типи белгилари етакчидир. Ўзбек халқининг тарихи Аму ва Сирдарё оралиғида яшаган барча қадимий уруғ, қабила

ДОПТЫ ЖОҒАРЫДАН ЖӘНЕ ТӨМЕННЕН ҚАБЫЛДАУ
ОҚО,  Сайрам ауданы  Ақбастау ауылы, №33 Н.Шойынбаев атындағы ЖОМ
Дене шынықтыру пәнінің мұғалімі Омаров Салдарбек
Мақсаты: Волейбол ойынының әдіс-тәсілдерін, қимыл тқозғалыстарын, ойын тактикалық меңгерту. Ойыншыларды 
ұйымшылдыққа, татулыққа, тиянақтылыққа, батылдыққа тәрбиелеу. Үйлесімді дене қимылын, ептілік қасиеттерін, 
спорттық ойындарға қызығушылығын дамыту.
Қажетті құралдар: доптар, ысқырық.
Дайындық бөлімі      Сапқа тұрғызу, сәлемдесу.
          Жүріп орындалатын жаттығулар:

Екі қол жоғарыда, аяқтың ұшымен жүру.

Екі қол белде, аяқтың сыртымен жүру, ішімен жүру.

Екі қол алда, жартылай отырып жүру.

Екі қол белде, толық отырып жүру.

Осы бағытта оңға бұрылып отырып жанға секіру (осы бағытта солға).
Жүгірісте орындалатын жаттығулар:
•
Екі қол белде, оң жақ иықпен және сол жақ иықпен жүгіру.
•
Екі қол алда, тізені қолға тигізіп жүгіру.
•
Змейка әдісімен жүгіру.
•
Оң қол алда, артпен жүгіру. 
•
Екі қол төменде, тізені бүгіп, аяқты артқа сілтеп жүгіру.
•
Екі қол желкеде, аяқты артқа тіке сілтеп жүгіру.
Бір орында тұрып орындалатын жалпы дамытқыш жаттығулар:
•
Б.қ. аяқ иық деңгейінде, қол белде, мойынды айналдыру, 1-8-оңға , 1-8 солға.
•
Б.қ.  аяқ иық деңгейінде, қол иықта, 1-8-алға айналдыру, 1-8-артқа айналдыру.
•
Б.қ. оң қол жоғарыда, сол қол төменде, аяқ иық деңгейінде, 1-2-сермеу, 3-4-келесі бағытқа.
•
Б.қ. қол кеуде алдында, аяқ иық деңгейінде, 1-2-алға сермеу, 3-4-жанға сермеу.
•
Б.қ. оң қол жоғарыда, сол қол белде, аяқ иық деңгейінде, 1-2- оң жанға иілу, 3-4-сол жанға иілу.
•
Б.қ. қол белде, аяқ иық деңгейінде, белді 1-4-оңға, 1-4-солға айналдыру.
7..Б.қ. қол белде, аяқ иық деңгейінде, 1-4-алға еңкею, 1-4-артқа шалқаю.
8.Б.қ. 1-екі қол жоғарыда, 2-қолды еденге тигізе еңкею, 3-қол алда, толық отыру, 4-б.қ.
     Б.қ. қол белде, аяқ алшағырақ ашылған.
1-2-оңға отыру, 3-4-б.қ.
1-2-солға отыру, 3-4-б.қ.
Б.қ. оң аяқ алда, сол аяқ артта, екі қол тізеде.
1-3-серпілу, 4-оң жаққа.
1-3-серпілу, 4-сол жаққа.
Негізгі бөлім:  Допты жаттығушы екі қолмен төменнен жоғары лақтыруды немесе бір жақ бүйірге жоғары, орын ауыстыру 
арқылы төмен түсіп келе жатқан допқа жақындап барып допты жоғарыдан беруді орындайды. Жаттығушы әртүрлі жағдайда
допты жоғары лақтырады, ойыншылардың бастапқы қалыбымен допты төменнен қабылдап, қайта береді.
Қорытынды бөлім.   Саптағы тыныс алу жаттығулары, сапқа тұрғызу. Жаттығуды белсенді орындаған оқушыларды 
мадақтау. 
Үйге тапсырма беру. Сабақты аяқтау
* * * * *
ОҚО Сайрам ауыданы, Манкент ауылы № 27 "Аққала" жалпы орта 
мектебінің технология пәні мұғалімі Хилола Усманова
Сабақтың тақырыбы: Құрақ құрау технологиясы
Сабақтың  мақсаты: 
Білімділік:  оқушыларға құрақ   құрау технологиясы,   оның тарихы, түрлері мен қолданылуы
жөнінде   мағлұмат   беру    Дамытушылық:  оқушылардың   пәнге   деген   қызығушылығын
арттыру,   ой   -   қиялын,   икемділігін   дамыту    Тәрбиелік:  оқушыларды   еңбексүйгіштікке,
ұқыптылыққа, төзімділікке, әдемілікті сүйе білуге тәрбиелеу
Сабақтың түрі: білім мен іскерлікті  игеру
Сабақтың әдісі: көрсете түсіндіру, ой қозғау, тыңдау, салыстыру, сұрақ - жауап.
Сабақтың көрнекіліктері: суреттер, плакат, буклет,  құрақтың түрлері,  тірек сызбалар, 
Пәнаралық байланыс: тарих, сурет, геометрия
Сабақтың барысы:    I Ұйымдастыру кезеңі.
1. Оқушыларды түгендеу, назарын сабаққа аудару, сынып тазалығын тексеру.
2. Техника қауіпсіздік ережесін еске түсіру
II Үй тапсырмасын тексеру. Қызығушылық ояту
1. Талшық неден алынады?    2. Тұрмыста мата не үшін керек?   3. Жіп неден алынады?
4. Өткен сабағымызда қандай тігіс түрімен таныстық?   5. Көктеу тігісінің ерекшелігі неде?  6. Мата неден тоқылады?
III Жаңа сабақ.  Құрақ құрау ертеден келе жатқан қолөнердің бір түрі.Құрақ көрпешелердің әрбір бөлшегі геометриялық
фигуралардан тұрады.Олар: шаршы, трапеция, ромб, пирамида, тік төртбұрыш т.б. Құрақ құрау екі мақсатты көздейді. 
125

1. Матаның қиындыларын іске ұқсату
2. Үлкен сәнділікке баулу,  матадан әр түрлі фигуралар жасай отырып , қиылыстырып бір бұйым жасап шығару.
       Құрақтан әр түрлі құрақ көрпеше, дорба, түскиіз, аяққап, ыдыс қойғыш, төсеніш тіккен. Қазіргі кезде де қолданыстан
шыққан жоқ. Оны диванға, орындыққа төсеніш ретінде пайдалануға болады. Құраққа қойылатын талап біреу - ол мата
бөлшектерінің симметириялы болуы және түстерінің үйлесімді орналасуы. Құрақтың түрлері төрт топқа бөлінеді: 
1. Табиғат  2. Жануарларға  3. Геометриялық  4. Аспан әлемі
Конус                               Жасыл                                                 Сырмақ 
Трапеция                          Қызыл                                                 Төсеніш
Ромб                                  Көк                                                      Көрпеше                                                                                 
Үшбұрыш                         Сары                                                   Жастыққап
Технологиялық карта. Құрақ көрпеше тігу
Жұмыстың орындалуы
Қажетті заттар
1. Материал дайындау
Мата қиындысы
2. Үлгісін дайындау
Қайшы, картон
3. Құрақты қырқып дайындау
Қайшы, бор, үлгі
4. Көктеу, тігу
Тігін машинасы, ине - жіп
5. Тұмарша дайындау
Мата қалдығы
6. Көрпешені астарлау
Ине - жіп, мата
7. Бұйымды мақта салып аяқтау
Мақта, ине - жіп
Тапсырма. Кластер жасап, талдаңдар:
   Сергітy сәті.   "Ақылдың алты қалпағы"стратегиясы бойынша сіздерге мәтін беремін, сол мәтінге тақырып қойып
талдау жасаймыз. 
1. Ақ - жақсы қырын айтады      2. Қара - даттайды      3. Сары - не үшін? деген сұраққа жауап береді 
4. Қызыл - пайдалы жағын айтады    5. Көк - зиянды жағын айтады    6. Жасыл - Не? деген сұраққа жауап береді 
Құрақ құрау ойыны. Ойын сұрақтары:
1. Құрақ құрастыру реті     2. Тұмарша қалай дайындалады?   3. Қажетті құрал - жабдықтар?
4. Құрақ оның түрлері?      5. Құрақ тіккенде қандай қауыпсіздік ережесін сақтайды?
IV Қорытынды. Сұрақтар:
1. Құрақ қандай бұйымдар жасауда кеңінен қолданылады?
2. Құрақ құрауға арналған құрал -  жабдықтарды атаңдар?
3. Құрақ сөзінің қандай мағыналары бар?
4. Құрақтың қандай түрлері бар?
5. Құрақ құрау кезінде қандай талаптар қойылады?
V Үйге тапсырма:құрақ түрлерін тігіп үйрену
VI Бағалау
* * * * *
Оңтүстік Қазақстан облысы Сайрам  ауданы Ақсукент ауылы
 № 7 «Бабыр» атындағы жалпы орта мектеп бастауыш сынып мұғалімі
Каримжанова Насиба Гултора  қызы
Пәннің аты
Дүниетану:   4  сынып
Сабақтың атауы
Дала өсімдіктері мен жануарлары
Тақырыптың  маңыздылығымен танысады, түсініп оқуға, ойын 
жеткізе білуге үйренеді, тпсырмаларды дұрыс құруға, ойын 
тиянақтай білуге дағдыланады
Мақсаты
Күтілетін нәтиже
Психологиялық ахуал
Психологиялық дайындық
«Жүректен - жүрекке» шеңбері
– Әрбір еркелетіп айтатын есім гүлге ұқсайды. Гүлдердің бәрі әдемі: раушан да, қызғалдақ та, 
бәйшешек те – бәрі де өзінше керемет, бәрі де адамға қуаныш сыйлайды. Біздің есіміміз де 
осындай керемет!
Топқа бөлу
Геометриялық фигуралар үлестіріледі
Қызығушылықты 
ояту
І топ. Шалғын түрлерін топтастырады. Улы шөбін.
ІІ топ. Экологиялық орталығы: Шалғынды қорғау мақсатында қандай үндеу тастар едің?
ІІІ топ. Шалған жануарларын топтастырады.
Жаңа сабақ тақырыбы: Дала өсімдіктері мен жануарлары.
Дала өсімдіктер, жануарлар көрсетіледі.
Жоспар:
1. Дала түрлері
2. Қуаң даладағы өсімдіктер
3. Қуаң даладағы жануарлар
Дәптермен жұмыс  1 - бөлім
126

Бұл не? (дала) 
Даланың түрлері: Шалғынды, Қуаң, Егістік
Шалғынды. Шөптекті өсімдіктер жыл бойы жайқалып өсетін ылғалы жеткілікті шалғын 
үлескілерді әдетте – көгал, ал аумағы жағынан үлкендерін – шалғын дейді
Егістік. Егістік дегеніміз – егін егетін алқапты айтамыз. Еліміздің солтүстік және орталық 
аймақтар оның топырағы ылғалды, әрі құнарлы келеді. Сондықтан арнайы суармай – ақ 
өсірілетін егістік алқабы. Ол жерде бидай, сұлы, арпа сияқтылар мол өнім береді.
Алғашқы егістік алқаптар:
Мексика
Қытай
Египет
Жерорта теңізі
Солтүстік Индия Еліміздің солтүстік және орталық аймақтарындағы далалардың топырағы 
ылғалды әрі құнарлы келеді. Сондықтан арнайы суармай – ақ өсірілетін ондай егістік жерлер
бар. Онда бидай, сұлы, арпа сияқты дақылдардан мол өнім алуға болады.
Қуаң дала. Қуаң даланың сәнге де бөленетінін кезі – көктем. Топырағы көктемге қар суымен 
ылғалданып, шөбі көкмайса болып, көз тартады.
Сергіту сәті
«Халықтар» биі
Жаңа сабақ
2 - бөлім.  Бұл өсімдіктер сабағының топырақ арасындағы бөлігінде қоректік заттар 
жинақталған жуашықтар бар. Жер кеуіп, құрғақшылық басталған кезде өсімдіктердің жер 
бетіндегі мүшелері қурап қалады. Ал жуашықтары топырақ арасында құрғақ күйінде жаз, 
қыс бойы сақталып қалады да, көктемде тағы да көктеп гүлденді.
Осы шырынды тышқан, қосаяқ, саршұнақ сияқты кеміргіштер сүйеніп жейді.
Сортаң жерінде:
Қуаң дала өсімдіктері: Көкпек, Қара Жусан, Теріскен
Далада көп өсетін: Боз, Мыңжапырақ, Ботакөз, Қазжуа, Бетеге
Қуаң дала да көбінесе мал жайылымы ретінде пайдаланылады.
Қосымша дерек: (өз облысымыз жайында)
Ақтөбе облысы бойынша өсімдіктің түрлері өте көп. Мұнда тамыр түрлері өсімдіктердің 417
түрі, 92 тұқымдасына жататын 1057 түрі шығады. Шөп текті екі түрмен сипатталады. 
Далалықта – дақылдың, қуаң далада – жусанды өсімдіктер.
Облыстың солтүстік құрақ далалығында дақылдық бетеге, ақ сексеуіл шөбі өседі. Сортаң 
жерлерінде ақ және қара жусан өседі.
3 - бөлім: Дала жануарлары
Ақбөкен, Түлкі, Суыр, Тасбақа, Тышқан, Ор қоян, Бозторғай, Бүркіт, Сарышұнақ, Қарсақ
Суреттер арқылы түсіндіріледі; 
Қосымша дерек:
Облысымыз бойынша дала жануарларының құстардың көптеген түрлері кездеседі. 
Сүтқоректілер – 62
Құстардың – 214, оның 187 түрі ұя салады.
Сүтқоректілердің 10 және құстардың 35 түрі Қазақстан Республикасының «Қызыл 
Кітабына» енгізілген.
Тұяқтылар ішінде ең көп тарағаны киік. Жаз айларында Шалқар, Ырғыз, Байғанин, Темір, 
Мұғалжар ауданында кездеседі.
Қыс қатаң болса, одан әрі оңтүстікке көшеді. Бұрын киікті аулау аңшылық кәсіп болып, 
кейін тоқтатылды. Облыс жерінде киік саны 1000-ға жуық.
Жер – жерде борсық, түлкі, қасқыр мекендейді. Бұлардың саны тұрақты. Бұларға аңшылыққа
рұқсат берілген.
Облыстың солтүстік бөлігінде Әйтеке би, Мәртөк аудандарында суыр мекендейді. Оның 
саны – 35 – 40 мың, ал кәсіптік ауланатын аң барлық аудандарда ор қояндар, оңтүстікте құм 
қояндар бар.
Құстардың 27 түрі қыстайды. 80 түрін аулауға рұқсат берілген. 35 түрі сирек және жойылуға 
қалған санатқа жатқызылып, Қазақстан Республикасының «Қызыл Кітабына» енгізілген.
Дала құстары: Үкі, Тырна, Дала қыраны, Бүркіт, Дуадақ 
Оқулықтағы тапсырмаларды  орындау
Дәптермен жұмыс
Ой толғаныс
Әр топ жаңа сабақ бойынша түсінгендерін топ атына байланысты қорғап шығады.
Ой қорыту:
Сандар сөйлейді.
І топ
1. Пішен шабу қай кезеңде басталды.
А) жаздың басы мен ортасында.
Ә) күздің ортасында
Б) көктемнің ортасы мен жаздың басы
2. Жанғыш пайдалы қазбалар – бұл ең алдымен....
А) тыңайтқыш
Ә) отын
Б) дәрі алатын құрал
3. Әктастың ең қатты түрі:
127

А) бор
Ә) мәрмәр
Б) ұлутас
4. Мыстың ірі кен орны:
А) Жаңаөзен, Құмкөл
Ә) Жалғызтөбе, Қаламқас
Б) Жезқазған, Қоңырат (Сарыарқа)
5. Жердің ¾ бөлігін не иеленіп жатыр?
А) орман
Ә) сулар
Б) таулар
ІІ топ
1. Бұл тасқа айналған өсімдік материалының қатайған массасы:
А) Алюда
Ә) Кварц
Б) Көмір
2. Шалғандағы жануарлар әлемінің негізгі өкілі бұл –
А) Жәндіктер
Ә) Шөптер
Б) Қасқырлар
3. Жер бетінде неше мұхит бар?
А) 2
Ә) 3
Б) 4
4. Атмосфера құрамына кіретін, Жерді зиянды сәулеленуден қорғайтын газ:
А) Оттегі
Ә) Азон
Б) Азот
5. Тыныс алу үшін адам өміріне қажетті...
А) ауа
Ә) Су
Б) топырақ
ІІІ топ
1. Атмосферада жанып кететін метеориттерді біз былай айтамыз:
А) жұлдыздың ағу
Ә) Жұлдызды жаңбыр
Б) Тастың жаууы
2. Қар неден пайда болды?
А) қатқыл судан
Ә) Мұздан
Б) Су буынан
3. Қазақстанның ең ірі өзені –
А) Ертіс
Ә) Жайық
Б) Сырдария
4. Темір қорытылады:
А) полиметалды кенінен
Ә) түсті металдар кенінен
Б) Қара металдар кенінен
5. Бұл көмір жергілікті отын ретінде қолданылады;:
А) Кәдімгі көмір
Ә) Қоңыр көмір
Б) антрацит 
БББ кестесі бойынша жеке жұмыс:
Білем
Білдім
Білгім келеді
Үйге тапсырма
Мазмұндау. Дала өсімдіктері мен жануарлар суреттерін салып келу.
Бағалау
Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау
Кері байланыс
128

ОҚО  Мақтарал ауданы  Жетісай қаласы 
«№2 Ш.Уәлиханов атындағы ЖОМ» КММ
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі 
Уразымбетова Гүлбара. Жоғары санатты мұғалім
Сабақтың тақырыбы: Шешендік создерге тән ерекшеліктер. 
Сабақтың мақсаты:
1.Білімділік.   Шешендік сөздер туралы түсінігін кеңейту, оның танымдық мазмұны мен мағынасын оқушылар санасына 
сіңіру. 
2.Дамытушылық мәні.  Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту, шығармашылықтан жол тауып, өз бетінше 
әрекет жасай білуге дағдыландыру.
3.Тәрбиелік мәні:   Төл мәдениетіне, халық қазынасын сақтай білуге, ана тілін құрметтеуге, елжандылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: танымдық сабақ.      Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, өзіндік әдіс.
Көрнекілігі: интерактивті тақта, слайдтар.   Негізгі ұғымдар: салт-дәстүр, шешендік өнер, сөз мәдениеті.
Пәнаралық байланыс: қазақ тілі
Сабақтың барысы:
     І. Ұйымдастыру кезеңі.
     ІІ. Психологиялық дайындық.
                       Мағынасын тап /тұрақты сөз/
Қызыл тіл                                            шешен
Сөздің майын тамызу                        әдемі сөйлеу
Сөзі мірдің оғындай                            өткір тілді
Артына сөз қалдырды                        кейінгіге өнегелі сөз қалдырды
     ІІІ. Білім деңгейі «Ой қозғау» стратегиясы
І дейгей Афоризмдер /шешендік нақыл сөздер/
ІІ деңгей Қазақ шешендерінің сөздерінен
ІІІ деңгей Тест сұрақтары  Кейіпкерлер қандай жырдан?
р/с
     Кейіпкерлер
    Эпос түрі
   Шығарма аты
 1
Қыз Жібек, Сансызбай
 2
Ай, Таңсық
 3
Қарабай, Сарыбай
 4
Алпамыс, Гүлбаршын
 5
Төлеген, Шеге
 6
Ер Тарғын, Ақжүніс
 7
Басыбар, Әлібек
 IV Жаңа сабақ Бүгінгі сабақ ой бөлісу, пікірлесу сабағы, сөз маржандарымен сусындау, сөзі мірдің оғындай өткір, сөздің 
майын тамызу.
                                             ЖОСПАР
     «Қызығушылықты ояту» стратегиясы
1.Шешендік  өнер
2.Шешендік  өнер  тарихы
3.Ұлттық  шешендік  өнер
4.Шешендік  сөздер, шешен  сөзі
5.Шешендік  сөздің  жанрлық  түрлері
    І  СЛАЙД


жан,жақты білім

Тынымсыз еңбек
ІІ
Шешендік
 

СЛАЙД өнер тарихы

ІІІ
СЛАЙД
Алып Ер Тұңға

 
Анақарс

Тұмар

Иданбарс

Зарина

Атей

Модэ

   IV
СЛАЙД шежірені, тарихты                  адам мінезінің алуан қырын

Әдет-ғұрып, салт-сананы         табиғат сыры мен құбылысын
    V
СЛАЙД
     І
«Нартәуекел» стратегиясы  Білгенге маржан
129

СЛАЙД
    шешен
көсем
       ІІ
СЛАЙД
Қазақтың шешендік сөз тарихы
      
             ХІІ-ХІІІғ                     ХІV-XVғ                   XV-XVIIIғ
         Майқы би             Жиренше шешен
   Шалкиіз, Бұқар,
Аяз би                  Асан қайғы                        Шортанбай,
                                                                                 Дулат, Мұрат, Төле
                                                                                 Қазыбек, Әйтеке 
 БИЛЕР
Бекіту ойын сұрақ  Не үшін?-
-Екі көзің не үшін керек?
-Жақсыларды көру үшін
-Екі қолың не үшін керек?
-Елге көмек беру үшін
-Құлақ не үшін керек?
-Ақыл-кеңес тыңдау үшін
-Тіл мен жақ не үшін керек?
-Ақиқатты айту үшін
    ІІ
Сөз тапқанға қолқа жоқ
СЛАЙД
        Қыныптан суырылған қылыштай өткір
                                                             Соқырға таяқ ұстатқандай анық
     Жүрек қуаты
   Көңілге медет болатындай мағыналы
1.Шоқан мен Сарқұлақ шешен
2.Кенжеалы шешен
3.Жанқұтты шешен мен Абай
4.Тоқсанбаның сөзден тосылуы
   III     СЛАЙД        Сабақты қорытындылау 
        Топтастыру  стратегиясы
Сабақты бекіту    Би
 Оқушыларды бағалау
    IV  СЛАЙД   Өзін-өзі бағалау Қ.Бітібаеваның бағалауы бойынша
р/с
Оқушының аты-жөні
Өзін-өзі бағалау
Мұғалім бағасы
Қорытынды баға
    V  СЛАЙД Үйге тапсырма   Венн диаграммасы   Салыстыру жұмысы
р/с
Аңыз әңгімелер
Ұқсастығы
Шешендік сөздер                  ерекшелігі
* * * * *
Оңтүстік Қазақстан облысы Сайрам  ауданы Ақсукент ауылы 
№ 20 «Сәкен Сейфуллин »атындағы мектеп-гимназиясы  бастауыш сынып мұғалімі  
Оразова Орынкүл  Қудайберген  қызы
Пәннің аты:
Математика:   3  сынып
Сабақтың атауы
Көбейтудің терімділік қасиеті
Сілтеме
Математика оқулығының әдістемесі,мұғалімге арналған нұсқаулық

жүктеу/скачать 8,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: