Қазақстан Республикасы Білім және ғылым Министрлігі Ахмет Байтұрсынов атындағы

АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ

жүктеу/скачать 3,59 Mb. Pdf көрінісі бет 217/243 Дата 31.12.2022 өлшемі 3,59 Mb. #60255

АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ  ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________  179 3) Арготизмдер кәсіби сөзден гөрі жал- пыхалық тіліне көбірек тарап, қарапайым сөйлеу  тілінде жиі қолданылады» [3, 39-б.]. «Сленг – белгілі бір кәсіп, мамандық  немесе әлеуметтік топ адамдары қолданатын  сөздер мен сөйлемшелер» [10, 254-б.].  «Сленг – ерекше тарихи түрде қалыптас- қан және жоғары не төмен деңгейдегі сөйлеуші- лердің барлық сатысына ортақ тілдік норманың  нұсқасы болып табылады.  Сленг – бұл лексикалық құбылыс.  Сленг – бұл әдеби емес лексика, яғни  қазіргі әдеби норманың талаптарына сай әдеби  тілге жатпайды.  Сленг – бұл ең алдымен ауызекі тілде  пайда болатын және қолданылатын лексика.  Сленг – эмоционалды бояуға ие лексика.  Сленг – басым көпшілік сөз бен сөз тіркес- терінің біршама айқын көрсетілген дөрекі мәнері- мен сипатталады.  Көптеген сленг сөздері мен сөйлемшеле- рінің дөрекі эмоционалдық бояуы бір-бірінен өз- геше реңктермен ерекшеленеді (әзілқой, келе- келі, мысқылды, менсінбеген, кеміткен, елемеген,  дөрекі және тіпті өрескел)» [11, 1.6; 8-10-б.].  «Арготизмдер сөйлеу тілі лексикасының  дамуына әсер еткенімен, әдеби тілді дамытпай- ды» [3, 62-б.]. Жаргонизмдер мен сленг сөздер  де әдеби тілімізді дамытпайтыны, нормаға қай- шы келетіні рас. Десек те жастардың тілінде кез- десетін осындай айрықша қолданыстар – тіліміз- де бар құбылыс. Сондықтан да қазіргідей ақпа- раттану қоғамында жаргонизмдер, арготизмдер  мен сленг сөздерді өз алдына жеке қарастыру  бүгінгі күн талабына айналып отыр. Көріп отырғанымыздай, жоғарыда термин- дерге берілген анықтамалардың өзінде бірізділік  жоқ. Сондықтан да терминдердің мән-мазмұнын  дәл, толық беретіндей анықтамаларды бірізге  түсіру қажет.  «Бұрын  топтық  және  кәсіби  жаргон  сөздердің қолданысы шектелген болса, соңғы  жылдары мұндай сөздер қалыптасқан әдеби  нормалармен жарыса қолданылып, филолог сту- денттер тілінің бір элементіне айналып отыр.  Мұндай стиль бір жағынан, жастардың бірін-бірі  түсінуіне жағдай жасайды да, олардың басын  біріктіреді, екінші жағынан оларды қоғамдағы  басқа әлеуметтік топтардан ерекшелеп, оқшау- лап тұрады» [14, 19-б.]. Төменде 13-23 жас аралығындағы жасөспі- рімдер мен студент жастардың тілінде қолданы- латын сленг сөздердің тізімін ұсынып отырмыз.  «Тормозы ұстап қалды» - бір жағдайдан шешім  таба алмай қалды, осыған синоним ретінде жүктеу/скачать 3,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу: