Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған «ЖАҢА Қазақстанды қалыптастырудағЫ Қр тұҢҒыш президенті н.Ә. Назарбаевтың тағдыркешті шешімдері»



Pdf көрінісі
бет39/47
Дата30.01.2017
өлшемі5,76 Mb.
#3043
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   47

ЕЛБАСЫ – ЕЛ ТІРЕГІ 

 

Нұрсұлтан Әбішұлы әлемнің аса ірі мемлекет басшылары мойындаған 



қазақ  мемлекетінің  ең  алғашқы  басшысы,  дүние  жүзіне  әйгілі 

саясаткерлердің  бірі.  Ол  ел  басқару  ісінде  халықтың  ғасырлар  бойы 

жинақталған  бай  тәжірибесі  мен  әлемдік  тәжірибені  тал  бойына 

тоғыстырған алымды да алғыр басшы. Ел өмірінің алуан салалы тіршілік-

тынысын  терең  білу,  маңдай  тіреген  проблемалардың  ең  елеулісін  тап 

басып  тани  алу,  ел  ішіндік  және  әлемдік  ахуалдармен  санаса  отырып 

ұрымтал  әрекеттерге  бару,  сол  жолда  таңдалған  бағытын  табандылықпен 

жүзеге  асыру-  Нұрсұлтан  Әбішұлы  Назарбаевтың  мемлекет  басшысы 

ретіндегі басты қасиеті. 

Н.Назарбаевтың  бастамасымен  тәуелсіз  қазақ  елінде  дүниежүзілік-

тарихи  маңызы  бар  істер  атқарылды.  1991  жылдың  күзінде  40  жылдан 

астам уақыт бойы адамзат баласына от бүркіп, апат қауіпін төндіріп келген 

Семей  ядролық  сынақ  полигоны  жабылды.  459  ядролық  жарылыс  өткен 

бұл  полигон  енді  мәңгіге  тыншыды.  Туған  елінің  тыныштығын, 

адамзаттың  қауіпсіздігін  ту  еткен  Н.Назарбаев  Америка  Құрама 

Штаттарының,  Ресейдің,  Францияның  билеушілерімен  ұзақ  та  күрделі 

келіссөздер жүргізіп, ядролық қаруды Қазақстаннан аластауға 1994 жылы 

келісті. Бұл біз үшін өтеуі қымбат келісім еді. Өйткені ядролық державалар 

(АҚШ,  Англия,  Россия,  Қытай,  Франция)  Қазақстанның  тәуелсіздігіне, 

егемендігіне  және  бүгінгі  шекараларының  өзгермейтініне  құрметін 

білдірді,  Қазақстанның  тәуелсіздігіне  территориялық  біртұтастығына 

қарсы  күш  қолданбауға  міндеттенді,  Қазақстанға  экономикалық  қысым 

көрсетуге бармайтынын мәлімдеді.  

1995  жылы  соңғы  ядролық  қару  қазақ  елінен  әкетілді.  Осылайша 

адамзат  тарихында  тұңғыш  рет  жойқын  қарудан  ерікті  түрде  бас  тартқан 

мемлекет  пайда  болды.  Президент  Н.Назарбаевтың  көптеген  бері  қолға 

алып, практикаға енгізіп келе жатқан іргелі идеясы-Еуразиялық одақ құру. 

Бұл, әрине, бұрынғы Кеңестер Одағын тірілту емес. Еуразиялық одақ қос 

құрлықты 

мекендеген 

мемлекеттер 

мен 


халықтар 

арасындағы 

интеграцияны  жаңа  сапалы  биіктікке  көтеру.  Алғашқы  нәтижеге  де  қол 

жетті. 2000 жылдың күзінен бері бес мемлекеттің басын қосқан еуразиялық 

экономикалық одақ өміп сүріп келеді. 

ЮНЕСКО  күнтізбесіне  Абайдың  150  жылдық,  М.Әуезов  пен 

Қ.Сәтбаевтың 100 жылдық, Түркістанның 1500 жылдық мерейтойларының 

енуі,  Париж  бен  Лондонда,  Берлин  мен  Токиода  қазақ  арыстарының 

аттары  құрметпен  аталып,  ән-күйлеріміз  бұрынғыдай  жалтаңкөзденбей, 

барынша  еркін,  қуанышты  көңілде  шалқуы  мәдениетімізді,  өнерімізді, 

ғылымымызды ғана түлетіп отырған жоқ, санамызды, дүниетанымымызды, 


373 

 

мінезімізді  де  жаңаша  қалыптастыруда.  Қазақстанның  тәуелсіздігі 



жылдарында  қыруар  іс  атқарылды.  Бірақ  олардың  ішінде  екеуін  атап  өту 

керек. Біріншісі – 1997 жылы Президент Н.Назарбаев ұсынған «Қазақстан 

–  2030»  даму  стратегиясы,  екіншісі  –елорданың  Алматыдан  Астанаға 

көшірілуі.  Үш  ғасырға  жуық  уақыт  бойы  отаршылдықтың  тауқыметін 

тартып, этнос ретінде шалажансар халге түскен қазақ халқын ел етіп, ТМД 

елдерінің аясындағы ең көп тілді, көп конфессиялы Қазақстанның еңсесін 

көтеріп, тәуелсіздік жолымен алып жүру міндеті Нұрсұлтан Әбішұлының 

маңдайына  жазылды.  Бұл  жолда  да  тәуелсіздікті  тәу  ететін,  шынайы 

демократияға  ұмтылған,  ұлтаралық  түсіністік  пен  достықты  өмір  салты 

еткен, болашағына сеніммен қадам басқан қазақстандықтардың символына 

айнала білді 

 

Қолданылған әдебиеттер тізімі 

1.

 

 Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 



2006. ІSBN 9965-34-515-5 

2.

 



 http://www.akorda.kz/kz/category/prezident 

 

 



374 

 

УДК-3-05     



 

 

 



Урузгалиева М.Е. ( Астрахань, АГУ ) 

 

СОТРУДНИЧЕСТВО РОССИИ И КАЗАХСТАНА КАК 



СТАБИЛИЗИРУЮЩИЙ ФАКТОР В СФЕРЕ МЕЖДУНАРОДНОЙ 

БЕЗОПАСНОСТИ 

 

На  сегодняшний  день  современные  угрозы(  терроризм,  религиозный 



экстремизм,  наркотрафик,  организационная  преступность,  нелегальная 

миграция,  распространение  оружия  массового  поражения)  не  может 

предотвратить  в  одиночку  ни  одна  страна  в  мире.  Это  обусловливает 

необходимость  создания  эффективных  национальной,  региональной  и 

глобальной систем безопасности. Интересы государств, в первую очередь 

в  экономическом  плане,  могут  не  совпадать,  но  их  можно  решить 

посредством  конструктивного  диалога,  соблюдая  интересы  друг  друга.  В 

этой  связи  трудно  не  согласиться  с  мнением  профессора  Г.И.  Чуфрина  о 

том,  что  хотя  процесс  постсоветской  экономической  интеграции 

постепенно развивается, необходимо учитывать те трудности и проблемы, 

которые  стоят  на  пути  интеграционных  преобразований,  и  те  вызовы,  с 

которыми странам- участницам Таможенного союза придется столкнуться 

в 

будущем. 



Необходимо 

последовательное 

и 

взаимовыгодное 



согласование,  поиск  взаимоприемлемых  решений,  не  отрицающих  и  не 

преуменьшающих существующие проблемы, поскольку интегрироваться в 

глобальную экономику поодиночке весьма проблематично [1, с. 40]. 

Поэтому  процесс  евразийской  интеграции  (мировое  сообщество  не 

сразу поняло и оценило идею Н. А. Назарбаева о евразийстве) необходимо 

осуществлять  без  поспешного  забегания  вперед,  поэтапно:  от  ЕврАзЭс  к 

Таможенному  союзу,  затем  к  Единому  экономическому  пространству  и, 

наконец,  к  Евразийскому  экономическому  союзу.  При  этом  одной  из 

главных  задач  является  доведение  до  граждан  наших  стран  простой 

истины-евразийская 

интеграция 

является 

важным 

фактором 



общерегиональной  стабильности,  повышения  конкурентоспособности 

наших  экономик.  Именно  таким образом,  по  словам президента  РК  Н.  А. 

Назарбаева,  наши  государства  отвечают  на  глобальные  вызовы  XXI  века 

[2].  


В  рамках  председательства  Казахстана  в  ОБСЕ  в  2010  г.  был 

осуществлен  прорывной  проект-  введено  в  международную  практику 

новое  понятие  «  евроазиатская  безопасность».  В  Европе  уже  никто  не 

сомневается  в  том,  что  ее  безопасность  неотделима  от  стабильности  в 

Азии, в том числе в ЦАР. 

В  странах  региона  наблюдается  нарастающее  ухудшение  социально-

экономической 

и 

внутриполитической 



ситуации. 

Усиливается 

проникновение  в  регион  внешних  акторов-  США,  ЕС  и  Китая,  а  также 

региональных  игроков-Турции,  Ирана,  Индии,  Японии,  Южной  Кореи, 



375 

 

сопровождающееся нарастающим соперничеством между ними за доступ к 



энергоносителям и маршрутам их транспортировки [3]. 

Сегодня, конечно, военные меры обеспечения безопасности сохраняют 

свою 

актуальность, 



но 

первостепенное 

значение 

приобретают 

политические, дипломатические, правовые. С учетом вышеизложенного в 

современной  системе  международных  политических  и  экономических 

отношений  значение  приобретает  восстановление  справедливости, 

надежности  и  предсказуемости.  Именно  восстановление  справедливого 

порядка  в  сочетании  со  справедливой  международной  финансовой 

системой  и  справедливой  мировой  валютой,  считает  президент  РК  Н.А. 

Назарбаев, станет основой посткризисного мира [4]. 

Интересы России и Казахстана в военно-техническом сотрудничестве и 

сфере  безопасности  тесно  переплетены  в  межстрановом,  региональном  и 

глобальном  масштабе.  На  каждом  уровне  существует  взаимодействие 

между  двумя  странами,  как  крупнейшими  евразийскими  державами, 

ответственными  за  сохранение  мира  и  спокойствия  на  континенте.  Для 

России  Казахстан  представляет  одно  из  приоритетных  направлений 

военного  сотрудничества  в  ближнем  зарубежье,  что  обусловлено  рядом 

геополитических, экономических и военных факторов. 

Казахстан  и  Россия  являются  членами  ОДКБ,  подписали  концепцию 

коллективной  безопасности  и  ее  основные  направления.  Приоритетными 

направлениями  в  международном  военном  сотрудничестве  республики 

Казахстан  являются:  активизация  военного  и  военно-технического 

сотрудничества с государствами-членами ОДКБ, исходя из необходимости 

консолидации  усилий  по  созданию  единого  оборонного  пространства  и 

обеспечению 

коллективной 

военной 


безопасности; 

углубление 

стратегического  партнерства  с  РФ  на  основе  общих  политических 

интересов в регионе. 

Новым  перспективным  направлением  сотрудничества  является 

принятое 

решение 

о 

формировании 



механизма 

коллективной 

миротворческой деятельности, осуществляемой по мандату ООН. Россия и 

Казахстан  предпринимают  совместные  усилия  по  обеспечению 

безопасности 

казахстанской 

границы  по 

внешнему 

периметру. 

Взаимодействие  заключается  в  постоянном  обмене  информацией  об 

обстановке, складывающейся на границе, в пунктах пропуска и по другим 

направлениям деятельности пограничных войск. 

Среди всех стран Каспийского региона ключевое значение для России 

имеет  Казахстан,  что  обусловлено  целым  рядом  факторов.  Через 

казахстанскую  территорию  или  в  непосредственной  близости  от  нее 

проходят  транспортные  коммуникации,  связывающие  европейскую  и 

азиатскую  части  Российской  Федерации.  В  случае  размещения  здесь 

иностранных  военных  баз  существенно  ухудшатся  условия  российской 

безопасности,  так  как  появится  некоторая  возможность  «рассечения» 


376 

 

страны  на  две  изолированные  части.  В-третьих,существуют  сильные 



экономические  связи  между  Казахстаном  и  прилегающими  к  нему 

российскими областями.  

Россия,  со  своей  стороны,  готова  оказать  практическую  помощь 

союзнику в развитии казахстанского флота на Каспии, в том числе в плане 

строительства  кораблей  и  элементов  береговой  инфраструктуры, 

предоставления навигационной и гидрографической информации. 

Таким  образом,  активное  российско-казахстанское  сотрудничество  в 

сфере международной безопасности не только служит хорошим примером 

для  соседей,  но  и  повышает  уровень  стабильности  во  всей  центральной 

Азии. 


 

Список использованных источников 

 

1.

 



Дугин А.Г. Основы геополитики. Геополитическое будущее России. 

4-е изд.-М.: «Арктогея-центр» , 2007. С.40 

2.

 

Назарбаев Н.А. Выступление на IV Евразийском медиа-форуме. 



Алматы 19 апреля 2007г. 

3.

 



Дубнов А. Центральная Азия в ближневосточном антуаже//Россия в 

глобальной политике.-2011, 19 апреля 

4.

 

Назарбаев Н.А. Евразийский университет и мир Евразии. Астана, 



2006. 

 

 



377 

 

УДК 32.019.5(574) 



Хохлов М.И. (КарГТУ, ст. гр. ГД-14-6) 

 

Торемуратова Р.К. (КарГТУ, ст.гр. ГД-14-6)  

 

Науч. рук. – преп. Изотова А.С.  



 

ГРАЖДАНСКАЯ КОНСОЛИДАЦИЯ КАК ЗАЛОГ 

ПОЛИТИЧЕСКОЙ СТАБИЛЬНОСТИ В ОБЩЕСТВЕ 

 

По  мнению  научного  сообщества,  в  целом  межэтническая  ситуация  в 

современном  Казахстане  отличается  достаточно  высоким  уровнем 

стабильности.  Международное  признание  получила  казахстанская  модель 

межэтнического  и  межконфессионального  согласия.  Тем  не  менее, 

достижение 

высокого 

уровня 


национальной 

консолидации 

и 

формирование  гражданской  нации  со  времен  обретения  независимости 



всегда стоит на повестке дня казахстанского общества. В полиэтническом 

государстве,  каким  является  Казахстан,  вопросы  межэтнического 

взаимодействия 

постоянно 

должны 

находиться 



в 

фокусе 


общенационального  внимания,  даже  когда  нет  видимой  напряженности. 

Национальная  проблематика  по  праву  относится  к  числу  центральных  в 

социально-политической  жизни  и  массовом  сознании  современного 

казахстанского  общества.  Ни  одна  тематика  общественной  жизни 

казахстанского  общества  не  вызывает  на  протяжении  столь  длительного 

времени  (со  второй  половины  1980-х  гг.)  такого  интереса,  откликов  и 

жарких 

дискуссий, 



как 

общенациональная 

идея, 

национальная 



идентичность, межэтнические отношения, проблемы казахского и русского 

языков  и  их  взаимодействия,  мультикультурализма,  толерантности, 

национальной  политики  государства,  соотношения  понятий  этноса  и 

нации, гражданского и этнического, патриотизма и национализма, и т. д. В 

90-е  гг.  вопросы  идеологического  характера  постепенно  потеряли  былую 

остроту, когда ослабло ощущение эйфории первых лет независимости и на 

первый  план  вышли  вопросы  социально-экономического  характера.  Но 

постепенно,  с  улучшением  и  стабилизацией  экономической  ситуации, 

проблемы  сохранения  и  укрепления  единства  народа  Казахстана  вновь 

вернули высокие рейтинги общественного внимания [1, c. 5]. Выяснилось, 

что  в  идеологическом  поле  молодого  государства  образовался 

определенный вакуум, когда были разрушены прежние коммунистические 

идеалы,  а  на  смену  им  не  пришли  новые  идейные  образцы,  поскольку 

идентичность  титульного  этноса  пребывала  в  кризисе,  связанном  с 

многолетним 

подавлением 

и 

неартикулированностью 



интенций 

национального самосознания. Наряду с процессом возрождения казахского 

самосознания, 

в 

казахстанском 



обществе 

появилась 

реальная 

востребованность  в  общенациональной  идее,  которая  могла  бы 

сцементировать  разнородные  элементы  этносоциальной  мозаики,  прежде 

скреплявшиеся  советской  идентичностью.  Казахстан  более  ста  лет 



378 

 

развивается 



в 

условиях 

мультикультурализма. 

Понятие 


«мультикультурализм»  появилось  на  общественно-политическом  и 

научном  горизонте  развитых  стран  ближе  к  концу  60-х  гг.  прошлого 

столетия. Под этим понятием понимается равноправное сосуществование в 

едином  государстве  различных  этнических  групп  с  их  специфическими 

культурными и религиозными ценностями. Мультикультурализм признает 

за этнокультурными группами право параллельного развития собственных 

культур.  Стоит  отметить,  что  наличие  «параллельных,  слабо 

взаимодействующих  этнических  сообществ»  как  раз  и  явилось  вызовом 

для  современных  западноевропейских  демократий,  считавших  политику 

мультикультурализма  наиболее  сочетающейся  с  принципами  западного 

либерализма  и  гуманизма.  В  Казахстане  начала  XXI  в.,  в  условиях 

неокрепшей  новой  идеологии  и  беспрецедентной  открытости  миру 

главенствовала идейная атмосфера культурного плюрализма. Как раз в это 

время  некоторой  неопределенности  идеологическое  пространство 

развивающегося  государства  стали  заполнять  квазилиберальные  модели 

западной  идеологии,  нетрадиционные  конфессии,  ортодоксальные  формы 

ислама,  исторически  не  присущие  казахскому  этническому  сознанию. 

Логичным  выглядело  появление  интереса  к  общенациональной  идее, 

которая  смогла  бы  идейно  сплотить  казахстанские  культуры,  и,  вместе  с 

тем, консолидировать отечественные этнические группы в единую нацию. 

Выяснилось,  что  общенациональная,  консолидирующая  идея  –  это,  в 

первую  очередь,  диалог  культур  на  основе  их  взаимного  проникновения, 

обогащения  и  развития  в  русле  толерантности  и  общечеловеческих 

ценностей.  В  реальности  же  мы  получили  в  наследство  параллельное 

сосуществование  двух  основных  культур  –  казахской  (этнической, 

традиционной)  и  русскоязычной  (полиэтничной,  урбанизированной),  ни 

одна  из  которых  не  является  доминирующей,  что  определяет 

разнонаправленность  культурных  интересов  двух  ведущих  этногрупп, 

располагающихся  в  плоскости  двух  векторов  идентификации  – 

этнического  и  гражданского.  В  этих  условиях  альтернативы  политике 

мультикультурализма пока не существует.  

В  следствии  этого  возникает  необходимость  дальнейшего  изучения 

феномена  полиэтничности  казахстанского  общества,  его  преимущества, 

как  возможности  учиться  друг  у  друга  различным  способам  освоения  и 

познания окружающего мира. 

 

Список использованных источников 

 

1.  Национальная  консолидация  Казахстана:  проблемы  и  перспективы. 



Сборник материалов круглого стола, (г. Алматы, 28 марта 2013 г.) 

 

 

379 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-СЕКЦИЯ  

 

МИИДБ-2 – «Индустрия 4.0»-ке ауысу жағдайын жасау 

 

 

СЕКЦИЯ 4 

 

ГПИИР-2 – создание условий для перехода к «Индустрии 4.0»

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



380 

 

ӘОЖ 691.791.92:001.895  



Амангелдина А.Б. – ҚарМТУ магистранты (АиУС-16-1м т.) 

Ермек Т.Т. – ҚарМТУ магистранты (АиУС-16-1м т.) 

Мұқыш Б.Б. – ҚарМТУ магистранты (АиУС-16-1м т.) 

Ғылыми жетекшісі – phD докторы Азбанбаев Э.М. 

 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӨНДІРІСТЕРІНІҢ НЕГІЗГІ 

САЛАЛАРЫН ДАМЫТУДАҒЫ ИННОВАЦИОНДЫ БАЛҚЫМА 

ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ РӨЛІ 

 

МИИДБ-2 



мемлекеттік 

бағдарламасының 

мақсаты 

– 

жаңа 



инновациялық  жобалардың  пайда  болуына  түрткі  болу.  Оның  шарттары: 

еңбектің  жоғарғы  өнімділігі,  бәсекелесуге  қабілетті  өнімнің  шығарылуы 

(көпшілік  мақұлдаған  халықаралық  стандарттарға  сәйкестігі),  экспорт. 

МИИДБ-2-ның  маңызды  бағытының  бірі  машина  жасау  саласын  дамыту 

болып келеді. 

Машина  жасау  бүкіл  әлемде  ұлттық  өнеркәсіптің  технологиялық 

деңгейінің  көрсеткіші  ретінде  қабылданады.  Ендеше,  Қазақстан 

экономикасының  өсуі  машина  жасаудың  озық  өсуімен  қатар  жүруі  тиіс. 

Бұл  өнеркәсіп  кәсіпорындарындағы  механикаландыру  деңгейін  арттыруға 

және республика экономикасы салаларындағы еңбек өнімділігін ұлғайтуға 

мүмкіндік береді. 

Машина жасау саласын дамыту үшін кәсіпорындардағы жабдықтарды 

автоматтандыру, 

жұмыскерлердің 

біліктілігін 

арттырып 

отыру, 

дайындаудың, өңдеудің,  балқыманың және де  тағы  да басқа процесстерді 



автоматтандырып,  әр  түрлі  заманауи  технологияларды  енгізу  қажет  және 

экономикалық  жағынан  тиімді  болатындай  машиналардың  тетіктерінің, 

бұйымдардың қолдану мерзімі ұзақ, беріктігі мен тозуға төзімділігі жоғары 

және қаржылай ұтымды тәсілдерін қарастырған жөн. 

Машиналардың,  механизмдердің  тетіктерінің  пайдалану  мерзімдері 

олардың беттерінің тозуға төзімділігімен анықталады. Беттік қабаттарды өңдеу 

арқылы  бұйымның  тозуға  төзімділігін  жоғарылатудың  әр  түрлі  тәсілдері 

(цементтеу, хромдау, балқыма жасау және т.б.) бар. Оның ішіндегі ең тиімді 

тәсілдердің бірі қатты қорытпалармен балқыма жасау [3]. 

Балқыма  жасау  жұмыстары  қайтадан  көміртекті,  легірленген  немесе 

шойыннан жасалған тетіктерді дайындау кезінде де, пайдалану процесінде 

тозған  беттерді  және  жұмысшы  жиектерді  қайтадан  қалпына  келтіру 

кезінде  де  орындалады.  Қатты  қорытпалармен  балқыма  жасау  арқылы 

қайтадан  қалпына  келтірілген  тетіктер  жаңа  тетіктермен  салыстырғанда 

қызмет  ету  мерзімі  кем  дегенде  3  есе  артады.  Қайтадан  қалпына  келтіру 

құны жаңа тетіктің құнынан 25-30 % - дан аспайды [2].    

Қатты  қорытпалармен  балқыма  жасау  әр  түрлі  әдістермен  жасалады. 

Ацетилен-оттекті  жалынмен  балқыма  жасау  ең  кең  таралған  және  құюлы 

қорытпалармен  (стеллиттер,  №1  және  №2  сормайт)  балқыма  жасаудың 


381 

 

оңтайлы  тәсілдерінің  бірі  болып  табылады.  Ол  тетіктің  тығыз  және  таза 



балқытылған жұмысшы беттерін алуға қамтамасыз етеді, негізгі металлмен 

араласып кетпейтін белгілі бір қалыңдықтағы қабаттың балқытпасын алуға 

болады [1].    

Минималды  қалыңдықта  балқытылған  қабат  қатты  қорытпаларға  тән 

көптеген  қасиеттерге  ие  болады:  жоғары  қаттылығы  және  тозуға 

төзімділігі.  Бұл  тәсілдің  негізгі  кемшіліктері:  балқытылған  қабаттың 

химиялық  құрамының  тұрақсыздығы,  қалыңдығы  (50-60  мм)  тетіктерге 

балқыма жасауының мүмкін болмауы.   

Көміртекті  электродпен  электрлік  доғалық  балқыма  жасау  ток  күші  140-

200  А  болғанда,  құюлы  және  ұнтақталған  қатты  қорытпаларды  пайдаланып 

орындалады.  Балқыма  жасау  қалыңдығы  шектеусіз,  төмен  көміртекті, 

легірленген және т.б. болат пен шойыннан тетіктерде жасалына алады.   

Біркелкі  және  ұнтақты  дәнекерлеу  сымымен  флюс  астында  автоматты 

дәнекерлеу өнімділігін, экономиканы, балқыманың сапасын жоғарлатады және 

дәнекерлеушілердің  еңбегін  жеңілдетеді.  Өнімділікті  жоғарылату  үшін, 

дәнекерлеу  процессін  үзілмеуі  қажет  және  дәнекерлеу  тоғы  жоғары  болу 

керек.  Бірақта  дәнекерлеу  тоғы  жоғарлаған  сайын,  дәнекерлеу  тереңдігіде 

және  балқымадағы  металдың  негізгі  бөлігі  жоғарылайды,  сол  себепті  тозуға 

шыдамды қорытпаларға балқыма жасауға жағымсыз болады [2]. 

Қазіргі уақытта отандық және шетелдік тәжірибе бойынша бір доғалы 

флюс  астындағы  балқыма  кең  пайдалануда.  Негізгі  металдың    бөлігін 

азайту  үшін  балқыманы  бірнеше  қабатта  жасайды.  Металдың  тұрақты 

құрамы әдетте үшінші қабатпен қойылады. Жоғарыда айтылғандай әдіспен 

көбінесе  домна  пештерін,  илемдеу  және  басқада  жабдықтарға  балқыма 

жасайды,  жасайтын  балқыма  қабатының  келесі  қасиеттері  болу  керек:  а) 

Х12  типті  жоғарғы  хромды  ледебуритті  болаттар;  б)  немесе  3Х2В8 

маркалы  хромвольфрамды  болаттар;  в)  немесе  Г13Л  жоғарғы  марганецті 

аустенитті  болат.  Осы  әдісті  қолдану  үшін  арнайы  дәнекерлеу  құрал-

жабдықтары  қажет.  Ол  басқа  балқыма  әдістеріне  қарағанда  тиімді.  Оны 

көп аумақты балқыма жасағанда қолданған пайдалы, тік бұрышты немесе 

айналу  диаметрі  үлкен  бөлшектерде  тиімді.  Қисық,  қысқа  жікті,  қисық 

пішінді  штамптарға,  айналу  диаметрі  кішкентай  бөлшектерге  балқыма 

жасау мүмкін емес [3]. 

Флюс  астындағы  автоматты  дәнекерлеу  кезінде  ленталы  электродты 

қолданады,  автоматта  арнайы  лентаны  беретін    бұйым  болады.  Доғаға 

лентаны  ұдайы,  бір  жылдамдықта  беріп  отырады;  флюсті  аппараттың 

бункерінен  беріліп  тұрады;  флюс  қабатының  қалыңдығы  30  –  40  мм. 

Электрод  ретінде  суық  прокатты,  аз  қалыңдықтағы  (0,4  –  1,0  мм)  және 

үлкен қалыңдықтағы (20 – 100 мм) лента қолданылады [2]. 

Ленталы  электродпен  автоматты  балқыма  жасаудың  келесі 

артықшылықтары болады: 


382 

 

1.  Көп  электродты  балқыма  және  зигзаг  тәріздес  қозғалыс  жасайтын 



электрод арқылы балқыма жасауға қарағанда аппараты күрделі емес. 

2. Негізгі металдың балқу тереңдігі аз. 

3. Жоғарғы өнімділік. 

4. Түзу, жұқа (2 мм дейін) балқыма жасау мүмкіндігі. 

Автоматты  қондырмаларда  қатты  қорытпаны  енгізу  үшін  арнайы 

болаттарды немесе түсті металды ленталы электрод қолданады. 

Жаңа  бұйымдарды  жасағанда,  тозған  бұйымдардың  жұмыс  бетін 

қалпына  келтіргенде  басқа  балқыма  жасау  әдістерімен  салысытырғанда, 

осы  әдіс  экономикалық,  технологиясы  және  өнімділігі  жағынан  тиімді 

болып келеді. 

 

Қолданылған әдебиеттер тізімі 



 

1. В. Б. Уманский, А. А. Костенко, Ю. Т. Худик, Упрочнение деталей 

металлургического оборудования, М. 1991. 

2.  Попов  В.А.,  Иванов  Г.А.  и  др.,  Технология  тяжелого 

машиностроения, под ред. проф. М. Л. Шахрая, Машгиз, 1952. 

3. www.applied-research.ru. 

 

 


383 

 

УДК 622:658.3    



 

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   47




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет