2-Тәсіл.
Гипотенуза 5см-ге тең болса, аналитикалық теңдеу : берілген үшбұрыш бойынша: 5?= а?+b? жуықтап есептеу тәсілі бойынша 5² = √9 + √16 = 3? + 4?, квадраттарды есептесек 25 = 9+16. Квадраттың ауданы см? түрінде берілгенде, тікбұрышты үшбұрыш гипотенузада 5 см-ге тең, оның а = 3см; b = 4см-ге тең катеттерінде құрылған.
25 = 9+16 теңдігінде үшбұрыштың катеттерінде орналасқан екі шаршының ауданын см? түрінде аламыз. Бұл гипотенузада орналасқан шаршының ауданына тең. Яғни 25 см? = 25см? екенін дәлелдедік.
3-Тәсіл.
Бұл суретте тікб ұрышты ∆ АВС гипотенузасы 6 см болатын үшбұрышқа с әйкес катеттерін жуы қтап есептейміз. Сонда катеттерге салынған квадраттардың аудандарының қосындысын гипотенузадағы квадраттың ауданына тең болуы керек. Аналитикалық теңдеу: мынадай түрге айналады,
Катеттердің квадраттарының ауданын қосу арқылы, үлкен квадраттың ауданын табамын, ол сөзсіз гипотенузада орналасқан квадраттың ауданына тең. 36 см? = 36см?екені дәлелденді.
IV тарау.
Қолданыстағы Пифагор теоремасы
Пифагор теоремасы қазіргі өмірде құрылыста, астрономияда, мобильді байланыста кеңінен қолданылады. Суретте осы теореманы пайдалана отырып, готикалық стильде салынған терезенің мысалы келтірілген.
Сол сияқты шатыр салуда, найзағай түсірмеуге арналған құрылғыны салу үшін де осы теоремаға сүйенеді. Яғни, Пифагор теоремасы бойынша
h2≥ a2+b2, яғни h≥(a2+b2)1/2.
Осы сияқты өмірде Пифагор теоремасын қолданатындығына көптеген мысалдар келтіруге болады.
Табиғат пен адам санасы біртұтас принциппен байланысты бол ғандықтан, ежелгі ұлы ғалымдар яғни, Пифагор, Евклид, Архимед, Аристотельдердің дәлелдеген ғылым жетістіктері әлі күнге дейін адамзат баласына қызмет етіп келеді. Табиғаттың басты принциптерін түсіну арқылы бұл заңдардың табиғат пен адам санасының бір – бірімен ты ғыз байланыста болатынын білдім. «Байланыс» деген сөз философия категориясының құрамына кіріп, шексіз тығыз байланыста болады. Адам сан асының дамуы арқылы Пифагор теоремасы дәлелденді.
Пифагор теоремасы – геометрияның аса ма ңызды теоремаларының бірі. Көптеген теоремалар мен формулалар сол арқылы дәлелденеді. Олардың кейбіреулері:
1. Сүйір бұрышқа қарсы орналасқан қабырға туралы теорема.
2. Доғал бұрышқа қарсы орналасқан қабырға туралы теорема.
3. Үшбұрыштың ауданын есептеуге арналған Герон формуласы.
4. Екі нүктенің ара қашықтығының формуласы.
5. Призма, параллелепипед,пирамида жөніндегі теоремалар.
Бұл тізімді әрі қарай жал ғастыра беруге болады. Пифагор теоремасы өмірде жиі қолданылады, оның кездеспейтін жері аз. Сондықтан оны математик қана емес, әрбір мәдениетті адам білуі қажет.
Осы ғалымдардың еңбектері өмірде жиі қолданылып, математика –
дәлелденген ғылым болып табылды.
Ертеден келе жатқан өте ыңғайлы және дәл тәсіл, жер өлшеушілермен перпендикуяр сызықтарды жүргізу үшін қолданылған тәсіл.
3:4:5 қатынасы бәріне белгілі Пифагор теоремасы.
Теорема бойынша:
Достарыңызбен бөлісу: |