Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы

- автоматтандырылған жүйелерді монтаждаудың 

жобалық құжаттаманың құрамы және мазмұнын;

- автоматтандырылған жүйелерді монтаждаудың 

озық әдістерін; 

- автоматтандырылған жүйелерді 

монтаждаудың, пайдаланудың және жөндеудің 

негізгі сұрақтарын;

- БӨА және А цехының міндеттері мен 

функцияларын;жеке телімдер мен топтардың 

белгіленуін; өткізілетін жұмыстардың мөлшерін; 

БӨА мен А цехтарының зертханалары мен ше-

берханаларында орындалатын жұмыс түрлерін;

- БӨА мен А зертханалары орналастырылатын 

орынжайларға қойылатын талаптарды;

- бақылау мен автоматика жүйелеріне 

техникалық қызмет көрсету, жөндеу және 

баптау бойынша жұмыстардың кезеңдігі мен 

құрамын;

меңгеру керек:

- қалқандар мен пульттардың жалпы 

түрлерінің сызбаларын, сыртқы тартылым 

жалғанымдарының сұлбаларын, жабдық пен 

сымдарды орналастыру жоспарларын оқуды;

- жұмыс өндірісінің жобаларын жасау;

- құбыр сымдарын құру;

- құбыр сымдарын монтаждаудың шығыс 

техникалық құжаттамасын оқуды; 

- электр сымдарын ұштауды, жалғауды, қосуды 

орындау;

- монтаждау жұмыстарында айлабұйымдарды 

дұрыс пайдалану; - қалқанның коммутациясын 

орындау;

- температураны өлшеу жүйелерінің жалғау 

желілерін таңдау;

- импульсты жалғау желілерін таңдау;

- аспаптарды орнатудың бірыңғай үлгілік 

құралымдарын;

- шығынды өлшеу үшін импульсты желілерді 

таңдауды; - деңгей өлшеуіштер үшін салынатын 

құралымдарды таңдау;

- реттеуші органмен үйлестіріп орындау; 

- әртүрлі атқару механизмдерін монтаждауды; 

оларды жобалық құжаттамаға сәйкес қосуды;

- аспаптар мен реттеуіштердің ақауын жоюды;

- аспаптар мен реттеуіштердің тетіктері мен 

жеке бөліктерін ауыстыруды.

Автоматтандырылған жүйелерді мон-

таждау және пайдалану:

технологиялық процестерді автомат-

тандыру жүйелерін жобалау; мон-

таждау жұмыстарын ұйымдастыру: 

жобалық құжаттаманың құрамы; 

жобалау сатылары; жоба мате-

риалдары; автоматтандырылған 

жүйелердің монтаждау жұмыстарын 

ұйымдастыру туралы жалпы 

мәліметтер; монтаждау жұмыстарын 

дайындау; монтаждық ұйымдардың 

өндірістік базалары; индустриалды 

монтаж; монтаждау жұмыстарының 

ұйымдастырушылық-техникалық 

деңгейі; автоматтандырылған 

жүйелерді монтаждау: монтаждау 

жұмыстарының сапасын қамтамасыз 

етуде стандарттаудың рөлі; құбыр 

сымдарын дайындау және монтаж-

дау; электр сымдарын монтаждау; 

байланыстың талшықты-оптикалық 

желілерін монтаждау;қалқандар мен 

пульттарды монтаждау; температу-

раны өлшеу жүйелерін монтаждау; 

қысым мен разрядталуды өлшеу 

жүйелері мен құрылғыларын монтаж-

дау; шығынды өлшеу жүйелері мен 

құрылғыларын монтаждау; деңгейді 

өлшеу жүйелері мен құрылғыларын 

монтаждау; заттың құрамы мен 

мөлшерін өлшеу жүйелерін монтаждау; 

автоматтық реттеуіштерді монтаждау; 

атқарушы механизмдер мен реттеуші 

органдарды монтаждау; басқарушы 

есептеу кешендерін монтаждау; авто-

маттандыру жүйелерін пайдалану және 

жөндеу; өлшеу құралдары мен авто-

маттандыру жүйелерін пайдалану және 

жөндеу: цехтың құрылымы, міндеттері 

мен функциялары; БӨА және А; ав-

томаттандыру жүйелерін пайдалану 

қызметтерінің басқа қызметтермен 

және ұйымдармен өзара қатынасы; 

БӨА және А зертханалары мен шебер-

ханаларын ұйымдастыру; техникалық 

қызмет көрсету және жоспарлы-алдын-

алу жөндеудің құрамы мен кезеңдігі; 

өлшеу құралдарын және автоматтан-

дыру жүйелерін пайдалану; аспаптар 

мен реттеуіштерді жөндеу: темпера-

тура аспаптарын жөндеу және реттеу; 

қысым аспаптарын жөндеу және рет-

теу; шығын аспаптарын жөндеу және 

реттеу; деңгей аспаптарын жөндеу 

және реттеу; заттың құрамы мен 

мөлшері аспаптарын жөндеу және рет-

теу; реттеуіштер мен реттеу аппарату-

расын жөндеу

БҚ

1,2,3

КҚ

2,3,7

11

АҚ

АП 0.7

- еңбекті қорғау бойынша негізгі заңдылықты;

- оңтайлы еңбек жағдайларын құру бойынша 

шараларды, өндірістік орынжайлар мен жұмыс 

орындарына жалпы санитарлы-гигиеналық 

талаптарды;

- электрлік қауіпсіздік негіздерін және электр 

тогымен жарақаттанудан қорғау шараларын, 

бақытсыз жағдайларда зардап шеккендерге 

дәрігерге дейінгі көмек көрсету бойынша негізгі 

медициналық мәліметтерді;

меңгеру керек:

- еңбекті қорғау бойынша нормативтік-

техникалық құжаттаманы пайдалану;

- өндірістің сенімді телімінде қауіпсіз жұмыс жа-

сауды ұйымдастыруды;

- бақытсыз жағдайларға зерттеу жүргізуді және 

Н-1 нысаны бойынша акт ресімдеуді;

- технологиялық процестер мен жабдықтың 

қауіпсіздік парамтерлерінен ауытқу мен 

бұзылуды анықтау;

- адамға әсер ететін қауіпті және зиянды өндіріс 

факторлары мүмкіндігін бағалауды;

- ағымдағы және кезеңдік нұсқаулық өткізу 

және қауіптілігі жоғары жұмысқа наряд-рұқсат 

ресімдеу;

- бақытсыз жағдайда зардап шеккенге алғашқы 

көмек көрсетуді.

Еңбекті қорғау:

еңбекті қорғаудың құқықтық және 

ұйымдастырушылық сұрақтары: 

Қазақстан Республикасындағы еңбекті 

қорғау бойынша заңнама негіздері; 

еңбек қауіпсіздігінің стандарттар 

жүйесі (ЕҚСЖ); еңбекті қорғау бойын-

ша жұмыстарды ұйымдастыру; қауіпті 

және зиянды өндіріс факторлары; 

өндірістегі бақытсыз жағдайларды 

зерттеу, есепке алу және талдау; 

жұмыс орнында еңбекті ұйымдастыру; 

еңбек гигиенасы және өндірістік сани-

тария: өндірістік орынжайларға, жұмыс 

орындарына, технологиялық жабдыққа 

жалпы санитарлы-гигиеналық та-

лаптар; өндірістік орынжайлардың 

жарықталуына талаптар; шудан, 

вибрациядан, ультрадыбыстар, 

ионданған және электр магниттік 

сәулеленуден қорғану; қауіпсіздік 

техникасы: тиеп-түсіру, тасымал-

дау және қоймаға қою жұмыстарын 

атқару кезіндегі қауіпсіздік техника-

сы; бақылау және автоматтанды-

ру жүйелерін монтаждау кезіндегі 

қауіпсіздік техникасы; электрлік 

қауіпсіздік негіздері; өрт қауіпсіздігі 

қорғанысы: заттардың жануы және 

жарылуға қауіпті қасиеттері; өртті 

сөндіру құралдары мен тәсілдері; 

кәсіпорында өрт қорғанысын 

ұйымдастыру.

БҚ

1,2,7

КҚ1,

11,

13

АҚ 

АП 0.8

- мұнай мен газ алу кәсіпорындарын басқару 

негіздерін; кәсіпорын мүлігінің құрамын, 

қозғалысын және есепке алуды;

- мекеме және еңбек төлемі саласында 

кәсіпорындарды басқарудың экономикалық 

механизмінің жұмысын;

- мұнай мен газ алу кәсіпорындарында есепке 

алу мен есеп берудің түрлерін;

- мұнай мен газ алу кәсіпорындарының 

өндірістік-шаруашылық іс-әрекетін талдау 

негіздерін;

- салалық кәсіпорынның өндірістік сипаттама-

сында ыңғайын табу;

- мұнай мен газ алу кәсіпорындарының 

құрылымында жұмыстың ыңғайын табу;

- әрбір қызметкердің жеке ерекшеліктеріне бай-

ланысты өндірістік ұжымды қалыптастыруды;

- кәсіпорынның және мүлік қозғалысы 

көрсеткіштерінің негізгі өндірістік қорларын 

пайдаланудың көрсеткіштерін есептеуді;

- инновацияның ақпараттық ағымдарында 

бағыт-бағдар табуды;

- кәсіпорын табысы мен рентабелділігінің 

барлық түрлерін анықтауды; 

- кәсіпорын іс-әрекетінде экономикалық талдау 

қорытындыларын қолдануды.

мұнай мен газ алу кәсіпорын және 

оны нарықтық экономика жүйесінде 

басқару: өнеркәсіптің салалық бөлінуі; 

нарықтық экономика жүйесіндегі 

кәсіпорын; металлургия және энергети-

ка кәсіпорындарын басқару негіздері; 

кәсіпорын қызметшілерін басқару; 

мұнай мен газ алу кәсіпорнының 

өндірістік іс-әрекет факторлары: 

мұнай мен газ алу кәсіпорынының 

мүлігі; металлургия және энерге-

тика кәсіпорындарындағы жаңа 

енгізулер мен инвестициялар; мұнай 

мен газ алу кәсіпорнын басқарудың 

экономикалық механизмі; техникалық 

нормалау негіздері; еңбек өнімділігі; 

еңбек төлемі мен ұйымдастыру; фир-

ма ішілік жоспарлау; кәсіпорынның 

автоматтандырылған ақпараттық 

жүйесі; жалға алу, лизинг, фран-

чайзинг; өндіріс шығындары, табыс 

және кіріс; энергетикалық өндірістің 

рентабелділігі; мұнай мен газ алу 

кәсіпорнының өндірістік-шаруашылық 

іс-әрекетін есепке алу және талдау; 

мұнай мен газ алу кәсіпорнының себі 

мен есепке алуы; мұнай мен газ алу 

кәсіпорнының өндірістік-шаруашылық 

іс-әрекетін талдау

БҚ

1,2,6

КҚ1

6,7

Пәнді оқу нәтижесінде оқушы 

- автоматтандырылған жүйелерді баптау бой-

ынша жұмыстардың құрамы мен мөлшерін, 

міндеттері мен мақсаттарын;

- автоматтандырылған жүйелерді баптау бой-

ынша техникалық құжаттаманың құрамы мен 

мазмұнын;

Басқарудың автоматтан-

дырылған жүйелерін баптау: 

автоматтандырылған жүйелерді 

баптау бойынша жұмыстарды 

дайындау және ұйымдастыру: 

автоматтандырылған жүйелерді бап-

тау бойынша жұмыстарды дайындау 

және ұйымдастыру; сенімділік

БҚ

2,3,4

2,3,6

АҚ

2,8,9

құрылыс нормалары мен ережелерін;

- автоматтандырылған жүйелерді баптау 

жұмыстарын өндіруге қажетті жабдықты, 

айлабұйымдар мен құралдарды;

- өлшеу және автоматтандыру құралдарын мон-

таждау алдында тексеру әдістерін;

- технологиялық бақылау мен автоматтық 

басқару жүйелерін жұмысқа баптау және қосу 

әдістерін;

- автоматтық реттеуіштерді баптаудың 

тиімді параметрлерін есептеу және анықтау 

әдістерін, автоматтық реттеу жүйелерін баптау, 

технологиялық сигналдау, қорғаныс және блок-

тау жүйелерін;

меңгеру керек:

- автоматтандыру жобасының сызбаларын және 

басқа құжаттамасын оқу;

- жұмыс күшінде, материлдар мен жабдықта 

қажеттілікті анықтау;

- автоматтандырылған жүйелерді монтаждау 

алдындағы тексеру және баптау үшін үлгілі ап-

паратураны таңдау;

- электр сымын және құбыр сымдарын дұрыс 

монтаждалуын тексеру;

- электр сымын және құбыр сымдарын сынау;

- аспаптардағы ақаулылықтарды анықтау

туралы ұғым; қосып-реттеу 

жұмыстарына арналған аспаптар 

мен құрылғылар; автоматтандыру 

жүйелерінің байланыс желілері мен 

сымдарын баптау: технологиялық 

процестерді автоматтандыру 

жүйелерінің сұлбалары мен сым-

дарын баптау кезінде жұмыстарды 

ұйымдастыру; сымдар мен 

кабелдердің бүлінген жерін анықтау; 

технологиялық процестерді авто-

маттандыру жүйелерінің сұлбалары 

мен сымдарын баптау кезіндегі 

жұмыстардың құрамы; температураны 

өлшеу жүйелерін баптау: температура-

ны өлшеу жүйелерін баптау бойынша 

жұмыс құрамы; монтаждау алдындағы 

тексеру және манометриялық 

термотүрлендіргіштермен өлшеу 

жүйелерін баптау; ақаулылықтардың 

диагностикасы; қысымды, шығынды 

және деңгейді өлшеу жүйелерін 

баптау: қысымды өлшеу жүйелері 

мен құрылғыларын баптау; 

ақаулылықтардың диагностика-

сы; шығын мен деңгейді өлшеу 

жүйелері мен құрылғыларын бап-

тау: қысым мен разрядталуды 

өлшеу жүйелері мен құрылғыларын 

баптау бойынша жұмыстардың 

құрамы; ақаулылықтардың 

диагностикасы;заттың құрамы мен 

мөлшерін өлшеу жүйесін баптау: 

автоматтық реттеуіштер мен атқару 

механизмдерін баптау;технологиялық 

процестерді реттеудің автоматтық 

жүйелерін баптау; сигналдау және 

блоктау жүйелері мен құрылғыларын 

баптау; автоматтандырылған 

жүйелердің басқарушы есептеу 

жинақтарын баптау;

АП 10

- зерттелетін процестердің технологиясы мен 

жабдықтың жұмыс режимдерін;

- апаттық және технологиялық қорғанысты және 

автоматтандыру жүйелеріндегі блоктауды;

- бағдарламамен басқарылатын 

манипуляторлардың (роботтардың) құрылғысы 

мен қолданылуын;

- автоматтандыру процестері мен объектілерінің 

жіктелуін;

- автоматтандырылған электржетегінің 

сұлбаларын оқуды, технологиялық 

сигналдаудың реттелуін, қозғалтқыштарды және 

атқарушы механизмдерді басқаруды;

- әртүрлі технологиялық процестердің 

парамтерлерін реттеу контурларын құруды;

- компрессорларды басқару және агрегаттарды 

қорғау сұлбаларын; басқару сұлбаларын оқуды.

Саланың технологиялық 

процестерін автоматтандыру:

тамақ өнімдерін және кең 

қолданыстағы тауарларды өндірудегі 

технологиялық процестерді автомат-

тандыру; технологиялық процестерді 

автоматтандыру бойынша жал-

пы мәліметтер; жалпы өнеркәсіптік 

қондырғыларды автоматтандыру; 

технологиялық процестер; негізгі 

ұғымдар мен анықтамалар; қағидалық 

сұлбаларға техникалық құжаттама; 

технологиялық процестерді автомат-

тандыруды сұлбаларын құру қағидасы; 

басқару және сигналдау сұлбаларын 

құру қағидасын; өндірісті басқаруды 

автоматтандыру: технологиялық 

процестерді басқарудың 

автоматтандырылған жүйесі (ТПБАЖ); 

телемеханика жүйелері туралы ұғым: 

өнеркәсіптік роботтарды өңдеу және 

өндіру; ыңғайлы автоматтандырылған 

өндірісте роботтарды (ЫАӨ) пай-

далану.

БҚ

1,2,34,5,7

2,3,5

АҚ

1,4,9

ЖКП 0.1 Кәсіптік модульді оқу нәтижесінде оқушы 

- МЖМБС 2.303-68* бойынша сызықтарды, 

МЖМБС 2.301-

68* бойынша форматтарды,

- МЖМБС 2.304-81 бойынша; сызба шрифттерін;

- МЖМБС 2.302-68 бойынша масштабтарды, 

МЖМБС 2.307-68* бойынша өлшемдерді салу 

ережелерін, жанасу түрлерін;

- стандартты сақтай отырып, әртүрлі 

сызықтарды сызуды;

- сызбаларда стандартты шрифтпен жазу жа-

зуды;

- сызба масштабын анықтауды, берілген мас-

- сызбада қарапайым нысандағы тетіктердің 

өлшемін жасау;

- әртүрлі жанасулар мен лекалды қисықтарды 

орындау.

Сызу:

ЕСКД, МЖМБС кіріспесі, түсінік; 

сызбалардың графикалық

ресімделуі; сызба сызықтары; сызба 

форматтары; сызбаларда жазулар 

жазу; масштабтар; өлшемдер салу; 

тетіктердің контурларын орындау 

тәсілдері; проекциялық сызба және 

техникалық сурет салу; геометриялық 

денелердің аксонометриялық проек-

циялары; геометриялық денелердің 

толық қиылысуы; геометриялық 

денелердің өзара қиылысуы; 

проекциялық сызу; техникалық 

сызу; сызбалар мен нобайларды 

орындаудың жалпы ережелері; құрама 

сызба; берілістер; құрама сызбаларды 

оқу және детальдау; сұлбалардағы 

шартты, графикалық белгілеулер; 

мамандық бойынша сұлбалар.

БҚ 4,7

КҚ 4

- статиканың негізгі ұғымдарын, күштердің 

жазықтық жүйесін; күш моменттерін, кинематика 

және динамика элементтерін; 

меңгеру керек:

- механикалық жүйелердің беріктіктігін тексеріп 

есептеу;

- механизмнің қажетті түрін таңдау, механизм-

дер мен құралымдардың құрама бірліктерінің 

конструкциялық ерекшеліктері.

статика; статика аксиомалары, күш 

жүйелері, материалдар кедергісі; 

деформацияланған күйдің түрлері: 

созылу (сығылу), ығысу, айналды-

ру, тура иілу, күрделі деформация; 

беріктікке есептеу; механизмдер мен 

машиналардың тетіктері; механизмдер 

мен машиналардың кинематикалық 

сұлбаларын оқу және құру; әртүрлі 

беріліс буындарының негізгі өлшемін 

геометриялық есептеу.

БҚ3,5,7

КҚ6

- негізгі электрлік және магниттік құбылыстарды; 

олардың физикалық мәнін және және практика-

да пайдалданылу мүмкіндігін 

- теориялық электротехника ның жиі 

қолданылатын терминдері мен анықтамаларын;

- алмастыру сұлбалаларында қолданылатын 

электр тізбектері элементтерінің шартты 

графикалық белгілерін;

- электрлік және магниттік шамалардың өлшем 

бірліктері мен әріптік таңбаларын;

 

меңгеру керек:

- тұрақты және айнымалы токтың электр 

тізбектерін есептеуді;

- электр машиналары мен трансформаторлар-

ды оқуда электр магниттік индукция заңдарын 

қолдануды;

- электр шамаларының параметрлерін және 

өтпелі процесстердің ағу уақытын анықтауды;

Электротехниканың теориялық 

негіздері:

тұрақты токтың электр тізбектері; 

электр өрісі, потенциалдар және 

потенциалдар айырымы туралы 

ұғым; электр тогы, оның физикалық 

мәні және есептеу әдістері; кедергі, 

өтімділік; электр қозғаушы күш; элек-

тротехника заңдары; электр тізбегінің 

байланыстырушы параметрлері; 

электр магниттік өріс және оның 

құраушылары; магниттік және электр 

тізбектерінде ағатын электр магниттік 

процестер; магниттік тізбектерді 

есептеу; электр магниттік индук-

ция; тұрақты және айнымалы токтың 

желілік емес тізбектері; айнымалы 

және тұрақты токтың желілік емес 

тізбектері; есептеу ұғымдары мен 

әдістері; синусоидалы емес токтың 

электр тізбектері; есептеу ұғымдары 

мен әдістері; электр тізбектеріндегі 

өтпелі үрдістер; тарату параметрлері 

бар электр тізбектері. 

КҚ1,2,3,4

ЖКП 0.4 Пәнді оқу нәтижесінде оқушы 

- электрлік машиналар мен 

трансформаторлардың жұмыс қағидасы 

негізіне жататын электр магниттік және электр. 

Механикалық процестерін;

- электрлік машиналар мен 

трансформаторлардың негізгі қасиеттерін, 

құралымдық ерекшеліктерін және сипаттамала-

рын; олардың қолданылу саласын;

- электржетегін басқару сұлбаларын;

- электржетегінің жылдамдығын реттеу және 

беріктігін анықтау тәсілдерін;

меңгеру керек:

- құралымы мен паспорттық мәліметтері бойын-

ша электр машиналары мен трансформатордың 

типін анықтау;

- қозғалтқыш сұлбаларын құру және сипаттама-

ларын алуды;

- электржетегінің электрлік және 

электрмеханикалық параметрлерін есептеу

тұрақты ток машиналары; тәуелсіз 

қоздыру генераторы және оның 

сипаттамалары; параллель қозу 

қозғалтқышы; ттм қуаты мен 

пәк шығыны; арнайы машина-

лар; трансформаторлардың 

белгіленуі; жұмыс қағидасы; 

трансформаторлардың жалғану 

сұлбалары мен топтары; 

трансформаторлардың бос жүріс 

және қысқа тұйықталу режимі; 

трансформаторлардың қуат және пәк 

шығыны; синхронды генераторлардың 

жұмыс қағидасы мен құралымы; син-

хронды генераторлардың жұмыс 

қағидасы мен құралымы; синхронды 

қозғалтқыштардың жұмыс сипат-

тамасы; асинхронды машиналар; 

асинхронды машиналардың жұмыс 

қағидасы мен құралымы; асинхрон-

ды машиналардың жұмыс сипатта-

малары; электржетегінің механика-

сы; электржетегінің механикалық 

бөлігінің құрылымы мен есептік 

сұлбалары; тұрақты ток электр 

қозғалтқыштарымен электржетегі; 

асинхронды және синхронды 

тұрақты ток қозғалтқыштарымен 

электржетегі; электржетегі жұмысының 

энергетикалық көрсеткіштері, қуатын 

есептеу,электрқозғалтқыштарын 

таңдау және тексеру.

БҚ

1,2,3

КҚ

2,3,

ЖКП 0.5 Пәнді оқу нәтижесінде оқушы 

- электр техникалық материалдардың 

құрылысын; олардың электрлік, магниттік, 

жылулық, механикалық және физика-химиялық 

сипаттамаларын;

- электртехникалық материалдардың қолданылу 

саласы мен алу тәсілдерін;

меңгеру керек:

- өткізгіш материалдарды жіктеуді;

- өткізгіштер мен кабелдердің маркасын ашып 

оқу;

материалды таңдау.

металдардың құрылысы мен 

қасиеттері; темірдің көміртекті 

қоспалары; түсті металдар және 

олардың қорытпалары; магниттік 

материалдар; магниттік жұмсақ 

электр техникалық материалдар, 

өткізгіштік материалдар; өткізгіш 

материалдардың жіктелуі; сымдар, 

шиналар, кабелдер; жартылай өткізгіш 

материалдар:қасиеттері, қолданылу 

саласы; электроқшаулау материал-

дары; диэлектриктердің физикасы; 

физика-химиялық сипаттамалары; газ 

тәрізді диэлектриктер;

полярлану материалдары; электр 

оқшаулау материалдары және компа-

ундтар; резеңкелер; электр оқшаулау 

слюдасы, керамика, шыны, қабатты 

пластмассалар.

БҚ

1,2

АҚ4

- метрология негіздерін;

- қазіргі өлшеу жүйелері мен аспаптарды құру 

қағидаларын;

- өлшеу қателіктерін анықтау әдістемесі;

- негізгі электр шамаларының өлшемін;

- электрлік және радиотехникалық шамаларды 

өлшеу әдістерін;

- прибор шкалаларындағы шартты белгілер;

- электр радио өлшеулерді орындау кезіндегі 

қауіпсіздік шараларын;

- өлшеу техникасының қазіргі даму жетістіктерін;