Қазақстан Республикасы Президенті Н. А. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстанның бәсекелес 50 елдің құрамына кіру стратегиясы» атты жолдауына орай Қазақстан өз даму жолында жаңа нарыкқа ену босағасында тұр
жүктеу/скачать 391,5 Kb.
|
| IV. Қоршаған ортаны қорғау.
4.1. Кіріспе. Қоршаған орта барлық. материалдық игіліктердің қайнар көзі. Оның байлықтары (жер, су, ауа, өсімдіктер элемі мен жануар, дүниесі) ежелден бері қарай адамзат баласының бар барлық мұқтаждықтарын өтеп келеді. Қоршаған ортаның барлық сыйы біздің қоғамымыздың жан-жақты дамуына үлес қосады, тіршіліктің не негізгі көзі. Адамның іс-әрекеті нәтижесінде қоршаған ортаға көптеген зардаптар тигізілді, әсіресе біздің Қазақстанда бұл айқын байқалады ' Біз өмір сүріп отырған ғасыр - техникалық ғылымның барынша өркендеген заманы. Алуан түрлі механизмдер мен машиналарды қисапсыз көп техниканы қолына үстаған қазіргі кездегі адамзат баласының қоршаған орта компоненттерін жер бетінен мүлдем жойып жіберуге мүмкіншілігі жетеді. Сондықтан да қоршаған орта компоненттерін қорғау проблемалары үнемі алға қойылады. Қоршаған байлығын қорғау жөніндегі жұмыстар қысқа мерзімді жүмыстар ол жүйелі түрде, кешенді жүргізілетін, ұзақ мерзімдік, шаруашылығы-ның барлық саласын қамтитын мемлекеттік зор маңызы бар мәселеге айналып отыр. Өйткені, қорыта келгенде қоршаған компоненттерін қорғау халықтың тұрмысы мен әл-ауқатының артуына денсаулығының мықты болуына, қоршаған ортаның жақсара түсуіне, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығының барлық салаларының өркендеуіне жағдай жасайды. Қазіргі күнге келіп экология - бүкіл әлемдік ғылымдар мен элеуметтік, саяси-экономикалық, нарықтық жағдайлар мен мәселелелерін зерттейтін деңгейге жетті. Осыған байланысты, экологиясы ғылымының қолданбалы жэне адам экологиясы бағыттары дами түсу Сапаны экологиялық бақылаудың әдістемесі өндіріске жэне сапасына біркелкі әдістемелік принциптерді жэне экологи:;; \л бақылаудың ережелерін орнатады. Бұл әдістеме өнім сапасын және өндірісті экологиялық бақылаудың мемлекеттік және кешенді әдістемелерін жасағанда ескерілуі керек.
Экологиялық бақылаудың деңгейі экологиялық талаптарды жүзеге асыруға қажетті сандық және сапалық мәселелерді шешумен белгіленеді Сапаны экологиялық бағалауды өнімнің қауіпсіздік деңгейін бағалағаннан кейін келесі жағдайда жүргізіледі:
өнімді сертификаттағанда; ең жақсы технологияны жэне өнімнің варианттарын тандаған кезде технологиялық процестің жэне өнім сапасының көрсеткіш- терін жобалағанда; технологиялық процестің жэне өнімнің сапасын бақылауда технологиялық процестің жэне өнімнің сапасы жөнінде ақпартты талдағанда. Сапаны экологиялық бағалаудың копмлексті, дифференциалды және аралас түрлері болуы мүмкін. Сапаны экологиялық бағалаудың комплексті түрі сапаның деңгейін тек бір интегралды көрсеткіш арқылы бағалауда жүргізілетін бақылау түрі Сапаны эколоғиялық бағалаудың дифференциалды түрі сап.. ің деңгейін бірнеше көрсеткіштер арқылы бағалауда жүргізетін бақылау түрі Ал сапаны экологиялық бағалаудың аралас түрі кезінде бағалау комплексті және дифференциалды түрлерінің бағалау тәсілдерді пайдаланады. Объектінің экологиялығы - ол сапаның деңгейін көрсекмщ интегралды экологиялық көрсеткіші. Ол белгілі бір объектіні жасагаща немесе өндіргенде экологиялық талаптардың қаншалықты сақталып қолданылғандығын мінездейді. Объектінің экологиялығы экологиялық көрсеткіштердің бірлік көрсеткіштерінің номенклатурасымен немесе комплексті көрсеткіштері арқылы анықталады. Сапаның экологи шығын көрсеткіштері белгілі бір өнімге немесе технологиялық процеске қар^ил экологиялық қасиеттерін көрсетеді. Объектінің қасиеті - объектіні қолданғанда немесе жасағанда байқалатын бағалау объектісінің ерекшелігі. Сапа көрсеткіштері - объектінің экологиялық қасиетін көрсететін сандық көрсеткіштердің мінездемесі. Сапаның экологиялық көрсеткіштері - бағаланатын объектінің экологиялық қасиетінің мінездемесі. Сапаның деңгейі - стандартты үлгінің сапа көрсеткіштерін бағаланатын үлгінің сапа көрсеткіштерімен салыстыру арқылы байқалатын көрсеткіш. Экологиялық талаптар - өнімнің, қызмет процестің адамға қоршаған ортаға зиянды мінездейтін талаптар жиынтығы. Көрсеткіштерді бағалау кезінде қолданылатын таңдау көрсеткіштердің номенклатурасына келесі принциптерде қолданылады
алтернативті шешімнің принципі; бағалаудың сапалы принципі; бағалаудың сандық принципі. Алтернативті шешімнің принципі объектінің белгілі бір экологиялық көрсеткішінің бар немесе жоқ екендігін анықтау үшін қолданылады. Бағалаудың сапалы принципі объектінің тек сапалық көрсеткіштерін анықтағанда қолданылады Ал бағалаудың сандық принципі объектінің тек сандық экологиялық көрсеткіштерін анықтағанда қолданылады Сапаның экологиялық көрсеткіштерінің мәнін бағалаған кезде келесі әдістемелер қолданылуы мүмкін: эксперименталды - бағалау техникалық өлшеу құралдары арқылы жүргізіледі; эксперттік - бағалау білікті мамандардың ой пікірінің қорытындысы негізінде жүзеге асырылады; есептеу - басқа параметрлер арқылы алынған мәліметтерді есептеу арқылы жүргізілетін әдістемелер. Міне жоғарыда өздеріңіз көргендей сапаны экологиялық бағалау осындай тәсілдері мен әдістемелері пайдаланады. жүктеу/скачать 391,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|