ROSACEAE ТҰҚЫМДАСЫ ӨСІМДІКТЕРІНІҢ ЭЛЕКТРОНДЫҚ АТЛАСЫН

433 
Қазір биология, экология және оқыту әдістеріне арналған сайттар көп. Бұл сайттарды 
пайдаланудың үлкен ыңғайлылығы олардың ресурстарының ашықтығы болып табылады, 
нысандарды қатты дискіге көшіріп, басқа бағдарламаларға экспорттауға болады. Мысалы, 
«Ағзалардың көбеюі және жеке дамуы» тақырыбын (9-сынып) оқығанда біз бұл процестің 
тұтастай динамикада қалай жүретінін байқауға мүмкіндік беретін бірнеше бейне роликтерді, 
анимацияларды, сызбаларды қолданамыз: қалыптасқан сәттен бастап жыныс жасушалары 
организмнің пайда болу сәтіне дейін. Материалды осындай көрнекі түрде көрсетудің 
арқасында оқушыларға бұл қиын тақырыпты тірі ағзалардың маңызды қасиетін ашатын 
ғылыми факт ретінде өте байыпты және қызығушылықпен қабылдауға көмектеседі [3; 164-165 
бет]. 
Н.В. Перелович, А.В. Теремов, Т.А. Смирнова биологияны оқытуға арналған негізгі 
компьютерлік бағдарламалардың сипаттамасын берді. Электрондық атлас – бұл көрнекілік 
пен интерактивтілікті біріктіретін биологияны оқуға арналған көмекші білім беру 
бағдарламасы. Биология және медицина саласында ең кең тарағандары адам мен жануарлар 
анатомиясының электронды атластары. Бұл бағдарламалар таңдалған объектіні әртүрлі 
бұрыштардан зерттеуге – оны айналдыруға, үлкейтуге немесе кішірейтуге, объектінің 
бөліктерін тұтастай немесе бөлек бөліктерге бөлуге мүмкіндік береді. Атлас университетте 
биология бойынша оқуын жалғастырғысы келетін студенттер үшін таптырмас құрал, сонымен 
қатар мұғалімге демонстрациялық көмекші ретінде үлкен көмек бола алатыны дәлелденген [4; 
248-бет]. 
Осыған байланысты зерттеу жұмысымыздың мақсаты 
Rosaceae
тұқымдасы 
өсімдіктерінің электрондық атласын құрастыру және сабақтан тыс жұмыстарда пайдалану 
ерекшеліктерін анықтау. 
Электронды атлас 
«
Microsoft
 Power Point»
бағдарламасымен жасалды.
Microsoft PowerPoint 
− бағдарламалық жасақтама компаниясында Роберт Гаскинс пен 
Деннис Остин жасаған презентация бағдарламасы. Бұл бағдарлама сурет, бейнекөрсетілім, 
диаграмма және гиперссылка және т.б. көрсетілімдер жасауға мүмкіндік береді [5; 39-бет]. 
Rosaceae
тұқымдасының 15 туысы мен 31 өсімдігін анықтау мүмкіндігі бар. 
Анықтағышта Шоқан Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті, биология және оқыту 
әдістемесі кафедрасының 717- Ботаника оқу зертханасындағы гербарий қоры пайдаланылды.
Rosaceae
тұқымдасының электронды анықтағыш құралы 3 бөлімнен тұрады (1-сурет):
1.Гүлді өсімдіктердің морфологиялық белгілері.
I тарау – Гүлді өсімдіктердің вегетаривті мүшелері 
Бұл тарауда тамыр, жапырақ және сабақтың морфологиялық сипаттамалары берілген.
II тарау – Гүлді өсімдіктердің генеративті мүшелері 
Гүлді өсімдіктердің гүліне, гүлшоғырына және жемісіне морфологиялық сипаттама 
берілген. 
2. 
Rosaceae 
тұқымдасының анықтағыш құралы. 
3.Тапсырмалар 
Электронды құралдан алынған мәліметтерден 4 тапсырма қойылған. Олар: 
Миға шабуыл!
Ойлан тап! 
Кім алғыр!
Біліміңді тексер! 

434 
1-сурет 
Rosaceae 
тұқымдасының электронды анықтағыш құралының үлгісі 
 
Rosaceae 
тұқымдасының электронды анықтағыш құралы Көкшетау қаласындағы №17 
орта мектеп – гимназиясында 7-8 сыныптар оқушылары арасында «Өсімдік систематикасы» 
биологиялық үйірмесінде пайдаланылды.
«Өсімдіктер систематикасы» үйірмесінің қатысушылары электронды оқу құралмен 
жеке, жұптық және топтық жұмыстарды орындады. 
Rosaceae
тұқымдасының өсідіктерінің 
электронды анықтағыш құралымен жұмыс барысында сипаттау, салыстыру, талдау және 
анықтау әдістері қолданылды. 
Жұмыс барысында оқушылар 
Rosaceae
тұқымдасының өсімдіктерінің гербарийі мен 
электронды атласпен жұмыс жасады. Өсімдіктерге морфологиялық сипаттама беру кезінде, 
анықтағыштың көмегіне жүгінді (2-сурет).
2-сурет. «Өсімдік систематикасы» үйірмесінде электрондық анықтағышты пайдалану 
сәті 
Электронды атластың тиімділігін анықтау үшін үйірме қатысушыларына сауалнама 
жүргізілді. Сауалнама 7 сұрақты, «Ия», «Жоқ», «Білмеймін» деген нұсқалардан тұрды. 
Сауалнама нәтижесінде 62% «Ия», 26% «Жоқ», 12% «Білмеймін» деген нұсқаны таңдаған. 
Осы нәтижеге қарап электронды атластың тиімділігі жақсы деңгейде екені дәлелденді (3-
сурет). 

435 
3-сурет. Rosaceae тұқымдасынің өсімдіктерінің электронды атласының тиімділігі 
Rosaceae 
тұқымдасының электронды атласы оқушылардың биология пәніне деген 
қызығушылығын, білімге деген құштарлығын арттырады. Биологиялық үйірмені тиімді, 
түсінікті және қызықты өткізуге, оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауына, іздемпаздығына, 
жанжақтылыққа, ғылыми-зерттеуге дағдыландырады. Заман талабына сай білім алып, жаңа 
технологиялармен жұмыс жасап, дамудың жаңа бағытын ашуға мүмкіндік береді. 
Әдебиет 
1.Балыхин М.Г. Электронное обучение и его роль в образовании без границ //Вестник 
РУДН, серия Вопросы образования: языки и специальность. 2008. № 4. -68 с. 
2.Мукажанов Е.Б, Телебаев Е.Е. Электронное обучение - неотъемлемая часть 
современного образования //Актуальные проблемы гуманитарных и естественных наук. 2012.
№ 4. -50 с. 
3.А.Н. Рассолова. Использование средств информационно – коммуникационных 
технологий на уроках биологии// Вестник Марийского государственного университета. 2009. 
№3. -164-165 с. 
4.Н.В. Перелович, А.В. Теремов, Т.А. Смирнова. Характеристика основных 
компьютерных программ обучения биологии// Ученые записки Орловского государственного 
университета. 2020. №3 (88) -248 с. 
5. З.А.Тарасовна. Использавание презентации Microsoft power point в курсе общей 
биологии как средство развития познавательного интереса у школьников// Евразийский Союз 
Ученых. 2015. № 11 (20) -39 с. 

жүктеу/скачать 19,8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: