Қазақстан республикасы білім жəне ғылым министрлігі м. Ж. Еркебаев, Қ. С. Құлажанов, Д. Б. Тəттібаева, А. Ы. Мəуленов


2.1-кесте.  Əртүрлі азық-түлік шикізаты жəне тағам өнімдері топтарында



Pdf көрінісі
бет18/111
Дата21.06.2023
өлшемі1,24 Mb.
#102821
түріОқулық
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   111
31
2.1-кесте
Əртүрлі азық-түлік шикізаты жəне тағам өнімдері топтарында
бақыланатын ластағыштар
Тағам өнімдері топтары
Ластағыштар
Дəн жəне астық өнімдері 
Ет жəне ет өнімдері
Сүт жəне сүт өнімдері
Жемістер, көкөністер жəне 
картоп
Пестицидтер, микотоксиндер (В
2
афлатоксині, зеараленон, вомитоксин)
Уытты элементтер, антибиотиктер, 
нитрозаминдер, гормональды препараттар, 
нитриттер, полихлорирланған 
дибензодиоксиндер жəне дибензофурандар
Пестицидтер, уытты элементтер
антибиотиктер, М

афлатоксині, 
полихлорланған бифенилдер, 
полихлорланған дибензодиоксиндер жəне 
дибензофурандар
Пестицидтер, нитраттар, патулин
Дəннің фузариозбен зақымдалуына байланысты азық-түлік 
тауарларының фузариотоксиндердің түрлері – дезоксиниваленол 
жəне зеараленономмен залалдану проблемалары да бар.
Мониторинг қорытындылары бойынша, əртүрлі топтағы тағам 
өнімдеріне бақылау жүргізуді талап ететін негізгі ластанған тағам 
өнімдерінің тізбегі анықталған (
2.1-кесте). Тағамдық уыттылықтың 
даму деңгейі бойынша бұл тізбек қатары толықтырылып, нақтылануы 
мүмкін.


32
2-сурет. Тағамның бөгде зиянды заттары
Тағам өнімдері – жүздеген химиялық қосылыстан тұратын күрделі 
көпкомпонентті жүйені құрайды. Тағамның барлық химиялық затта-
ры шартты түрде:
1. Өсімдік жəне жануар текті белгілі бір өнім түрлеріне 
арнайыланған заттар;
2. Белгілі бір технологиялық нəтижеге қол жеткізу мақсатында 
тағам өнімдеріне арнайы енгізілетін тағамдық қоспа заттары;
3. Қоршаған ортадан тағамға түсетін химиялық жəне биологиялық 
текті контаминантты заттар болып үш негізгі топқа бөлінеді.
Тағамда энергия көзі бола отырып, құрамындағы пластикалық ма-
териал, дəрумендер, минералды заттар жəне микроэлементтермен қоса, 
құрамында адам ағзасына қауіп төндіретін химиялық құрылымы бойын-
ша əртүрлі заттар жоғары мөлшерде болуы мүмкін. Сонымен қатар азық-
түлік шикізатының меншікті компоненттері, сондай-ақ тағамдық қоспа 
жəне контаминанттар заттары зиянды əсер көрсетуі мүмкін.
Тағамдық заттардың контаминациясы өндірістің кез кел-
ген кезеңінде, сақтау жəне сату барысында жүруі мүмкін. 
Контаминацияның антропогенді жəне табиғи негізгі екі жолын ажы-
ратады:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   111




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет