Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі министерство образования и науки республики казахстан


«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева



Pdf көрінісі
бет58/62
Дата06.03.2017
өлшемі5,71 Mb.
#8091
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   62

«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева   

«Нҧрлы  жол  - путь  в будущее» 

 

Материалы  XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов 

370 

Қазіргі  жағдайларда  жоғары  технологиялы  экономиканы  қҧруда  мемлекеттің  орны 



заңдылық  ретінде  ҧлғаюы  тиіс  .бҧл  мемлекеттік  ғылыми  саясатты  ҽрдайым  дамыту  мен 

ҽртараптандыру  ,  маңызды  іргелі  ғылыми  зерттеулердің  нҽтижесін  ҿндіріске  енгізу 

негізінде  жҥзеге  асады.  Ҿнеркҽсіптегі  қҧрылымдық  инвестициялық  ҿзгерістерді 

жылдамдатуда  мемлекеттің  ықпылынсыз  ғылымды  қажетсінетін  жоғары технологияларды  

салықтық,бюджеттік,сыртқы  сауданың  экономикалық  қҧралдары  арқылы  енгізу  мҥмкін 

емес. 


Сонымен  ҿнімнің  бҽсекеге  қабілеттігін  арттыруда  сапалық  тетікті  инновациялық 

саясат арқылы жетілдіру  тҿмендегі  міндеттерді  шешуі  тиіс; 

-  ҿндірістің  мҥмкіндігіне  сай  ғылыми  техникалық    жҽне  инновациялық  даму 

жоспарын ҽзірлеу  ; 

-  ҿнімнің  сапалық  қасиеттерін  жақсартуға  немесе  жаңа  ҿнім  тҥрін  шығаруға  

бағытталған жобаны енгізу; 

- жобаны іске асыруды қаржыландыру  кҿздерін  іздеу; 

- ҿнімнің нарықтағы сҧранысын қамтамасыз ету жолдарын іздеу. 

Ҿнімнің  сапалық  қасиетін  инновациялық  тҧрғыда  жақсарту  тетігінің  қҧрамдас 

негізгі  бҿлігі  ҿнімді  сапалы шығаруды  қамтамасыз ететін адам факторы.   

      Ҿнімнің  сапалық  қамтамасыз  етуде  тҥрде  экономикалық  тетіктермен  қатар, 

ҿндірістік  ҥрдісті  жҥзеге  асыратын,  алдыңғы  қатарлы    ғылыми-  техникалық  жетістіктерді 

игеретін  жҽне  оны  ҿнімнің  сапасын  арттыруға  қолданатын  –  кҽсіпорынның  персоналы 

екенін  уақыттың ҿзі дҽлелдеген.  

Қазіргі  ғылымда  адамның  тҧлға  ретінде  қалыптасуы  оның  негізгі  жҧмысына  оң 

ықпал  етеді.  адамның    жҧмыс  орнына  қалыптасуы  ,  ортаға  бейімделуі  жҽне  ҿзін  ҿзі 

кҿрсетуі  белгілі  бір  уақытты  жҽне  тҿзімділікті  қажет  етеді.  Осы  ҥрдісті  тиімді  басқару 

ҽкімшілік  дҧрыс шешімі  арқылы жҥзеге асады.  

Адам  факторы  тек  қана  сапа  мен  бҽсекенің  ғана  емес  ,  еңбек  ҿнімділігін    де  негізгі 

қозғаушы  кҥш  болып  табылады.  Ҿндірісті  басқару  мен  сапаны  ҧйымдастырудың  ғылыми 

негізін  қалаған  Эдвард  Деминг. Ол адам факторына мҽн берген.   

Сапа  мен  ҿнімнің    бҽсекеге  қабілеттілігін  арттыру  арқылы  жапон  экономикасын 

ҿркендету  туралы зерттеулерінде  Деминг ҥш  негізгі  қағиданы бҿліп кҿрсетеді: 

1)

 



нашар немесе жақсы жҧмысшы болмайды, нашар жҽне жақсы жетекшілер  болады. 

2)

 



ҿндірісті  статистикалық  талдау  басқарушы  ҥшін  хирургтің  ауруға  дҧрыс  диагноз 

қойғаны сияқты. 

3)

 

ҿндірістің  ҥрдістерді  жақсарту    немесе  ҿзгерту  кейбір  жҧмысшылардың 



белсенділігіне  байланысты  емес,  ол  басшылық  тарапынан  қолданылатын  жҥйелі 

шараларға  байланысты. 

Ҿнімнің  сапасы  мен  бҽсекеге  қабілеттілігін  арттырудағы  ҿз  тҧжырымдамасын  қҧра 

отырып, Деминг қатаң тҽртіпті  ҧстануды ҧсынады. 

Ҽлемнің  экономикасы  жағынан  дамыған  елдері  адам  факторына  соңғы  жылдары 

ҥлкен  мҽҽн  бере  бастады.  Жапонияда  сапа  ҥшін  берілетін    Деминг  сыйлығы  осы  кҥнге 

дейін  қолданылуда.  Осы  орайда,  отандық  кҽсіпорындарда  ҿнімнің  сапасын  қамтамасыз 

етуге  бағытталған  қызметкерлерді  ынталандырудың  жҽне  міндеттеудің  тиімді  ҽдістерін 

ҧйымдастырудың қажеттілігі  ҿзекті  кҥйінде қалып отыр.  

Кҽсіпорындағы  ҿнімнің  сапасын  арттыруда  қызметкерлердің  жауапкершілігін 

арттыру ҥшін  келесі  шараларды қабылдау  қажет: 

-

 



cапалы ҿнім шығаруға  талпынатын ортақ мҥдде қалыптастыру; 

-

 



yҽтижеге  талпынған қызметкерлерді  моральдық  жҽне материалдық ынталандыру ; 

-

 



қызметкерлердің  сапаны  арттыруға  қатысты  ҿз  ізденістерін  іске  асыру  ҥшін 

арнайы; зертханалар қҧру; 

-

 

ҿндірісте  ғылыми ізденістерге  қолдау  кҿрсету; 



-

 

басқару  персоналының нҽтижелі жҧмысын қамтамасыз ету. 



«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева   

«Нҧрлы  жол  - путь  в будущее» 

 

Материалы  XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов 

371 

Аталған  шараларды  тиімді  ҥйлестіру  ҿнімнің  сапалық  қасиеттерін  адам  факторы 



арқылы жақсарту  жағдайына оң ықпалын тигізуге  мҥмкіндік  береді. 

Ҽлемнің  ҿнім  ҿндірушілер,  қазіргі  кезеңде  ҿнімдерінің  сапалық  мҥмкіндіктерін 

жақсарту  ,  ҽлемдік  талаптарға  икемделе  отырып  тҧтынушылардың    талғамдарынан  шығу 

осы  арқылы  нарықтағы  бҽсекеге  қабілеттіліктерін  арттыру  бағыттары  бойынша  нақты 

ізденістер  мен  қолданбалы  маңызы  бар  ҧсыныстарға  зҽрулік  танытуда.  Қазірдің  ҿзінде 

кҿптеген  дамыған  мемлекеттер  ҽлемдік  сапа  жҥйесінде  дамудың  ҿзіндік  ерекшелііктерін 

игерген,  мҽселен,  жапондық  компаниялардың  бҽсекеге  қабілеттілікті  арттыруға  ықпал 

ететін бес фактор  бойынша артықшылықтары  бар: 

1)

 

ғылыми  техникалық  ізденістерге  қаржының  мол  кҿлемде  бҿлінуі  жҽне 



инновациялық жетістіктердің  деңгейі; 

2)

 



жоғары  мамандандырылған  жҽне  ынталандырылған  жҧмысшы  кҥші,  басқару  мен 

еңбек қатынастарының тҧрақтылығы; 

3)

 

ҿндістік  басқару  жҥйесінің  тиімділігі  жҽне басқарудың жапондық стилі; 



4)

 

басқарудың  кҿп тармақты кешені  жҽне жетілген  ҿндірістік  инфрақҧрылым; 



5)

 

«кайдзэн»  сапаны бақылаудың қатаң жҥйесі  . 



Ҿндірісті    жетілдірудің  ҿзара  байланысқан  ҥш  тармақты    «ҥкімет-ғылым  –биснес» 

жолын ҧстанатын бҧл компаниялар кҿптеген ҽлемдік  нарықтарды игеруге  мҥмкіндік  алды.  

Жапондық  мамандардың  АҚШ    жҽне  Еуропа  елдеріндегі  жетекші  компаниялармен 

сапаны  арттыру  мҽселесі  бойынша  жан  –  жақты  пікір  алмасулары  ҿз  нҽтижелерін  берді. 

Олардың  назарын,  ең  алдымен,  стратегиялық  бақылыу  жҽне  сапаны  кешенді  басқару 

тҥсініктері  қызықтырды.  Жҥргізілген  зерттеулер  мен  алынған  нҽтижелердің  негізінде  « 

жапондық  сапа  стандарттары»  пайда  болды.  Бҧл  стандарттар  –  ҿнімді  дайындау,  ҿндіру 

жҽне ҿткізу  кезіндегі  сапа мҽдениетін қалыптастыруға  септігін  тигізді.   

Инновациялық  ҥрдістерді  жетілдірудің  жолы  ретінде  аймақтық  ғылыми-ҿндірістік 

жҥйені  қҧруды  ҧсынуға  болады.  Бҧл  жҥйеге  белгілі  бір  ҿңірдің    кҽсіпорындары  мен  осы 

салаға қатысы бар ғылыми-зерттеу мекемелері  кіреді. 

Бҧл  мекемелердің  ҿзара  тығыз  жҧмысы  ҽлемдік  ҿсімдік  майлары  ҿндірісінің 

техникалық  мҥмкіндіктерін,  ҿнімдерінің  дайындалу  ерекшеліктерін  зерттеуге,  жаңа 

жетістіктерді  айқындауға  жҽне  мҥмкіндігінше  сол  пайымдаулардың  нҽтижелерін 

ҿндіріске  енгізйге  ықпал  етеді.  Аталған  жағдай  саланың  ҿндірістік,  экономикалық  жҽне 

ғылыми-техникалық  мҥмкіндіктерін  пайдалана    отырып,  бҽсекеге  қабілетті  ҿнім  шығаруға 

итермелейді.  Сондай-ақ,  кҽсіпорындардың  қолдауымен  ғылыми  мекемелер  ҿз 

зерттеулерін  жҥргізе  отырып,  маңызды  ҧсыныстарын  тҽжірибе  жҥзінде  іске  асыруға 

мҥмкіндік  алады.  

Жоғары  технологиялы  жҽне  ғылымды  қажетсінетін  ҿндірістерді  қҧру  олардың 

ҿнімдерінің  ішкі  нарықтағы бҽсекеге  қабілеттілігінің  артуына да жол ашады. 

Қазақстанның  қазіргі  даму  кезеңінде  жеке  ғылыми-техникалық  ҽзірлемелер  мен 

инновация  жетекші  мҽнге  ие  болуы  тиіс.  Жергілікті  ерекшеліктерді  ескеретін  шетелдік 

технологияларды  кҥтіп  отырудың  жҿні  жоқ.  Олар  ҿз  ҿнімдерінің  тиімділігін  тҥсіруге 

итермелейтін бҽсекеге  қабілеті  технологияларды біздің  елге жібере де қоймас.  

Уақыттың  ҿзі  дҽлелдегендей,  тиімділікті  ҿнімнің  сапасынан  ҥнемдеуден  іздейдің 

жҿні  жоқ.  Ҽрбір  бҽсекеге  қабілетті  ҿнімнің  бойынан  соңғы  ғылыми-техникалық 

жетістіктер,  нарықтық  ерекшеліктер,  тҧтынушылардың  талап-тілектері  табылуы  қажет. 

Тек  осындай қасиеттерімен ерекшеленетін  ҿнім нарықта ҿз тҧтынушысын табады.  

  Сонымен,  ҿнімнің      сапасын  арттыру  бҽсекеге  қабілеттілікті  арттыру  мен  ҽлемдік 

нарыққа  шығу  мҥмкіндігінің  кепілі  болатынын  ескере  отырып,  бҧл  бағытта  келесі  нақты 

қадамдар  шешімін  табуы тиіс деп санаймыз: 

-

 

отандық тауар  ҿндірушілердің  ҿнім сапасын халықаралық  стандарттарға 



сҽйкестендіру; 

«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева   

«Нҧрлы  жол  - путь  в будущее» 

 

Материалы  XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов 

372 

-

 



сыртқы нарыққа отандық тауарларды шығару  жҽне олардың бҽсекеге  қабілеттілігін 

қалыптастыру мақсатында мемлекеттік  сапа жҥйесін жетілдіру. 

Бҧл орайда, Жапония мен Еуропа  мемлекеттерінің  осы салаға қатысты 

тҽжірибелерін  негізге  алу; 

-

 

ҿнімдердің  адам ҿміріне  қауіпсіздігі  мен сапасының талаптарын ғылыми тҧрғыдан 



негіздеу; 

-

 



ҿндірістік  жҽне ғылыми-зерттеу мекемелерінің  ортақ жҥйесін қҧру; 

-

 



отандық қалыптасқан дҽстҥр бойынша халықтың тҧтыну ерекшеліктеріне  сай таза 

ҿнімдер шығару; 

-

 

ҿнімнің  сапасын жҽне адам ҿміріне  қауіпсіздігін  қалыптастыруда стандарттау  мен 



сертификаттау  талаптарын жетілдіру  жҿнінде ҧсыныстар жасау; 

-

 



ҿнімді  дайындау мен ҿңдеуде отандық жҽне шетелдік  жаңа техника мен 

техналогияларды пайдалану; 

-

 

тҧтынушылардың ҽр тҥрлі  деңгейлеріне сай  ҿнімнің жаңа тҥрлерін шығару  арқылы 



сҧрыпталымды кеңейту; 

-

 



инновациялық озық ҥлгідегі  қҧрал-жабдықтар мен қондырғыларды енгізуге  қажет 

қаржыларды тарту жолдарын іздестіру  жҽне белсенділік  таныту. 

 

 

САПА  МЕНЕДЖМЕНТ  ЖҤЙЕСІН  ЖОСПАРЛАУ  ЖӘНЕ ЕНГІЗУ 



 

Әнуарбек Ұ. – студент (Алматы қ., ҚазҰУ) 

 

Қазіргі  таңда  дамыған  елдердің  арасында  бҽсекеге  қабілеттілік  жаһандық  мҽселеге 

айналып  отыр.  Қазақстан  Республикасының  Президенті  Н.Ҽ.  Назарбаев  халыққа 

жолдауында  бҽсекеге  қабілетті,  яғни  дамыған  елдердің  қатарына  кіруді  мақсат  етіп  қойған 

еді.  Ал  елдің  бҽсекеге  қабілеттілігі  елдің  экомоникасына  тіреледі.  Ҿз  кезегінде,  елдің 

экономикасы  елдегі  бҽсекеге  қабілетті  мекемелерден  жҽне  сапалы  ҿнім  мен  қызмет 

кҿрсетуден  тҧрады.  

Сонымен,  елдің  бҽсекеге  қабілеттілігі  мекемелердің  сапалы  тауар  немесе  қызмет 

кҿрсетуімен  анықталады  делік.  Сонда  мекеме  халықаралық  экономикада  бҽсекеге 

қабілетті  болу  ҥшін  жоғары  талапқа  сай,  яғни  халықаралық  стандарттарға  сай  ҿнім 

шығаруы  немесе  қызмет  кҿрсетуі  керек.  Қазіргі  кезде  сапалы  ҿнім  мен  қызметке 

дҥниежҥзінде  кең  таралған  ИСО  стандарттары  арқасында  жетуге  болады.  Ал  жеткен 

сапаны  тҧрақты  сақтау  жҽне  жетілдіру  ҥшін  халықаралық  рыноктағы  уақыт  ҿзгерісі 

кезіндегі сҧраныс пен ҧсыныстың балансын статистика бойынша зерттеп ҿзара ҧштастыра 

отырып, талдау қажет.  

Ҽрбір  салада  кез  келген  мекеме  бҽсекеге  қабілетті  сапаны  рынокта  қамтамасыз  ету 

ҥшін  ең  алдымен  сапа  объектісін  анықтайды.  Мақсатқа  жету  ҥшін  келесі  мҽселелер 

қаралады: 

-

 

ИСО 9000 сериялы стандарттарының негізгі  қҧрылысы мен қҧрылымы; 



-

 

ИСО 9001 стандартын қолдану аясы мен негізгі  талаптары; 



-

 

ИСО 9001 сапа менеджмент жҥйесіне сай сапа саласындағы мақсаты мен саясаты; 



-

 

ИСО 9001 халықаралық  стандартын талдау жҽне енгізу; 



-

 

Енгізу  процесі  кезіндегі  пайда  болған  мҽселелерді  талдау  жҽне  ҧтымды  шешім 



табу.  

Баяндаманың  маңыздылығы  елімізде  халықаралық  стандарттардың  қолдану  аясын 

кеңейту,  стандарттарды  мекемеге  ендіру  процесі  кезінде  пайда  болатын  проблемалар мен 

аудиттік  жҧмыстардың маңыздылығын кҿрсету.  

Кҥтіліп  отырған нҽтижелер:  

-

 



Тҧтынушының қанағаттандырылу  деңгейінің  жоғарылауы; 

«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева   

«Нҧрлы  жол  - путь  в будущее» 

 

Материалы  XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов 

373 

-

 



Елімізде  сапалы қызмет кҿрсететін  мекемелер  санын кҿбейту; 

-

 



Сапаны жақсартудың негізгі  аспектілерін  анықтау. 

Сертификаттау  саласындағы  консалтингті  компанияларда  ИСО  9001  стандартын 

енгізіп отырған мекемелер саны кҿп. Бҧл жҥйе мекемелерге тек қана жаңа инвесторларды, 

тҧтынушыларды,    серіктестерді  алып  келе  қоймай,  оларға  сенімді  кепілдеме,  сапалы 

қызметтің  дҽлелі  ретінде  қарастырады.  Ҽрине,  мҧндай  сапа  менеджмент  жҥйесі  тек  жеке 

мекемеге  ғана  емес,  сонымен  қатар  бҥкіл  еліміздің  экономикасының  дамуына  септігін 

тигізері  сҿзсіз.   

Сапа менеджмент жҥйесін жоспарлау және енгізу 

Шағын мекемеге  СМЖ жасау  барысында мынадай басты кезеңдер ескеріледі: 

- ҧйымдық дайындалу; 

- сапа менеджмент жҥйесін жасау (қҧрастыру); 

- сапа менеджмент жҥйесін енгізу; 

- сапа менеджмент жҥйесін сҽйкестікті  растауға  (сертификацияға)  дайындау; 

- сапа менеджменті жҥйесін жҧмыс істеу  кҥйінде  ҧстау жҽне ҧдайы жақсарту. 

1. Ҧйымдық дайындалу кезеңі 

Ҧйымдық дайындалу кезеңі  келесідей  жҧмыстардың атқарылуын қамтиды: 

-  жоғарғы  басшылықтан  СМЖ  қҧрастыруға  жҽне  енгізуге  жауапты  тҧлғаны 

тағайындауын; 

-  жоғарғы  басшылықты,  сонымен  қатар жоғарғы басшылықтың ҿкілі, СМЖ жауапты 

тҧлға жҽне басқа да мекеменің  қызметкерлері  ИСО 9001 талаптары бойынша оқытылуын

- сапа менеджменті жҥйесін жасаудағы  мақсаттары анықтауын; 

-  сапа  менеджменті  жҥйесінің  қолданылу  саласын  анықтау  (СМЖ  қандай  саланы 

жҽне қандай ҿнімге  (қызметке),  ҥрдістерге  қолданылатынын анықтау); 

-  мекемеде  қолданылып  жатқан баскару жҥйесін  ИСО 9001 талаптарына сҽйкестігін 

бағалау  (бағалау  жҽне  талдау  кезінде  сыртқы  қҧзырлы  мекемелерді  кірістіруге  болады, 

бағалаудың  нҽтижелері  жҧмыс  кезеңі  мен  керекті  қорларды  анықтаудың  негізі  болуы 

тиіс); 


Сапа  менеджменті  жҥйесін  жасау  кезіндегі ҧйымдық дайындалу кезеңі қҧжат ретінде 

мекеме басшысының бҧйрығы болуы мҥмкін. 



2. Cапа менеджмент жҥйесін қҧрастыру 

 2.1. Сапа саласындағы мақсатын белгілеу  жҽне саясатын қҧрастыру. 

Сапа  менеджменті  жҥйесін  жасау,  тҧтынушылардың  жҽне  баска  да  қызығушылық 

танытқан  жақтардың  мҧқтаждықтары  мен  сҧраныстарын,  сонымен  катар,  ҿзінің 

мҥмкіндіктерін  бағалау  арқылы  белгіленген,  мекеменің  стратегиялық  мақсаттарын  ескере 

отырып  мекеменің  басшылығы  жасаған сапа саласындағы саясатты тҧжырымдаудан жҽне 

айқындаудан басталады. 

Сапа  саласындағы  саясатты  жасау  ҥшін  мекеменің  кай  салаға  бағытталғанын 

анықтау  қажет.  Сапа  саласындағы  саясат  мекеменің  жалпы  саясатының  бҿлігі  болуы  тиіс 

жҽне  мекеменің  дамуына  ықпалын  тигізу  керек.  Сапа  саласындағы  саясат  міндеті  сапа 

менеджмент  жҥйесінің  ИСО  9001  талаптарына  сҽйкес  міндеттерді  қамтуы  керек.  Оларға 

оның  нҽижелілігін  ҧдайы  артыру,  мекемеден  шығарылатын  ҿнімнің  заңды  жҽне  міндетті 

талаптармен  қамтамасыз  етілуі  жҽне  де  тҧтынушыларды қанағаттандыру деңгейінің артуы 

жатады. Сапа саласындағы саясатты алдын ала жасаған кезде мекеменің мақсаттары оның 

логикалық  жалғасы  болатындай  етіп  жасау  керек  жҽне  оның  жҥзеге  асқандығы  жҿнінде 

қорытынды шығара  алатындай болуы керек. 

Сапа саласындағы мекеме ниеті ретінде мыналар бола алады: 

- тҧтынушыларды қанағаттандыруды жоғарылату; 

- сапа менеджмент жҥйесінің нҽтижелілігін  жоғарылату; 

- ҿнімді,  ҥрдісті  жҽне сапа менеджмент жҥйесін одан ҽрі жақсарту; 

- ҿнімнің жҽне ҿндірістің  техникалық деңгейін жоғарылату; 


«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева   

«Нҧрлы  жол  - путь  в будущее» 

 

Материалы  XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов 

374 

- негізгі  ресурс  тҥрлерін дамыту, ең бірінші  қызметкерлерді; 



-  жҧмысшыларды  ынталандыруды  жҽне  мекеменің  жҧмыс  істеу  формалары  мен 

ҽдістерін  одан ары жақсарту; 

- ресурстарды тиімді  жҽне ҧтымды пайдалануға жағдайдар жасау. 

Сапа  саласындағы  саясат  жҥзеге  асырылғанда,  жоғарғы  басшылықтың  міндеттері 

қосылады. 

Мекеме  басшысы  сапа  саласындағы  саясатқа  қол  қойып,  оның  жҥзеге  асырылуын 

қамтамасыз  етіп,  мекеме  қызметкерлерін  онымен  таныстыруы  керек.  Оның 

жарамдылығын  анықтау  мақсатында  белгіленген  периодтылықпен  сапа  саласындағы 

саясатқа  талдау  жасалып  тҧруы  қажет.  Сапа  саласындағы  саясат  периодты  тҥрде  қайта 

қаралып, маңыздандырылғаны жҿн. 

Сапа  саласындағы  саясатта  кҿрсетілген сала ниеттерінен мекемелер белгілі бір уақыт 

аралығына  (кемінде  бір  жыл)  тҧтастай  мекеме  деңгейіне  байланысты  сапа  саласындағы 

мақсаттарды орнатып, бекітуі  керек.   

Тҧтастай  мекеме  деңгейіне  байланысты  сапа  саласындағы  мақсаттар  негізінде 

жҧмыстың  ҽрбір  бағытына  жҽне  сапа  менеджменті  жҥйесінің  ҽрбір  ҥрдісіне  нақты 

мақсаттар  қойылады..  Мекеме  кызметкерлерінің  атқарған  жҧмыстары    кҿрсетілген 

мақсаттарға  бағытталуы қажет.  

2.2. Ҥрдістік  кҿзқарастың  жҥзеге асырылуы 

ИСО  9001  ҥрдістік  кҿзқарастың  жҥзеге  асырылуына  талаптар  қояды.  Ҥрдістік 

кҿзқарас  –  жҧмыс  жҽне  онымен  байланысты  ресурстар  ҥрдіс  ретінде  басқарылса 

ойдағыдай нҽтижелерге қол жеткізуге  болады дегенді  білдіреді. 

Мекемелер  ҥрдістік  кҿзқарасты  жҥзеге  асыру ҥшін  тиісті: 

1) Сапа менеджменті жҥйесіне керекті  ҥрдістерді  ҧқсастандыру; 

Ҥрдістерді  анықтағанда  мекеме  келесі  факторларды  қарастыра  алады:  ҿнім  (қызмет) 

сапасына  ықпалдар,  тҧтынушының  қанағаттанбауынан  қауіп-қатер,  заңды  жҽне  міндетті 

талаптар,  экономикалық  қауіп-қатер,  кызметкерлердің  жетіктілігі,  ҥрдістердің  кҥрделілігі 

жҽне тағы басқа; 

2)  Ҥрдістерді  сипаттау:  ҽрбір  ҥрдіс  ҥшін  шығыс  жҽне  кіріс  мҽлеметтерін  анықтау, 

орындалу  кезеңдері,  ҥрдістерді  ҿлшеу  жҽне  моноторинг,  ҥрдіс  ҿту  барысындағы  керекті 

ресурстар,  ҥрдісті  мониторингтан  ҿткізгенде  жҽне  жҥзеге  асырғанда  мекеме 

қызметкерлерінің  жауаптылығы жҽне ҿкілділігі; 

3) Ҥрдістердің  ҿзара байланысын жҽне бір ізділігін  анықтау; 

4)  Ҥрдістердің  мақсатын  жасау  жҽне  осы  мақсаттарға  жету  кҿрсеткіштерінің  тепе-

теңдік  жҥйесін  жасау:  Ҥрдістерді  басқару  жҽне  жҥзеге  асыру  кезінде  нҽтижелілікті 

бағалаудың ҽдістері  мен критерилерін анықтау; 

5)  Мониторинг  объектілерін  анықтау,  периодтылық,  мониторинг  жҥргізу  ҽдістері, 

талдау реттілігі,  мониторинг нҽтижелерін дайындау; 

6) Ҥрдістердің  нҽтижелілігін  бағалау  ҽдістерін  орнату [11]. 

Шағын  бизнес  мекемесі  ҥшін  келесідей  ҥрдістер  ерекшеленуі  мҥмкін:  жоспарлау 

ҥрдісі,  талдау  жасау  жҽне  ҧдайы  жақсарту,  ресурстар  менеджменті  ҥрдісі,  ҿнімді  шығару 

ҥрдісі. 

2.3. Сапа менеджменті жҥйесінің  қҧжаттарын жасау 

Мекеме сапа менеджменті  жҥйесін жасап қҧжаттандыру керек. 

Мекемеде  сапа  менеджменті  жҥйесінің  қҧжаттарын  жасаудың  негізгі  мақсаттары 

болып мыналар табылады: 

а) мекеме  қызметкерлеріне  сапа менеджмент жҥйесінің  қызмет ретін мҽлімдеу; 

ҽ) білімді  жҽне тҽжірибені  сақтау  мақсатында мекеме  жҧмыстарын қҧжаттандыру; 

б)  аудит  ҥшін  сапа  менеджменті  жҥйесінің  негізін  қалау  жҽне  ҧдайы  жақсарып 

отыруын қамтамасыз  ету. 

Ҥрдістерді  баскарудың  жалпы сызбасы тҿмендегі  суретте кҿрсетілген. 



«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева   

«Нҧрлы  жол  - путь  в будущее» 

 

Материалы  XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов 

375 

 

 



 

Сурет 1 - Ҥрдісті  басқарудың  схемалық  кҿрінісі 

 

Сапа менеджменті жҥйесінің  қҧжаттары келесідей  сипаттамаларды қамтуы керек: 



- жҥйелілік  (қҧжаттар ҿзара байланысқан жҽне қҧрылымды болуы керек); 

- бірдейлілік  (9001 талаптарына сҽйкес болуы керек); 

- қол жетімділік  (қҧжат жҧмыс орнында қол жетімді  болуы керек); 

-  маңыздылық  (қҧжат  жҧмыстардың  орындалу  кҥйін  жҽне  мекемедегі  барлық 

ҿзгерістерді  жедел тҥрде кҿрсетуі  керек); 

- анықтылық (қҧжат нақты орындаушыларға  тағайындалуы керек) 

Сапа  менеджменті  жҥйесінің  қҧжаттары  қағаз  жҥзінде,  электронды  тҥрде  немесе 

екеуінің  жиынтығы болуы мҥмкін. 

Мекемелерде  сапа менеджменті қҧжаттары мыналарды қамтуы тиіс: 

- сапа саласындағы саясатты жҽне мақсатты; 

- сапа жҿніндегі  нҧсқаулық; 

- ИСО 9001-де талап етілетін қҧжатталған жҧмыстар; 

- сапа менеджметі жҥйесінің  ҥрдістерін  сипаттайтын қҧжаттар; 

- ИСО 9001-де талап етілетін жазбалар. 



3. Сапа менеджменті жҥйесін енгізу 

Сапа  менеджменті  жҥйесін  енгізу  сапа  менеджменті  жҥйесінің  қҧжаттарын  жҥзеге 

асыру  туралы  бҧйрықтың  шығуымен  байланысты.  Сапа  менеджмент  жҥйесін  енгізу  – 

бекітілген  жҽне  іске  кірістірілген  қҧжаттар  мен  олармен  қарастырылған  жазбалар 

формасының  ҽрекет  етуін  білдіреді.  Сапа  менеджменті  жҥйесін  енгізу  ҥшін  барлық 

жҧмыскерлер ҿз жҧмысына қатысты қҧжаттарға  қол жеткізе  алуы тиіс. 

Мақсатқа  сҽйкес  барлық  мекеме  қызметкерлеріне  оқыту  жҧмыстарын  жҥргізу  жҽне 

сапа  менеджмент  жҥйесінің  қҧжаттарын  екі-ҥш  ай  бойы  тҽжірибеден  ҿткізіп,  сапа 

менеджменті  жҥйесінің  шеңберіндегі  ҥрдістер  мен  жҧмыстардың  бекітілген  атқарылу 

ретін  зерттеу  жҽне  тҥсіну  арқылы  тҽжірибені  енгізу.  Сапа  менеджменті  жҥйесінің 

қҧжаттарын  тҽжірибелі  еңгізу  барысында  қҧжатты  жасаушылар  мен  сапа  менеджменті 

жҥйесіне  жауапты  тҧлға  қҧжатпен  реттелген  ережелерді  жҽне  жҧмыстың  орындалу 

тҽртібін  мекеме қызметкерлеріне  тҥсіндіреді  жҽне оқыту жҧмыстарын жҥргізеді. 

 Сапа  менеджменті  жҥйесінің  қҧжаттарын  енгізіп  болғаннан  соң  сапа  бойынша 

нҧсқаулықта  бекітілген  ішкі  аудит  тҽртібіне  сҽйкес  ішкі  аудит  жҥргізуді  ҧйымдастыруы 

керек.   




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   62




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет