Қазақстан Республикасы Білім және ғылым Министрлігі Ахмет Байтұрсынов атындағы
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ
жүктеу/скачать 3,59 Mb. Pdf көрінісі
|
| АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 179 3) Арготизмдер кәсіби сөзден гөрі жал- пыхалық тіліне көбірек тарап, қарапайым сөйлеу тілінде жиі қолданылады» [3, 39-б.]. «Сленг – белгілі бір кәсіп, мамандық немесе әлеуметтік топ адамдары қолданатын сөздер мен сөйлемшелер» [10, 254-б.]. «Сленг – ерекше тарихи түрде қалыптас- қан және жоғары не төмен деңгейдегі сөйлеуші- лердің барлық сатысына ортақ тілдік норманың нұсқасы болып табылады. Сленг – бұл лексикалық құбылыс. Сленг – бұл әдеби емес лексика, яғни қазіргі әдеби норманың талаптарына сай әдеби тілге жатпайды. Сленг – бұл ең алдымен ауызекі тілде пайда болатын және қолданылатын лексика. Сленг – эмоционалды бояуға ие лексика. Сленг – басым көпшілік сөз бен сөз тіркес- терінің біршама айқын көрсетілген дөрекі мәнері- мен сипатталады. Көптеген сленг сөздері мен сөйлемшеле- рінің дөрекі эмоционалдық бояуы бір-бірінен өз- геше реңктермен ерекшеленеді (әзілқой, келе- келі, мысқылды, менсінбеген, кеміткен, елемеген, дөрекі және тіпті өрескел)» [11, 1.6; 8-10-б.]. «Арготизмдер сөйлеу тілі лексикасының дамуына әсер еткенімен, әдеби тілді дамытпай- ды» [3, 62-б.]. Жаргонизмдер мен сленг сөздер де әдеби тілімізді дамытпайтыны, нормаға қай- шы келетіні рас. Десек те жастардың тілінде кез- десетін осындай айрықша қолданыстар – тіліміз- де бар құбылыс. Сондықтан да қазіргідей ақпа- раттану қоғамында жаргонизмдер, арготизмдер мен сленг сөздерді өз алдына жеке қарастыру бүгінгі күн талабына айналып отыр. Көріп отырғанымыздай, жоғарыда термин- дерге берілген анықтамалардың өзінде бірізділік жоқ. Сондықтан да терминдердің мән-мазмұнын дәл, толық беретіндей анықтамаларды бірізге түсіру қажет. «Бұрын топтық және кәсіби жаргон сөздердің қолданысы шектелген болса, соңғы жылдары мұндай сөздер қалыптасқан әдеби нормалармен жарыса қолданылып, филолог сту- денттер тілінің бір элементіне айналып отыр. Мұндай стиль бір жағынан, жастардың бірін-бірі түсінуіне жағдай жасайды да, олардың басын біріктіреді, екінші жағынан оларды қоғамдағы басқа әлеуметтік топтардан ерекшелеп, оқшау- лап тұрады» [14, 19-б.]. Төменде 13-23 жас аралығындағы жасөспі- рімдер мен студент жастардың тілінде қолданы- латын сленг сөздердің тізімін ұсынып отырмыз. «Тормозы ұстап қалды» - бір жағдайдан шешім таба алмай қалды, осыған синоним ретінде жүктеу/скачать 3,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|