Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Ӛрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы ақФ

1 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ  
«ӚРЛЕУ» БІЛІКТІЛІКТІ АРТТЫРУ ҰЛТТЫҚ ОРТАЛЫҒЫ АҚФ  
 
Астана қаласы бойынша педагогикалық қызметкерлердің  
біліктілігін арттыру институты 
 
 
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН  
ФАО «НАЦИОНАЛЬНЫЙ ЦЕНТР ПОВЫШЕНИЯ КВАЛИФИКАЦИИ «ӚРЛЕУ» 
 
Институт повышения квалификации педагогических работников по 
г.Астана 
 
 
«Педагогтің білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы кәсіби дамуы»  
халықаралық on-line семинардың  
МАТЕРИАЛДАРЫ 
31 наурыз 2016 ж. 
 
 
МАТЕРИАЛЫ 
Международного on-line семинара 
«Профессиональное развитие педагога в условиях обновления содержания 
образования» 
31 марта 2016 г. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Астана, 2016 

2 
 
Рекомендовано к изданию ФАО «НЦПК «Ӛрлеу» ИПК ПР по г. Астана 
Под общей редакцией Саиновой Л. А. 
 
 
Редакционная  коллегия: Чокушева  А. И., Сайлыбаев А. А., Асамбаев М. Ж., 
Ахметова  К.  К.,  Дуйсебаева  М.  Ж.,  Бегалина  О.  А.,  Нурмаганбетова  В.  И., 
Бурабаева  Р.  С.,  Нурмагамбетова  Ж.  С.,  Даулетбаева  Г.  К.,  Карагозина  М.  И., 
Бадел А., Клименко Н. А., Боранбаева Л. К. 
 
 
Педагогтің  білім  беру  мазмұнын  жаңарту  жағдайындағы  кәсіби  дамуы  / 
Профессиональное  развитие  педагога  в  условиях  обновления  содержания 
образования: Материалы Международного on-line семинара. 31 марта 2016 г. - 
В 2-х томах.– Том
 
2.
 
- Астана, 2016, - 343 с. 
 
 
В  сборнике  представлены  материалы  Международного  on-line  семинара  по 
проблемам  профессионального  развития  педагогов  в  системе  повышения 
квалификации.  Представлены  выступления,  прозвучавшие  на  пленарном  и 
секционном заседании
 
on-line семинара, а также статьи заочных участников. 
Сборник  адресован  специалистам  системы  повышения  квалификации 
педагогов, а также широкому кругу читателей.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© ФАО «НЦПК «Ӛрлеу» ИПК ПР по г. Астана, 2016 
 

3 
 
ТЕХНИЧЕСКОЕ И ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ
 
 
АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ НЕГІЗІНДЕ ҚҰЗІРЕТТІЛІКТІ 
ҚАЛЫПТАСТЫРУ
 
 
Абдрахманова Айбарша Сагингалиевна, 
Информатика пәні оқытушысы 
Оқытушы, Каспий ӛңірінің қазіргі  
замандағы колледжі, Атырау қаласы,  
abdrakhmanova91@mail.ru 
 
Қазіргі  таңда  еліміздің  білім  беру  жүйесіндегі  реформалар  ӛзгерістер  мен 
жаңалықтар әрбір педагог қауымының ойналуына, ӛткені мен бүгінгі, келешегі 
мен  болашағы  жайлы  толғануына,  жаңа  идеялармен,  жаңа  жүйелермен  жұмыс 
жасауына негіз болып отыр.  
Егеменді  еліміз  әлемдік  білім  кеңістігінен  орын  алу  мақсатын  ұстанып 
отыр, қарыштап нық қадам басып келеді. Ӛркениетті елдер қатарына кӛтерілуді 
кӛздеген  елімізді  ғылыми  техника  дамып,  экономикамыз  ӛрістеп,  кӛзделген 
мақсаттар мен міндеттерге жол ашыулуда. Жаңа ғасыр мұғалімі жаңа нарықтық 
экономика  заманына  сай  құзырлы  болуы  үшін  үнемі  ізденіс  үстінде  болуы 
қажет. 
Ғылыми-техникалық 
прогрестің 
негізгі 
белсені 
- 
қоғамды 
ақпарраттандыру  болатын  жаңа  кезеңіне  енді.  Қоғамды  ақпараттандыру  - 
экономиканың,  ғылымның,  мәдениеттің  дамуының  негізгі  шарттарынның  бірі. 
Осы мәселені шешудегі басты міндет білім беру ордаларына жүктеледі. 
Қазақстан  Республикасы  12  жылдық  білім  беру  тұжырымдамасында 
педагог  мамандардың  кәсіби-  тұлғалық  құзыреттілігін  қалыптастыру  басты 
мақсат  екендігін  анықтай  отырып,12  жылдық  білім  беруде  педагог 
тӛмендегідей құзыреттіліктерді міндетті деп кӛрсетті. 
1.
 
Арнайы құзыреттілік - ӛзінің кәсіби дамуын жобалай білетін қабілет. 
2.
 
Әлеуметтік құзыреттілік - кәсіптік қызметімен айналысу қабілеті. 
3.
 
Білім беру құзыреттілігі-педагогикалық және әлеуметтік психологияның 
негіздерін  қолдана  білу  қабілеті.  Бұл  қазіргі  ұстаздардан  шәкіртті  оқытуда, 
білім  беру  де,  тәрбиелеп  ӛсіруде  белгілі бір  құзыреттіліктерді  бойына  сіңірген 
жеке тұлғаны қалыптастыруды талап етеді. 
Соңғы  жылдары  ғылыми-  педагогикалық  еңбектерде  кәсіби  құзыреттілік 
дайындық  сапасына  қойылатын  талап  немесе  кәсіби  теориялық  білімдері  мен 
практикалық  біліктігі,  тәжірибеден  ӛткізілген  кәсіби  маңызды  сапасы  ретінде 
қарастырылады.  Біздің  ойымызша,  құзырылықты  білімін,  біліктілігін, 
дағдысын,  ең  бастысы  -  тұлға  мүмкіндігін  бағалаудың  критериі  мақсатында 
қарастыру құзырлылық маңызын толық аша бастады . Олай болса, құзырлық  - 
нәтижеге  бағдарланған  жаңа  білім  беру  жүйесінің  сапалық  қасиеті  ретінде 
әлеуметттік және ӛмірлік кӛз  қарастарда қамтитын  құндылықтарды есепке алу 
қажет. 

4 
 
Құзырыттіліктің  негізгі  қасиеттері:  әлеуметтік  кӛз  қарасы,  тәжірибесі, 
интеллектісі, тектілігі болып табылады. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Белгілі  ғалымдар  С.  Шишов  пен  В.  Кальнейдің  ӛскелі  ұрпақтың  бойына 
білім мекемелері тӛмендегідей құзырлықты қалыптастыруы тиіс деп есептейді: 
-
 
Саяси  және  әлеуметтік  құзырлықтар.  Олар  адамның ӛзіне  жауапкершілік 
ала алуында. 
-
 
Кӛп  мәдениетті  қоғамда  ӛмір  сүре  алуға  байланысты  құзырлықтар.  Ұлт 
аралық келісім, басқа мәдениет, ӛзге ұлт ӛкілдерін құрметтеу. 
-
 
Жазбаша  жіне  ауызша  қарым  -  қатынас  жасай  алу  құзырлығы.  Бұл  әрбір 
адам  үшін  аса  маңызды  мәселе,  бұл  сонымен  қатар  бірнеше  тілді  білуде 
жатқызылады. 
-
 
Ақпараттық қоғамға ӛмір сұре алуға байланысты құзырлықтар. Бұл жаңа 
технологияларды  меңгеру,  ақпараттар  ағымынан  қажеттісін  таба  білу,  оған 
сыни баға беру деген мағынаны береді. 
-
 
Тұлғаның  жеке  және  қоғамдық  ӛмірінің  негізі  болып  табылады  -  ӛмір 
бойы білім алуға қабілеттілік. 
Аталған  деңгейлердің  даму  шыңына  жеткен  мұғалімді  біз  аппараттық  - 
коммуникациялық  құзырлығы  қалыптасқан  тұлға  деп  атай  аламыз.  Осы 
құзыреттілік қасиеттерді жеке  тұлға деп қарастырып отырған баланың бойына 
дарытуға педагог қауымының білім беру арнайы әлеуметтік құзыреттіліктерінің 
жан-жақты болуы талап етіледі. Егер педагог ӛзінің кәсіби ӛсу жобасын дұрыс 
жолға  қоя  отырып,  ӛзінің  кәсіптік  қызметіне  нақты  берілу  арқылы  тұлғаның 
алған  білімін  ӛмірде  қолдана  білетіндей  тапсырмалар  жүйесін  ұсына  алатын 
жағдайда  болғанда  ғана  оқушы  құзыреттілігін  қалыптастыруға  мүмкіндік 
табады.  Білім  сапасы  білім,  біліктілік,  дағды,  тұлғаның  қасиеттері, 
қабілеттерімен  бағаланса,  тұлға  педагогикалық  объект  ретінде  меңгерілетін, 
қалыптасатын  адам  тәжірибесі  ретінде  қарастырылады.  Ӛскелең  жас  ұрпақ 
ақпараттық  мәдениетті,  салауатты  болуы  үшін  -  ақпаратты  қажет  кезін  сезіну, 
оны  тауып  алуға,  бағалауға  және  тиімді  қолдануға  қабілетті,  ақпарат 
сақталатын  дәстүрлі  жіне  автоматтандырылған  құралдарын  пайдалана  біліуі 
Құзыреттіліктердің тәсілдері 
Нақты болып жатқан 
құбылыстарды 
құбылыстар 
Адамдар арасындағы 
байланыста өзін-өзі 
тану, бағалау 
Құқықтық нормдағы 
жағдайларды шешу 
Жаңа техника мен 
технологияларды 
меңгеру 
Өмірдегі отбасы мүшесі, 
қоғамның мүшесі 

5 
 
керек.Жалпы, ақпараттық мәлениетін қалыптастыруда факторлардың екі тобын 
бӛліп  кӛрсету  қажет.  Біріншісі  -білім  алушы  оқушылардың  ақпараттық 
мәдениетін қалыптастыру: 
-
 
Дербес компьютердің болуы; 
-
 
Инетернет және электронды пошта ; 
-
 
Жалпы оқытылу пәндеріне деген қызығушылық ; 
-
 
Белгілі бір бағыттағы ақпараттық қажеттілік; 
-
 
Оқушылардың ғылыми шығармашылық пен жұмыстануы; 
Екінші  тобына  білім  беру  ұйымдарындағы  мамандардың  ақпараттық 
мәлениетін қалыптастыру жатады: 
–
 
Білім  беру  ұйымдарында,  оқу  кабиненттерінде  компьютерлік  базаның 
болуы; 
–
 
Педагогикалық 
қызметінде 
коммуникациялық 
технологияларды 
қолдануға деген қызығушылық; 
–
 
Компьютерлік сауаттылық ; 
–
 
Біліктілік кӛтеру арнайы курстары; 
–
 
Электрондық оқу -әдістемелік кешендердің болуы. 
Ғалымдардың 
ақпараттық 
коммуникациялық 
құзырлықты 
қалыптастырудың  базалық,  жалпы  және  кәсіби  кезеңдерін  бӛліп  кӛрсетіп, 
ақпараттық  технологияларды  оқу  қызметінде  қолдану  мен  кәсіби  міндеттерді 
шешуде  қолданудың  ара  жігін  ашып  кӛрсетеді.  Бүгінде  білім  беруді  одан  әрі 
ақпараттандырудың  кезеңі  мазмұндық  тұрғыда  болады  және  компьютерлік 
салауаттылықтан  жеке  тұлғаның  ақпараттық  мәдениетінің  іргелі  операциялық 
негіздеріне  ауысуды  білдіреді,  мұнда  әрбір  оқушы  ақпаратқа,  қазіргі 
ақпараттық  технологияларға  назар  салып  қана  қоймай,  оны  тиімді  қолдана 
білуі,  интернет  ғаламдық  ақпарат  келісін  пайдалана  алуы  тиіс.  Оқыту  ісінің 
тиімділігі  мен  сапасы  кӛбінесе  ӛздігінен  оқып  үйрену  процесін  тиімді 
ұйымдастыру мен пайдаланатын материалдардың сапасына тәуелді болады.  
Сабақ  ӛткізу  барысында  оқущылардың  қабілетіне,  білім  деңгейіне, 
ынтасына 
қарай 
топқа 
бӛліп, 
ӛз 
бітімін 
еңбектенуге, 
ізденуге, 
шығармашылыққа  баулып,  саббаққа  ынтасын  арттырып,  тасырманы  орындау 
барысында жіберілген қателер мен кемшіліктерді  уақытында анықтап түзетуге 
мүмкіндік  беру  керек.  Оқушылардың  есте  сақтау  қабілеттерін  дамыту  үшін 
қолданбалы  программалар  кӛмегімен  бірнеше  түрлі  дұрыс  сұрақ  санын 
анықтайтын,  автоматты  түрде  бағасын  қоятын  тест  тапсырмаларын  сабаққа 
үнемі  қолданамын.  Сондай-ақ  тірек  сызбалар,  семантикалық  карта  толтыру, 
электрондық  оқулықтарды  пайдалану  арқылы  отырып  оқушылардың  ойлау 
қабілеттерін дамытуға болады. 
Алынған  тақырыпты  басшылыққа  ала  отыра  және  істелінген  жұмыстарды 
қорытындылай  келе  ӛзін  ӛзі  бағалай  білетін,  шығармашылық  деңгейі  жоғары 
жан жақты тұлға қалыптастыра отыра, оқушының білім сапасын кӛтеріп, алған 
білімдерін ӛмір ұштастыруға бағыт беріп оқушы құзырлығын дамытуға болады. 
XXI  ғасыр  -  жаңа  ақпараттық  технологиялар  ғасыры.  Қазіргі  кезде 
компьютер  адам  ӛмірінің  барлық  саласына  толық  енгізілді.  Сондықтан  да 

6 
 
ұстаздардың алдында тұрған ең негізгі ортақ міндет - ӛмірге икемделгіш, заман 
ағымына ілесе алатын жаңа тұлғаны тәрбиелеу. Соның бір бағыты - компьютер 
тілін  үйрету  болып  табылады.  Мұғалім  -  қазіргі  мектепке  шығармашылық 
ізденіс  қабілеті  дамыған  жаңа  педагогикалық технологияларды  жете  меңгерге, 
мамандық  шеберлігі  қалыптасқан  бір  уақытта  педагог  -  психолог  және  оқу 
процесін ұйымдастырушы технолог бола білу керек. 
Жаңа  технологиялар  педагоктың  мүмкіндігін  күшейтетін  құрал. 
Компьютер  мүмкіндіктері  психология  мен  дидактика  тұрғысынан  талданып, 
керек кезінде педагогикалық талаптарға сай қолдануы керек. Қазіргі кезде әрбір 
бала дарынды,  ӛзін-ӛзі  дамытуға  қабілетті.  Оқытуда  ақпараттық технологияны 
қолданудың  түрлі  әдістері  бар,  бірақ  оның  ішінде  ең  қарапайым  Microsoft 
PowerPoint  бағдарламасы  арқылы  дайындалатын  кӛрмелер.  Бұл  жерде 
компьютер  әрі  тақта,  әрі  оқулық,  әрі  дидактикалық  материалдың  рӛлін 
атқарады.  Жаңа  технологиялар  оқушыларды  оқытуда  инновациялық  әдістер 
мен  құралдарды  пайдалану  есебінен  білім  сапасын  кӛтеруге,  жұмылдыруға, 
адаптацияға,  ойлау  қабілетін  негіздеуге  септігін  тигізеді.  Сабақ  кезінде 
слайдтарды  (PowerPoint)  пайдалану  дәстүрлі  әдістерімен  салыстырғанда 
сабақтың  динамикасын,  кӛрнекілігін,  ақпараттың  ӛте  жоғары  деңгейін 
қамтамасыз  етеді,  математикаға  деген  қызығушылығын  арттырады.  Сабаққа 
дайындық  барысында  электрондық  оқулықтар,  Internet  желісінің  ақпараттар 
қолданымын. 
Заман  ағымына  қарай  күнделікті  сабаққа  интерактивті  тақтаны  мынадай 
кезеңдерге пайдаланамын: 
Жаңа  тақырыпты  ӛту  барысында  ӛту  барысында  дәлелдеулер,  кейбір 
есептерді  «кілт»  ретінде  шығару  жолдарын,  сызбаларды,  графиктерді  слайдқа 
жазып кӛрсету уақытты үнемдесе, әрі оқушының қызығушылығын арттырады: 
Слайдты пайдалану сабақ процесінің тӛмендегідей кезеңдерінде маңызды: 

 
Үй тапсырмасын тексеру барысында; 

 
Ӛзіндік, бақылау жұмыстарын ӛткізу барысында; 

 
Тест арқылы тексеру барысында; 

 
Сергіту кезеңі - сӛзжұмбақтар, ребустар шешу барысында; 

 
Ойын ӛткізу; 

 
Бекіту, пысықтау кезеңінде; 

 
Электрондық оқулықты пайдалану кезеңінде; 
Ақпараттық  технология  құралдарын  математика  пәнінде  пайдалану 
оқушының  шығармашылық,  интелектуалдық  қабілетінің  дамуына,  ӛз  білімін 
ӛмірде  пайдалана  білу  дағдыларының  қалыптасуына  әсері  мол.  Сабақты 
түсіндіру  барысында  мұғалім  тақтаның  алдында  тұрып  жасырулы  ақпаратты 
және  обьектілерді  кӛрсете  алады  және  ӛзгертеді.  Тапсырманы  орындау 
бойынша  ауызша  түсіндіру  жүргізіледі,  интерактивті  тақтаны  пайдалану 
арқылы  теориялық материалдар  қайталанады.  Қажетті  жағдайда  мұғалім  тақта 
арқылы  есеп  шығаруды,  құрал  саймандарды  қолдануды  кӛрсетіп,  түсіндіреді. 
Сабақтың  соңында  қолданылған  материалды  есте  сақтап,  қажет  жағдайда 
қайталап қолдана алады. Сонымен, интерактивті  тақта оқушылардың ойын бір 

7 
 
ортаға  жинақтап,  қажетті  ақпаратты  ӛңдеу  арқылы  жалпыланған  біліктілікті 
қалыптастыратын тиімді құрал болып табылады. 
Технологияны  пайдаланудың  тӛмендегідей  артықшылықтары  бар:  білім 
мазмұнын  заман  талабына  сай  болуы,  болашақта  қажетті  білімді  толығымен 
алу,  білімді  ӛздігімен  меңгеру,  ӛзін-ӛзі  бағалай  алуы,  ӛз  күшіне  сенімділіктің 
болуы,  ӛз  жетістігін  кӛре  алуы,  оқушыны  ізденіске,  шығармашылыққа 
бағыттайды.  Елбасы  атап  кӛрсеткендей  «Қазіргі  заманда  жастарға  ақпараттық 
технологиямен  байланысты  әлемдік  стандартқа  сай  мүдделі  жаңа  білім  беру 
ӛте-мӛте  қажет»  -  жас  ұрпаққа  білім  беру  жолында  ақпараттық  технологияны 
оқу үрдісіне оңтайландыру мен тиімділігін арттырудың маңызы зор. 
Іс  тәжірибемде  ақпараттық  технологияның  барлық  мүмкіндіктерін 
пайдалана  отырып,  оқушылардың  шығармашылық  даралығын  қалыптастыру 
үшін  сабақта  тӛмендегі  іс-шараларды  қолданудың  маңызы  зор  екенін 
байқадым. 
Әдебиеттер: 
1. Қ.Жүнісханов. «Бәсекеге қабілетті тұлға тәрбиелеу». 2008ж. 
2. 
Г.Әтежанова. 
«Психологиялық-педагогикалық 
құзырлықты 
қалыптастырудағы жаңа формация мұғалімнің рӛлі». Қазақ тілі, №4 2008ж. 
3. Республикалық ғылыми-әдістемелік, педагогикалық журнал №1 - 2012ж. 
 
 
САБАҚТА ЖОБАЛАУ ӘДІСТЕРІН ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ
 
 
Акибаева А. О.,  
биология пәнінің мұғалімі 
Тараз политехникалық колледжі, Тараз қаласы 
anarka2687@mail.ru 
 
Жобалау әдісі оқытудың жаңа әдісі болып табылады.  Жобалау әдісі - оқу 
үрдісін  жекешелеуге,  оқушыға  жоспарлау  барысында  ӛзінің  тәуелсіздігін 
кӛрсетуге,  тапсырмалар  орындағанда  шығармашылығын  кӛрсетуге  мүмкіндік 
беретін  кешенді  оқыту  әдісі.  Жобалар  әдісін  технология  деп  есептеуге 
болмайды  -  ол  басқа  әдіс-тәсілдермен  бірге  нақты  бір  мақсаттарға  жету  үшін 
қолданылады. 
Жобалау  әдісінде  ең  алдымен  оның  болашақ  жоба  аумағы  таңдалады. 
Келесі маңызды мәселе  - жобаның ұзақтығы.  Жоба бір сабаққа  немесе одан да 
ұзақ  уақытқа  есептелуі  мүмкін.  Бірінші  жағдайда  жобаға  тек  бірнеше  оқушы 
қатысуы  мүмкін,  ұзақ  уақытқа  есептелген  жағдайда  әрбір  оқушы  немесе 
оқушылардың шағын тобы ортақ үлкен жоба шеңберіндегі жеке тақырыптарды 
алады. Үштен кӛп оқушыдан тұратын топты құрған қолайсыз - үлкен топтардың 
жұмысын құру мәселелер тудырады [1]. 
Жобаның  ортақ  тақырыбы  мұғалімнің  тапсырмаларына  байланысты 
таңдалады. Оқушыға немесе топқа берілген нақты тақырып жалпы тақырыппен 
үйлесуі керек.  

8 
 
Жобаны  жүргізуге  уақытты  қалай  табуға  болады.  Ең  алдымен,  жоба 
формасында  қайталауды,  әсіресе  оқу  жылы  соңында  жалпылама  қайталауды 
ұйымдастырған  жӛн.  Сонымен  қатар,  информатикада  жобамен  жұмыс 
жасаудың  жаңа  материалды  оқумен  қатар  сәтті  жүретін  бӛлімдер  де  бар. 
Мысалы,  "есептерді  компьютерде  шешудің  кезеңдері",  "Үлгілеу  және 
Есептеуіш эксперимент" және т.б. 
Жобамен жұмыс жасау кезінде мұғалім консультант рӛлінде болады, бұл 
жерде  оған  біршама  даярланған  оқушылар  кӛмектеседі.  Ең  дұрысы,  егер 
оқушылар  есептің  қойылымын  анықтауды  ӛз  бетінше  жүргізсе.  Ол  үшін 
мұғалім оларды бұрын орындалған жобалармен таныстырса жеткілікті.  
Жобамен  жұмыстың  нәтижелері  міндетті  түрде  сыныпта  жариялануы  керек. 
Жұмысты  кӛпшілік  алдында  қорғау  жобалар  әдісінің  ең  маңызды  бӛлігі  болып 
табылады,  себебі  ол  оқушыларға  жұмыс  барысында  алынған  білімдерін 
қорытындылап, жүйелеуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, сабақты ӛткізу формасы 
классикалық семинар болу міндетті емес, ойын да болуы мүмкін. Егер жазбаша есеп 
беру  қарастырылса,  онда  оған  қойылатын  талаптар  алдын  ала  құрылады. 
Жобалардың  кӛпшілік  алдында  қорғалуы  эемтиханды  ӛткізу  формасы  да  болуы 
мүмкін. 
Жобалау  әдісі  оқытудың  топтық  формаларымен  сәйкес  келеді,  бұл  әдіс 
әрқашан қандай да бір мәселенің шешімін болжайды. 
Информатикадағы  жобалау  әдісі  есептің  шешімін  табудың  жүйелік 
тәсілінің  дағдыларын  қалыптастырумен,  жұмыс  үрдісі  кезінде  тәуелсіздігінің 
артуымен және мұғалім мен  оқушының арасындағы қатынас  стилін орнатумен 
сипатталады. 
Жалпы  жобалау  белгілі  бір  қасиеттеріне  қарай  топтастырылады  және 
оларға  қойылатын  шарттар  мен  талаптарына  сай  келеді,  атап  айтсақ 
тӛмендегідей типтегі жобаларды ұсынуға болады:  
1.
 
Демонстрациялық жобалау;  
2.
 
Зерттеушілік жобалау; 
3.
 
Шығармашылық жобалау;  
4.
 
Рольді - ойындық жобалау;  
5.
 
Ақпараттық жобалау; 
6.
 
Үйретуші жобалау; 
7.
 
Моножобалау; 
8.
 
Пәнаралық жобалау;  
9.
 
Тәжірибелі және бағдарлы жобалау;  
10.
 
Қысқа мерзімді жобалау; 
11.
 
Ойын жобалауы [2].  
Жобалау 
мен 
шығармашылық. 
Жобалауды 
шығармашылықпен 
байланыстыратындар 
кӛп, 
олар 
жобалауды 
жаңа 
шығармашылық 
мүмкіндіктерді  ашу  деп  түсінеді.  Алайда  бұл  түсінік  дұрыс  емес. 
Шығармашылық  бұл  -  жаңаның  пайда  болуы.  Бұл  жерде  жобалаумен 
байланысы  бар,  бірақ  шығармашылықтың  жобалауға  айналуы  үшін  уақыт 

9 
 
факторы  негізге  алынып,  нақты  нәтижені  елестету  керек.  Алайда 
шығармашылықты нақтылықпен байланыстыру мүмкін емес.  
Жобалау  мен  басқару.  Практиканың  қандай  бір  түрінде  ӛзгерістерді 
жобалап,  іске  асырып,  оларды  басқарғанда  ғана  біздің  жұмысымыз  алға 
басады.  Қазіргі  кезде  менеджмент  сӛзі  пайда  болды,  ол  басқару  дегенді 
білдіреді.  Білімде  де  менеджмент  сӛзі  қолданылады.  Қазіргі  таңда  білім  алу 
түрлері  де  кӛбейді,  ол  территория  мен  уақытқа  қарай  бӛлінеді.  Осыған  орай 
ӛзінің білім алу процесін басқару, білім алғандағы нәтижені жобалау міндетті 
түрде  қажет  болды.  Сонымен  практика  нысанында  пайда  болған  жобалау 
үлкен  әлеуметтік  контекстке  шығады.  Осының  бәрі  әлеуметтік  ғылымдардың 
басты мәселесіне жобалаудың білімдегі орнын жатқызады. 
Жобалау  мен  даму.  Жобалау  теориясында  белгілі  бір  мәселенің  дамуына 
әкелетін  ӛзгерістер  айтылған,  яғни  біз  тек  мәселенің  ӛзгеруіне  әкелетін 
жобаларды қолдануымыз керек. Бірақ бұл тек теорияда қолданылады, яғни біз 
жасаған  жұмысымыз  оның  нәтижесіне  тең  емес.  Мысалы,  гүл  отырғызу 
мақсаты,  отырғызатын  орны,  жасалған  жұмыстар  мен  гүлдердің  ӛзі  жобалау 
болып табылады.  
Жобалаудың құрылымы: 
- нақты нәтиже шығару жобасы; 
- нақты мәселенің талдауы; 
- нақты уақыт белгілеу; 
- жұмыс жүргізу жобасы; 
- нәтиже шығару. 
Жоба  белгілі  бір  тақырып  бойынша  құрастырылады.  Ол  оқушының 
қызығушылығына  орай  таңдалуы  мүмкін.  Жобалау  жұмысын  орындаудағы 
талаптар тӛмендегідей: 
- Оқыту жобасының классификациясын таңдау; 
- Жоба презентациясын дайындау; 
- Жобаға баға беру критериилерін айқындау; 
- Жасалған жобаның нәтижесіне баға беру; 
- Жобалау  әдісін  оқытудағы  мұғалімдердің  мақсаты  мен  міндеттерін 
айқындау [3]. 
Жобамен жұмыс жасаудың кезеңдері : 
Іздеу кезеңі:  
- Мәселені іздеу және талдау.  
- Жоба тақырыбын таңдау. 
- Кезеңдер бойынша жобалау іс-әрекетін жоспарлау.  
- Жоба тақырыбы бойынша ақпаратты жинақтау, зерделеу, ӛңдеу. 
Конструкторлық кезеңі:  
- Жоба тапсырмасының оңтайлы шешімін іздеу.  
- Дизайн талаптарын ескере отырып, құрылым нұсқаларын зерттеу.  
- Дайындау технологиясын таңдау.  
- Экономикалық баға беру. 
- Экологиялық сараптама жасау. 

10 
 
- Конструкторлық және технологиялық құжаттарды құрастыру. 
Технологиялық кезең:  
- Жобаны тәжірибеде жүзеге асырудың жоспарын құру, қажет 
материалдарды, құралдарды және құрылғыларды таңдау.  
 - Жоспарланған технологиялық операцияларды орындау.  
 - Сапаға ағымдық бақылау жасау.  
 - Қажет болған жағдайда құрылымға және технологияға ӛзгерістер енгізу. 
Қорытынды кезең:  
        - Жобаның орындалуының сапалық бағасы.  
        - Жобаның орындалуындағы нәтижелерді талдау.  
- Жобалаудың нәтижелерін қолданудағы мүмкіндіктерді зерделеу (кӛрме, 
сату, жобалар банкіне қосу, жариялау) [4]. 
Біз  жобалаудың  екі  түрін  осы  мақалада  қарастырмақпыыз.  Олар 
демонстрациялық  және  үйретуші  жобалау.  Бұл  жоба  түрлерін  Visual  Basic 
бағдарламасында жасадық және 9-сынып информатика пәніндегі «Графикалық 
объектілерді программалау» тақырыбына арналған. 
Демонстрациялық  жобалау  -  демонстрациялаушы  жоба  кӛп  жағдайда 
оқушылардың  фантазиясына  байланысты  құрылады.  Оларды  орындау 
нәтижесінде  қандай  да  бір  демонстрациялаушы  программа  алынуы  керек. 
Мысал  ретінде  «Сағат»,  «Светофор»,  «Айналу  денелері»,  «Сӛзжұмбақ», 
«Фраза»,  «Караоке»,  «Жарнама»,  «Ауа  райы»,  «Музыкалық  үзіліс»  және  т.б. 
алуға болады.  
Үйретуші жобалау - бұндай жобалау оқушыға жаңа білімдерді ӛз бетінше 
әрі  қызықты  түрде  меңгеруге  мүмкіндік  береді.  Мысалы  «Рим  цифрлары», 
«Жазба кітапшасы», «Тест», «Магиялық квадрат», «Кӛбейту кестесі», «Европа 
елдері» және т.б.  
  Қорыта  айтатын  болсақ,  жобалау  әдісі  -  бұл  оқу  жүйесі,  оқу  үрдісінің 
ұйымдастырылған  моделі,  ол  оқушылардың  интеллектуалды  және  физикалық 
мүмкіндіктерін  жаңа  жобаларды  құру  үрдісінде  шығармашылық  қабілеттерін 
дамыту жолымен ӛзіндік тұлғаны жүзеге асыруға бағытталған. 
  Теориялық  тұрғыдан  жобалау  -  белгілі  бір  мәселенің  ӛзгеруі,  дамуы  деп 
танимыз.  Жобаның  құрылымы  мәселенің  талдауынан  басталып,  оны  шешіп 
нәтижесіне жету үшін жасалатын қадамдардың жобалауынан тұрады. Жобалау 
жұмысында ой ӛрісінің дамуы, критикалық ойлау, креативтілік, сонымен қатар 
мәселелерді шешу қабілеті пайда болады.  
  Мұғалім  оқушыны  ӛз  бетімен  білім  алып,  алған  білімін  арнайы 
рәсімдеумен  жобалау  әдісі  арқылы  дәлелдей  білуге  үйретеді.  Осы  жұмыстың 
арқасында  мұғалім  мен  оқушының  арасында  шығармашылық  байланыс,  жаңа 
кӛзқарас  пайда  болады.  Мектеп  қабырғасында  оқушыда  зерттеу,  іздеу, 
анықтау,  дәлелдеу,  синтез,  анализ  жасау  дағдылары  қалыптасады  және 
жобалау  әдісі  белгілі  мерзімге  берілуіне  байланысты  оқушы  уақытты 
ықшамдап үйренеді. Бұл келешекте оқушының ӛз ӛмірінде пайдалануға қажет 
қасиет пен дағды.  
 

11 
 
Әдебиеттер: 
1. Бабанский Ю.К. Проблемы повышения эффективности педагогических 
исследований. //Педагогика, 1982-192с. 
2. Егоров В.В. Организация и технология научных исследований. // 
Новосибирск. ОАО «Новосибирское книжное издательство» 2006-426 с. 
3. Нұрғалиева Г.К. Педагогические исследования в области 
информатизации образования//. Вестник Академии пед.наук Казахстана 2005 
№1. 
4. Рубинштейн С.Л. О мышлений и путях его исследования. М: 
Педагогика, 1958-87с. 
5. Селевко Г.К. Опыт системного анализа современных педагогических 
систем //Школьные технологии 1996г. №6 
6. Фазылова Р.Л. Проект на уроках немецкого языка \ Иностранный язык в 
школе.-1999 г. №.3 
 
 
РАЗВИТИЕ КАЗАХСТАНСКОЙ ПЕДАГОГИКИ
 
В РАМКАХ ДЕМОКРАТИЗАЦИИ ОБЩЕСТВА
 
 
Алдажарова Г. Т., 
Заместитель директора по профессиональному обучению 
ГККП «Строительно-технический колледж» 
г. Астана, gau_8383@mail.ru 
 
Профессия  педагога,  являющаяся  одной  из  самых  древнейших  в 
человеческом  обществе,  всегда  считалась  не  только  ответственной,  но  и
 
сложнейшей.  В  трудах  мыслителей  прошлого  подчеркивалась  необходимость 
для человека, избравшего путь наставника подрастающего поколения, иметь не 
только  интерес,  предрасположенность  к  педагогической  деятельности,  но  и 
соответствующую  подготовленность.  «Содержание  и  пути  достижения  такой 
подготовленности  разрабатывались  постепенно  многими  поколениями 
учителей-практиков и педагогов-теоретиков» 
Осмысление  многообразия  составляющих  понятие  «подготовленность» 
(или  «готовность»)  педагога  в  образовании  к  педагогической  деятельности 
позволило выделить категорию
 
педагогической компетентности. Семантически 
данная  категория  восходит  к  понятиям  «компетенция»  и  «компетентный». 
Компетенция (от лат. Соiтiрееniа принадлежность по праву) - круг полномочий 
какого-либо органа или должностного лица; - круг вопросов, в которых данное 
лицо обладает познаниями и опытом.  
Компетентный  (от  лат.  Соiтiрееn  соответствующий,  способный): 
обладающий  компетенцией;  знающий,  сведущий  в  определенной  области. 
Следовательно,  компетентность  есть  по  существу  -  обладание  компетенцией; 
обладание  знаниями,  позволяющими  судить  о  чем-либо.  В  нашем  случае 
обладании  компетенцией  не  только  в  сфере  педагогике  дополнительного 

12 
 
образования детей, но и обладание специфическими знаниями, позволяющими 
проектировать  и  реализовывать  деятельность  туристско-краеведческого 
профиля. 
Если  компетенцию  в  какой-то  мере  могут  личности  предоставить  (круг 
полномочий),  то  компетентность  личность,  главным  образом,  приобретает 
сама,  познавая  действительность,  приобретая  опыт.  Иными  словами, 
компетентность  является  личностным  свойством  педагога  дополнительного 
образования  в  той  или  иной  предметной  области  деятельности.  Вопрос 
рофессиональной педагогической компетентности привлекал внимание видных 
отечественных  педагогов.  Одним  из  зачинателей  разработки  этой  проблемы 
является  П.Ф.Каптерев,  он  объясняет  свое  пристальное  внимание  к  облику 
российского педагога, прежде всего школьного учителя тем, что, по его словам, 
во второй половине ХIХ века. 
Cегодня  в  рамках  демократизации  и  реформирования  всей  системы 
образования  Республики  Казахстан  педагог  в  образовании  должен 
соответствовать новым задачам развития системы образования детей. 
В  XXI  веке  поток  информации  настолько  велик,  что  переработать  и 
запомнить  его  может  только  человек,  обладающий  экстраординарными 
способностями.  Креативность  -  это  ключ  к  профессиональной  успешности, 
востребованности,  это  уверенность  в  себе  и  своих  поступках,  это  элемент 
имиджа  человека.  Вот  почему  одна  из  наиболее  ярких  актуальных  проблем 
современного  образования  -  использование  интерактивных  методов  обучения 
учащихся, как способа развития креативности учащихся.  
Стратегические  задачи  развития  образования  Республики  Казахстан  до 
2030  года  и  закона  «Об  образовании»  Республики  Казахстан  определяют  цели 
общего 
среднего 
образования, 
учитывающие 
изменение 
парадигмы 
образования  от  «образования  на  всю  жизнь»  до  осмысления  необходимости  и 
возможности  «образования  на  протяжении  всей  жизни».  Поэтому  необходимо 
внедрять передовые технологии и методики, новые способы передачи знаний и 
развития  мотивации  обучающихся,  направленные  на  формирование 
креативного мышления. 
Развитие  системы  казахстанского  образования,  демократизация  общества 
повышают  стремление  педагогов  к  максимальному  использованию  передовых 
новаторских  технологий.  Самораскрытие,  самовоспитание,  самоактивность  и 
самореализация  личности  в  жизни  становятся  ориентиром  организации 
педагогического  процесса  в  школе.  Развитие  индивидуальности  каждого 
ребенка  требует  активного  включения  его  в  совместную  деятельность  с 
окружающими. 
Сегодня  среди  технологий,  представленных  образовательной  практикой, 
часто  используются  интерактивные  методы  обучения.  Они  предполагают 
взаимодействие  с  окружающими  и  полностью  вовлекают  детей  в  процесс 
обучения.  
Следует  признать,  что  сегодня  невозможно  достичь  цели,  решить  задачи 
обучения  cтудентов  без  создания  условий  для  самостоятельного  присвоения, 

13 
 
приобретения  и  осмысления  ими  знаний.  Задачи  современного  учителя  -  не 
преподносить знания ученикам, а создать мотивацию и сформировать комплекс 
умений учить самого себя. 
В  начале  информационного  XXI  века  ведущими  ресурсами  устойчивого 
развития  общества  становятся  именно  знания,  их  производство,  передача  и 
усвоение,  что  требует  изменений  во  всей  системе  обучения  и  подготовки 
будущих,  каковыми  являются  сегодняшние  учащиеся  школ,  да  и  настоящих 
специалистов.  Эти  обстоятельства  настоятельно  требуют  интенсифицировать 
образовательный  процесс  на  основе  внедрения  в  него  интерактивных 
технологий  обучения,  создания  психологически  комфортной  среды, 
обеспечивающей наиболее полное раскрытие творческого потенциала детей.  
В  настоящее  время  в  Казахстане  получили  развитие  различные  методы 
обучения, в том числе интерактивные методы, которые способствуют повыше-
нию  мотивации  и  вовлеченности  участников  в  процесс  совместного  решения 
проблемы.  Например,  Устемиров  К.,  Абдыкаримов  Б.А.,  Абдыров  А.М., 
Мусалимов Т.К., Кирабаева Ш.А. и др. изучают вопросы проблемного обучения, 
новых педтехнологий, поисковую активизацию учащихся, создающую ситуацию 
успеха,  творческого  сотрудничества:  «Интерактивное  обучение  формирует 
способность  мыслить  неординарно,  по-своему  видеть  проблемную  ситуацию, 
выходы из нее; обосновывать свои позиции, свои жизненные ценности; развивает 
такие  черты,  как  умение  выслушать  иную  точку  зрения,  умение  сотрудничать, 
вступать в партнерское общение, проявляя при этом толерантность...» - отмечает 
Абдыров А.М. 
Место  учителя  в  интерактивных  уроках  сводится  к  направлению 
деятельности учащихся на достижение целей урока, на развитие их креативных 
способностей.  Разрабатывается  план  урока,  обычно,  это  интерактивные 
упражнения и задания, в ходе выполнения которых ученик изучает материал.  
Общество  поставило  перед  образованием  задачу  воспитания  свободной, 
развитой  и  образованной  личности,  способной  жить  и  творить  в  условиях 
постоянно  меняющегося  мира.  Образование  призвано  помочь  личности  в 
саморазвитии:  научить  учиться,  действовать  в  разной  обстановке,  общаться, 
жить в ладу с самим собой, в обществе. 
Развитие  личности  зависит  не  только  от  врожденных  способностей 
человека,  социального  окружения,  но  и  от  его  собственной  позиции,  его 
мироощущения.  Большая  роль  в  воспитании  этих  качеств  отводится,  в 
частности, урокам истории. 
В  своей  педагогической  практике  часто  сталкиваешся  с  определенными 
трудностями:  во-первых,  имея  ограниченные  возможности  использования 
полученных  по  истории  знаний  вне  группы,  учащиеся  теряют  интерес  к  ее 
изучению;  во-вторых,  при  использовании  традиционной  методики  с  ее  идеей 
максимальной  помощи  детям  в  процессе  обучения  происходит  снижение 
уровня  самостоятельности  студентов.  Таким  образом,  возникает  конфликт 
между  целями  учения  и  стилем  преподавания,  который  мешает  развитию 
способности  учащегося  учиться.  Разрешение  данного  противоречия  находится 

14 
 
в  теории  проблемного  обучения  (авторы  Л.И.  Лернер,  И.И.  Махмутов.  М.Н. 
Скаткин). 
Проблемное  обучение  (Махмудов)-это  система  развития  учащихся  в 
процессе  обучения,  в  основу  которой  положено  использование  учебных 
проблем  в  преподавании  и  привлечение  студентов  к  активному  участию  в 
решении этих проблем. Под учебной проблемой понимают задачу, вопрос или 
задание,  решение  которых  нельзя  получить  по  готовому  образцу.  От  ученика 
требуется 
проявление 
самостоятельности 
и 
оригинальности. 
Не 
репродуктивное  восприятие  прошлого  и  настоящего,  а  выработка  личной 
гражданской  позиции  через  собственное  открытие  факта,  события,  его 
переосмысление  возможны  только  при  использовании  метода  проблемного 
обучения, который обеспечивает высокую мотивацию учащихся. 
Литература: 
1.  Адольф  В.А.  Теоретические  основы  формирования  профессиональной 
компетентности учителя. М., 1998. - 352 с. 
2.  Каптерев  П.Ф.  Дидактические  очерки.  Теория  образования  / 
Избр.пед.соч. - М., 1982. 
3. 
Козырев,  В.А.
 
Компетентностный  подход  в  педагогическом 
образовании:  монография.  / В.А.  Козырев,  Н.Ф.  Радионова,  А.Л.,  Тряпицина  и 
др. - СПб.: Изд-во РПГУ им. А.И. Герцена, 2005. 
4.  Козберг  Г.  А.  Формирование  профессиональной  компетентности 
учителя в первоначальной педагогической деятельности. Воронеж, 2000. 
 
 
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ МУЛЬТИМЕДЕЙНЫХ СРЕДСТВ 
 
ОБУЧЕНИЯ ДЛЯ
 
ФОРМИРОВАНИЯ ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ 
КОМПЕТЕНТНОСТИ БУДУЩЕГО СПЕЦИАЛИСТА
 
 
Бабаева Шолпан Мухамедиевна, 
магистр информационных систем 
преподаватель специальных дисциплин 
ГККП «Колледж транспорта и коммуникаций» г. Астаны 
 
Профессиональная 
компетентность 
в 
психолого-педагогической 
литературе 
понимается 
как 
интегральная 
характеристика 
личности 
специалиста,  отражающая  не  только  степень  овладения  знаниями,  умениями  и 
навыками  в  той  или  иной  области  профессиональной  деятельности,  но  и 
личностные  качества,  отражающие  умение  человека  жить  и  эффективно 
действовать в обществе.  
Традиционный  подход  к  образовательному  процессу  в  основном 
ориентирован  на  формирование  комплекса  знаний,  умений  и  навыков.  Это 
зачастую 
приводит 
к 
тому, 
что 
выпускник 
становится 
хорошо 
информированным  специалистом,  но  не  способен  использовать  эту 
информацию в своей профессиональной деятельности 

15 
 
Решением этой проблемы является использование новых образовательных 
технологий,  применение  которых  позволяет  сместить  акценты  на  следующие 
важные моменты: 
• самоуправление; 
• саморегуляция; 
• самоконтроль; 
• собственная активность обучаемого. 
Это  позволяет,  помимо  необходимых  специалисту  знаний,  умений  и 
навыков,  вырабатывать  и  развивать  профессиональные  компетенции, 
определяющие социально-профессиональную мобильность специалиста. 
Формирование  профессиональной  компетенции  направлено  на  развитие 
профессионально 
важных 
качеств 
личности, 
повышение 
уровня 
продуктивности 
деятельности, 
освоению 
предмета 
профессиональной 
деятельности,  совершенствованию  знаний,  умений,  навыков,  освоению  новых 
методик  и  технологий  профессии,  формированию  основ  профессионального 
мастерства студентов. 
Для  формирования  профессиональной  компетенции  в  процессе  обучения 
можно использовать мультимедийные средства. 
Мультимедиа-это интерактивные (диалоговые) системы, обеспечивающие 
одновременную  работу  со  звуком,  анимированной  компьютерной  графикой, 
видеокадрами, статическими изображениями и текстами. 
Давно доказан тот факт, что человек более 80% информации воспринимает 
визуально.  Именно  поэтому  техники  визуализации  (мультимедиа)  заняли  свое 
прочное место в образовательном процессе. Вот некоторые из них: 
1.
 
Mind-map - или интеллект-карты; 
2.
 
«Лента времени»; 
3.
 
Инфографика; 
4.
 
Скрайбинг.  
Скрайбинг-это  создание  небольших  понятных  рисунков,  которые  делают 
смысл  лекции  или  презентации  более  понятным  (от  английского  "scribe"  - 
набрасывать  эскизы  или  рисунки).  Это,  прежде  всего,  искусство  отображать 
произносимую  речь  в  картинках,  причем  этот  процесс  происходит  в  реальном 
времени, практически параллельно произносимой речи.  
Преимущества скрайбинга в обучении:  
1.
 
 Визуализация  в  процессе  обучения  помогает  учащимся  правильно 
организовывать и анализировать информацию; 
2.
 
Визуализация помогает учащимся интегрировать новые знания; 
3.
 
Визуализация развивает критическое мышление; 
4.
 
Универсальность  визуализации.  Язык  рисунков  понятен  всем:  и 
слушателям разных возрастов. 
Создать  скрайб  можно  с  помощью  следующих  программ:  VideoScribe  от 
Sparkol-  программа,  которая  позволяет  создавать  отличные  видео-скрайбинги 
всем  тем,  кто  не  умеет  рисовать.  Программу  можно  скачать  на  официальном 
сайте  компании  и  бесплатно  протестировать  в  течение  7  дней.  Изначально 

16 
 
программа  предложит  вам  белый  холст,  который  предстоит  заполнить  своим 
контентом.  VideoScribe  позволяет  выбрать  цвет  и  текстуру  фона,  шрифт  и 
вариант изображния руки, которая держит карандаш или кисть. 
Описание действий преподавателя при работе в данной технологии: 
1.
 
На начальном этапе необходимо создать ролик; 
2.
 
Для организации свободного доступа студентам к учебному материалу 
необходимо разместить видео на наиболее удобном ресурсе. 
Скрайб - это альтернатива обычным формам домашнего задания. 
При  создании  скрайба  мышление  студента  выходит  на  более  высокий 
уровень.  Преобразование  информации  из  одной  знаковой  системы  в  другую 
(текст в образы) - это качественно новый показатель интеллекта.  
Неотъемлемой  частью  техники  скрайбинг  является  презентация  готового 
продукта.  Данный  вид  деятельности  дает  студентам  возможность 
продемонстрировать  результат,  осмыслить  проделанную  работу,  увидеть 
недочеты, проанализировать пути их устранения. 
Таким  образом  применение  одного  из  вида  мультимедийных  средств  а 
именно  скрайбинга  показало,  что  способствует  качественному  усвоению 
материала достаточно сложных тем курса той или иной дисциплины.  
Так  использование  данной  технологии  обучения  служит  достижению 
основной  цели  -  формированию  профессиональных  компетенций,  призванных 
помочь  выпускнику  стать  не  только  компетентным  специалистом, 
профессионалом,  но  и  личностью,  способной  адаптироваться  в  различных 
жизненных ситуациях. 
Литературы: 
1.
 
Соболева А. В. Использование мультимедийных технологий в обучении 
Педагогика:  традиции  и инновации:  материалы  IV  междунар.  науч.  конф.  (г. 
Челябинск, декабрь 2013 г.). -Челябинск: Два комсомольца, 2013. -С. 119-123. 

17 
 
2.  Zillion  -  Образовательный  ресурс  [Образовательный  медиаресурс]// 
Скрайбинг  -  новый  инструмент  для  привлечения  и  удержания  внимания 
(вебинар). URL: http://zillion.net/ru  
3.  Лаврентьев  Г.В.  и  др.  Инновационные  обучающие  технологии  в 
профессиональной подготовке специалистов (часть 2):  [Электронный ресурс] - 
193 с. URL: http://www2.asu.ru 
 
 
ИННОВАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ НА УРОКАХ
 
РУССКОГО 
 
ЯЗЫКА И ЛИТЕРАТУРЫ
 
 
Байгенжина Ризагуль Букешевна, 
Преподаватель Индустриально-экономического колледжа имени 
академика Г.С. Сейткасимова города Астаны, bahitj_63@mail.ru  
 
К  русскому  языку  и  к  кириллице  мы  должны  относиться  столь  же 
бережно, как к казахскому языку. Всем очевидно, что владение русским языком 
- это историческое преимущество нашей нации.  
Н.А.Назарбаев  
 
В  настоящее  время  в  Республике  Казахстан  определены  стратегические 
приоритеты  в  развитии  образования  для  формирования  национальной  модели 
многоуровневого  непрерывного  образования,  интегрированной  в  мировое 
пространство и удовлетворяющей потребности личности и общества. Изучение 
государственного  языка  и  языка  межнационального  общения,  русского  языка, 
занимает  в  нашей  республике  одно  из  важнейших  мест,  в  том  числе  и  в 
воспитании патриотизма и интернационализма, толерантности, культуры.  
Основная  функция  обучения  русскому  языку  -  представить  русский  язык 
одновременно  как  систему,  как  функционирующий  механизм  и  как  картину 
мира,  как  упорядоченную  совокупность  знаков,  которые  передают 
зафиксированную в них систему знаний об объективной действительности.  
В  Концепции  12-летнего  среднего  общего  образования  в  Республике 
Казахстан  определена  следующая  главная  цель:  «формирование  и  развитие 
образованной, творческой, компетентной и конкурентной личности, способной 
жить  в  динамично  развивающейся  среде,  готовой  к  самоактуализации  как  в 
своих  собственных  интересах,  так  и  в  интересах  общества».  Качественная 
подготовка  означает  не  только  формирование  определенных  теоретических 
знаний, умений и профессиональных навыков, но и развитие качеств и свойств 
профессиональной личности.  
По  словам  Ш.  Амонашвили,  ―учитель  сам  должен  быть  личностью,  ибо 
личность  может  быть  воспитана  только  личностью;  он  сам  должен  быть 
высокогуманным, ибо гуманность можно привить … только добротой души; он 
обязательно  должен  быть  широко  образованным  и  творческим  человеком,  ибо 
страсть к познанию может зажечь только тот, кто сам горит ею; учитель должен 

18 
 
быть патриотом и интернационалистом, ибо любовь к родине может пробудить 
только любящий свое Отечество‖.  
Современный  учитель,  ежедневно  входящий в  класс,  твердо  знает,  что  он 
хочет.  Но  желание  научить  своих  учеников  тому,  что  знает  сам,  зависит  не 
столько  от  наличия  знаний  у  учителя,  сколько  от  умения  сделать  эти  знания 
достоянием учеников.  
В процессе обучения важно активное отношение обучающегося к учению. 
Ребенок  -  личность,  индивидуальность.  Раскрыть  личность  ребенка,  помочь  еѐ 
реализации, самовыражению - одна из задач процесса обучения.  
Требования  к  специалисту  в  плане  межкультурного  общения  в 
современном  мире  велики  и  предполагают  овладение  им  на  уровне 
пользователя  не  одним,  а  несколькими  иностранными  языками.  Особенно 
важным  является  развитие  многоязычной  и  поликультурной  языковой 
личности.  Полиязычная  личность  -  это  показатель  способности  человека 
принимать полноценное участие в межкультурной коммуникации, способность 
реализовать  себя  в  рамках  диалога  культур.  Другими  словами,  это 
формирование  умения  в  познании  собственной  культуры  и  культуры  других 
народов. Языковая личность - есть многослойный и многокомпонентный набор 
языковых  способностей,  умений  и  готовностей  к  осуществлению  языковых 
поступков разной степени сложности: поступков, которые классифицируются, с 
одной  стороны,  по  видам  речевой  деятельности  (говорение,  аудирование, 
письмо,  чтение),  а  с  другой  -  по  уровням  языка  (фонетика,  грамматика, 
лексика). 
Успешное 
формирование 
автономной 
языковой 
личности 
непосредственно  связано  со  становлением  учебной  компетенции  обучаемого, 
т.е. способности управления своей учебной деятельностью.  
Инновационные  педагогические  технологии  повышают  мотивацию 
обучения  и  интерес  детей  к  предмету,  формируют  обстановку  творческого 
сотрудничества и конкуренции, актуализируют личность ребенка, воспитывают 
в  детях  чувство  собственного  достоинства,  дают  им  ощущения  творческой 
свободы  и  самое  главное  -  приносят  радость.  В  этой  связи  актуальной 
становится  проблема  изучения  и  использования  инновационных  технологий  в 
обучении русскому языку. 
В  практике  преподавания  русского  языка  на  современном  этапе  обучения 
используются следующие технологии:  
1) проектные технологии  
2) информационные технологии  
3) технологии языковых портфелей  
4) модульно-блочные технологии  
Наиболее  доступными  являются  информационные  технологии.  Мир 
новейших  информационных  технологий  занимает  всѐ  большее  место  в  нашей 
жизни.  Использование  их  на  уроках  русского  языка  повышает  мотивацию  и 
познавательную активность учащихся всех возрастов, расширяет их кругозор.  
Информационные технологии, рассматриваемые как один из компонентов 
целостной  системы  обучения,  не  только  облегчают  доступ  к  информации, 

19 
 
открывают 
возможности 
вариативности 
учебной 
деятельности, 
ее 
индивидуализации и дифференциации, но и позволяют по-новому организовать 
взаимодействие всех субъектов обучения, построить образовательную систему, 
в  которой  ученик  был  бы  активным  и  равноправным  участником 
образовательной деятельности. [3]  
Можно  систематизировать,  где  и  как  целесообразно  использовать 
информационные  технологии  в  обучении,  учитывая,  что  современные 
компьютеры  позволяют  интегрировать  в  рамках  одной  программы  тексты, 
графику, звук, анимацию, видеоклипы, высококачественные фотоизображения, 
достаточно  большие  объемы  полноэкранного  видео,  качество  которого  не 
уступает телевизионному:  
1) при 
изложении 
нового 
материала 
- 
визуализация 
знаний 
(демонстрационно  -  энциклопедические  программы;  программа  презентаций 
Power Рoint);  
2) закрепление 
изложенного  материала  (тренинг  -  разнообразные 
обучающие программы);  
3) система 
контроля  и  проверки  (тестирование  с  оцениванием, 
контролирующие программы);  
4) самостоятельная  работа  учащихся  (обучающие  программы  типа 
«Фраза», "Репетитор", энциклопедии, развивающие программы);  
5)  при  возможности  отказа  от  классно  -  урочной  системы:  проведение 
интегрированных  уроков  по  методу  проектов,  использование  современных 
Интернет технологий;  
7)  тренировка  конкретных  способностей  учащегося  (внимание,  память, 
мышление и т.д.).  
При организации урока с использованием компьютера нужно продумывать 
и учитывать целый ряд факторов:  
1) определение  специфической  методической  цели  урока  и  выбор 
соответствующей  ей  формы  урока,  приемов  деятельности  учителя  и 
учащегося;  
2)  учет  уровня  подготовки  класса  по  предмету  и  основным  учебным  и 
интеллектуальным  умениям  и  навыкам,  следовательно,  необходимо 
использовать  возможности  дифференцированного  обучения  с  использованием 
компьютерной программы;  
3) особенности 
подготовки  учителя  к  уроку  с  использованием 
мультимедийной и компьютерной программы по русскому языку и литературе;  
4)  организация  деятельности  учащихся  и  их  взаимодействия  с  учителем; 
роль учителя на уроке;  
5)  развитие  у  учащихся  интереса  к  данным  предметам  новыми  для  них 
средствами обучения и видами учебной деятельности;  
6) организация контроля за деятельностью учащихся на уроке и усвоением 
ими учебного материала;  
7) готовность учащихся к новому виду учебной деятельности, т.е. владение 
приемами работы с компьютером.  

20 
 
Конечно,  необходимо  более  требовательно  относиться  к  готовым 
компьютерным программам, к их месту на уроках, нужно видеть их сильные и 
слабые стороны, достоинства и недостатки.  
Задачи,  стоящие  перед  учителем-словесником,  во  многом  отличаются  от 
целей  и  задач  других  учителей-предметников.  По  большому  счету,  наша 
главная  цель  -  это  душа  ребенка,  это  проблемы  нравственности,  это  развитие 
творческой  личности,  а  также  проблема  подготовки  ученика  как  языковой 
личности.  
Задачи  эти  предполагают,  конечно,  в  первую  очередь  работу  с  текстом,  с 
художественным  словом,  с  книгой.  Поэтому  перед  учителем  -  словесником, 
который  собирается  использовать  возможности  компьютера  на  своих  уроках, 
всегда  возникают  вопросы  о  целесообразности  его  использования  на  уроках 
русского  языка  и  литературы,  о  том,  в  какой  степени  компьютер  может 
заменить учителя и на каких этапах урока, а также о том, какие дидактические 
функции можно возложить на компьютер.[4]  
Итоги использования компьютерных технологий таковы:  
1.  повышение  эффективности  обучения  (развитие  интеллекта  школьников 
и навыков самостоятельной работы по поиску информации; разнообразие форм 
учебной деятельности учащихся на уроке);  
2. осуществление 
индивидуального  подхода  в  обучении  (работа 
самостоятельно с оптимальной для себя скоростью);  
3. расширение объѐма предъявляемой учебной информации;  
4.  обеспечение  гибкости  управления  учебным  процессом  (отслеживание 
процесса и результата своей работы);  
5. улучшение организации урока (дидактический материал всегда имеется 
в достаточном количестве);  
6.  повышение  качества  контроля  знаний  учащихся  и  разнообразие  его 
формы;  
7. включение учащихся в коллективную деятельность в парах, в группах;  
8. повышение интереса ребенка к изучению предмета и к учению в целом, 
улучшение качества образования, активизация творческого потенциала ученика 
и  учителя,  включение  школьников  и  педагогов  в  современное  пространство 
информационного  общества,  самореализация  и  саморазвитие  личности 
ученика.  
Использование информационных технологий даѐт толчок развитию новых 
форм  и  содержания  традиционных  видов  деятельности  учащихся,  что  ведет  к 
их  осуществлению  на  более  высоком  уровне.  Работа  с  компьютером  должна 
быть организована так, чтобы с первых же уроков начальной ступени обучения 
она  стала  мощным  психолого-педагогическим  средством  формирования 
потребностно  -  мотивационного  плана  деятельности  школьников,  средством 
поддержания  и  дальнейшего  развития  их  интереса  к  изучаемому  предмету. 
Правильно  организованная  работа  учащихся  с  компьютером  может 
способствовать  в  частности  росту  их  познавательного  и  коммуникативного 
интереса,  что  в  свою  очередь  будет  содействовать  активизации и  расширению 

21 
 
возможностей  самостоятельной  работы  обучаемых  по  овладению  русским 
языком, как на уроке, так и во внеурочное время[5].  
Обучение  с  помощью  интерактивного  оборудования  существенно 
отличается  от  привычных  методов  преподавания,  хотя  основы  успешного 
проведения занятия одни и те же. Прежде всего, любое занятие, в том числе и с 
использованием  интерактивных  технологий,  должно  иметь  четкий  план  и 
структуру,  достигать  определенных  целей  и  результатов.  Все  это  помогает 
учащимся  лучше  усвоить  материал  и  соотнести  его  с  тем,  что  они  уже  знают. 
Мультимедийные  уроки  помогают  решить  следующие  дидактические  задачи: 
усвоить  базовые  знания  по  предмету;  систематизировать  усвоенные  знания; 
сформировать  навыки  самоконтроля;  сформировать  мотивацию  к  учению  в 
целом  и  к  информатике  в  частности;  оказать  учебно-методическую  помощь 
учащимся  в  самостоятельной  работе  над  учебным  материалом.  Преподаватель 
может  по-разному  классифицировать  материал,  используя  различные 
возможности  доски:  перемещать  объекты,  работать  с  цветом,  привлекая  к 
процессу учащихся, которые затем могут самостоятельно работать в небольших 
группах.  Иногда  можно  снова  обращать  внимание  учащихся  на  доску,  чтобы 
они  поделились  своими  мыслями  и  обсудили  их  перед  тем,  как  продолжить 
работу. Однако, важно понимать, что эффект от использования интерактивных 
технологий  во  многом  зависит  от  самого  преподавателя,  от  того,  как  он 
применяет те или иные возможности доски. Работа с интерактивными досками 
делает  любое  занятие  динамичным,  благодаря  этому  можно  заинтересовать 
учащихся уже на начальном этапе урока. Можно, к примеру, написать на доске 
задания  или  вернуться  к  предыдущему  материалу,  чтобы  проверить,  как 
учащиеся его усвоили.  
Литература: 
1.  Послание  Президента  Республики  Казахстан  Н.А.  Назарбаева  народу 
Казахстана Стратегия «Казахстан-2050», Астана,2012  
2. Концепция развития образования до 2015 года, Астана, 2004  
3.  Селевко  Г.К.  Педагогические  технологии  на  основе  информационно-
коммуникационных средств. - Народное образование. Москва, 2005  
4.  Современные  педагогические  технологии  как  фактор  формирования 
ключевых 
компетентностей 
участников 
образовательного 
процесса.