Қорытынды Радиациялық сәулелену затқа берілетін энергиямен сипатталады. Сонымен, жердің
айналасындағы радиациялық өрістер тек күн ғарыштық сәулелерімен ғана емес, сонымен
қатар бөлшектердің радиациялық өрістерімен де жасалады деп айта аламыз. Өйткені,
ғарыштық сәулелер бар, олар өте жоғары энергияның немесе күннің бөлшектері. Бірақ соған
қарамастан олар ғарыш кеңістігінде қауіп төндіреді.
Ғарыштық сәулеленудің әсері 18 км биіктіктегі галактикалық ғарыштық сәуленің ең
жоғары баламалы доза жылдамдығы шамамен 10 мкм/сағ құрайды; және КСҒ-де жылына 600
сағаттағы орташа экспозиция (4-6)*10
-2
.
Ғалымдар сонымен қатар 20 км биіктікте радиациялық сәулелену 1 см
-2
үшін 2,31 *
10
12
Зв тең екенін анықтады; энергиясы 100-ден 250 МэВ-қа дейін.
Осылайша, ұзақ уақыт бойы Жер атмосферасындағы сәулелену дозасының өзгеруі
табиғи және антропогендік себептерге байланысты. Қорытындылай келе, алынған жұмыс
нәтижелерін қолдана отырып, келесі қорытындылар жасауға болады:
-сәулелену дозалары Жер атмосферасындағы қайталама ғарыштық сәулелену
максимумы - 16-19 км биіктікте фондық дозалардан (жер бетіндегі ГКЛ-ге байланысты)
бірнеше есе артық.
- сәулелену дозалары барлық биіктіктерде күшті "протонмен"үлкен мәнге ие.
- Жер атмосферасындағы ядролық сынақтар кезінде
∼
12 ендіктердегі радиоактивті
бұлттар - Жер бетінде екі-үш рет жүретін 13 км құрылды.
- біздің ойымызша, бұл бұлттар экологиялық жағдайға белгілі бір үлес қосады жер
атмосферасында және жер бетінде.
Жоғарыда айтылғандардан авиация биіктікте ұшпауы керек деген қорытынды жасауға
болады 12 км-ден астам, әсіресе жоғары ендіктерде және Күн белсенділігінің минималды
кезеңінде [5; 4б].
Қолданылған әдебиеттер: 1.
Гинзбурц В.Л., Сыровацкий С.И., «Проведение космических лучей»., Изд-во СА СССР,
384 б., 1963.
2.
Мурзин B.C., «Введение в физику космических лучей»., Изд. МгГ, 320 б., 1988.
3.
3.Е. В. Коломеец, О. А. Барсуков, А. А. Айтмухамбетов. «Радиационная опасность
полетов самолетов и других воздушных судов, ТОО» Санком", 263 б., 1967.
4.
http://vmede.org/sait/?id=Medbiofizika_fedorov_2008&menu=Medbiofizika_fedorov_2008
&page=36
5.
Bokovaya N.N., Kolomeets E.V., Mansurov K.Zh «Radiation aspects of investigation of
cosmic ray in the Earth atmosphere and near-earth space» 1999 .