7. Транзистор – күшейткіш ретінде
Транзистор–күшейткіштерінің үшін сызба үш негізгі механизм негізделген. Жалпы кіріс немесе шығу клеммалары мен транзистордың қай түрі жалғанса, соған тәуелді. Биполярлы транзистор үшін конфигурациялар жалпы эмиттер, жалпы коллектор (немесе эмиттер қайталауы ) және жалпы база түрінде кездеседі.
Өрістік транзисторлар сызба бойынша қоректендіру көзі және жапқыштағы жалпы. Осындай негізгі сызбалардың конфигурациялары айырмашылықтар сәйкесінше болады.
2-кесте. Өрістік транзисторлардың сипаттамалары
Аспаптың аты
|
типі
|
макс.
|
макс.
|
макс.
|
|
Қолданатын жері
|
2N2819
|
|
10 мА
|
25 В
|
200 мВт
|
4.5м См
|
Негізгі мақсат
|
2N5457
|
|
10 мА
|
25 В
|
310 мВт
|
1.2 мСм
|
Негізгі мақсат
|
2N7000
|
|
200 мА
|
60 В
|
400 мВт
|
0.32 См
|
Аз қуатты қосу
|
BF244A
|
|
100 мА
|
30 В
|
360 мВт
|
3.3 мСм
|
Радиожиіліктерін күшейткіш
|
BSS84
|
|
-130 мА
|
-50 В
|
360 мВт
|
3.0 См
|
Аз қуатты қосу
|
IRF830
|
|
4.5 А
|
500 В
|
75 мВт
|
1.8 См
|
Қуатты қосу
|
MRF171A
|
|
4.5 А
|
65 В
|
115 мВт
|
|
Радиожиіліктерін күшейткіш
|
3-кесте. Биполярлық транзистордың күшейткішінің сипаттамасы
Параметрлер
|
Жалпы эмиттер
|
Жалпы коллектор
|
Жалпы база
|
Кернеу бойынша күшейткіш коэффициенті
|
Орташа/жоғары (40)
|
Бірлік (1)
|
Жоғары (200)
|
Ток ұлғаюы
|
Жоғары (200)
|
Жоғары (200)
|
Бірлік (1)
|
Қуат ұлғаюы
|
Өте жоғары (8000)
|
Жоғары (200)
|
Жоғары (200)
|
Кіру кедергісі
|
Орташа (2.5)
|
Жоғары (100 кОм)
|
Төмен (200 Ом)
|
Шығу кедергісі
|
Орташа/жоғары (20
|
Төмен (100 Ом)
|
Жоғары (100
|
4 – кесте. Өрістік транзистордың күшейткішінің сипаттамасы
Айқындауыштар
|
Жалпы қоректендіру көзі
|
Жалпы ағын
|
Жалпы жапқыш
|
Кернеу бойынша күшейту коэффициенті
|
Орташа/жоғары (40)
|
Бірлік (1)
|
Жоғары (250)
|
Токтың күшеюі
|
Өте жоғары (200 000)
|
Өте жоғары (200 000)
|
Бірлік(1)
|
Кіріс кедергісі
|
(8000 000)
|
Өте жоғары (200 000)
|
Жоғары(250)
|
Шығыс кедергісі
|
(1 МОм)
|
Төмен (200 Ом)
|
(150 кОм)
|
Фазаның ығысуы
|
1800
|
00
|
00
|
Қолдануы
|
Негізгі мақсат, радио және дыбыс күшейткіші
|
Импеданстарды сәйкестендіру сатылары
|
РТ және УҚТ күшейткіштері
|
a-сурет b-сурет
Көпшілік күшейткіштерге берілетін талаптары бойынша шығыс сигналы кіріс сигналының тура көшірмесі болуы қажет немесе амплитудасы бойынша шамалы болса да олардың кіріс сигналдары мен шығу сигналдарының арасындағы ұқсастық қажет емес. Практикада күшейткіштің сызықтық дәрежесі көптеген факторларға тәуелді, кіріс сигналының амплитудасымен, фаза ығысуының мөлшеріне сызықтық көрсеткіш сызықтық болмауы да мүмкін. Кіріс сигналы табалдырық мәнінен асып кететін болсын. Сонымен қатар күшейткіштің мәні сигналмен салыстырғанда тым көп түсіп кетсе, онда кіріс сигналы қатты бұзылады.
Сызықтық күшейткіштер үшін ығысудың оптимал шамасы (А класс) олардың сипаттамаларының ортаңғы нүктелерінде құрылғы активтілігін қамтамасыз етеді. Іс жүзінде мұндай сигнал тіпті, мүмкін болмаса да статикалық коллектор тогының толық циклының периоды бойынша коллектор тогы ағып жататын болады (3600бұрышқа өткізгіштілік жүреді).
9-сурет
Айнымалы сигнал транзистор базасына бөлгіш конденсаторы арқылы түседі, осы конденсатор кез келген сигналды тұрақты ток компонентінен алыстатып отырады, сигнал кіру клеммаларына берілуі және база тогының ығысуы клеммасына қосылған кез келген құрылғыға тәуелсіз болады.
Қорытынды
Қазіргі кезде транзисторлар өмірімізде түпкілікті орын алады. Аналогты және сандық құралдар құрамында бола отырып, олар электр құралдарының негізі саналады. Қолданылатын аялары: компьютерлер, күшейткіштер, электр кілттері, т.б.
Жалпы, бұл жұмыс барысында транзисторлар мен және олардың түрлерімен таныстық. Олардың жұмыс істеу принциптері мен қолданылу аясы толығымен қамтылды және олардың параметрлерімен толық таныстық.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. https://ru.wikipedia.org/wiki/Транзистор
2. http://www.eandc.ru/catalog/detail.php?ID=1772
3. https://ru.wikipedia.org/wiki/Биполярный_транзистор
Достарыңызбен бөлісу: |