Қазақстан республикасы денсаулық сақтау министрлігі
жүктеу/скачать 2,48 Mb. Pdf көрінісі
|
| Ерлі
- зайыптылардың мүліктік құқықтары мен міндеттері. Ерлі - зайыптылар некеде тұрған кезде жинаған мүлік олардың бірлескен ортақ меншігі болып табылады. Ерлі - зайыптылардың некеде тұрған кезде жинаған мүлкіне (ерлі - зайыптылардың ортақ мүлкіне) ерлі - зайыптылардың əрқайсысының еңбек қызметінен, кəсіпкерлік қызметтен жəне санаткерлік қызмет нəтижелерінен тапқан табыстары, ерлі - зайыптылардың ортақ мүлкінен жəне ерлі - зайыптылардың əрқайсысының бөлек мүлкінен түскен кірістер, олар алған зейнетақылар, жəрдемақылар, сондай - ақ арнаулы нысаналы мақсат жоқ өзге де ақшалай төлемдер (материалдық көмек сомалары, мертігу не денсаулығының өзге де зақымдануы салдарынан еңбек қабілетін жоғалтуына жəне басқаларына байланысты залалды өтеуге төленген сомалар) жатады. Сондай - ақ ерлі - зайыптылардың ортақ кірістерінің есебінен сатып алынған жылжымалы жəне жылжымайтын мүліктер, бағалы қағаздар, жарналар, салымдар, несие мекемелеріне немесе өзге де коммерциялық ұйымдарға салынған капиталдағы үлестер жəне ерлі - зайыптылар некеде тұрған кезенде тапқан басқа да кез келген мүлік ол ерлі - зайыптылардың қайсысының атына сатып алынғанына не ақша қаражаттарын ерлі - зайыптылардың қайсысы салғанына қарамастан, ерлі - зайыптылардың ортақ мүлкі болып табылады. Ерлі - зайыптылардың ортақ мүлікке құқығы некеде тұрған кезенде үй шаруашылығын жүргізуді, балаларды бағып - күтуді жүзеге асырған немесе басқа да дəлелді себептермен жеке кірісі болмаған жұбайға да тиесілі. Ерлі - зайыптылардың əрқайсысының меншігі . Мыналар ерлі - зайыптылардың ~217~ əрқайсысының меншігі болып табылады: 1) некеге тұрғанға дейін ерлі - зайыптылардың əрқайсысына тиесілі болған мүлік; 2) ерлі - зайыптылардың некеде тұрған кезеңінде сыйлыққа, мұрагерлік тəртібімен немесе өзге де мəміле жасау бойынша тегін алған мүлкі; 3) қымбат заттар мен басқа да сəн - салтанат заттарын қоспағанда, некеде тұрған кезеңде ерлі - зайыптылардың ортақ қаражаты есебінен сатып алынса да, жеке пайдалану заттары (киім - кешек, аяқкиім жəне басқалар). Некенің іс жүзінде тоқтатылуына байланысты бөлек тұрған кезде ерлі - зайыптылардың əрқайсысы тапқан мүлікті сотолардың əрқайсысының меншігі деп тануы мүмкін. Егер некеде тұрған кезенде ерлі - зайыптылардың ортақ мүлкі немесе басқа жұбайдың мүлкі не ерлі - зайыптылардың кез келгенінің еңбегі есебінен осы мүліктің құнын едəуір арттыратын салынын жүргізілгені (күрделі жөндеу, қайта жаңғырту, қайта жабдықтау жəне с.с.) анықталса, ерлі - зайыптылардың əрқайсысының мүлкі олардың бірлескен ортақ меншігі болып танылуы мүмкін. Ерлі - зайыптылардың ортақ мүлкін бөлу жəне осы мүліктегі үлестерін айқындау кезінде, егер олардың арасындағы шартта өзгеше көзделмесе, ерлі - зайыптылардың əрқайсысының үлесі тең деп танылады. Нарықтық экономиканың отбасылық құқықтық қатынастарға енгізген жаңалықтарының бірі некелесушілер, отбасын құрушы ерлі - зайыптылар некеге отырумен қатар өзара неке шартын жасасуға құқықтары бар. Некеге тұрушы адамдардың келісімі немесе ерлі - зайыптылардың некедегі жəне (немесе) ол бұзылған жағдайдағы мүліктік құқықтары мен міндеттерін айқындайтын келісім неке шарты деп танылады. Неке шарты некеге тұруды мемлекеттік тіркеуге дейін де, неке кезеңіндегі кез келген уақытта да жасалуы мүмкін. Некеге тұруды мемлекеттік тіркеуге дейін жасалған неке шарты некеге тұру мемлекеттік тіркелген күннен бастап күшіне енеді. Неке шарты жазбаша түрде жасалады жəне оны нотариат куəландыруға тиіс. Неке шарты бойынша ерлі - зайыптылар неке шартымен заңда белгіленген бірлескен ортақ меншік режимін өзгертуге, ерлі - зайыптылардың барлық мүлкіне, оның жекелеген түрлеріне немесе ерлі - зайыптылардың əрқайсысының мүлкіне бірлескен, үлестік немесе бөлектелген меншік режимін белгілеуге құқылы. Неке шарты ерлі - зайыптылардың қолда бар мүлкі жөнінде де, болашақтағы мүлкі жөнінде де жасалуы мүмкін. Неке шартында ерлі - зайыптылар өзара күтіп - бағу жөніндегі өз құқықтары мен міндеттерін, бір - бірінің кірістеріне қатысу əдістерін, олардың əрқайсысының отбасылық шығындар жасау тəртібін айқындауға; неке бұзылған жағдайда ерлі - зайыптылардың əрқайсысына берілетін мүлікті белгілеуге, сондай - ақ неке шартына ерлі - зайыптылардың мүліктік қатынастарына қатысты өзге де кез келген ережелерді енгізуге құқылы. Неке шартында көзделген құқықтар мен міндеттер белгілі бір мерзімдермен шектелуі не белгілі бір жағдайлардың туындауына немесе туындамауына қарай қойылуы мүмкін. Неке шарты ерлі - зайыптылардың құқық қабілетін немесе əрекет қабілеттелігін, олардың өз құқықтарын қорғау үшін сотқа жүгіну құқығын шектей алмайды; ерлі - зайыптылар арасындағы мүліктік емес жеке қатынастарды, ерлі - зайыптылардың ~218~ балаларға қатысты құқықтары мен міндеттерін реттей алмайды; еңбекке қабілетсіз мұқтаж жұбайдың асырау қаражатын алуға құқығын шектейтін жағдайды көздей алмайды; ерлі - зайыптылардың береуін өте қолайсыз жағдайға қалдыратын немесе неке - отбасы заңдарының негізгі бастауларына қайшы келетін басқа да жағдайларды қамти алдмайды [16, 7б.] . Неке шарты ерлі - зайыптылардың келісімі бойынша кез келген уақытта өзгертілуі немесе бұзылуы мүмкін. Неке шартын өзгерту туралы немесе бұзу туралы келісім неке шартының өзі сияқты нысанда жасалады. Неке шартын орындаудан біржақты бас тартуға жол берілмейді. жүктеу/скачать 2,48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|