Қазақстан республикасы бiлiм және ғылым министрлiгi республикалық Ғылыми-педагогикалық кiтапхана



Pdf көрінісі
бет25/31
Дата12.01.2017
өлшемі2,04 Mb.
#1737
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   31

ӘДЕБИЕТТЕР
         
  
Ақжігіт  Е.   Патриоттық  фестиваль  өтті:  [Әл-Фараби  атындағы 
ҚазҰУ-де Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті күніне арналған 
«Мен  жастарға  сенемін!»  атты  патриоттық  фестивалінің  гала-форумы  өтті]               
/ Е. Ақжігіт// Алматы ақшамы. - 2013. - 5 желтоқсан. 
        
Бишімбаев  У.   Қазақстан  Президентінің  ғылымды  дамытудағы  рөлі         
/ У. Бишімбаев// Айқын. - 2013. - 29 қараша. 
        
Борбасов С.   Президент және мемлекеттік тіл / С. Борбасов // Ана тілі. – 
2013. - 
28 қараша - 4 желтоқсан. 
        
Гулахмедова  М.   Менің  тұңғыш  Президентім:  [Президент  күніне 
арналған  кеш]  /  М.  Гулахмедова  //Қазақ  тілі  мен  әдебиеті  орыс 
мектебінде=Казахский язык и литература в русской школе. - 2014. - № 11. - 
138-
144 б. 
       
Ерғалиев  Ж.   Елбасының  әлемдік  абыройы:  [1  желтоқсан  -  Тұңғыш 
Президент күні] / Ж. Ерғалиев // Егемен Қазақстан. - 2015. - 1 желтоқсан.
 
   
   
 
Ескендір Р.   Жалынды жастар жарқылы: [Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-
де  Қазақстан  Республикасының  Тұңғыш  Президенті  күніне  арналған  «Мен 
жастарға  сенемін!»  атты  патриоттық  фестивалінің  гала-форумы  өтті]                
/ Р. Ескендір // Егемен Қазақстан. - 2013. - 30 қараша. 
         
Ибраимова О.Б.   «Тәуелсіз елінің тұңғыш президенті»: [ҚР Президенті 
Н.Ә.Назарбаев  туралы  сынып  сағаты]  /  О.  Б.  Ибраимова  //Қазақ  тілі 
Қазақстан мектебінде=Казахский язык в казахстанский школе. - 2013. - № 2. - 
39-
42 б. 
       
Измагамбетова  З.А.   Дара  тұлға  -  дана  тұлға  Елбасы:  [Тұңғыш 
Президент  күні]  /  З.  А.  Измагамбетова  //Мектептегі  мерекелер:  тәрбие 
жұмыстарының сценарийлері. - 2016. - № 1. - 12-15 б. б. 
        
Кенжебаев  Ғ.   Кемеңгердің  кемел  жолы.  1  желтоқсан  -  Тұңғыш 
Президент күні / Ғ. Кенжебаев // Айқын. - 2015. - 27 қараша. 
          
Көбешова  Қ.   Елін  сүйген,елі  сүйген  Елбасы:[1  желтоқсан  Қазақстан 
Республикасының  Тұңғыш  Президент  күні]  /  Қ.  Көбешова,  Л.  Сембинова 
// Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2013. - № 9. - 15-17 б. 
        
Қалмағанбетова  Г.Т.   Елін  сүйген,  елі  сүйген  Елбасы:  [«Елін  сүйген, 
елі  сүйген  Елбасы»  атты  сазды  кештің  сценарийі]  /  Г.  Т.  Қалмағанбетова 
// Мерейлі ұстаз. - 2013. - 30 қараша-1 желтоқсан. 
       
Қарабаева Ғ.   Тәуелсіздіктің нұры - тұңғыш елбасы: [Тұңғыш Президент 
күні]  /  Ғ.  Қарабаева  //  Мектептегі  мерекелер:  тәрбие  жұмыстарының 
сценарийлері. - 2016. - № 1. - 6-7 б. 
     
   
Мәми  Қ.   Тарихты  тарлан  тұлғалар  жасайды:  [1  желтоқсан  -  Тұңғыш 
Президент күні] / Қ. Мәми // Егемен Қазақстан. - 2015. - 28 қараша.
 
          
 
Мұнасаева  Р.Н.   «Елін  сүйген,  елі  сүйген  Елбасы»:[мерекелік 
жиынның  сценарийі]  /  Р.  Н.  Мұнасаева  //Әдебиет  Қазақстан 
мектебінде=Литература в казахстанской школе. - 2014. - № 4. - 56-59 б. 

179 
 
         
Нұржау  Б.  Туелсіз  елдің  тұңғыш  Президенті:  [Президент  күніне 
арналған  тәрбие күні туралы] /Б.Нұржау // Мектептегі мерекелер. – 2013. -  
№ 12. – 3-5 б. 
         
 
Рапилова  Э.Ж.   Елбасы  және  Тәуелсіз  Қазақстан  (1желтоқсан  –
Қазақстан  Республикасының  Тұңғыш  Президенті  күні)  /  Э.  Ж.  Рапилова         
// Мерейлі ұстаз. - 2014. - 30 қараша-1 желтоқсан. 
        
Сайпилова  А.С.   1-желтоқсан  -  Тұңғыш  Президент  күні:  [5  сыныпта 
өткізген әдеби журналы] / А. С. Сайпилова // Тәрбие сағаты. - 2014. - № 1. - 2-
3 б. 
        
Төлебаев Д.   Елбасы және ел мұраты: [1 желтоқсан - Тұңғыш Президент 
күні] / Д. Төлебаев// Ана тілі. - 2015. - 26 қараша-2 желтоқсан.
 
         
Халықова  М.А.   Елін  сүйген,  елді  сүйген  елбасы:[тұңғыш  Президент 
Н.Ә.Назарбаевқа  арналған  тәрбие  сағаты]  /  М.  А.  Халықова 
// Тәрбие сағаты. - 2013. - № 2. - 2-4 б. 
        
Шайхы  М.   «Мен  жастарға  сенемін»:  [Әл-Фараби  атындағы  ҚазҰУ-де 
Қазақстан  Республикасының  Тұңғыш  Президенті  күніне  арналған  «Мен 
жастарға  сенемін!»  атты  патриоттық  фестивалінің  гала-форумы  өтті]               
/ М. Шайхы // Айқын. - 2013. - 30 қараша. 
          
Ілиясова  А.  Елі  сүйген,  елін  сүйген  елбасы:  [Елбасымыз 
Н.Ә.Назарбаевқа  арналған  сабақ]  /  А.Ілиясова  //Мектептегі  сыныптан  тыс 
жұмыстар. – 2013. - № 1. – 8-14 б. 
 
 
1 желтоқсан – Халықаралық СПИД-ке 
қарсы күрес күні 
      
  
Бүкіләлемдік  Жұқпалы қорғаныш тапшылығының белгісімен (ЖҚТБ) 
күресу күні алғаш рет 1988 жылы 1 желтоқсан күні барлық елдің денсаулық 
сақтау  министрлерінің  кездесуінде  Адам  организмінде  қорғаныш 
тапшылығының  қоздырғышы  (АҚТҚ)    жөніндегі  ақпаратпен  алмасуды 
кеңейту  және  әлеуметтік  төзімділікке  шақыруға  үндеу  тастағаннан  кейін 
аталып өтті. Жыл сайын 1 желтоқсанда аталып өтілетін Бүкіләлемдік Жүре 
пайда  болатын  иммунитет  тапшылығының  синдромы  (ЖИТС)  күресу  күні 
әлемнің  барлық  өңірлеріне  тараушы  АҚТҚ  жұқпасы  мен  ЖҚТБ  індетімен 
күрес жөніндегі ұйымдасқан күшті нығайту ісіне қызмет етеді.           
       
Бүкіләлемдік ЖҚТБ  -мен күресу  күні  ал-ғаш  рет  1987 жылы  тамызда 
Женевада,  Швейцарияда  денсаулық  сақтаудың  бүкіләлемдік  ұйымының 
ЖҚТБ  -мен  күресу  жөніндегі  Жаһандық  бағдарламасы  үшін  қоғамдық 
ақпараттар  мәселелері  бойынша  екі  серіктес  В.Джеймс  Бун  және  Томас 
Неттермен жазылған. ЖҚТБ бойынша Жаһандық бағдарламаның директоры  
Д-р Джонатан Манн олардың идеясын қабылдады. Оған тұжырымдама ұнады 
және  ол  алғаш  Бүкіләлемдік  ЖҚТБ  -мен  күресу  күнін  өткізу  1988  жылы  1 
желтоқсанда  болуы  керектігімен  келісті.  Бунн  батыстық  БАҚ  жариялауды 
қамтамасыз  ету  үшін  1  желтоқсанды  ұсынды,  оның  пікірінше  Бүкіләлемдік 
ЖҚТБ  -мен  күресу  күнінің  жетістігі  үшін  өмірлік  маңызы  болды      

180 
 
 
Бүкіләлемдік  ЖҚТБ  -мен  күресу  күні  көптеген  елдерде  жыл  сайынғы 
оқиға болып қалыптасты.       1 желтоқсан бұл күнді өткізу уақыты болып 
белгіленсе де көптеген қоғамдастықтарда ресми мерекелеу күніне дейін және 
соңғы апта бойы өткізілетін іс-шаралар қатары ұйымдастырылады. 
       
1  желтоқсан  –  Халықаралық  СПИД-ке  қарсы  күрес  күні  мектептерде 
үлкен  көлемде  аталып  өтіледі.  Осыған  орай  5-7  сынып  оқушыларына 
арналған «Нашақорлық – ғасырымыздың нәубеті» атты әңгіме, «СПИД –ХХІ 
ғасыр зобалаңы» атты  пікір талас, «Есірткі – адамның қасы, аурудың басы ..» 
атты 10-11 сынып оқушыларына арналған әдеби кеш, «Нашақорлықпен күрес 
– 
ортақ  іс»  атты    9-11  сынып  оқушыларының,  дәрігер-наркологтың 
қатысуымен өтетін кездесу  кештерін  өткізуге  болады.  «СПИД  –  ХХІ  ғасыр 
індеті»  атты  тақырыпта  өткен  сабаққа  онколог-дәрігер,  терапевт, 
инфекционист  маман  дәрігерлерді  шақырып  СПИД  туралы  мәлімет  алуға 
болады.  Мақсаттары:  кез-келген  жасөспірім  нашақорлықтың,  ХХІ  –  ғасыр 
індеті СПИД-тің зияндылығын біліп, одан сақтануға және зиянды заттардан 
аулақ болуға тәрбиелеу.   
ӘДЕБИЕТТЕР: 
          
Қазақстан Республикасы. Президент (1991-; Н.Назарбаев) Жарлық. 
        
Қазақстан  Республикасының  денсаулық  сақтау  саласын  дамытудың 
2011-
2015  жылдарға  арналған  «Саламатты  Қазақстан»  мемлекеттік 
бағдарламасын  бекіту  туралы:  Қазақстан  Республикасы  Президентінің  2010 
ж. 29 қараша № 1113 Жарлығы / Қазақстан Республикасы. Президент (1991-; 
Н.Назарбаев)  Жарлық  //Қазақстан  Республикасының  Президенті  мен 
Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілер жинағы. - 2011. - № 3-4. - 39-қ. 
        
Қазақстан 
Республикасы. 
Үкімет. 
Қаулы. 
     2008-
2016  жылдарға  арналған  «Салауатты  өмір  салты»  бағдарламасын 
бекіту туралы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007ж. 21 желтоқсандағы 
№  1260  қаулысы  /  Қазақстан  Республикасы.  Үкімет.  Қаулы. 
//  Қазақстан  Республикасы  Президенті  мен  Қазақстан  Республикасы 
Үкіметінің актілер жинағы. - 2007. - № 47. - Ст.577. 
*        *       * 
        
Балағазова  Н.   «Біз  жан-тәнімізбен  ЖИТС  індетіне  қарсымыз»  атты       
1-
желтоқсан  –  СПИД-ке  қарсы  күрес    күніне  арналған  салтанатты  жиын              
/ Н. Балағазова  //Бағдарлы мектеп және кәсіптік білім=Профильная школа и 
профобразование. - 2014. - № 2-3. - 74-76 б. 
     
Баймаханова  А.Қ.   Нашақорлық  -  қауіпті  психикалық  дерт  /  А.  Қ. 
Баймаханова// Педагогика және оқушы психологиясы. - 2015. - № 2. - 15-16б.
 
       
Байтенова  Г.   СПИД  -  ғасыр  індеті:[«1-желтоқсан  -  Бүкіл  әлемдік 
СПИД-ке  қарсы  күрес  күніне»  арналған  тәрбие  сағаты]  /  Г.  Байтенова 
// Ұлағат. - 2015. - № 3. - 99-104 б.
 
       
Бидайшиева  Б.Б.   АҚТҚ/ЖҚТБ-ның  таралуының  алдын  алу  және 
тоқтату:[факультативтік  сағаттардың  бағдарламасы]  /  Б.  Б.  Бидайшиева 
// Валеология: Салауатты өмір салты=Здоровый образ жизни. - 2014. - № 1. - 
12-
21 б. 

181 
 
       
Бидайшиева  Б.Б.   Өзіңді  өзің  қорға!  «Немесе  СЕН,  ол  және  ЕСІРТКІ 
мен СПИД»:[тәрбие сағаты] / Б. Б. Бидайшиева// Валеология. Салауатты өмір 
салты=Здоровый образ жизни. - 2015. - № 1. - 23-24 б.
 
        
Жунусова  К.М.   ЖҚТБ-адам  жанын  жалмаушы:  [ЖИТС-ның  адам 
өміріне  зиянын  аша  отырып  оқушыларға  салауатты  өмір  сүруді  түсіндіру]       
/ К. М. Жунусова //Валеология. Денсаулық және өмірлік дағдылар. - 2013. -    
№ 4. - 9-10 б. 
         
Кенжеғалиева  С.   Денсаулық  -  баға  жетпес  құндылық:  [1  желтоқан  - 
дүниежүзілік  ЖҚТБ  індетіне  қарсы  күрес  күніне  арнап  өткізілген 
«Денсаулық  -  баға  жетпес  құндылық»  кешінің  сценариі]  /  С.  Кенжеғалиева 
// Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2013. - № 2. - 2-5 б. 
       
Мұқанова  Г.М.   Өзіңді  ойлап,  денсаулықты  таңда:[тәрбие  сағатында 
оқушыларды зиянды әдеттерден аулақ болуды және оның денсаулыққа зияны 
жайлы  түсіндіру]  /  Г.  М.  Мұқанова  //Мектептегі  мерекелер:  тәрбие 
жұмыстарының сценарийлері. - 2015. - № 12. - 32-34 б. 
        
Омарова  А.   СПИД  -  ғасыр  дерті:[тәрбие  сағатында  өткізген  сабағы 
жайлы] / А. Омарова  // Қазақстан мектебі. - 2014. - № 11. - 18-19 б. 
       
Райымбаева  Ш.   ЖИТС  -  ғасыр  дерті:  [Елбасымыз  Н.Ә.Назарбаев 
«Қазақстан-2030»  стратегиялық  даму  бағдарламасындағы  халқына 
жолдауында  «Қазақстанның  әрбір  азаматының  денсаулығы  мықты,  хал-
ахуалы жақсы болуы тиіс» деп атап көрсеткен, сол бағдарламаны негізге ала 
отырып  ұйымдастырылған    «Жүре  пайда  болатын  Иммунитет  Тапшылығы 
Синдромы - ғасыр дерті» атты кездесу кешінің сценарийі] / Ш. Райымбаева    
// Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2013. - № 1. - 4-8 б.  
        
Сұлтанова Н. Ертеңіңді ойласаң – есірткіге жолама: [есірткі ғасыр дерті 
ЖҚТБ жұқтырады] / Н.Сұлтанова //Мектептегі мерекелер. – 2013. - № 4. – 41-
42 б. 
 
 
Желтоқсан 
2 жұлдыз 
Жазушы,  педагог,  әдебиет  зерттеушісі,  филология 
ғылымының  докторы,  профессор,  академик 
Рахманқұл 
Бердібайдың туғанына 90 жыл (2.12.1927-
 
04.04.2012).  
      
Бердiбай  Рахманқұл  1927  жылы  2  желтоқсанда  Оңтүстiк  Қазақстан 
облысы,  Түркiстан ауданы, Ащысай руднигiнде дүниеге келген. 
      
1949  жылы  Қызылорда  педагогикалық  институтын  бiтiрiп,  1949-1953 
жылдары    Оңтүстік  Қазақстан  өңірінде  мектептерде  мұғалім,  директор, 
аудандық  оқу  бөлімінің  инспекторы,  1953-1954  жж.  Қазақ  Мемлекеттiк 
университетiнiң  (қазіргі    Әл-Фараби  атындағы    Қазақтың  Ұлттық 
университеті)    аспиранты.  1955-1959  жылдары  «Қазақ  әдебиетi»  газетiнде 
әдеби  қызметкер,  1959-1968  жылдары  Қазақ  КСР  Ғылым  Академиясының 
әдебиет және өнер институтында ғылыми қызметкер.  
       1968-
1970 жылдары Қазақ Совет энциклопедиясының жауапты хатшысы.  
1973-
1995  жж.  Қазақ  КСР  Ғылым  Академиясының  әдебиет  және  өнер 

182 
 
институты  (қазіргі  М.Әуезов  атындағы  Әдебиет  және  өнер  институты) 
фольклор бөлiмiнiң меңгерушiсi болды.  
       
1995  жылдан  өмірінің  соңына  дейін  Түркістандағы  Ахмет  Яссауи 
атындағы  халықаралық  қазақ-түрік  университетінде  профессор,  кафедра 
меңгерушісі болып қызмет жасады.  
       
Ғылыми-зерттеу еңбектерi негiзiнен әдеби-сын, қазақ романы, фольклор 
және әдеби проблемаларына арналған. 300-ден аса мақала, зерттеу еңбектерi 
жарияланған. 
      
Ғалымның бұлардан тыс атқарған игілікті ісі – М.Әуезов мұражай үйінде 
35  жыл  бойында,  Алматы  қалалық  қазақ  әдебиеті  мен  өнері  халық 
университетін  басқарып,  қазақ  халқының  соңғы  1500-2000  жыл  бойындағы 
тарихы  мен  мәдениеті  тақырыбына  500  дәріс  өткізу.  Бұл  еңбегі  үшін 
Бүкілодақтық  «Білім»  қоғамының  ең  үлкен  сыйлығы  –  Вавилов  медалімен 
марапатталған. 
      
Ол  6  томдық  «Қазақ  әдебиетiнiң  тарихы»  авторларының  бiрi.  Сонымен 
қатар  Мәскеуден  шыққан  көп  томдық    «Көп  ұлтты  совет  әдебиетiнiң 
тарихын» жазды. 
    
Р.Бердібай    ҚР  ҰҒА-ның  академигі,  Түрік  тіл  құрылымының  (Түркия), 
Халықаралық 
Ш.Айтматов 
қоғамдық 
академиясының, 
Халықтық 
(экологиялық)  академияның  мүшесі,  Ш.Уәлиханов  атындағы  «Түрік 
дүниесіне қызмет» сыйлықтарының иегері. «Парасат» орденімен, «Еңбектегі 
ерлігі  үшін»,  «Еңбек  ардагері»  медальдарымен  марапатталған.  «Қазақ  КСР 
ғылымының  еңбек  сіңірген  қайраткері»,  «Қазақстанның  еңбек  сіңірген 
мәдениет қызметкері» атағын алды. 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
      
Бердібай  Р.  Қазақ  әдебиеті:  жалпы  білім  беретін  мектептің 
жаратылыстану  математика  бағытындағы  11  сыныбына  арналған  байқау 
оқулығы  /Р.Бердібай,  Р.Нұрғали,  Б.Ыбырайым.  –  Алматы:  Мектеп,  2002.  – 
376 б. 
     
Бердібай Р.  Ел боламыз десек... /Р.Бердібай. – Алматы: Қазақстан, 2000.  
     
Бердібай  Р.  Байкалдан  Балқанға  дейiн:[түркi  халықтарының  тарихы, 
этногенезi,  мәдениетi  жайында]  /Р.Бердібай.  -  Алматы:  Қазақстан,  1996.  –    
255 б. 
     
Бердібай  Р.  Тарихи  роман:  [студенттерге,  ұстаздарға,  әдебиетшiлерге 
арналған] /Р.Бердібай. – Алматы: Санат, 1997. – 333 б. 
     
Бердібай  Р. Эпос мұраты: жоғары оқу орындары студенттерiне арналған 
қолданба құрал /Р.Бердібай. – Алматы: Бiлiм, 1997. – 319 б. 
     
Бердібай Р. Тарихи роман /Р.Бердібай. – Алматы, 1997. 
     
Бердібай Р. Мұхтар шыңы /Р.Бердібай. – Алматы, 1997. 
     
Қазақ  әдебиеті:  Хрестоматия:  жалпы  білім  беретін  мектептің 
жаратылыстану-математика бағытындағы 11 сыныбына арналған  байқау оқу 
құралы  /құраст.Б.Ыбырайым,  Р.Бердібай,  Р.Нұрғали.  –  Алматы:  Мектеп, 
2002. – 
336 б. 

183 
 
     
Бердібай  Р.  Ел  ұйқыға  кеткенде...  ән  саулайды:  [қазақ  радиосында] 
/Р.Бердібай //Жас Алаш. – 2005. – 29 наурыз. 
     
Бердібай  Р.  «Ақтөбе  –  жыр  мен  күйдің    шежіресі»:  [профессор, 
фольклортанушы  Р.Бердібаймен  әңгіме]  /әңгімелескен  Г.Қалдина  //Ақтөбе. 
2004. – 
17 маусым.  
     
Бердібай  Р.  Көне  түрік  әдебиетіндегі  көркемдік  дәстүр  /Р.Бердібай 
//Түркология. – 2003. - № 1. – 75-84 б. 
     
Бердібай  Р.  Эпос  басылымдары  туралы  бірер  сөз  //Ахмет  Ясауи 
университетінің хабаршысы. Қоғамдық ғылымдар сер. /Р.Бердібай – 2002. - 
№ 3. – 3-10 б. 
     
Бердібай Р. Халықтың дара перзенті: [Н.Төреқұлұлы туралы] /Р.Бердібай 
//Ақиқат. – 2002. - № 10. 46-52 б. 
     
Бердібай Р. Сәулеткер: [жазушы Тәкен Әлімқұлов туралы] // жалын. 2010. 

№ 6. – 24-25 б. 
Ол туралы: 
     
Бердібай Рахманқұл //Қазақстан жазушылары: ХХ ғасыр: Анықтамалық. 

Алматы: Ана тілі, 2004. – 83 б. 
     
Бердібаев  Рахманқұл  //Қазақстан:  Ұлттық  энциклопедия.  Т.2.  – 
Алматы:Қазақ энциклопедиясы, 1999. – 285 б. 
     
Бердібай  Рахманқұл  //Қазақ  әдебиеті:  Энциклопедия.  –  Алматы,  1999. – 
169-
170 б. 
     
Бердібаев Рахманқұл // Абай: Энциклопедия. – Алматы: Атамұра, 1995. – 
156 б. 
     
Бердібаев Рахманқұл // Қазақстан ғылымы: Энциклопедия. Т.1. – Алматы: 
Қазақ энциклопедиясы, 2009. – 241 б. 
     
Бердібай  Рахманқұл  //Оңтүстік  Қазақстан:  Энциклопедия.  –  Алматы: 
«Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, 2005. – 147-148 б. 
     
Бердібаев Рахманқұл //Қазақ әдебиеті: Энциклопедиялық анықтамалық. – 
Алматы: Аруна, 2005. – 129-130 б. 
    
Бердібай  Рахманқұл  //Высшая  школа  Казахстана  в  лицах.  Книга  3.  –
Алматы: РОНД,2001. – 164-165 б. 
  
Рахманқұл  Бердібай  (2.12.1927-4.4.2012)  (көрнекті  ғалым,  қайраткер, 
академик): [Қазанама]// Егемен Қазақстан. - 2012. - 4 сәуір. 
   
Тұрантегі Д.  Рахманқұл Бердібаев. – Алматы, 1997. 
     
Алаш абызынан айырылды?: [ғалым-сыншы, филология ғылымдарының 
докторы, академик Рахманқұл Бердібай дүниеден озды] // Заң газеті. - 2012. - 
4 сәуір. 
     
Ысқақұлы  Д.   Ана  тілін  ардақтап,  ұлтын  ұлықтаған:  [әдебиет  сыншысы 
Рахманқұл Бердібай туралы] / Д. Ысқақұлы// Ана тілі. - 2013. - 17-23 қаңтар. 
 
 
 
 
 

184 
 
10 желтоқсан –  
адам құқықтары күні 
      
Бұл күн 1950 жылдан бастап атап өтіледі. 1948 жылғы 10 желтоқсанда 
БҰҰ  Бас  Ассамблеясы  Жалпыға  бірдей  адам  құқықтары  декларациясын 
қабылдады. Онда адам дүниеге келгенінен бастап нәсіліне, терісінің түсіне, 
жынысына,  тіліне,  қандай  дінді  тұтынатынына,   саяси,  басқа  да 
көзқарастарына, ұлттық және әлеуметтік шығу тегінен, мүлігіне қарамастан 
қандай құқықтарға ие екендігі көрсетілген. 
       
Барлық  адамдар  нәсіліне,  терісінің  түсіне,  жынысына  қарамастан 
дүниеге ерікті және тең болып туылады. 
      
Оқушылардың  құқықтық  сауаттылығын  арттыру  бүгінгі  күннің  басты 
талабы.  Бұлай  деуімізге  себеп  құқықтық  сауатсыздықтан,  яғни  баланың  өз 
құқы  мен  міндетін  білмей,  басқаның  құқын  аяқққа  таптаудың  кесірінен 
көптеген  келеңсіз  жағдайлар  орын  алуы  мүмкін.  Құқық  бұзушылық    - 
қылмыс,  адам  тағдырын  адастыратын  іс.  Оқушы  санасында  құқықтық 
сауаттылық  пен  құқықтық  мәдениетті  сіңіріп,  баланың  өзін  және 
айналасындағы  адамдардың  жеке  басын  қәдірлеп,  құрметтеуі  үшін  дұрыс 
тәрбие беру  -  әрбір педагогтің басты міндеті.  
      
Мектеп  қабырғасында  жасөспірімдер  арасында  қылмысты,  құқық 
бұзушылықты  болдырмау,  алдын-алу,  сондай-ақ  оқушылардың  құқықтық 
сауаттылығын  арттыру  мақсатында  «Құқықтық  сауаттылық  бүгінгі  күннің 
басты  талабы»  тақырыбында  заң  қызметкерлерімен  кездесу,  8-11  сыныптар 
арасында  «Мен  өз  құқығымды    қаншалықты  білемін?»  атты  семинар  –
тренинг өткізуге болады. Өйткені заң қызметкерлерімен кездесіп, көкейінде 
жүрген  сауалдарын  ашық  жолдап,  еркін  пікір  алмасуы,  сондай-ақ  адамдар 
арасында  орын  алған  құқық  бұзушылық  пен  жеке  адамдардың  құқы,  ар-
ожданы  тапталына  байланысты  шынайы  өмірден  нақты  мысалдарды 
заңгерлердің аузынан есту оқушының көкірегін оятып, қоғамның бір мүшесі 
ретінде өз айналасындағы адамдарға оң көзқараспен қарауына ықпал етеді.  
ӘДЕБИЕТТЕР: 
        
Абдрасилова М.Т.   Құқықтық тәрбие - құқық бұзудың алдын алу тиімді 
тәсілдерінің бірі / М. Т. Абдрасилова //Әдіскер мұғалім: әдістемелік бірлестік 
жұмысы. - 2014. - № 3. - 6-8б. 
        
Абдуллаева  Ә.   Құқықтық  тәрбие  -  оқушы  тұлғасын  қалыптастыру 
кепілі / Ә. Абдуллаева // Қазақстан мектебі. - 2013. - № 5. - 49-51 б. 
      
Алтынбай  Ә.   Ата-ананың  құқықтық  сауаттылығы  -  бала  құқығының 
кепілі / Ә. Алтынбай // Ұлағат. - 2014. - № 2. - 126-130 б. 
       
Аманова  С.С.  Біз  және  заң:  [оқушыларға  адам  құқықтары  туралы 
мағлұматтар  беру] /С.С.Аманова //Жанұя мен мектептегі тәрбие-Воспитание 
в семье и школе. -2013. - № 3. – 14-15 б. 
         
Ахмедалиева  Д.У.  Өз  құқығыңды  білесің  бе?:  [оқушыларды  өз 
құқығымен  таныстыру]  /Д.У.Ахмедалиева  //Әлеуметтік  педагогика  және 
өзін-өзі тану-Социальная  педагогика и самопознание. – 2013. - № 1 – 28-30 б. 

185 
 
      
Байбалакова  С.   Сенің  құқықтарың  мен  міндеттерің:  [оқушыларға 
құқықтық білім және тәрбие беру] / С. Байбалакова // Мектептегі сыныптан 
тыс жұмыстар. - 2015. - № 3. - 40-43 б.
 
       
Байсақалова  Ә.   Құқық  -  әділет  пен  парасат  жолы  /  Ә.  Байсақалова          
// Қазақ тарихы. - 2014. - № 6. - 39-40. 
      
Байсеркеева  Г.   Құқық  әлеміне  саяхат:  [оқушыларды  құқықтық 
сауаттылыққа тәрбиелеу] / Г. Байсеркеева // Қазақ тарихы. - 2013. - - № 1. - 
51-
52 б. 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   31




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет