Класс: Сот-биологиялық және ауылшаруашылық сараптама Сараптаманың тегі:
Сот-биологиялық сараптама
Сот-ветеринариялық сараптама
Сот зоотехникалық сараптама
Сот-агробиологиялық сараптама
Сот-агротехникалық сараптама
Класс: Сот дәрігерлі-психофизиологиялық сараптама Сараптаманың тегі:
Сот-медициналық сараптама
Сот-психиатриялық сараптама
Сот-психологиялық сараптама
Сот сараптамасы кластарының қысқартылуы сараптамалық міндеттерді шешу үшін ғылыми білімдерді пайдалану деңгейін бағалаумен тікелей байланысты. Біз ұсынып отырған кластардің тізімі толық қамтылмаған, осыған қатысты аталған тізім белгілі бір білім саласында әзірлену деңгейіне қатысты және сот өндірісінің мұқтаждарық өзектілігіне сәйкес өзгеріп отырады.
Сараптамалардың нақты түрлеріне бөлінуі олардың белгілі бір жіктеулік категорияда болуы немесе болмауы сараптамалық зерттеудің өндірісіндегі сот тәжірбиелік сұраныстарымен және әдістемелік, оның ішіндегі жабдықтаумен қамтамасыз етіледі. Осыған қатысты, нақты сараптаманың белгілі бір түрлерге жатуы мұнда қолданылатын ғылыми білімге ғана қатысты емес, сол сияқты нақты сараптамалық салаға да байланысты.
Мысалы, трасологиялық сараптаманың тегі криминалистикалық білімге негізделе отырып, келесі түрлерге бөлінеді:
тіс, ерін және адамның басқа бөлшектерінің сараптамасы
бұзу қаруының, саймандардың және құлыптау құралдары іздерінің сараптамасы;
көлік-трасологиялық сараптамасы;
бүтінді бөлшектеу идентификациялық сараптамасы.
Тәжірбиенің сұраныстарына және қолданылатын білімдерге сәйкес сараптамалардың түрлерге топтасу кластары мен тектеріне қатысты жіктеледі.
Аталған оқу құралында сот сараптама тәжірбиесінде жиі кездесетін және сот дәрігерлік-психофизиологиялық сараптамалардан басқа, сараптамалардың түрлері мен тектері қарастырылған.
Жоғарыда көрсетілген сот сараптамасының жіктелуімен қатар, өзге де сараптамалардың түрлері бар. Мәселен, сот сараптамасын тағайындау туралы қаулыны шығарған кезде, оның ҚР «Қазақстан Республикасындағы сот-сараптамалық қызмет туралы» Заңында және Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу Кодексінде көзделген сот сараптамаларының түрлері ескеріледі. Аталған заңдарда сот сараптамалары келесі түрлерге жіктеледі:
