Мая  Мұхамед-Әлиқызы  (Михайловна)

10 
 
15 мамыр 
 
 
 
 
 
18 мамыр 
 
 
 
 
 
21 мамыр 
 
 
24 мамыр 
 
 
 
24 мамыр 
 
 
 
25 мамыр 
26 мамыр 
 
 
27 мамыр 
 
 
 
31 мамыр 
 
 
1 маусым 
4 маусым 
 
5 маусым 
 
6 маусым 
 
 
 
 
Халықаралық  отбасы  күнi.  Бұл   атаулы  күн    1993 
жылы   Біріккен  Ұлттар  Ұйымы  Бас  Ассамблеясының 
қарарымен  15  мамыр  күні  деп  бекітілген  еді.  Бұл  күн 
әртүрлі  мемлекеттердің  қауымдастығының  назарын 
отбасының 
көптеген 
проблемаларына 
аударту 
үшін  белгіленген болатын. 
Халықаралық мұражайлар (музейлер) күні. 
 
1977 жылы  
Халықаралық музейлер Кеңесінің 11-конференциясында 18 
мамыр  «Халықаралық  музей  күні»  болып  белгіленді.  2002 
жылы  мамыр  айынан  бастап  «Қазақстан  музейлері» 
журналы шыға бастады. Бұл күні мұражайлар келушілерге 
тегін қызмет көрсетеді. 
Мәдениет  және  өнер  қызметкерлерінің  күні.  ҚР 
Үкіметінің  2013  ж.  22  қараша  №  698  Жарлығы  бойынша, 
бұл күн жыл сайын 21 мамыр күні аталып өтіледі. 
Славян  жазбасы,  ағарту  және  мәдениет  күнi.  Бұл  күн 
1995 жылдан бастап  24 мамырда атап өтіледі. Кирилл мен 
Мефодий    негізін  салған  славян  алфавитін  қазір  көптеген 
елдер пайдаланады. 
Республикамыздағы оқу-ағарту iсiне ұзақ жылдар бойы зор 
еңбек  сiңiрген  қайраткер,  Ұлы  Отан  соғысының  ардагерi 
Хамит  Ғалиұлы  Құтхожиннiң  туғанына  95  жыл 
(24.05.1922- 4.04. 1995). 
Соңғы қоңырау.* 
Әдебиет  зерттеуші-ғалым,  филология  ғылымдарының 
докторы 
Алма  Мүтәліпқызы  Қыраубаеваның  туғанына 
70 
жыл (26.5.1947- 5.2.2001) 
Әдебиет  зерттеушісі,  қоғам  қайраткері,  филология 
ғылымының докторы, профессор, Қазақ КСР Білім министрі 
(1987-1988), 
Мырзатай  Жолдасбековтың  туғанына  80 
жыл (27.05.1937)* 
Саяси  қуғын-сүргiн құрбандарын еске алу күнi.* 
                                     
                             
Маусым 
Халықаралық  балаларды  қорғау күнi.* 
Қазақстан  Республикасының  мемлекеттік  рәміздері 
күні*  
Дүниежүзілік  тіршілік  өрісін  қорғау  күні-Экологтар 
күні.* 
Қоғам қайраткерi, Қазақ КСР Оқу ағарту халық комиссары 
(1930-1937), 
Сейiтқали  Меңдешевтiң  туғанына  135  жыл 
(6.06.1882 -1937)*. 
 
 

11 
 
9 маусым 
 
 
 
 
10 маусым 
 
 
 
 
12 маусым 
 
 
 
 
 
 
18 маусым 
 
 
19 маусым 
 
 
 
 
19 маусым 
 
20 маусым 
 
 
 
 
23 маусым 
 
 
 
 
 
26 маусым 
 
 
 
 
 
Халықаралық мұрағаттар күні.  1948 жылы ЮНЕСКО-
ның шешімімен Халықаралық  мұрағаттар кеңесі құрылған.  
Осы кеңестің 60 жылдығына орай,  2007 жылы  алғаш рет 
осы күн аталып өтті.  Содан бері 9 маусым  Халықаралық 
мұрағаттар күні деп  белгіленді. 
Тарих  ғылымдарының  докторы,  профессор 
Петр 
Григорьевич Галузоның туғанына 120 жыл (10.06.1897 – 
9.04.1980
). 
Ғылыми жұмысының негiзгi бағыты ХIХғ. аяғы 
ХХ  ғ.  бас  кезiндегi  Қазақстан  мен  Орта  Азияның 
әлеуметтiк-экономикасы және саяси тарихы.  
Бала  еңбегін  пайдалануға  қарсы    бүкіләлемдік  күрес 
күні. 2002 жылдың 3-20 маусым күндері аралығында өткен 
Халықаралық 
еңбек 
ұйымы 
Бас 
конференциясы 
сессиясының шешімімен жыл сайын атап өтіледі. Бұл күн, 
әлемде кеңінен жүргізіле бастаған бала еңбегін пайдалануға 
тыйым  салу  қозғалысына  назар  аударту  мақсатында 
белгіленді
. 
Физика-математика  ғылымдарының  докторы,  профессор 
Зейнолла  Жаңабайұлы  Жаңабаевтың  туғанына  75  жыл 
(18.06.1942)* 
 
«Мектеп» баспасының құрылғанына 70 жыл (19.06.1947) 
1964 жылға дейiн «Қазмұғбас» болды, 1990 жылы «Рауан» 
баспасы  аталды.  Онда  қазақ,  орыс  және  ұйғыр  тiлiнде 
кiтаптар  шығарылады.  2001  жылдан  қайта  «Мектеп» 
баспасы болды. 
Республикалық  Кiтап  Палатасының  құрылғанына  80 
жыл (19.06.1937) 
Кеңес  Одағы  Орталық  комитеті  мен  КСРО  Министрлер 
кеңесінің 
«Жастарға  жалпыға  бiрдей  орта  бiлiм  беруге 
көшудi  аяқтау  және  жалпы  бiлiм  беретiн  мектептердi 
одан әрi дамыту туралы» қаулысына 45 жыл (20.06.1972) 
//Қазақ ССР.Қысқаша энциклопедия. Т.3. 
Халықаралық  Олимпиада  күні.  1948  жылдың  қаңтар 
айында  Санкт-Морицте  өткен  ХОК-тің  48-ші  сессиясы 
кезінде  Халықаралық  олимпиада  комитеті  жыл  сайын  23 
маусым күні мерекелеуді шешті. 1967 жылы Халықаралық 
олимпиада  комитеті  23  маусымды  -  Халықаралық 
Олимпиада күні деп атады. 
Халықаралық  нашақорлыққа  қарсы  күрес  күнi.  Бұл 
күнді  1987  жылы    26  маусым  күні  БҰҰ  Бас  Ассамблеясы 
бекіткен. 
 
 
 

12 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2 шілде 
 
 
6 шілде 
6 шілде 
9 шілде 
 
15 шілде 
 
 
24 
шілде 
 
 
27 шілде 
 
 
 
1 тамыз 
1 тамыз 
 
 
Маусым  айының  үшінші  жексенбісі  –  медицина 
қызметкерлерінің күні. КСРО кезінен бастап осы мейрам   
Ресей,  Қазақстан,  Белорус,  Украина  және  Молдовада  атап 
өтіледі. 
Маусым  айының  үшінші  жексенбісі  –  Халықаралық 
әкелер  күні.
 
Халықаралық  әкелер  күнін  әлемнің  52  елі 
маусымның үшінші жексенбісінде атап өтеді. Жалпы әкелер 
күні  ХХ  ғасырдың  басынан  бері  аталып  келе  жатыр.  Бұл 
күні отбасылық кештер әке мен балаға арналады, сонымен 
бірге  ұрпақтың  құрметі  ретінде  жасы  үлкен  ер  адамдарға 
құрмет 
көрсетіліп, 
еске 
алу 
кештері 
ұйымдастырылады.Алғаш  рет  Әке  күні   1910  жылы  19 
мусымда АҚШ –та өткізілді. 2010 жылы бұл мерекеге 100 
жыл толды. 
Маусым  айының  соңғы  жексенбісі  –  Қазақстан 
Республикасының  баспасөз  күні.  28  маусым  күні 
Бұқаралық ақпарат құралдары  туралы  алғашқы Қазақстан 
заңына  қол  қойылған,  сол  себепті  1997  жылдан  бастап, 
айдың соңғы жексенбісі  мереке болып атап өтіледі. 
Маусым айының аяғы – мектеп бітірушілер кеші.* 
                                         
 
Шiлде 
Ақын, Қазақстан Республикасының Халық жазушысы, 
қоғам қайраткері 
Мұхтар Шахановтың туғанына 75 жыл 
(2.7.1942). 
Астана күні.* 
«Жас  ұлан»  ұйымының құрылған күні.* 
Ақын,  аудармашы,  педагог 
Тұрмағамбет  Iзтiлеуұлының 
туғанына 135 
жыл (9.7.1882 –  15.05.1939)*. 
Филология  ғылымдарының  докторы,  профессор 
Телғожа 
Сейдінұлы 
Жанұзақовтың 
туғанына 
90 
жыл 
(15.07.1927)*. 
Ғалым,  математик,  Қазақстан  Республикасы  Білім  және 
ғылым  министрі  (2003-2004), 
Жақсыбек  Абдрахметұлы 
Құлекеевтің туғанына 60 жыл (24.07.1957) 
Ағартушы-педагог,  этнограф,    журналист-аудармашы 
Нәзипа  Сегізбайқызы  (Сағызбайқызы)  Құлжанованың 
туғанына 130 
жыл (27.07.1887-21.08.1934)*. 
                                          
Тамыз 
Халықаралық балаларды сауықтыру лагері күні.* 
1 тамыз – 30 қыркүйек аралығында «Мектепке жол» 
республикалық қайырымдылық акциясы* 
 

13 
 
5 тамыз 
 
 
12 тамыз 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
15 тамыз 
 
 
15 тамыз 
 
18 тамыз 
 
 
25 
тамыз 
 
 
 
30 тамыз 
 
30 тамыз 
 
 
 
 
 
1 
қыркүйек 
8 
қыркүйек 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Әскери  ұшқыш,  авиация  генерал-майоры,  екі  мәрте  Кеңес 
Одағының 
Батыры 
Талғат 
Жақыпбекұлы 
Бигелдиновтың туғанына 95 жыл (5.08.1922). 
Халықаралық  жастар  күні.  1999  жылы  БҰҰ  Бас 
Ассамблеясы  Жастар  істері  жөніндегі  министрлердің 
Дүниежүзілік  конференциясының  тамыздың  12-сін 
Халықаралық жастар күні   деп жариялау туралы ұсынысын 
қолдады.  2000  жылдан  бастап  бұл  күн  әртүрлі  елдерде 
мерзімді түрде атап өтілуде. Мақсаты – әлемдегі жастардың 
жетістіктерін атау, жастардың қоғамды нығайту, жергілікті 
қауымдастықтарды  дамыту  ісіне  қатысуға  ынталандыру, 
жастардың  арасындағы  ерікті  қызметті  насихаттау.  Ең 
алғаш Жастар күні 2000 жылы тойланды.  
Филология  ғылымдарының  докторы,  профессор,  қазақ 
әдебиетiн  зерттеушi,  жазушы 
Тұрсынбек  Кәкiшевтiң 
туғанына 90 
жыл (15.08.1927-
  
08.09.2015
 
)*. 
Жазушы 
Ғали  Ормановтың  туғанына  110  жыл 
(15.08.1907-5.09.1978). 
Белгілі  биші,  педагог,  Қазақстанның  халық  артисі 
Шара 
(Гүлшара) Жиенқұлованың туғанына 105 жыл (18.8.1912-
5.1991) 
БК(б)П  Орталық  комитетінің 
«Бастауыш  және  орта 
мектептегі  оқу  программалары  мен  режимі  туралы» 
қаулысының  қабылданғанына  85 
жыл  (25.08.1932)//Қазақ 
ССР.Қысқаша энциклопедия. Т.3.-24 б. 
Мемлекет және қоғам қайраткері  
Жұмабай Шаяхметовтің 
туғанына 115 
жыл (30.8.1902-17.10.1966) 
Қазақстан Республикасының Конституция күні.* 
Тамыз айының ортасы – «Жол ашар» акциясы* 
Тамыз айының ортасы – Тамыз мәслихаты.* 
Тамыз айының үшінші жексенбісі – Спорт  
және туризм күні.* 
Қыркүйек 
Бiлiм күнi.* 
Халықаралық    сауаттандыру  күні
. 
Тегеранда  1965 
жылдың 
қыркүйегінде 
өткен 
«Білім 
министрлерінің  
Бүкіләлемдік 
сауатсыздықты 
жою 
жөніндегі 
конференциясының» 
ұсынысы 
бойынша 
ЮНЕСКО 1966 жылдан бастап  Халықаралық сауаттандыру 
күнін  өткізуді  жариялады.  8  қыркүйек  -  осы 
конференцияның  салтанатты  ашылған  күні.  Бұл  күн 
ЮНЕСКО  іс-қимылының  басты  салаларының  бірі  болып 
табылатын  сауаттандыру  жөніндегі  қоғам  күш-жігерін 
жандандыруға шақырады.  
 

14 
 
13 қыркүйек 
 
 
 
 
15 қыркүйек 
 
 
21 қыркүйек 
26 қыркүйек 
 
 
 
 
27 қыркүйек 
 
 
27 қыркүйек 
28 қыркүйек 
 
 
 
29 қыркүйек 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1 қазан 
 
 
 
 
 
 
Қазақстан  Республикасы  халыққа  бiлiм  беру  саласының 
еңбек  сiңiрген  қайраткерi,  академик,  профессор,  Қазақстан 
Республикасы  Білім  министрі  (1993-1995), 
Ережеп 
Әлқайырұлы  Мәмбетқазиевтiң  туғанына  80  жыл 
(13.09.1937)*. 
Қазақстан  мұсылмандарының  бас  мүфтиі  болған, 
шығыстанушы,  әдебиет  зерттеуші,  профессор 
Әбсаттар 
Дербісалиевтің туғанына 70 жыл (15.09.1947)*. 
Дүниежүзілік бейбітшілік күні.* 
Тарихшы, тарих ғылымдарының докторы, академик 
Сергей 
Владимирович  Бахрушиннiң  туғанына  135  жыл 
(26.09.1882-80.03.1950)
.  Ғылыми  еңбектерінің  негізгі 
бағыты  Ресей  тарихы,  соның  ішінде  Сібір,  Орта  Азия  мен 
Қазақстан  тарихы жайлы да зерттеулер жүргізген. 
Тарих  ғылымдарының  докторы 
Ахмет  Ержанұлы 
Ержановтың  туғанына  95  жыл  (27.09.1922).  Ғылыми 
қызметiнiң негiзгi бағыты Қазақстандағы ұлт саясаты. 
Дүниежүзілік туризм күні .* 
Жазушы, драматург, қазақ әдебиетінің классигі, әдебиетші-
ғалым,  абайтанушы,  филология  ғылымдарының    докторы, 
профессор,  академик 
Мұхтар  Омарханұлы  Әуезовтың 
туғанына 120 
жыл (28.09.1897-27.06.1961)*. 
Алматыда Дүниежүзi қазақтарының бiрiншi құрылтайының 
ашылуына 25 
жыл (26.09.1992) 
Қыркүйектің екінші  жексенбісі – отбасы күні* 
Қыркүйектің 
үшінші 
жексенбісі 
– 
Қазақстан 
халықтарының тілдері күні.* 
Қыркүйектің  үшінші  жексенбісі  -    Ана  күні  деп 
белгіленді.  Бұл  мереке  әр  елде әр  уақытта  тойланады.  Бұл 
күн  2012  жылдан  бастап,  Президент  Н.Назарбаевтың 
Жарлығымен  қыркүйектің  үшінше  жексенбісі  күні 
тойланатын болды.   Бұл күні тек аналарды құттықтайды. 
Қыркүйектің  соңғы  жексенбісі  –  Еңбек  күні.  ҚР 
Үкіметінің  2013  ж.  22  қараша  №  698  Жарлығы  бойынша,   
бұл  күн  қыркүйек    айының    соңғы  жексенбісінде    аталып 
өтіледі 
                                         
Қазан 
Халықаралық қарттар күнi.  БҰҰ Бас Ассамблеясы 1990 
жылы 14 желтоқсанда 1 қазанды қарттар күні етіп бекітті. 
Бұл  күні  қарттардың  құқығын  қорғау  мақсатында 
конференциялар,  басқа  да  қайырымдылық  шаралары 
өткізіледі. 
 
 

15 
 
1 қазан 
 
 
 
 
1 қазан 
1 қазан 
 
1 қазан 
 
 
 
5 қазан 
7 
қазан 
 
 
7 қазан 
 
 
9 қазан 
1
0 қазан 
 
 
15 қазан 
 
 
15 қазан 
 
1
5 қазан 
 
 
 
15 қазан 
 
 
 
 
 
 
18 қазан 
23 қазан 
 
 
 
Орыс  ғалымы,  тарих,  география  ғылымдарының  докторы, 
Ресей  жаратылыстану  Ғылым  академиясының  академигі, 
түркі  халықтарының  көне  тарихы  туралы  еңбектердің 
авторы 
Гумилев    Лев  Николаевичтің  туғанына 105  жыл 
(1.10.1912 – 18.6.1992) 
Халықаралық музыка күні.* 
Қоғам қайраткерi, сыншы 
Iлияс Омаровтың туғанына 105 
жыл (1.10.1912 – 19.07.1970). 
Көрнекті  қазақ  энергетигі,  Қазақ  КСР  Ғылым 
академиясының  академигі,  техника  ғылымдарының 
докторы, профессор 
Шапық Шөкиннің туғанына 105 жыл 
(1.10.1912- 4.7.2003) 
Мұғалімдер күні – Сынып жетекшісі күні.*  
Филология  ғылымдарының  докторы,  профессор 
Мәулен 
Балақайұлы  Балақаевтың туғанына 110 жыл (7.10.1907 
– 18.10.1905
)*. 
Педагог, 
жазушы, 
аудармашы, 
сыншы 
Әлібек  
Қоңыратбаевтың  туғанына  110  жыл  (7.10.1907-
2.12.1937)*. 
Дүниежүзілік пошта күні. 
Педагог,  қоғам  қайраткері,  Қазақстан  Республикасы  Білім 
және  ғылым  министрі  (2002-2003), 
Шәмша  Көпбайқызы 
Беркімбаеваның туғанына  75 жыл (10.10.1942)*. 
Қоғам  қайраткерi,  Оқу  халық  комиссарының  орынбасары 
(1922-
1924),    Оқу  халық  комиссары    (1927)   
Ғабдұлкәрiм 
Тоқтабаевтың туғанына 125 жыл (15.10.1892 - 1936)*. 
Қазақстанның  Халық  жазушысы 
Әлжаппар  Әбішевтің 
туғанына 110 
жыл (15.10.1907-2001). 
Алматы  қаласының  «Кітапханалар  күні»  заңды  түрде 
бекітілмеген.  Бұл  күн  Алматы  қаласының  әкімшілігінің 
бастамасымен  1999  жылдан  бері  Алматы  қаласында  15 
қазан күні  өткізіліп  келеді. 
Ауыл  әйелдерінің  халықаралық  күні  Біріккен  Ұлттар 
Ұйымының шешімімен 2008 жылдан бері қазан айының 15-і 
күні  аталып  өтеді.    БҰҰ  Бас  Ассамблеясының  мақсаты  – 
ауылдық  елді  мекендердегі  әйел  адамдардың  тұрмыстық 
жағдайларын  жақсарту. Бұл туралы арнайы  резолюция да 
қабылданған.  Мұндай  құжат  әр  екі  жыл  сайын  қабыл-
данады. 
Рухани келісім күні.* 
Халықаралық мектеп кітапханаларының күні.* 
 
 
 

16 
 
24 қазан 
 
 
 
 
 
 
31 қазан 
 
31 қазан 
 
 
 
 
 
 
қазан 
 
 
 
5 қараша 
7 қараша 
 
7 қараша 
 
7 қараша 
 
 
10 қараша 
15 қараша 
15 қараша 
 
 
 
16 қараша 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Халықаралық  Біріккен  Ұлттар  Ұйымы  күні.
 
Біріккен 
Ұлттар  Ұйымы  Жарғысының күшіне  енуінің  бір  жылдығы 
— 
1945  жылғы  24  қазан  күні.  1948  жылдан  бастап   24 
қазан   Біріккен  Ұлттар  Ұйымы  күні  ретінде  тойланады. 
Дәстүр  бойынша  ол  әлемде  Ұйымның  жетістіктері  мен 
мақсаттарына  арналған  мәжілістер,  пікірталастар  мен 
көрмелер ұйымдастырумен атап өтіледі. 
Көрнектi 
қайраткер, 
революционер 
Абдолла 
Розыбакиевтiң туғанына 120 жыл (31.10.1897-1938) 
Семей қаласындағы Н.К.Крупская атындағы педагогикалық 
институтының  (қазiргi  Семей  университетi)  құрылғанына 
80 
жыл (31.10.1937) 
Қазан  айының  бірінші  дүйсенбісі  –  Халықаралық 
дәрігерлер  күні.  Бұл  күн  дүниежүзі  дәрігерлерінің 
ынтымақ  күні  ретінде    Дүниежүзілік  денсаулық  сақтау 
ұйымының ұйғарымымен атап өтіледі. 
Қызылорда  педагогикалық  институтының  құрылғанына  80 
жыл  (15.10.1937)  қазiргi  Қорқыт  ата  атындағы 
педагогикалық университет. 
                                         
Қараша 
Күзгі  демалыс (5-13 қараша).* 
Қазақстанның  Халық  жазушысы 
Дмитрий  Снегиннiң 
(
Поцелуев) туғанына 105 жыл (7.11.1912 – 2.04.2001) 
«Балдәурен»  Республикалық  оқу-сауықтыру  орталығының 
құрылған күні*. 
Ұстаз,  КСРО  және  Қазақ  КСР  оқу-ағарту  ісінің  үздігі,  ҚР 
еңбек  сіңірген  қайраткері 

жүктеу/скачать 2,04 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: