5-тарау. Акушерлік-гинекологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдары қызметкерлерінің ұсынылатын штаты 142. Шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорындар болып табылатын ұйымдарды қоспағанда, халыққа акушерлік-гинекологиялық көмек көрсететін ұйымдардың штаттары "Өңірлерді медицина қызметкерлерімен қамтамасыз етудің ең төменгі нормативтерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 25 қарашадағы № ҚР ДСМ-205/2020 бұйрығымен бекітілген штат нормативтеріне сәйкес белгіленеді (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21679 болып тіркелген). Босандыру ұйымдарының (перзентхананың, перинаталдық орталықтың, көпбейінді және аудандық ауруханалардың акушерлік бөлінісінің) штат бірліктері осы Стандартқа 9-қосымшаға сәйкес қалыптастырылады.
Ескерту. 142-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 07.12.2022 № ҚР ДСМ-156 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
6-тарау. Ұсынылатын акушерлік-гинекологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарын медициналық бұйымдармен жарақтандыру
143. Денсаулық сақтау ұйымдарының өтінімдеріне сәйкес ағымдағы қажеттілік "Денсаулық сақтау ұйымдарын медициналық бұйымдармен жарақтандырудың ең төмен стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 29 қазандағы № ҚР ДСМ-167/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21560 болып тіркелген) (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-167/2020 бұйрығы) сәйкес акушерлік-гинекологиялық көмек көрсететін медициналық бұйымдармен негізгі ұсынылатын жарақтандыру талаптарға сәйкес жүзеге асырылады.
144. Жүкті, босанатын, босанған әйелдерге, жаңа туған нәрестелерге шұғыл медициналық көмек көрсету, амбулаториялық жағдайларда науқастарды профилактикалық қарап-тексеру және қабылдауды жүргізу кезінде көшпелі бригадалар сол жерде жұмыс істеу үшін қажетті мынадай медициналық жабдықпен, құралдар жиынтығымен, дәрілік заттармен жарақталады:
1) әйелдерді тексеруге арналған бір реттік гинекологиялық жиынтықтар;
2) заттық шынылар;
3) пульсоксиметрлер;
4) тонометрлер;
5) термометрлер;
6) несептің экспресс-талдауышы;
7) қандағы глюкоза деңгейін анықтаудың экспресс-талдауышы;
8) ультрадыбыстық зерттеуге арналған портативті аппараттар;
9) фетальды кардиомонитор;
10) тасымалды электрокардиограф;
11) контрацепция жүргізуге арналған жиынтықтар;
12) рефлексиялық балға;
13) өкпені жасанды желдетудің көлік аппараты;
14) портативті кардиомонитор;
15) оттегі концентраторы;
16) инфузиялық шприц сорғысы (перфузор және (немесе) дозатор);
17) электр сору;
18) өкпені жасанды желдетуге арналған қол аппараты (Амбу қапшығы);
19) реанимациялық жиынтықтар: ларингоскоп, интубациялық түтіктер, ларингоскопқа арналған батарейкалар, ауа өткізгіштер;
20) аспирациялық катетерлер: СН № 14, № 16, № 18;
21) босануға арналған жиынтық;
22) осы Стандартқа 1-қосымшаға сәйкес акушерлік қан кетулер, ауыр преэклампсия, эклампсия және анафилактикалық шок кезінде шұғыл медициналық көмек көрсетуге арналған дәрі-дәрмектер мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың тізбесі бар пластикалық чемодандардағы шока, ауыр преэклампсия, эклампсия және анафилактикалық шок кезінде шұғыл медициналық көмек көрсетуге арналған жиынтықтар (төсемдер), жаңа туған нәрестелерді реанимациялауға арналған жиынтық, жаңа туған нәрестелерге арналған электрондық таразылар, көлік кувезі қоса беріледі.
145. Акушерлік-гинекологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының құрылымдық бөлімшелері осы Стандартқа 10-қосымшаға сәйкес қалыптастырылады.
Ескерту. Қағида 145-тармақпен толықтырылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 07.12.2022 № ҚР ДСМ-156 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
Қазақстан Республикасында
акушерлік-гинекологиялық
көмек көрсетуді ұйымдастыру
стандартына
1-қосымша
Акушериялық қан кету, ауыр преэклампсия, эклампсия және анафилактикалық шок кезеңдегі шұғыл медициналық көмек көрсету үшін дәрі-дәрмектер мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың тізбесі
1. Акушериялық қан кету кезеңдегі шұғыл медициналық көмек көрсету үшін дәрі-дәрмектер және медициналық мақсаттағы бұйымдардың тізбесі
1) 0,9% хлорид натрийі 500 мл бойынша 4 флакон;
2) окситоцин – 1 орам;
3) мизопростол – 2 орам;
4) шприцтер 5,0 – 5 дана, 10,0 – 5 дана;
5) қанға арналған жүйе – 2 дана;
6) инфузияға арналған жүйе – 3 дана;
7) вазофикстер №№14-16 – 2 дана;
8) зарарсыздандырылған қолғап №7-8 – 6 жұп;
9) тегадерм немесе жапсырғыш;
10) жгут;
11) спирт 70% – 1 сауыт;
12) зарарсыздандырылған мақталы тампондар;
13) бір реттік спирттік салфеткалар – 5-6 дана;
14) Фоллея катетері №№ 20-22 – 1 дана;
15) сорғыш (шырышты соруға арналған);
16) зарарсыздандырылған шпатель (жақты қозғауға арналған);
17) Амбу қабы;
18) оттек;
19) зарарсыздандырылған ауа үрлегіш (резинкалы);
20) тонометр;
21) фонендоскоп;
22) несеп жинауға арналған қап – 1 дана;
23) босану жолдарын тексеріп-қарау және жырықтарды тігуге арналған құралдар жиынтығы;
24) тігіс материалдары (викрил, тикрил) – 2-3 дана.
2. Ауыр преэклампсия, эклампсия кезеңдегі шұғыл медициналық көмек көрсету үшін дәрі-дәрмектер және медициналық мақсаттағы бұйымдардың тізбесі:
1) 25% сульфат магний 5 мл – 5 орам;
2) 0,9% хлорид натрийі ерітіндісі 400 мл – 1 сауыт;
3) инфузияға арналған жүйе – 2 дана;
4) шприцтер 20,0 мл. – 4 дана, 5,0 мл. – 2 дана;
5) нифедипин – 1 орау;
6) зарарсыздандырылған қолғап №7,8 – 6 жұп;
7) спирт 70% – 1 сауыт;
8) зарарсыздандырылған мақталы тампондар;
9) бір реттік спирттік салфеткалар – 5-6 дана;
10) вазофикстер №№14- 16 – 2 дана;
11) Фоллея несеп катетер №№20 – 22 –1 дана;
12) несеп жинауға арналған қап – 1 дана;
13) тегадерм немесе жапсырғыш;
14) жгут;
15) зарарсыздандырылған шпатель (жақты қозғауға арналған);
16) сорғыш (шырышты соруға арналған);
17) Амбу қабы;
18) оттек;
19) зарарсыздандырылған ауа үрлегіш (резинкалы);
20) танометр;
21) фонендоскоп.
3. Анафилактикалық шок кезеңдегі шұғыл медициналық көмек көрсету үшін дәрі-дәрмектер және медициналық мақсаттағы бұйымдардың тізбесі:
1) 0,9% хлорид натрийі ерітіндісі 500 мл – 1 орам;
2) преднизолон 30 мг №3 – 2 орам;
3) эпинефрин – 1 орам;
4) инфузияға арналған жүйе – 2 дана;
5) зарарсыздандырылған қолғап №7,8 – 6 жұп;
6) шприцтер 2,0; 5,0; 10,0; 20,0 - 5 данадан;
7) спирт 70% – 1 сауыт;
8) зарарсыздандырылған мақталы тампондар;
9) бұрау;
10) бір реттік спирттік салфеткалар – 5-6 дана
11) сорғыш (шырышты соруға арналған);
12) Амбу қабы;
13) оттек;
14) зарарсыздандырылған ауа үрлегіш (резинкалы);
15) танометр;
16) фонендоскоп;
17) тегадерм немесе жапсырғыш;
18) вазофикстер №16 – 2 дана;
19) Фоллея катетері №№ 20-22 – 1 дана;
20) несеп жинауға арналған қап - 1 дана;
21) зарарсыздандырылған шпатель (жақты қозғауға арналған).
Ескертпе: медициналық-санитариялық алғашқы көмек деңгейінде акушериялық қан кету, ауыр преэклампсия, эклампсия және анафилактикалық шок кезеңіндегі шұғыл медициналық көмек көрсету тағайындалған дәрі-дәрмектер мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың тізбесі өңделетін материалдан арнайы пластикалық жиынтықта "чемоданда" болуы керек. Жиынтық шұғыл және ыңғайлы, қолайлы жерде орналасу қажет.
Пациентке шұғыл медициналық көмек көрсеткенен кейін орта медицина қызметкері тағайындау парағында дәрілік препарат атауын, дозасын көрсету арқылы енгізу әдісін, бақылау парағында жүрек жиілігінің қысқаруын, артериальдық қысым деңгейін, пульс және дене температурасын көрсетеді.
Қазақстан Республикасында
акушерлік-гинекологиялық
көмек көрсетуді ұйымдастыру
стандартына
2-қосымша
Жүктіліктің ерте және кеш мерзіміндегі қан кету, босанғанан кейінгі қан кету, преэклампсия, эклампсия, сепсистік жағдай, сепсис кезінде шұғыл медициналық көмек көрсетуге арналған бағалау парағы
1-кесте. Жүктіліктің ерте мерзіміндегі қан кетуді бағалау парағы (МСАК деңгейіндегі көмек)
1. 2 периферикалық тамыр катетерлеу (катетер № 14,16)
2. 15 минутта 1 л жылдамдықпен изотоникалық натрий ерітіндісінің инфузиясы
3. АҚ > 100 мм.сын.бағ. ұстау
4. Ылғалдандырушы оттек
Баратын стационарға пациентті әкеле жатқандығы туралы хабарлау керек
5 мин
Жақын арнайы көмек көрсететін стационарға жеткізу (шок симптомдары болған жағдайда – жарықтандырушы шамшырақ пен дабылды қосу)
15-20 мин
Стационарға емдеуге жатқызуға дейінгі жалпы уақыт көлемі
35-40 мин
Жүктеу
16-19 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар толық көлемде орындалды (үздік)
10-15 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар толық көлемде орындалмады (жақсы)
3-9 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар жартылай көлемде орындалды (қанағаттандырарлық)
0-3: емдеу-диагностикалау іс-шаралар көлемі орындалмады (қанағаттандырылмады)
Ескертпе:
Жүктіліктің 22 аптасына дейінгі кезеңдегі жүктілік кезіндегі қан кетудің негізгі себептері – өздіген жасалған аборт; жатырдан тыс жүктілік (14 аптаға дейін); басқа себептер (трофобластикалық ауыру, жарақат, жатыр мойнының патологиясы).
Өздігінен жасалған аборт (түсік) 2 негізгі клиникалық симптомдар болады: қынаптан қан кету, іштің төменгі жағының ауруы.
Өздіген жасалған абортқа сараланған диагностика
Қауіпті аборт
1. Маңызсыз қынаптан қан кету
2. Іштің төменгі жағының әртүрлі қарқындағы ауыруы
Басталған аборт
1. Көлемді қынаптан қан кету
2. Іштің төменгі жағының әртүрлі қарқындағы ауыруы
Толық аборт
1. Қынаптан қан кетудің азаюы
2. Өздігінен тоқтаған іштің төменгі жағының ауыруы
Жүктеу
Қан кету себебіне қарамастан жағдайды бағалап, болжамды диагноз қойып, шұғыл көмек көрсетіп, баратын стационарды ақпараттандырып және емдеуге жеткізу.
Қан кету кезінде шұғыл медициналық көмек көрсету кезінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Медициналық қызметтердің сапасы жөніндегі біріккен комиссиясы мақұлдаған 2016 жылғы 8 желтоқсандағы № 17 "Босанғаннан кейінгі қан кету" диагностикасы мен емдеудің клиникалық хаттамасының "4 Т" қағидасы қолданылады.
1) тонус – жатыр тонусының бұзылуы (жатыр атониясы):
жатырдың сыртқы массажы
утеротониктер – жатыр тонусын ескере отырып, сағатына 0,9% 500,0 в/в физиологиялық ерітіндіде 10-20 ЕД окситоцинді қайталап енгізу (3 сағат ішінде енгізілетін окситоциннің ең жоғары дозасы 80 ЕД аспайды) және Е тобының простагландиндерін (ректальді түрде бір рет 800-1000 мг дозадағы мизопростол) немесе F2 простагландиндер тобын енгізу.
жатырдың бимануальді қысылуы;
жатырдың баллондық тампонадасы;
хирургиялық гемостаз.
2) тін - плацентаның қалдықтарына күдік болған және оның өсуі кезінде-жатыр қуысын тексеру, қолмен бөлу және плацентаның ұсталған бөліктерін алып тастау;
3) жарақат - жұмсақ босану жолдарының жарылуы, жатырдың жыртылуы, жатырдың айналуы кезінде:
айнадағы тексеру және босандыру жолдары мен гематомаларын тігу
жатырдың жарылуы кезіндегі лапаротомия
жатырдың айналуын түзету: операция жасау жағдайында жатырдың анестезиясы, релаксациясы және репозициясы
4) тромбин – тұқым қуалайтын немесе жүре пайда болған коагулопатия-антифибринолитикалық терапия, эритроциттік массаның жаппай трансфузиясы, ЖМП, тромбоциттік массаны, протромбиндік кешен концентратын, рекомбинантты VII қан ұю факторын құю.
Әйелдерде күрделі жағдайлар туындаған жағдайда Қазақстан Республикасында акушерлік-гинекологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартының талаптарына сәйкес хабардар ету схемасын сақтау қажет.
2 – Кесте. Жүктіліктің кеш мерзіміндегі қан кетуді бағалау парағы (МСАК деңгейіндегі көмек)
Медицина қызметкерлерінің әрекет компоненттері
Жағдайын бағалау өлшемшарттары және емдеу іс-шаралары
1. 2 периферикалық тамыр катетерлеу (катетер № 14,16)
2. 15 минутта 1 л жылдамдықпен изотоникалық натрий ерітіндісінің инфузиясы
3. АҚ > 100 мм.сын.бағ. ұстау
4. Ылғалдандырушы оттек
Баратын стационарға пациентті әкеле жатқандығы туралы хабарлау керек
5 мин
Жақын арнайы көмек көрсететін стационарға жеткізу (шок симптомдары болған жағдайда – жарықтандырушы шамшырақ пен дабылды қосу)
15-20 мин
Стационарға емдеуге жатқызуға дейінгі жалпы уақыт көлемі
35-40 мин
Жүктеу
21-26 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар толық көлемде орындалды (үздік)
15-20 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар толық көлемде орындалмады (жақсы)
3-14 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар жартылай көлемде орындалды (қанағаттандырарлық)
0-3: емдеу-диагностикалау іс-шаралар көлемі орындалмады (қанағаттандырылмады)
Ескертпе:
Жүктіліктің 22 аптасынан кейінгі кезеңдегі қан кетудің негізгі себептері – бала жолдасының алда орналасуы, бала жолдасының ажырауы, жатырдың жарылуы.
Жүктіліктің кеш мерзіміндегі қан кетудің дифференциалдық диагностикасы
Бала жолдасының алда орналасуы
1. Қынаптан кенеттен әртүрлі қарқындағы ашық-қызыл түсті қан кетуі
Бала жолдасының ажырауы
1. Әртүрлі қарқындағы іш аурыру.
2. Әртүрлі қарқындағы күңгірт түсті қынаптан қан кетуі қан жоғалту көлемі көп жағдайда көрінбейді (жатыр қабырғасының имбибициясына байланысты)
3. Ұрық жағдайының төмендеуі болуы мүмкін
Жатырдың жарылуы
1. Әртүрлі қарқындағы қынаптан қан кетуі
2. Іштің ауыруы, әсіресе жатыр тыртығы айналасында
3. Ұрық жағдайының төмендеуі
4. Іш арқылы ұрық оңай ұстап көру айналасы
5. Тахикардия
6. АҚ төмендеуі (100 мллилитр сынаб бағанасы (бұдан әрі – мм. сын. бағ.))
7. Ұрықтың жүрек соғысының болмауы
Жүктеу
Қан кету себебіне қарамастан жағдайды бағалап, болжамды диагноз қойып, шұғыл көмек көрсетіп, баратын стационарды ақпараттандырып және емдеуге жеткізу.
Ескеретін жайт сыртқы қан кету әрқашан нақты қан кету көлеміне сәйкес келмейді. Егер қыныптан кеткен қан көп болмаса, онда шок белгілері болады, бала жолдасының ажырауы немесе жатырдың жарылуына байланысты ішкі қан кетуін болжамдауға болады.
3 – Кесте. Босанғанан кейінгі қан кетуді бағалау парағы (МСАК деңгейіндегі көмек)
Медицина қызметкерлерінің әрекет компоненттері
Жағдайын бағалау өлшемшарттары және емдеу іс-шаралары
Уақыты (мин)
Факт бойынша жұмсалған уақыт (мин)
Емдеу іс-шараларын орындау көлемі
Балдар
Орындалды (+) 1 балл;
орындалмады (-) 0 балдар
Акушериялық анамнезді бағалау
1. Босану күні және мерзімі
5 мин
2. Егер босану үйде болған жағдайда – бала жолдасы бөліндіме
3. Үйде босанған жағдайда және жатыр аузында бала жолдасы болса – кіндікке зажим қою, 10 ЕД окситоцин т/і енгізіп және оны бөлуге тырысу керек. Бала жолдасын бөлгенен кейін жатырға сыртқы массаж жасау керек. Бала жолдасын стационарға жеткізу керек.
4. Бала жолдасын ажырату мүмкін болмаған жағдайда – жатыр аузындағы бала жолдасымен бірге жеткізу
5. Егер қан кету жалғаса берсе – уақытша қан тоқтату әдісін орындау және сол жағдайда стационарға жеткізу керек
Шок симптомдарын емдеу (болған жағдайда)
1. 2 периферикалық тамыр катетерлеу (катетер № 14,16)
2. 15 минутта 1 л жылдамдықпен изотоникалық натрий ерітіндісінің инфузиясы
3. АҚ > 100 мм.сын.бағ. ұстау
4. Ылғалдандырушы оттек
Анестезиологиялық және хирургиялық қызмет, қан препараттары дайындығын қамтамасыз ету үшін қан кеткен пациентті жеткізу барысында баратын стационарға хабарлау керек
5 мин
Жақын арнайы көмек көрсететін стационарға жеткізу (шок симптомдары болған жағдайда – жарықтандырушы шамшырақ пен дабылды қосу)
15-20 мин
Стационарға емдеуге жатқызуға дейінгі жалпы уақыт көлемі
35-40 мин
Жүктеу
17-21 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар толық көлемде орындалды (үздік)
12-16 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар толық көлемде орындалмады (жақсы)
3-11 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар жартылай көлемде орындалды (қанағаттандырарлық)
0-3: емдеу-диагностикалау іс-шаралар көлемі орындалмады (қанағаттандырылмады)
Ескертпе:
Босанғаннан кейінгі қан кету (БҚК) – бұл 500,0 мл құрайтын және табиғи жолмен босану кезінде одан көп болатын клиникалық маңызды қан жоғалтуы.
Ерте босанғанан кейінгі қан кетуді ажыратады – босанғаннан кейінгі бірінші 24 сағатта. Кеш босанғаннан кейінгі қан кету – босанғаннан кейін 24 сағат өткен соң 42 күнге дейінгі кезеңде.
Ерте босанғанан кейінгі қан кетудің себептері:
бала жолдасының қалып қойған фрагментері;
жатыр атониясы;
жатыр және босану жолдарының жарылуы, жатыр айналуы;
ерте болған немесе қан ұюының бұзылуын алу;
көбінде жиі себеп жатыр атониясы болып табылады.
Кеш босанғаннан кейінгі қан кетудің себептері:
бала жолдасы тканының қалдықтары
метроэндометрит.
Қан кету себебіне қарамастан қан жоғалту көлемін, жалпы жағдайын бағалап, болжамды диагноз қойып, шұғыл көмек көрсетіп, баратын стационарды ақпараттандырып және емдеуге жеткізу.
Жатырдың сыртына массаж жасау техникасы
1. Алақанмен ішперде қабырғасы арқылы жатыр түбін басу
2. Ақырын массаж жасап және жатырды қысу керек, жиырылу үшін
3. Осы уақытты қою қан шығуы мүмкін
4. Егер массаж тиімді болса – жатыр қатайып және көлемі қысқарады
5. Қажет болса массажды бірнеше минут жалғастыруға болады
Жүктеу
Уақытша қан кетуді тоқтату әдісі
Ішперде аортасын басу
1. Жұдырықпен ішперде қабырғасы арқылы кіндік үстін және біраз солға қарай басу
2. Келесі қолмен жамбас артериясын саусақпен айналдыру
3. Егер пульс сезілсе, онда жұдырықпен басу қысым жеткіліксіз
Жатырдың бимануальдық компрессиясы
1. Залалсыздандырылған қолғап киіп қынапқа қолмен кіріп және қолыңызды жұдырыққа түйіңіз.
2. Жұдырықты алдыға қаратып орналастырыңыз және онымен жатырдың алдыңғы жағын басыңыз.
3. Келесі қолмен алдыңғы ішперде қабырғасы арқылы қыныпқа кірген қолдың бағыты бойынша жатырдың артқы қабырғасын басыңыз.
4. Қан кету тоқтағанға дейін және жатыр қысқарғанға дейін басуды жалғастырыңыз
Жүктеу
4 – Кесте. Гипертензиялық жағдайы – преэклампсия және эклампсия кезінде бағалау парағы (МСАК деңгейіндегі көмек)
Медицина қызметкерлерінің әрекет компоненттері
Жағдайын бағалау өлшемшарттары және емдеу іс-шаралары
Уақыты(мин)
Факт бойынша жұмсалған уақыт (мин)
Емдеу іс-шараларын орындау көлемі
Балдар
Орындалды (+) 1 балл;
орындалмады (-) 0 балдар
Қауіпті симптомдарды бағалау
1. АҚ ≥160/110 мм сын.бағ
15 мин
2. Бас ауруы
3. Көрудің бұзылуы
4. Эпигастральдық аумағында ауру
5. Іштің оң жақ жоғары бөлігінің ауруы, жүрек айну, құсу
6. Бұлшық еттің тартылуы немесе тремор
7. Олигурия
Тамырды катетеризациялау
1. Енгізілетін сұйықтықтың ең көп көлемі 85 мл/сағатына!
Судорог профилактикасы
1. Басты доза: 5 г құрғақ зат (20 мл 25% ерітіндіні) т/і ақырын 10-15 минут ішінде
2. Сақталатын доза: сағатына 1-2 г шприц-дозатордың көмегімен сульфат магний құрғақ заты (жылдамдығы 4-8 мл/сағ).
Гипотензиялық емдеу
1. Егер АҚ 160/110 мм сын.бағ. жоғары болғанда - әр 20 минутта 10 мг нифедипин
1. Ұрықтың жүрек соғысының аускультациясы (нормасы 110-160 соғу\мин
Баратын стационарға пациентті әкеле жатқандығы туралы хабарлау керек
5 мин
Жақын арнайы көмек көрсететін стационарға жеткізу (шок симптомдары болған жағдайда – жарықтандырушы шамшырақ пен дабылды қосу)
15-20 мин
Стационарға емдеуге жатқызуға дейінгі жалпы уақыт көлемі
35-40 мин
Жүктеу
12-15 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар толық көлемде орындалды (үздік)
8-11 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар толық көлемде орындалмады (жақсы)
3-7 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар жартылай көлемде орындалды (қанағаттандырарлық)
0-3: емдеу-диагностикалау іс-шаралар көлемі орындалмады (қанағаттандырылмады)
Ескертпе:
Жүкті әйел МСАК-ке қаралған сайын артериялық қысымын өлшеу қажет. АҚ өлшеу кезінде пациент босаңсып, демалған жағдайда болуы, жартылай отыруы немесе отыруы, бір бүйірінен жатуы тиіс. Манжет ыңғайлы көлемде, пациенттің иығының айналасына сыйып және иыққа жүрек дейгейіне дейін киілуі керек. Диагнозды нақтылау үшін ем-шараны бірнеше рет қайталау қажет. Бір қолды өлшеу жеткілікті. Систоликалық қысым деңгейі Коротковтың І сарыны (пайда болу), ал диастоликалық - V сарын (тоқтату) бағаланады.
160/110 мм сын. бағ. немесе жоғары АҚ анықталса әйелді стационарға шұғыл түрде жеткізу қажет.
Жүктіліктің гипертензиясы кезінде гкөмек көрсетуде қажетті:
1. Тырысулар профилактикасын жүргізу.
2. Гипотензиялық ем жүргізу.
Тырысулар профилактикасы:
Магния сульфаты: Перифериялық венаны катетеризациялау (№14-16G) және енгізуді бастау:
Басты доза: (5 г құрғақ зат) 20,0 мл 25% ерітінді тамыр ішіне ақырын 10-15 минут ішінде.
Системаны магний сульфатының демеуші дозасымен қосыңыз.
Демеуші доза: 80 мл 25% магний сульфаты ерітіндісі 320 мл 0,9% натрий хлориді ерітіндісі (физиологиялық ерітінді), инъекция жылдамдығын ескере отырып, Артериалдық қан қысымы мен жүрек соғуы жиелігін мұқият бақылай отырып (АД и ЧСС) минутына 11 тамшы - сағатына 1 г магний сульфаты құрғақ зат/сағ. енгізу.
Препаратты енгізу жылдамдығын қандағы магний деңгейін бақылау арқылы 2 г құрғақ затқа дейін арттыруға болады.
12-24 сағат бойы (сағатына 1-2 г) тамыр ішілік егуді үздіксіз жалғастыру. Дозаның сақталуы АҚ және стабилизация деңгейіне байланысты.
Гипотензиялық емдеу.
Орташа гипертензия кезінде жүргізіледі (АҚ 140-159/90-109 мм.cын.бағ.) және ауыр гипертензия кезінде (ақ 160/110 мм.сын.бағ.) "Жүктіліктің артериалдық гипертензиясы" диагностикалау мен емдеудің клиникалық хаттамасына сәйкес.
АҚ бірден төмендетуден аулақ болуы керек, бұл жатырлық-бала жолдасының перфузиясын және құрсақ жағдайын нашарлатуы мүмкін. Диастоликалық АҚ 90-100 мм сын.бағ. шеңберінде ұстау керек.
АҚ жылдам реттеу:
әр 20 минутта 10 мг нифедипин.
АҚ жоспарлы реттеу:
метилдопа 250-500мг күніне 2-4 рет, ең жоғары тәуліктік доза 2 г;
нифедипин күніне 4 рет 10-20 мг дейін. Орташа тәуліктік доза 1-2 қабылдауда 40-90 мг, ең жоғары тәуліктік доза 120 мг.
5 – Кесте. Сепсистік жағдай, сепсис кезінде бағалау парағы (МСАК деңгейіндегі көмек)
Медицина қызметкерлерінің әрекет компоненттері
Жағдайын бағалау өлшемшарттары және емдеу іс-шаралары
Уақыты (мин)
Факт бойынша жұмсалған уақыт (мин)
Емдеу іс-шараларын орындау көлемі
Балдар
Орындалды (+) 1 балл;
орындалмады (-) 0 балдар
Акушериялықжәне соматикалық анамнезді бағалау
1. Жүктілік мерзімі
10 мин
2. Босану күні және орны
3. Босандыру әдісі
4. Симптомдардың пайда болу уақыты
5. Емдеуді жүргізу
Жалпы жағдайды бағалау және мониторингтеу
1. Дене қызуы
2. ЖЖЖ және пульстің толуы
3. АҚ
4. Тыныс алу жиілігі, өкпе аускультациясы
5. Ауыру синдромдарының сипаттамасы
6. Ішперде түйілу симптомдары
7. Сүт безінің жағдайы
8. Жатыр жағдайы
9. Жыныстық жолдар бөлінділерінің сипаттамасы
Медицина қызметкерлерінің іс-қимылы
1. Бейінді емдеуге жатқызу стационарын анықтау
10 мин
Шок симптомдарын емдеу (болған жағдайда)
1. 2 периферикалық тамыр катетерлеу (катетер № 14,16)
2. 15 минутта 1 л жылдамдықпен изотоникалық натрий инфузиясы
3. АҚ ұстау > 100 мм.сын.бағ.
4. Ылғалдандырушы оттек
Баратын стационарға пациентті әкеле жатқандығы туралы хабарлау керек
5 мин
Жақын арнайы көмек көрсететін стационарға жеткізу (шок симптомдары болған жағдайда – жарықтандырушы шамшырақ пен дабылды қосу)
15-20 мин
Стационарға емдеуге жатқызуға дейінгі жалпы уақыт көлемі
40-45 мин
Жүктеу
17-22 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар толық көлемде орындалды (үздік)
12-16 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар толық көлемде орындалмады (жақсы)
3-11 балдар: емдеу-диагностикалау іс-шаралар жартылай көлемде орындалды (қанағаттандырарлық)
0-3: емдеу-диагностикалау іс-шаралар көлемі орындалмады (қанағаттандырылмады)
Ескертпе:
Акушерстводағы сепсистік жағдай және сепсистің негізгі себептері мыналар - пиелонефрит, пневмония, сепсистік аборт, сондай-ақ босанғаннан кейінгі кезеңдегі іріңді – сепсистік асқынулар, мастит, метроэндометрит кесарь тілігінен кейінгі немесе босанғаннан кейінгі метроэндометрит, абсцесс (флегмона) босанған кейінгі жарақат.
Жүктілік және жүктіліктен кейінгі кезеңде сепсистік жағдайдың дифференциалдық диагностикасы
Симптомдары
Болуы мүмкін диагноз
Стационарға жатқызу бейіні
1. Жоғары дене қызуы/қалтырау
2. Дизурия
3. Несеп шығару жиілігі және кіші дәретке отырғысы келі сезімінің өсуі
4. Шат айналасындағы, іштегі және белдегі ауыру
5. Тәбеттің болмауы
6. Жүрек айнуы/құсу
Жедел пиелонефрит
30 аптаға дейін – терапиялық
30 аптадан кейін және босанғанан кейін – акушериялық стационар
1. Жоғары дене қызуы
2. Ентікпе
3. Қақырығы бар жөтел
4. Кеудедегі ауыру
5. Өкпе тінінің тығыздалуы
6. Дыбыстың қысылуы
7. Тыныс алу жиілігі
8. Сырылдар/ысқырықтар
Пневмония
30 аптаға дейін – терапиялық
30 аптадан кейін және босанғанан кейін – перзентхана
1. Жоғары дене қызуы
2. Алғашқы жүктіліктің 22 аптасында қынаптан жаман иісті немесе іріңді сұйықтықтың бөлінуі
3. Жатыр ауырсынуы
4. Іштің төменгі жағындағы ауыру
5. Ішперденің түршігу симптомдары
6. Созылмалы қан кетуі
Сепсистік аборт
Шұғыл гинекология бөлімшесі
1. Жоғары дене қызуы/қалтырау
Іштің төменгі жағының ауыруы
Іріңді, жаман иісті қынаптан сұйықтықтың бөлінуі
Жатыр ауырсынуы
Әртүрлі қарқынды
Қынаптан қан кету
Шок
Операциядан кейінгі немесе босанғанан кейінгі метроэндометрит
Акушериялық стационар
4. Дене қызуының көтерілуі/қалтырау
5. Іштің төменгі жағының ауыруы
6. Перисталдық шудың болмауы
7. Оң симптомдар ішперденің тітіркенуі
8. Іш кебуі
9. Тәбеттің болмауы
10. Жүрек айнуы/құсу
11. Шок
Босануға рұқсат бергеннен кейінгі перитонит
Акушериялық стационар
7. Дене қызуының көтерілуі/қалтырау
8. Сүт безінің ауруы және түйілуі
9. Сегментарлық омырау тығыздығының қызаруы
Мастит
Акушериялық стационар
9. Дене қызуының көтерілуі/қалтырау
10. Операциядан кейінгі жараның біртүрлі ауруы, жарадан кейде қанды, сероздық немесе іріңді сұйықтықтың бөлінуі
11. Жара айналасынан эритем және ісіктің болуы
Операциядан кейінгі жара серома, абсцесс немесе флегмона
Акушериялық стационар
Жүктеу
Сепсистік (сепсис) жағдайының себебіне қарамастан жағдайды бағалау қажет, жоспарлы диагноз қойып, шұғыл көмек көрсету, емдеуге жатқызатын бейімді стационарды анықтап, баратын стационарды ақпараттандырып және емдеуге жатқызу керек.
Ескертпе: Жүктіліктің ерте және кеш мерзіміндегі қан кету, босанғанан кейінгі қан кету, преэклампсия, эклампсия, сепсистік жағдай, сепсис кезінде шұғыл медициналық көмек көрсетуге арналған бағалау парағы медициналық қызмет сапасына ішкі және сыртқы сараптама жүргізу кезінде қолданылады.
Қазақстан Республикасында
акушерлік-гинекологиялық
көмек көрсетуді ұйымдастыру
стандартына 3-қосымша