Жонтаева Ж. Көздегеніміз - білімді де білікті ұрпақты тәрбиелеу:
[1-
қыркүйегінен бастап Қазақстан мектептері жаңа білім беру
бағдарламасына көшеді] / Ж. Жонтаева // Президент және халық. - 2016. - 17
маусым.
Жұматай Е. «Қазақстанның болашағы - мұғалімдердің қолында»
1 қыркүйек - Білім күнінде Елбасы осылай атап көрсетті / Е. Жұматай
// Түркістан. - 2014. - 4 қыркүйек.
Қалдан Е. Бес күндік оқыту бекер емес: [Алматыда өткен "Ғылым мен
бизнес" ғылыми форумында Ерлан Сағадиев оқыту жүйесінің маңызы туралы
кеңірек мәлімет берді] / Е. Қалдан // Айқын. - 2016. - 12 сәуір.
Мәмет С. Нұрсұлтан Назарбаев: Бала тәрбиелеу - болашаққа ең үлкен
инвестиция: [Н.Назарбаев Астана қ. № 75 жаңа көпсалалы мектеп-
гимназиясындағы алғашқы қоңырауға қатысты] / С. Мәмет, А. Сейілова
// Егемен Қазақстан. - 2014. - 2 қыркүйек.
127
Назарбаев Н. «Мықты елдерге теңесуге міндеттіміз». (3 қыркүйек
күні Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Елордадағы № 64 мектеп-
лицейінде оқушыларға дәріс оқыды. Білім күні аясында өткізілген бұл іс-
шарадағы негізгі әңгіме патриотизм тақырыбына арналды) / Н. Назарбаев
// Қазақ елі. - 2013. - 12 қыркүйек.
Өміров Т. «Қазақстан – 2050» стратегиясы: бір халық, бір ел, бір
тағдыр: [автор өзінің білім күні «Қазақстан-2050 стратегиясы: бір халық. бір
ел, бір тағдыр» атты өткізген сабағын ұсынады] / Т. Өміров, Б. Өмірова
// Қазақстан тарихы: әдістемелік журнал. - 2014. - № 9. - 71-77 б.
Сағадиев Е. Білім және ғылым министрі Е.К.Сағадиевтің бірінші
баспасөз хабарламасы (Білім берудің және ғылымды дамытудың 2016-2019
жылдарға арналған бағдарламасының қабылданғанына енді ғана екі жеті
толып отыр) / Е. Сағадиев // Білімді ел=Образованная страна. - 2016. - 15
наурыз.
Сәрсенбекова Г. Сыңғырла, алғашқы қоңырау!: [алғашқы қоңырау
1 сыныпқа қабылданған оқушыларға арналған салтанатты мерекенің
сценарийі] / Г. Сәрсенбекова //Сынып жетекшісі=Классный руководитель. -
2011. -
№ 5. - 23-24 б.
Табылды Ә. Білім күні: [«Білім күніне» арналған мерекелік кештің
әдеби-музыкалық қойылымы] / Ә. Табылды // Мектептегі мерекелер: тәрбие
жұмыстарының сценарийлері. - 2013. - № 9. - 8-10 б.
Табылды Ә. Тілашар: [бірінші сынып оқушыларына арналған тілашар
дәстүрі] /Ә.Табылды //Мектептегі мерекелер: тәрбие жұмыстарының
сценарийлері. – 2013. - № 9. – 12-13 б.
Хусайнова А.З. 1-қыркүйек - Білім күні /А. З. Хусайнова
// Тәрбие сағаты. - 2014. - № 1. - 23-25 б.
Қыркүйек айының екінші жексенбісі –
Отбасы күні
Мемлекет басшысы Қазақстанда жаңа мерекені атап өту жөніндегі
Жарлыққа қол қойды.
ҚР Президенті Жарлығымен қ
ыркүйектің екінші
жексенбісі – отбасы күні болып белгіленді.
Отбасы күні Қазақстанда тұңғыш
рет 2013 жылы 8 қыркүйек күні аталып өтілді. Оның мақсаты – жанұялық
құндылықтарды нығайту.
Адам өмірі отбасынан басталады, адам отбасынан азамат болып
қалыптасады. Отбасы - махаббат, құрмет, береке мен сүйіспеншіліктің көзі,
соның негізінде кез келген өркениетті қоғам құрылады, онсыз адам өмір сүре
алмайды. Отбасының дәулеттілігі - мемлекет дамуы мен прогресінің өлшемі.
Отбасы күнінде мұғалімдер оқушылардың отбасы жарастығы,
татулығы мен отбасы мүшелеріне сүйіспеншілік сезімін арттыру мақсатында
«Отбасы жарастығы» атты тақырыпта тәрбие сағатын өткізуге болады.
Мұғалім оқушылардың отбасы жарастығы мен татулығы және ол арқылы
адамдар қандай табыстарға жете алатындығы туралы түсініктерін дамыта
128
түсу үшін «Ойланайық, пікірлесейік» айдарымен берілген сұрақтар бойынша
әңгімелесу әдісін жүргізеді. Мұғалім әңгімелесу барысында оқушылардың
түйген ойларын «Отбасы татулығы» атты аңыз әңгімемен жалғастырады.
Жаңа ақпарат отбасы туралы оқушы білімдерін нығайта түседі. Содан соң
«Сахналау» айдарымен берілген тапсырмаларды рөлдермен орындату
арқылы отбасындағы үлкен мен кішінің бір-біріне ізет-құрметін, қарым-
қатынасын айқындай түседі. Сабақта әртүрлі ойындар да ойнатуға болады.
Мыс: «Айналайын, толғанайын!» ойынында мұғалім оқушылардың ортаға
кезекпен шығып, үлкен адамдардың өздерін еркелетіп, жақсы көріп айтатын
сөздерін солардың дауыс ырғағына салып айтуды ұйымдастырады. «Назар
аударыңыз» айдарымен берілген қорытындылау оқушылардың отбасы
жарастығы мен сыйластығы туралы білімдерін бекітіп, сабақтан алған
білімдерін бір ойға тоғыстырады. Оқушылар осы сабақтан алған әсерлерін
«Әкем-әнім» әнін айтумен жалғастырып, мұғалім сабақты аяқтайды.
ӘДЕБИЕТТЕР:
Абенбаев С. Отбасы мен мектептің өзара қарым-қатынасы
/С. Абенбаев, Г. Ахметова //Сынып жетекшісі=Классный руководитель. -
2013.-
№2. - 3-5 б.
Абзелеева К. Бала тәрбиесіндегі отбасының рөлі / К. Абзелеева
// Сынып жетекшісі=Классный руководитель. - 2013. - № 1. - 6-7 б.
Аманғосова М. «Отбасы-оқушы-мектеп» үш тағанның ынтымақтастығы
/М. Аманғосова //Бастауыш мектепте оқыту = Обучение в начальной школе .
- 2012. -
№1. - 7-8 б.
Ахмедалиева Д.У. Әкенің бала тәрбиесіндегі орны / Д. У. Ахмедалиева
// Әлеуметтік педагогика және өзін-өзі тану=Социальная педагогика и
самопознание. - 2015. - № 5-6. - 35-36 б.
Әбдибек Ж. Қазақ отбасы: Кеше, бүгін және ертең / Ж. Әбдибек
// Ақиқат. - 2014. - № 3. - 11-18 б.
Әбдіқалықова Г. Отбасы - Отан тірегі: [отбасы істері және
қазақстандық отбасы жағдайы туралы] / Г. Әбдіқалықова // Егемен
Қазақстан. - 2015. - 4 наурыз.
Байділдаева М.Б. Жеке тұлғаны қалыптастырудағы мектеп пен
отбасының өзара әрекет ету ықпалы / М. Б. Байділдаева
// Средняя школа Казахстана=Қазақстан орта мектебі. - 2013. - № 9. - 10-11 б.
Байзақова Г. Отбасы тәрбиесіндегі ата-ананың жауапкершілігі мен
міндеттері / Г. Байзақова //Әлеуметтік педагогика және өзін-өзі
тану=Социальная педагогика и самопознание. - 2013. - № 2. - 7-8 б.
Бектимисова Р.Д. Отбасы - педагогикалық қатынастың субъекті:
[отбасылық тәрбие] /Р.Д.Бектимисова //Педагогика мәселелері = Вопросы
педагогики. - 2012. - №4. - 30-31 б.
Габдиева Г.Х. Отбасылық тәрбие – мектеп тәрбиесінің құрамдас бөлігі
/Г.Х.Габдиева //Мұғалім шеберханасы-Мастерская учителя. – 2013. - № 6.
27-
30 б.
129
Даумов Н. Отбасы тәрбиесі және мектеп пен отбасының бала тәрбиесін
жетілдірудегі бірлескен іс-әрекеті /Н. Даумов //Қазақстан мұғалімі. - 2012. -
№1-2. - 14 қаңтар.
Дәуітқалиева П. Отбасы тәрбие берудің негізгі мектебі ретінде
/ П. Дәуітқалиева // Воспитание школьника=Оқушы тәрбиесі. - 2012. - № 9. -
12-
14 б.
Дүбірбаева Ә. Отбасындағы тәрбие тәсілдерінің бала тұлғасын дамытуға
тигізетін
ықпалы
мен
қолдауы
/
Ә.
Дүбірбаева
// Мектептегі психология=Психология в школе. - 2015. - 10. - 27-30 б.
Жапақова А. Отбасы - Отанымыздың діңгегі: [«Отбасы күні» мерекесіне
арналған «Отбасы - Отанымыздың діңгегі» деп аталатын ашық тәрбие
сағаты] / А. Жапақова // Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2015. - № 1. -
26-
29 б.
Ишманова К. Отбасында баланы толеранттылыққа тәрбиелеу
/ К. Ишманова // Воспитание школьника=Оқушы тәрбиесі. - 2015. - № 6. - 35-
38 б.
Каримуллина Р.К. Отбасындағы баланың өзіндік орны /Р.К.Каримуллина
//Жанұя мен мектептегі тәрбие-Воспитание в семье и школе. – 2013. - №3. –
30-
31 б.
Кусаинова А. Отбасы. Отбасындағы қарым-қатынас / А. Кусаинова
// Республика ұстаздары. - 2013. - № 5-6 наурыз.
Қадірің қандай қазақ отбасы?: [Халықаралық отбасы күніне орай
топтама материалдар] // Айқын. - 2013. - 7 қыркүйек.
Қуаналиева М.А. Жоғары сынып оқушыларының отбасы-некелік өмірге
дайындауда ата-ана тәрбиесінің маңызы /М.А.Қуаналиева //Тәрбие құралы . -
2012. -
№1. - 9 -12 б.
Макарова А. Адамзаттың келешегін тәрбиелеу жауапкершілігі:[ата-
ананың
бала
тәрбиесіндегі
рөлі]
/А.
Макарова
// Сыныптағы тәрбие. - 2015. - № 2-3. 26-27 б.
Наубетова Р. Отбасы - қоғамның іргетасы: [отбасылық тәрбие]
/Р.Наубетова //Егемен Қазақстан. - 2012. - №83-84. - 7 наурыз.
Нықмұқанова А.М. «Отбасында қатыгездікке жол жоқ» (ата-аналарға
арналған семинар-тренинг) / А. М. Нықмұқанова// Әлеуметтік педагогика
және өзін-өзі тану=Социальная педагогика и самопознание. - 2015. - № 5-6. -
29-
30 б.
Омар Г. Отбасы бірлігі - отан бірлігі. Мемлекет отбасы
құндылықтарына көңіл бөледі: [«Мерейлі отбасы» байқауына 1298 отбасы
қатысып, 16 отбасына жеңіл автокөліктер сыйға тартылды] / Г. Омар
// Түркістан. - 2014. - 25 қыркүйек.
Осанова К. Отбасы - тәрбие бастауы (Қазақ һәм ағылшын этностары
дәстүрлері бойынша) / К. Осанова //Мектеп директорының орынбасары. -
2013. -
№ 3. - 3-5 б.
130
Өмешұлы Ә. Бесіктен белі шыққан соң... оның мәнін жоққа шығару
«бесік көрмегендердің» бос сөзі: [15 мамыр - Халықаралық отбасы күні]
/ Ә. Өмешұлы // Түркістан. - 2014. - 22 мамыр.
Өміш А. Бала тәрбиесіне отбасының ықпалы / А. Өміш
// Воспитание школьника=Оқушы тәрбиесі. - 2015. - № 12. - 25-27 б.
Редько
И.Д. Отбасы
және
мектеп
/
И.
Д.
Редько
//
Білім беру мекемесі басшыларының анықтамалығы=Справочник
руководителя образовательного учреждения. - 2013. - № 7. - 23-29 б.
Садуакасова Г.Б. Отбасы мен мектептің өзара ынтымақтастығын
ұйымдастыру жолдары / Г. Б. Садуакасова //Педагогика мәселелері=Вопросы
педагогики. - 2013. - № 2. - 35-36 б.
Садыр Б. Асыл жандар. Шуақ боп шашылғандар!: [елімізде алғаш рет
аталып өткелі отырған Отбасы күні мерекесіне орай өткізілген іс шара]
/ Б. Садыр// Егемен Қазақстан. - 2013. - 7 қыркүйек.
Сманов Б. Ата-ана және бала: [отбасының бала тәрбиесінде алатын
орны туралы ] / Б. Сманов // Егемен Қазақстан. - 2014. - 16 мамыр.
Сыйхынбаева Ф.С. Бастауыш мектеп оқушыларының адамгершілік
қасиеттерін қалыптастыруда отбасының алатын орны / Ф. С. Сыйхынбаева
// Вестник образования. - 2014. - № 6. - 14-17 б.
Тоқсанбай Қ. Тұрмыстың тұтқасы - тұтастық: [Алматыда
«Республикалық әйелдер кеңесі» қоғамдық бірлестігінің ұйымдастыруымен
«
Отбасы. Ұрпақтардың әлеуметтік әділеттігі» атты елімізде алғаш рет
атап өтілген Отбасы күні қарсаңында халықаралық конференция өтті]
/ Қ. Тоқсанбай, А.Сейілова // Егемен Қазақстан. - 2013. - 7 қыркүйек.
Төлеубай Ж. Бала тәрбиесіндегі ата-ана қызметі / Ж. Төлеубай
// Бастауыш сынып. - 2013. - № 10. - 50-б.
Тілеуханова С. Отбасы - тәрбиенің тамаша мектебі / С. Тілеуханова
// Сыныптағы тәрбие. - 2013. - № 4. - 10-11 б.
Қыркүйек
13 жұлдыз
Қазақстан Республикасы халыққа білім беру саласының
еңбек
сіңірген
қайраткері,
профессор,
Қазақстан
Республикасы Білім министрі (1993-1995),
ҚР ҰҒА
академигі, Қазақстан-Америка еркін университетінің
президенті, химия ғылымдарының докторы
Ережеп
Әлқайырұлы Мәмбетқазиевтің туғанына 80 жыл
(13.09.1937)
Мәмбетқазиев Ережеп Әлқайырұлы 1937 жылы Ресейдiң Астрахань
облысы Красноярск ауданының Калинино селосында туған.
Қазақтың Абай атындағы педагогикалық институтын (қазiргi Абай
атындағы Қазақтың Ұлттық педагогикалық университетi) бiтiрген, химия
мұғалiмi, химия ғылымының докторы, профессор, Ұлттық Ғылым
Академиясының корреспондент-мүшесi.
131
Еңбек жолын 1963 жылы Қазақ ауыл шаруашылығы институты
кафедрасының ассистентi болып бастады.
1965 жылы Әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттiк университетiнiң
химия факультетiнiң аспирантурасына түсiп, оны 1968 жылы бiтiрiп,
«Молибдатты, вольфраматты және ванадатты күмiс нитраттарымен
амперометрлiк титрлеу» тақырыбы бойынша химия ғылымдары кандидаты
дәрежесiне диссертация қорғады.
1968 жылы жалпы химия кафедрасында ассистенттiк қызметтен бастап
кафедра меңгерушiсi, одан кейiн химия факультетi деканының орынбасары
болды.
1981
жылы
М.В.Ломоносов
атындағы Мәскеу
мемлекеттiк
университетiнiң жанындағы Арнайы кеңесiнде докторлық диссертацияны
қорғады. 1983 жылы профессор атағы берiлдi.
1984 жылдан Шығыс Қазақстан мемлекеттiк педагогикалық
институтының ректоры, ал 1991 жылдан Шығыс Қазақстан мемлекеттiк
университетiнiң ректоры және Ұлттық ғылым академиясының Шығыс
бөлiмшесiнiң төрағасы.
1993 жылы қазан айынан 1995 жылдың наурызына дейiн Қазақстан
Республикасы Бiлiм министрi болды. 1995 жылдан Шығыс Қазақстан
университетiнiң ректоры.
Негiзгi
ғылыми
жұмыстары
координациялық
қосылыстар
электрохимиясына арналған, сонымен қатар айналадағы табиғатты қорғау
және табиғи ресурстарды тиiмдi пайдалану мәселелерiмен шұғылданады.
Е.Мәмбетқазиев 200-ден астам ғылыми еңбектердiң, монография,
көптеген оқулықтардың авторы.
Өзiнiң қызмет iстеген жылдар iшiнде ол Халықаралық жоғары мектеп
академиясының (1994), Халықаралық акмеология ғылымдар академиясының
(1993)
, Халықаралық шығармашылық академиясының (1992), Халықаралық
минералдық ресурстар академиясының академигi (1996), Қазақстан
Республикасы халыққа бiлiм беру саласының еңбек сiңiрген қайраткерi
(1992)
, Кентукки университетiнiң (АҚШ) құрметтi профессоры (1995),
Қазақстан Республикасы Ғылым Академиясының-Ғылым министрлiгi
Шығыс бөлiмiнiң хатшы академигi, Қазақстан Республикасы Ғылым
академиясының корреспондент-мүшесi (1989), Американдық Дүниежүзiлiк
Географиялық қоғамның мүшесi тәрiздi ғылыми атақтар мен мансаптарға ие
болды. Е. Мәмбетқазиев «Парасат» орденімен марапатталған
.
ӘДЕБИЕТТЕР:
Мәмбетқазиев Е. ж.б. Химия кестеде болса, есте де болады: [мектеп
оқушыларына, мұғалімдерге және талапкерлерге арналған] /Е.Мәмбетқазиев,
К.Сакарьянова, М.Усманова. – Алматы: Мектеп-Болашақ, 2003. – 128 б.
Мәмбетқазиев Е.Ә. ХХI ғасыр университеттерi: инновациялар мен
реформалар /Е.Ә.Мәмбетқазиев. - Өскемен: ШҚМУ баспасы, 2000. – 292 б.
Мәмбетқазиев Е. XXI ғасыр университтерi: инновациялар
мен реформалар / Е. Мәмбетқазиев. - Өскемен: ШҚМУ, 2000. - 296 б.
132
Мәмбетқазиев Е.А. Білім: алаңдау мен үміт / Е.А.Мәмбетқазиев -
Өскемен: ШҚМУ баспасы, 1997. – 260 б.
Мәмбетқазиев Е.Ә. Табиғат қорғау /Е.Ә.Мәмбетқазиев, К.А.Сибанбеков.
-
Алматы: Қайнар, 1990. – 412 б.
Мәмбетқазиев Е. Табиғат қорғау /Е.Мәмбетқазиев, Қ.Сыбанбеков
//Дүние. – 2004. - № 5. – 28-31 б.
Мәмбетқазиев Е. Табиғат қорғау /Е.Мәмбетқазиев, Қ.Сыбанбеков
//Дүние. – 2004. - № 2. – 12-14 б.
Мәмбетқазиев Е. «Екі диплом беретін еркін университет»: [Өскемендегі
Қазақ-американ еркін университетінің ректоры Е.Мәмбетқазиевпен сұхбат]
/сұхбаттасқан М.Берікбол //Жас Алаш.- 2004. – 27 шілде.
Мәмбетқазиев Е.Ә. Уақыт талабы туғызған өзгерiстер:[бiлiм беру
жүйесiн жетiлдiру] /Е.Ә.Мәмбетқазиев // Қазақстан жоғары мектебi. – 1995. -
№ 1. – 7-10 б.
Ол туралы:
Мәмбетқазиев Ережеп Әлхайырұлы //Қазақстан: Ұлттық энциклопедия.
Т.6. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, 2004. –
420-
421 б.
Мәмбетқазиев Ережеп Әлқайырұлы //Қазақстан Республикасының білім
министрлері: биобиблиографиялық көрсеткіш. – Алматы, 2001. – 71-73 б.
Мәмбетқазиев
Ережеп
Әлхайырұлы:
[
өмірбаян] // Шығыстың аймақтық хабаршысы. – 1999. - № 1. – 5-8 б.
Мәмбетқазиев Ережеп Әлхайырұлы //Қазақстан Республикасының
білім министрлері : библиографиялық көрсеткіш /құраст. С.С. Бүркітбаева
/ ҚР Білім және ғылым министрлігі, Республикалық ғылыми-педагогикалық
кітапхана. – Алматы, 2001. - 84 б.
Елубай О. Өмiрiмен өзектес бiлiм ордасы: [Шығыс Қазақстан мемлекеттiк
университетiнiң ректоры Е.Мәмбетқазиев туралы] /О.Елубай //Егемен
Қазақстан. – 1995. – 14 қараша.
Достарыңызбен бөлісу: |