялар мен фирмалар жобаларды қысқа мерзімде жүзеге асырады, жеке тұлғалар қосымша табыс көздерін іздейді және т.б. 2) инфляцияны төмендету немесе жолын кесу бойынша инфляцияға қарсы шаралар кешенін жүзеге асыру. Инфляцияны жою жөніндегі шаралар кешені өндірістің әртүрлі аспектілеріне – қоғамның экономикалық, құқықтық, институционалдық, моральдық-этикалық салаларына жауап беруді қамтиды, олардың негізгісі өндірістік-экономикалық сала болып табылады. Сұраныс инфляциясын жоюға ақша-несие және фискалдық саясаттарды қолдану арқылы бірқатар макроэкономикалық әдістер арқылы қол жеткізуге болады. Инфляцияға қарсы саясат – инфляциямен күресуге бағытталған экономиканы реттеу шараларының жиынтығы. Мұндай саясаттың негізгі екі бағыты – дефляциялық саясат және кіріс саясаты. Дефляциялық саясатқа мемлекеттік шығындарды азайту, несиелер бойынша пайыздық мөлшерлемелерді көтеру, салық ауыртпалығын арттыру, ақша массасын шектеу арқылы ақшаға сұранысты монетарлық және салықтық механизмдер арқылы реттеу жатады. Бұл саясат экономикалық өсуді тежеп отыр. Кіріс саясаты бағалар мен жалақыны толығымен жабу немесе олардың өсуін шектеу арқылы қатарлас бақылауды талап етеді. Оны жүзеге асыру әлеуметтік қайшылықтарды тудыруы мүмкін. / 16, 506б./ Инфляцияға қарсы саясат ақша массасын шектеудің әртүрлі әдістерін қамтиды: 1.Орталық банктің нақты ақша эмиссиясын қысқарту арқылы ақша массасын қысқарту. 2. Барлық несие ресурстарының құнын көтеру және олардың қолжетімділігін азайту мақсатында орталықтандырылған несие беруші үшін қайта қаржыландыру мөлшерлемесін көтеру. 3. Несие мультипликаторын қысу және коммерциялық банктердің несиелік экспансиясын шектеу мақсатында Орталық банктің коммерциялық банктерге қойылатын резервтік талаптарын арттыру. 4. Осындай мақсаттар үшін Орталық банктің қарызын тікелей қысқарту. Инфляцияға қарсы фискалдық саясат салықтарды көбейту, мемлекеттік шығындарды азайту және мемлекеттік бюджет тапшылығын азайту арқылы жүзеге асырылады. Салық саясаты инфляция жағдайында өзара байланысты, бірақ екі қарама-қайшы мәселені шешуі керек: біріншіден, теңгерімге қол жеткізу және тапшылықты жою үшін мемлекеттік бюджет кірістерінің деңгейін арттыру қажет; екіншіден, экономиканың негізгі салаларындағы – өндіріс пен айырбастың экономикалық белсенділігін арттыру қажет. Инфляцияға қарсы салық саясаткері жанама салық салуды төмендетуге бағытталған. Жанама салықтар шығындардың өсуі және сұраныстың төмендеуі сияқты инфляциялық сипат береді. Ірі салықтардың әсер етуінің 2 нюансы олардың құруға қысымы болып табылады, бұл ұсынысты шектейді. Үшіншіден, маңызды салық ауыртпалығы әдетте салық жүйесін күрделендіретін, іс жүзінде салық төлеуден жалтаруға әкелетін көптеген салықтардың актілерімен байланысты. Бұл инфляция жағдайында салық салуға баса назар аудара отырып, сатып алушыға ауыртпалық түсірмейтін кәдімгі және сенімді салық жүйесі басқаларға қарағанда болады дегенді білдіреді. Бұл талаптарды мүліктің бағасына байланысты жүйелеудің ең жоғары дәрежесі бар активтерге салынатын салықтар және жеңілдіктерге салынатын салықтар қанағаттандырады. Муниципалдық шығындарды азайту үшін бұл процесті экономикалық сала ретінде, мысалы, елдің шаруашылық жүргізуші субъектілеріне қатысты материалдық өндіріс саласына дейін кеңейту қажет. Бұл ретте, іс жүзінде, соңғы жағдайда инфляцияға қарсы шаралар инфляцияның 2 элементіне – шығындар немесе өндірушілердің инфляциясына жататынын, соның салдарынан олардың әсері болатынын ескеру қажет. бөлек қарастырылады. Инфляцияның екі түрінің негіздері мен оған қарсы әрекет етудің күрделі жолдары арасында байланыс бар. Жалпы муниципалды және аудандық деңгейдегі үнемді шығындардың жетекші мақсаты оларды барлық мүмкін ескертулерде барынша азайту болып табылады. Әрине, қарттарды, студенттерді және тұрақты табысы бар қызметкерлерді қорғау үшін өзекті әлеуметтік қажеттіліктерді қанағаттандыру қажет. Экономикалық шығындарды шектеуге мыналар арқылы қол жеткізуге болады: а) тікелей әдістермен – шектеулер (шектеулер), яғни заңнамалық актілер немесе уәкілетті муниципалдық органдардың бұйрықтары негізінде қол жеткізілген деңгеймен салыстырғанда мәжбүрлеу әдісімен; о) секвестр әдісі – әр түрлі факторлармен анықталатын қысқартудың берілген бірлескен сомасына сәйкес барлық шығындарды пропорционалды азайту; б) қымбат емес табыс деңгейін бақылау; в) муниципалды бюджеттің жетіспеушілігінің мәнін шектеу. Қалай болғанда да, шығындарды азайту көптеген мемлекеттік қалыптастыру бағдарламаларының жұмысына әсер етеді, игі жоспарлардың барлық түрлерінен бас тарту, тез нәтиже бермейтін шаралар, мысалы, одан әрі. шақырды. Нәтижесінде 2-ді жою мәселесін инфляция сияқты шешу қиынырақ болады-шығындардың өсуінен туындаған инфляция (өндірушілердің инфляциясы): 1) жалақының өсуі; 2) ұйымдастырушылық себептер бойынша тұрмыстық механизмнің бұзылуына байланысты еңбек өнімділігінің төмендеуі; 3) шикізат пен энергия ресурстары иелерінің инфляциялық күтулері, олар өз кезегінде шикізаттың құнын арттырады. жүктеу/скачать 80,53 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|