Наурыз-тілек. Достық көңіл мен тілектестіктің, адамгершіліктің белгісі, әрі тойдың жарасты салтының бірі ретінде айтылған.
Наурыз төл. Наурыз айында мал төлдей бастайды. Олар наурыз төлі деп аталып, төл басы ретінде бағаланып, малжанды қазақ баласы оны ерекше күтіп бағады. Төл басы сатылмайды, оны ешкімге сыйға бермейді.
Наурызкөк — наурыз айында ұшып келетін көктем құсы. Қарасы шағын ғана, осы құсты шығыс елі күтіп жүреді. Оны алғаш көргендер «Наурыз келдің бе?» деп шақырып, жем шашады. Наурызкөкті ешкім қумайды, үркітпейді.
Наурызшешек. Наурыз айында өсетін жапырақты, түрлі-түрлі гүлді, қауашақты әсем өсімдікті (шөп). Оны үйде де өсіреді …Майының дәрілік қасиеті бар. Қазақстанның таулы аймақтарында оның бірнеше түрі өседі. Наурызшешек «Қызыл кітапқа» енген сирек кездесетін бағалы өсімдік қатарына жатады.
Наурыз есімі. Наурыз күнінде немесе айында туғандарды халық бақытты санаған. Сондай себеппен оларға Наурыз есімін беретін болған. Мысалы: қазақ халқында Наурызбай Құтпанбайұлы (1706-1781), Наурызбай Қасымұлы (1822-1847) атты әйгілі батырлар болған. Алтын Ордада Наурыз есімді хан (1359-1360) болғаны тарихтан белгілі. Наурызгүл, Наурызбек, Наурызәлі деген адам аттары да жиі кездеседі.
16
Пайдаланылған әдебиеттер
1.ҚР президенті Н.Ә.Назарбаевтың халқына Жолдауы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан » 2007, ақпан
2.ҚР 12 жылдық жалпы орта білім беру тұжырымдамасы. Астана, 2005 жыл
3.Білім беру мекемесі басшыларының анықтамалығы. 2007, наурыз
4.«Ақиқат» журналы 1993, № 42
5.С.Кенжеахметұлы «Қазақ халқының салт – дәстүрлері» Алматы, 2004
6.«12 жылдық білім» Республикалық ғылыми — әдістемелік және ақпараттық – сараптамалық журнал 2006, № 4
7.«Наурыз» Аруна баспасы, 2001
8.К.Хикмет «Даналық сүрлеуі» «Қасиет» баспасы , Алматы, 2006
9.А.Жүнісов «Фәниден бақиға дейін» «Қайнар» баспасы, Алматы 1994
17
Достарыңызбен бөлісу: |
